Mahkemesi :Burdur 1. Asliye Hukuk Hakimliği
Tarihi :03.06.2014
Numarası :2012/223-2014/354

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan ilave işler bedeli ile sözleşme ve projesinde gösterilenden farklı olarak yapılan işlerden doğan maliyet farkı ve gecikme nedeniyle kesilen ceza bedellerinin tahsili istemine ilişkin olup; Mahkemece davanın kabulüne dair verilen davalı vekilince temyiz edilmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 119/1-ğ bendinde dava dilekçesinde açık bir şekilde talep sonucunun bulunması gerektiği ifade edilmiş, bu konuda bir eksiklik bulunması halinde, Hâkim"in davacıya eksikliği tamamlaması için bir haftalık kesin süre vereceği ve bu süre içinde eksikliğin tamamlanmaması hâlinde davanın açılmamış sayılmasına karar verileceği hükme bağlanmıştır.
Somut olayda; dava dilekçesinde, taraflar arasında akdedilen 04.11.2009 tarihli sözleşme kapsamında yapımına başlanılan işin süresi içerisinde bitirilemediği, ancak, işi süresi içerisinde bitirilememesinin idarenin kusurundan kaynaklandığı, bu nedenle taraflarına süre uzatımı verilmesi gerekirken verilmediğinden bahsedilmiş, gecikme cezası kesilmesinin haksız olduğu ve idarenin talepleri doğrultusunda gerçekleştirilen ilave işlerle, sözleşme ve eklerine göre niteliği değiştirilen işlerin maliyetleri artırdığı izah edilerek meydana gelen 70.000,00 TL zararın tazminine karar verilmesi talep edilmiştir. Mahkemece, yargılama sırasında, bu tazminatın ne kadarlık kısmının hangi kalemle ilgili olduğu konusunda davacıya açıklama yaptırılmadığı gibi hükme esas alınan bilirkişi raporunda da zararın hesabına ve hükmedilen 70.000,00 TL"nin hangi kalem alacağa ilişkin olduğuna ilişkin bir belirlemeye yer verilmemiştir. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunun bu şekliyle Yargıtay denetimine uygun bir rapor olduğundan söz edilemez.
Mahkemece öncelikli olarak yapılacak iş; davacı tarafa, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 119/2. maddesi uyarınca talebini açıklamak üzere kesin süre vermek, bu süre içerisinde gerekli açıklama yapılmadığı takdirde davanın açılmamış sayılmasına karar vermek; gerekli açıklama yapılması halinde dosyanın esasına ilişkin inceleme ve araştırma yapmaktır.
Taraflar arasında akdedilen sözleşmenin 6. maddesi gereği; sözleşme, somut olaya uygulanması gereken 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 365. maddesi kapsamında anahtar teslimi götürü bedel esaslı eser sözleşmesi niteliğinde olup, işin bedeli 3.687.303,54 TL + KDV olarak tespit edilmiş ve sözleşmenin 8. maddesi uyarınca Yapım İşleri Genel Şartnamesi sözleşmenin eki olarak kabul edilmiştir.
Sözleşmenin 28. maddesinde; sözleşme bedelinin % 10"una kadar oran dahilinde yükleniciye sözleşme hükümleri çerçevesinde ilave iş yaptırılabileceği açıklandığından, sözleşme bedelinin % 10"una kadar olan ilave işler nedeniyle iş bedelinin sözleşme hükümleri çerçevesinde hesaplanması gerekir. Eğer, davacı, sözleşme bedelinin % 10"unu geçen oranda ilave iş yaptığını iddia ediyorsa, % 10"u aşan oran için somut olaya uygulanması gereken 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 413. maddesi uyarınca işin yapılıp teslim edildiği yıl mahalli piyasa rayiçlerine göre iş bedelinin belirlenmesi gerekir.
Diğer taraftan; davacı vekili, hakedişlerinden yapılan gecikme cezası kesintilerinin de iadesini talep etmiştir. Sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nin 40. maddesinde, "Yüklenicinin geçici hakedişlere itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerçekleri, idareye vereceği ve bir örneğini de hakediş raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunun "idareye verilen ... tarihli dilekçemde yazılı ihtirazı kayıtla" cümlesini yazarak imzalaması gereklidir. Eğer yüklenicinin, hakediş raporunun imzalanmasından sonra tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar, yetkililer tarafından hakediş raporunda yapılabilecek düzeltmelere bir itirazı olursa hakedişin kendisine ödendiği tarihten başlamak üzere en çok on gün içinde bu itirazını dilekçe ile idareye bildirmek zorundadır. Yüklenici itirazlarını bu şekilde bildirmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul etmiş sayılır." düzenlemesine yer verilmiştir. Yine, kesin hakedişin düzenlenmesine ilişkin kurallar da benzer şekilde Şartname"nin 41. maddesinde düzenlenmiştir. Bu düzenlemeler, niteliği itibariyle taraflar arasında kabul edilmiş, delil sözleşmesi niteliğindedir.
Dosya içerisinde ara hakedişlerin tamamı bulunmadığından ve yüklenicinin hangi hakedişinden ne kadarlık gecikme cezası kesildiği anlaşılamamaktadır. Mahkemece; tüm ara hakedişlerin getirtilerek yüklenicinin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 119/2. maddesi gereğince yapacağı açıklama da gözetilmek suretiyle, usulüne uygun itiraz olmaksızın yüklenici tarafından imzalanan hakedişlerde yapılan gecikme cezalarının yüklenici açısından kesinleştiği de gözetilerek, sonucuna uygun bir karar verilmesi zorunludur.
Mahkemece yargılama sırasında alınan bilirkişi raporlarında, bu açıklamalara ilişkin herhangi bir değerlendirme bulunmadığından, bu raporların hükme esas alınması mümkün değildir. Bu nedenle; mahkemece, davacının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 119/2. maddesine uygun olarak yapacağı açıklamadan sonra, yeniden seçilecek konusunda uzman bilirkişi kurulundan her bir alacak kalemi bakımından az yukarıdaki açıklamaları da kapsayacak biçimde sözleşme ve eklerine uygun şekilde değerlendirme yapılmak suretiyle gerekçeli ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınıp sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile davanın kabulü doğru olmamış, kararın bozulması uygun görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı iş sahibi idare vekilinin temyiz itirazının kabulüyle hükmün davalı iş sahibi idare yararına BOZULMASINA, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 29.06.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.