4. Hukuk Dairesi 2021/14785 E. , 2021/3429 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... ... Sigorta A.Ş. Vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Hükmüne uyulan Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 20/05/2014 tarih 2013/6393-2014/7873 sayılı ilamında özetle “Asıl ve birleşen davada ayrı ayrı hüküm kurulması, kesinleşmiş ceza mahkemesi kararı ile belirlenen kusur oranları ve hükme esas alınan kusur raporu arasında çelişki meydana geldiğinden bu çelişkinin giderilmesi için konusunda uzman bilirkişi heyetinden ayrıntılı, gerekçeli ve denetime açık rapor alınarak
sonucuna göre karar verilmesi, SGK tarafından yapılan ödemenin zarar sorumlularına rücu edilebilecek ödemelerden olup olmadığı araştırılarak sonucuna göre aktüer raporu ile belirlenen tazminattan mahsubu gerektiği, hükmedilen manevi tazminattan davalı ... şirketinin poliçe limiti ile sınırlı olarak sorumlu olduğuna karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde poliçede belirtilen manevi tazminat limitini aşacak şekilde manevi tazminattan sorumlu tutulmasının hatalı olduğu, dava dilekçesinde davalı ... sigorta A.Ş. nın kazaya karışan otobüsün zorunlu, ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı ve ferdi kaza sigortacısı olduğunun belirtildiği, dosyada mevcut poliçeye göre davalı ... şirketinin kasko ve ihtiyari mali sorumluluk sigorta poliçesinde ferdi kaza sigortası için de teminat verildiğinin görüldüğü ancak Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigorta poliçesine rastlanmadığı,buna göre, Mahkemece davacıya hangi poliçeye dayanarak talepte bulunduğu açıklatılarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiği,... yönünden dava tarihinden, diğer davalılar için kaza tarihinden faiz uygulanması gerekirken ıslah edilen miktar yönünden ıslah tarihinden faiz uygulanması ve kazaya karışan her iki aracın da ticari araç olduğu ve işletenlerinin tacir olduğu dikkate alınarak davacıların talebi gibi avans faize hükmedilmesi gerektiği" hususlarına değinilmiş, İlk derece Mahkemesince bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, Asıl davada davacıların davalılardan Belediye Başkanlığı aleyhine açtığı maddi ve manevi tazminat davasının feragat nedeniyle reddine,Asıl davada davacılardan müteveffa ..."nün davalılardan Garanti Finansal Kiralama aleyhine açtığı maddi tazminat davasının reddine,Davacılardan müteveffa ..."nün asıl ve birleşen davada sürekli refakatçi bedeli ve iş kaybetmekten kaynaklanan tazminata ilişkin davalarının feragat nedeniyle ayrı ayrı reddine,Müteveffa ..."nün davalılardan ... Groupama Sigorta, Türkiye Sigorta Garanti Hesabı, ..., ..., 5K İnşaat Lmt. Şti ve ... mirasçıları aleyhine tedavi masrafları için açtığı toplam 9.000,00-TL maddi tazminat davasının asıl ve birleşen dava yönünden kısmen kabul kısmen reddi ile, 5.326,82-TL"nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile, müteveffa ...’nün mirasçılarına miras payları oranında verilmesine, alacağa davalılardan ... Groupama Sigorta ve Türkiye Sigorta Garanti Hesabı yönünden asıl dava tarihinden, davalılardan ..., ..., 5K İnşaat Lmt. Şti ve ... mirasçıları yönünden kaza tarihi olan 28.09.2009 tarihinden itibaren avans faizi uygulanmasına,(Sigorta şirketlerinin poliçe limiti ile sorumlu tutulmasına) fazlaya ilişkin talebin reddine,Davacılardan müteveffa ..."nün davalılardan ... Groupma Sigorta, Türkiye Sigorta Garanti Hesabı, ..., ..., 5K İnşaat Lmt, Şti. Ve ... mirascıları aleyhine açtığı iş gücü kaybından kaynaklanan tazminat davasının asıl ve birleşen davalar yönünden kısmen kabul kısmen reddi ile 31.599,11 TL sürekli iş gücü kaybından kaynaklanan maddi zarar ve 1.981,87 TL geçici iş gücü kaybından doğan maddi zarar olmak üzere toplam 33.580,98 TL"nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile, müteveffa ...’nün mirasçılarına miras payları oranında verilmesine, alacağa davalılardan ... Groupma Sigorta ve Türkiye Sigorta Garanti Hesabı yönünden asıl dava tarihinden itibaren, davalılardan ..., ..., 5K İnşaat Lmt. Şti ve ... mirasçıları yönünden kaza tarihi olan 28.09.2009 tarihinden itibaren avans faizi uygulanmasına,fazlaya ilişkin talebin reddine (Sigorta şirketlerinin poliçe limiti ile sorumlu tutulmasına) Davacılardan müteveffa ..."nün asıl davada davalılardan Garanti Finansal Kiralama ve Türkiye Sigorta Garanti Hesabı aleyhine açtığı manevi tazminat davasının reddine, davacılardan müteveffa Mustafa Tülü"nün davalılardan ... Groupma Sigorta, ..., ..., 5K İnşaat Lmt, Şti. Ve ... mirascıları aleyhine açtığı manevi tazminat davasının asıl ve birleşen davalar yönünden kısmen kabul kısmen reddine, 30.000,00-TL"nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile,müteveffa ...’nün mirasçılarına miras payları oranında verilmesine, alacağa davalılardan ... Groupma Sigorta yönünden asıl dava tarihinden,davalılardan ..., ..., 5K İnşaat Lmt. Şti ve ... mirasçıları yönünden kaza tarihi olan 28.09.2009 tarihinden itibaren avans faizi uygulanmasına,fazlaya ilişkin talebin reddine,(sigorta şirketinin poliçe limiti ile sorumlu tutulmasına), Asıl davada davacılardan ..."nün davalılardan Garanti Finansal Kiralama ve Türkiye Sigorta Garanti Hesabı aleyhine açtığı manevi tazminat davasının reddine, Asıl davada davacılardan ..."nün davalılardan ... Groupma Sigorta, ..., ..., 5K İnşaat Lmt, Şti. Ve ... mirascıları aleyhine açtığı manevi tazminat davasının kısmen kabul kısmen reddine, 5.000,00-TL"nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline,alacağa davalılardan ... Groupma Sigorta yönünden asıl dava tarihinden davalılardan ..., ..., 5K İnşaat Lmt. Şti ve ... mirasçıları yönünden kaza tarihi olan 28.09.2009 tarihinden itibaren avans faizi uygulanmasına,fazlaya ilişkin talebin reddine,(sigorta şirketinin poliçe limiti ile sorumlu tutulmasına), karar verilmiş hüküm asıl dava davalılarından ... ... Sigorta AŞ vekili ve ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre,
a-Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün temyiz etmeyen taraf bakımından ilk hali ile kesinleşmis olmasına ve kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hak oluşturmasına göre Mahkemenin ilk kararını temyiz etmeyen davalı ... vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine,
b-Davalı ... ... Sigorta AŞ tarafından Filo Kasko Poliçesi kapsamında yer alan Ferdi Kaza Sigortası teminatının aracın gerek hareket halinde gerekse park halinde iken vuku bulacak bir kaza neticesinde araçta bulunan yolcu ve sürücülerin bedeni zararlarını teminat altına almış olması ve bu sigorta türünün bir can sigortası olması nedeniyle, kazanın sigorta kapsamında olabilmesi için sürücünün kusurunun aranmayacak olmasına göre davalı .... Sigorta A.Ş. vekilinin aşağıdaki 2 ve 3 numaralı bent kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazası nedeni ile maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Ferdi kaza Sigortaları, can sigortası türlerinden olup, meblağ sigortası olması itibariyle de, ölüm halinde limit kadar olmak üzere maktu; yaralanma halinde ise, yapılan tedavi giderleri bakımından buna ilişkin limiti geçmemek üzere ve yapılan harcama kadar nispi; sürekli sakatlık halinde ise, sakat kalma oranı ve sakatlığın derecesine göre limitin belli oranı olmak üzere, sigorta bedelinin ödenmesini gerektirir. Uyuşmazlık halinde bu yönlerin ispatlanması yeterli olup, gerçek zararın hesaplatılmasına girişilmeksizin, tespit edilecek bu miktarların aynen ödenmesi gerekmektedir.
25.03.2004 tarihli Ferdi Kaza Sigortası Genel Şartlar B.1.1 maddesi 1.fıkrasında: “İşbu poliçe ile temin edilen bir kaza, sigortalının derhal veya kaza tarihinden itibaren iki sene zarfında daimi surette maluliyetine sebebiyet verdiği takdirde tıbbi tedavinin sona ermesini ve daimi maluliyetin kat"i surette tesbitini müteakip, daimi maluliyet sigorta bedeli aşağıda münderiç nisbetler dahilinde kendisine ödenir." denildikten sonra, (36) satırdan oluşan bir tabloya yer verilmiş, daha sonrasında yer alan fıkrada ise "Yukarıdaki cetvelde zikredilmemiş bulunan maluliyetlerin nisbeti, daha az vahim olsalar bile, bunların ehemmiyet derecelerine göre ve cetvelde yazılı nisbetlere kıyasen tayin olunur." denilmiştir.
Mahkemece hükme esas alınan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Ana Bilim Dalı Başkanlığı"nın 27.04.2011 tarihli raporunda; Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği hükümlerinden yararlanılarak davacının maluliyet oranının %58 olduğu belirtilmiştir.
Davacının maluliyetinin; poliçe şartlarında ve klozlarında düzenlenmiş olan maluliyet cetvelinden hangisi kapsamında kaldığı belirlenmelidir. Şayet maluliyetinin cetvelde belirtilen maluliyetlerden herhangi biri kapsamında değilse bunun organın işlev ve önem derecelerine göre cetvelde yazılı oranlara göre kıyasen belirlenmesi gerekmektedir.
Açıklanan bu hususlar çerçevesinde, bir meblağ sigortası olan ferdi kaza sigortacısı olan davalının sorumluluğunun, tespit edilen sakatlık oranı ve Genel Şartlar"a ekli cetvellere göre konusunda uzman bir Doktor Bilirkişi marifetiyle tespitinden sonra meblağın hesaplanması ve poliçedeki ferdi kaza teminat limitine göre karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
3- Motorlu bir aracın karayolunda işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde o aracı işleten zarara uğrayan 3. kişilere karşı tehlike sorumluluğu esasına göre, araç sürücüsü de haksız fiil sorumluluğu esasına göre sorumludur. Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası ise; o aracı işletenin zarara uğrayan 3. kişilere karşı olan sorumluluğunu belli limitler dahilinde karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan bir zarar sigortasıdır.
2918 sayılı Kanunun 86. maddesinde ise, bu Kanun’un 85. maddesinde düzenlenen sorumluluktan kurtulma ve sorumluluğu azaltma koşullarına yer verilmiştir.
Bu düzenlemelere göre, araç işleteni veya araç işleteninin bağlı bulunduğu teşebbüs sahibi, kendisinin veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilerin kusuru bulunmaksızın ve araçtaki bozukluk kazayı etkilemiş olmaksızın kazanın bir mücbir sebepten veya zarar görenin veya üçüncü kişinin ağır kusurundan ileri geldiğini ispat ederse sorumluluktan kurtulabilecek; sorumluluktan kurtulamayan işleten veya araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibi ise kazanın oluşunda zarar görenin kusurunun bulunduğunu ispat ederse, hakim, durum ve şartlara göre tazminat miktarını indirebilecektir.
Somut olayda kaza; davacının yolcusu, davalıların murisi ..."ın sürücüsü, diğer davalı ..."ın işleteni olduğu davalı ...Ş."ye trafik sigortalı araç ile diğer davalılardan ..."ün sevk ve idaresindeki, davalı 5K İnşaat Şirketine ait, trafik sigortası bulunmayan greyder ile çarpışması ile geçekleşmiştir.
Davacı vekili, müvekkilinin yolcu olarak seyri sırasında gerçekleşen kazada yaralanan müvekkilinin kusursuz olduğunu açıklayıp talep ettiği maddi ve manevi tazminatları davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiş, mahkemece bozma ilamından önce verilen kararda davacılar yararına hükmedilen maddi ve manevi tazminatları davalılardan tahsiline, her ne kadar davacının içinde yolcu olduğu araca çarpan karşı araç sürücüsü davalı ... meydana gelen kazada tam kusurlu ise de davalıların davacılara karşı müteselsilen sorumlu olduklarından tazminatların davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş, Dairenin 20.05.2014 tarih, 2013/6393 Esas, 2014/7873 karar sayılı ilamı ile hüküm başka sebeplerle birlikte kusur konusundaki çelişkilerin giderilmesi yönünden de bozulmuştur.
Bozma ilamına uyulmasının ardından alınan raporda, davacının içinde yolcusu olduğu aracın sürücüsü olan davalıların murisi ..."ın kusurunun bulunmadığı, karşı araç sürücüsü davalı ..."ün tam kusurlu olduğu belirlenmiş, mahkemece, yapılan yargılama sonunda davacının içinde yolcusu olduğu araç sürücüsünün kusursuz olduğu kabul edilmiş ancak hükmedilen maddi ve manevi tazminatların davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiştir. Karar usul ve yasaya aykırı olup bozulması gerekmektedir.
Dosya kapsamından, meydana gelen kazada davacının içinde yolcusu bulunduğu aracın sürücüsünün kusurunun bulunmadığı, karşı araç sürücüsü davalı ..."ün tam kusurlu olduğu anlaşılmaktadır.
Davacının uğradığı zarar tek bir olaydan kaynaklanmakta olup, 2918 sayılı KTK.’nun 88. ve BK.’nun 50. maddesi uyarınca haksız fiile karışanların her biri zarardan müteselsilen sorumlu ise de meydana gelen kazada araç sürücülerinden birinin hiç kusurunun bulunmaması halinde kaza ile bu davalıların sorumluluğu arasında uygun illiyet bağının ortadan kalkmış olacağından, KTK 86. maddesi uyarınca işletenin sorumluluğu ortadan kalkacağından, işletene terettüp eden sorumluluğu Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası ve İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası kapsamında üstlenen davalı ...Ş."nin tazminattan sorumluluğu söz konusu olamayacaktır. Bu nedenle bu davalı yönünden davanın hem maddi hem manevi tazminatlar bakımından reddi gerekirken yazılı şekilde yanılgılı gerekçe ile karar verilmesi doğru görülmemiş bu nedenle hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1-a) bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine, (1-b) bentte açıklanan nedenlerle davalı ... ... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2 ve 3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Groupama vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, aşağıda dökümü yazılı 898,16 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı ..."dan alınmasına ve peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... Groupama Sigorta"ya geri verilmesi, 22.06.2021 tarihinde oybirliği ile karar verdildi.