MAHKEMESİ : Konya (Kapatılan) 4.Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 28/05/2013
NUMARASI : 2013/70 E-2013/176 K.

Taraflar arasındaki “menfi tespit ve istirdat” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Konya 1.Asliye Ticaret Mahkemesince davanın kısmen kabulüne, dair verilen 27.03.2012 gün ve 2010/514 Esas-2012/188 Karar sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 19.Hukuk Dairesinin 15.10.2012 gün ve 2012/7657 Esas-2012/14985 Karar sayılı ilamı ile;
(...Davacı vekili, davalının aleyhine bonoya dayalı olarak iki adet icra takibi başlattığını, bonoların ödenmiş olduğunu ileri sürerek toplam 3.900 TL dışında borçları olmadığının tespitini talep ve dava etmiş, yargılama sırasında davayı ıslah ederek, biçer döver alımı için yapılan akdin resmi şekilde olmadığını ve devrinin yapılmadığını, bu nedenle akdin geçersiz hale geldiğini ileri sürerek akdin feshini, bonolar ile borçlu olmadıklarının tespitini, ödenen 28.500 TL’nin istirdadını talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacıya 38.000 TL bedel ile biçerdöver satıldığını ancak, ödemelerin tamamı yapılmadığı için devrinin verilmediğini beyan ederek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece resmi şekilde yapılmayan satım akdinin geçersiz olduğu ve herkesin aldığını iade edeceği gerekçesiyle davacının bonolar ile borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava ıslah ile satış akdinin geçersiz olduğu ve ödenen bedelin istirdadı istemine ilişkindir.
Taraflar arasında biçer döver satışı için anlaşıldığı ve bedel olarak davalıya ait bir aracın 5000 TL bedel ile davacıya teslim olunduğu ve ayrıca 3 adet bono verildiğinde uyuşmazlık yoktur.
Davacı bonolardan 11.000 TL tutarlı olanı ödemiş ve geri almıştır.
Bu durumda akdin geçersiz olduğu anlaşıldığından davalıya verilen aracın ve kanıtlanan 11.000 TL ödemenin istirdadı ile biçerdöverin davalıya iadesine karar verilmek gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.)
gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

TEMYİZ EDEN : Davacı vekili

HUKUK GENEL KURULU KARARI

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne dair verilen karar davacı vekilinin temyizi üzerine, Özel Dairece yukarıda başlık bölümünde alınan gerekçe ile bozulmuş; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Direnme kararını davacı vekili temyize getirmiştir.
Hukuk Genel Kurulundaki görüşmeler esnasında uyuşmazlığın esasının incelenmesinden önce, yerel mahkemece bozma sonrası dava konusu uyuşmazlıkla ilgili olarak Konya 1.Asliye Ceza Mahkemesinin 2010/717 Esas sayılı dosyası celp edilerek duruşmada incelenmesi ve direnme kararının gerekçesinde yer verilmiş olması karşısında direnme olarak adlandırılan kararın gerçekte yeni hüküm niteliğinde olup olmadığı; dolayısıyla, temyiz incelemesinin Hukuk Genel Kurulunca mı, yoksa Özel Dairece mi yapılması gerektiği hususu ön sorun olarak incelenmiştir.
Bilindiği üzere; direnme kararının varlığından söz edilebilmesi için, mahkeme bozmadan esinlenerek yeni herhangi bir delil toplamadan önceki deliller çerçevesinde karar vermeli; gerekçesini önceki kararına göre genişletebilirse de değiştirmemelidir (6217 sayılı Kanunun 30.maddesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na eklenen “Geçici madde 3” atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 429.maddesi).
Eş söyleyişle; mahkemenin yeni bir bilgi, belge ve delile dayanarak veya bozmadan esinlenip gerekçesini değiştirerek veya daha önce üzerinde durmadığı bir hususu bozmada işaret olunan şekilde değerlendirerek, dolayısıyla da ilk kararının gerekçesinde dayandığı hukuki olguyu değiştirerek karar vermiş olması halinde, direnme kararının varlığından söz edilemez (Hukuk Genel Kurulu’nun 26.06.2013 gün ve 2012/9-1892 Esas, 2013/881 Karar; 26.03.2014 gün ve 2013/18-632 Esas, 2014/394 Karar sayılı ilamları).  
Somut olayda mahkemenin resmi şekilde yapılmayan satım akdinin geçersiz olduğu ve herkesin aldığını iade edeceği gerekçesiyle davacının bonolar nedeniyle borçlu olmadığının tespitine, diğer taleplerin reddine dair verilen kararın Özel Daire tarafından “taraflar arasında biçer döver satışı için anlaşıldığı ve bedel olarak davalıya ait bir aracın 5.000,00 TL bedel ile davacıya teslim olunduğu ve ayrıca 3 adet bono verildiğinde uyuşmazlık bulunmadığı, davacının bonolardan 11.000,00 TL tutarlı olanını ödeyerek geri aldığı, bu durumda akdin geçersiz olduğu anlaşıldığından davalıya verilen aracın ve kanıtlanan 11.000,00 TL ödemenin istirdadı ile biçerdöverin davalıya iadesine karar verilmek” gerektiği belirtilerek bozulması üzerine, Konya 1.Asliye Ceza Mahkemesinin 2010/717 Esas, 2012/846 Karar sayılı dosyası celp edilerek Özel Daire bozma ilamında yer verilen biçer döverin söz konusu ceza dosyasında müsadere edildiği ve verilen kararın kesinleştiği, böylece biçer döverin yasal olarak davalıya iadesinin mümkün olmadığı da belirtilerek, yeni bir hukuki gerekçeye dayalı direnme olarak adlandırılan karar verilmiştir.
Mahkemenin yeni bir delile veya bilgiye dayanması, ilk kararının gerekçesinde dayandığı hukuki olgunun yanında veya dışında yeni bir hukuki olguya dayanarak ve gerekçesini de bu yeni hukuki olgu yönünde değiştirerek karar vermiş olması halinde, direnme kararının varlığından söz edilemeyeceğinden, Yerel Mahkemenin direnme olarak adlandırdığı temyize konu karar yeni bir hukuki olguya dayalı yeni hüküm niteliğindedir.
Hal böyle olunca; kurulan bu yeni hükmün temyizen incelenmesi görevi Hukuk Genel Kuruluna değil, Özel Daireye aittir.
Bu nedenle, yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosya Özel Daireye gönderilmelidir.
S O N U Ç : Yukarıda gösterilen nedenlerle davacı vekilinin yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 19.HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE, 25.03.2015 gününde oybirliği ile karar verildi.