Mahkemesi : İzmir 9. İş Mahkemesi
Tarihi : 18/07/2013
Numarası : 2012/572-2013/457



Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
1-Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine.
2-Davacı vekili, davacının iş akdinin alacaklarının ödenmemesi nedeniyle haklı olarak sona erdirdiğini öne sürerek kıdem tazminatı ile fazla çalışma, hafta tatili ve ücret alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
Davalı, davacının 08.10.2012 günü birkaç arkadaşı ile birlikte diğer çalışan arkadaşlarına işbaşı yapmamalarını telkin etmelerine rağmen çalışan 187 kişinin dinlemeyerek işbaşı yapıp işlerine devam ettiklerini, hemen ertesi günü davacı ve arkadaşlarının çektikleri ihtarname ile işverenin iş sözleşmelerini haksız feshettiğini iddia ettiklerini ancak diğer işçilerin bu hareketten uzak kalmalarından da anlaşılacağı üzere taleplerinde haksız olduklarını, ayrıca kendilerine gönderilen 12.10.2012 tarihli ihtarnameye rağmen gelip işbaşı yapmayarak işlerini haksız bıraktıklarını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, davacının işçilik alacaklarının bulunduğu bu nedenle iş akdini haklı olarak feshettiği gerekçesiyle davanın, kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
İş sözleşmelerinde fazla çalışma ücretinin aylık ücrete dahil olduğu yönünde kurallara sınırlı olarak değer verilmelidir. Dairemiz, 270 saatle sınırlı olarak söz konusu hükümlerin geçerli olduğunu kabul etmektedir.
Günlük çalışma süresinin onbir saati aşamayacağı Kanunda emredici şekilde düzenlendiğine göre, bu süreyi aşan çalışmaların denkleştirmeye tabi tutulamayacağı, zamlı ücret ödemesi veya serbest zaman kullanımının söz konusu olacağı kabul edilmelidir.
Fazla çalışma yönünden diğer bir yasal sınırlama da, İş Kanununun 41 inci maddesindeki, fazla çalışma süresinin toplamının bir yılda ikiyüzyetmiş saatten fazla olamayacağı şeklindeki hükümdür. Ancak bu sınırlamaya rağmen işçinin daha fazla çalıştırılması halinde, bu çalışmalarının karşılığı olan fazla mesai ücretinin de ödenmesi gerektiği açıktır. Yasadaki sınırlama esasen işçiyi korumaya yöneliktir.
Fazla çalışmanın belirlenmesinde, 4857 sayılı Yasanın 68 inci maddesi uyarınca ara dinlenme sürelerinin de dikkate alınması gerekir.
Fazla çalışmaların uzun bir süre için hesaplanması ve miktarın yüksek çıkması halinde Yargıtay’ca taktiri indirim yapılması gerektiği istikrarlı uygulama halini almıştır Ancak fazla çalışmanın tanık anlatımları yerine yazılı belgelere ve işveren kayıtlarına dayanması durumunda böyle bir indirime gidilmemektedir. Yapılacak indirim, işçinin çalışma şekline ve işin düzenlenmesine ve hesaplanan fazla çalışma miktarına göre taktir edilmelidir. Hakkın özünü ortadan kaldıracak oranda bir indirime gidilmemelidir.
Somut olayda, davacı haftanın 7 günü 08.00-20.30 arası, haftanın en az 3-4 günü ise 23:00/24.00"e kadar çalıştığını öne sürmüştür. Dosyada çalışma saatlerine ilişkin yazılı bir delil bulunmamaktadır. Bilirkişi, halen işyeri çalışanı olan davalı tanıklarının beyanlarına itibar etmeyerek davacı tanıklarının beyanından hareketle davacının dini bayramlar hariç haftanın 6 günü normalde 08.00-18.00 arası , haftanın 3 günü 18.00 den sonra 21.00"e kadar 1 saat ara dinlenme ile, haftada 1 pazar günü de 08.00-18.00 arasında 1 saat ara dinlenmesi ile çalıştığı, buna göre haftada 19.5 saat fazla çalışma yaptığı kabulü ile hesaplama yapmış olup, mahkemece rapor doğrultusunda karar verilmiştir.
Davacı ile aynı işi yapan bir başka işçinin açmış olduğu alacak davasında davalı işyerinde haftanın 6 günü 08.00-18.00 arası çalışıldığı ve haftada 9 saat fazla çalışma yapıldığı tespit ve kabul edilmiş olup, davacı temyizi üzerine incelenen hüküm, Yargıtay 22. Hukuk Dairesi"nin 2012/15558 Esas ve 2013/4911 Karar sayılı ilamı ile davacının temyiz itirazları reddedilerek onanmıştır.
Mahkemece, Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleşen emsal karar doğrultusunda davacının da haftada 9 saat fazla çalışma yaptığı kabulü ile hüküm kurulması gerekirken haftada 19.5 saat fazla çalışma hesabı yapan rapora itibar edilerek hüküm kurulması hatalı olup bozma nedenidir.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 09.04.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.