Mahkemesi :Asliye Hukuk(İş) Mahkemesi
Dava, ihale ile davalıdan iş alan şirketin prim borçlarının davalıdan tahsili istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde; hak edişlerin en son ödendiği tarihteki prim borçları esas alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, taraflar avukatları tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-)Davalı Belediyeye ait kültür merkezi inşaatı işyeri ihale ile ... verilmiş ve bu şirketin 2005/10, 11, 12 ve 2006/1, 2, 3, 4. aylara ait prim borcu bulunduğu gerekçesi ile, 6183 sayılı Yasaya göre takip yapılmış, sonuç alınamayınca, ihale makamı olan davalıdan hak edişlerden kesilerek ödenmesi istenmiş, davalı ise, hak edişlerin daha önce ödendiğini, teminatın da süreli olup süresinin geçtiğini, bu nedenle kesilmesinin mümkün olmadığı gerekçesi ile ödemede bulunmadığından, şimdilik, 5.00,00 TL’nin 17.04.2007 tarihindeki yazı ile verilen 15 günün sonundan itibaren temerrüt faizi ile ödenmesi talebinde bulunmuş; mahkemece, davanın kısmen kabulü ile, hak ediş ödemelerinin sonuncusunun ödendiği 20.02.2006 tarihindeki toplam borcunu belirlenerek bu miktar kadar olan kısımdan sorumlu olduğuna karar verilmiş, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
Kurum alacaklarından olan prim tahsilini güvence altına alan, keza tahsilatta kolaylığı ve çabukluğu sağlayan ve bu yönde, kamu kurum ve kuruluşlarına yükümlülükler getiren davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 83"üncü maddesinde; “genel ve katma bütçeli kuruluşlar, il ve belediyeler veya sermayesinin en az yarısı genel ve katma bütçeli kuruluşlar ile il ve belediyelere ait olan teşekkül ve müesseseler, kamu iktisadi kuruluşları ve bunların müessese, bağlı ortaklık ve iştirakleri, kanunla ve kanunların verdiği yetkiye dayanarak kurulan kurum ve kuruluşlar, döner sermayeli kuruluşların ihale yolu ile yaptırılan her türlü işleri üzerine alanları ve bunların adreslerini Kuruma bildirmekle yükümlüdürler.Sigorta primlerinin hak edişlerden mahsubu yapılmak şartıyla alıkonularak ödenmesi esastır. Ödemenin ve teminatın geri verilmesine ait işlemlerin usûl ve esasları Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle tespit edilir...” düzenlemesine göre; her hak edişin, müteahhide ödenmesinden önce, müteahhidin Kuruma olan prim borcunun, hak edişten mahsubu yapılmak suretiyle ödenmesi gerekir. Mahsup edilen prim borcunun ihale makamı durumunda bulunan kuruluş tarafından Kuruma ödenmesi gerekmektedir. Gecikme zammı borcuda prim borcu kapsamında sayılır. Müteahhide iş yaptıran kuruluşun üç türlü yükümlülüğü mevcuttur. Birincisi, işin ihale edildiği müteahhidin kim olduğunu ve adresini Kuruma bildirmek; ikincisi, prim borcuyla gecikme zammının ödendiği belgelendirilmedikçe, hak edişleri ve teminatı müteahhide ödememek, üçüncüsü, Kurumun prim ve gecikme zammı alacağının ödenmediğinin anlaşılması halinde, bu alacağı hak edişten ve teminattan kesip Kuruma ödemek. Teminat, nakit olarak yatırılmamışsa, teminatı paraya çevirdikten sonra mahsup işlemini yapmaktır. (Resul Aslanköylü, Sosyal Sigortalar Kanunu Yorumu, sayfa 1795)Yine, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 10.4.2002 tarihli 2002/21-201 Esas, 2002/297 Karar sayılı kararı da bu yöndedir.
Anılan düzenleme dayanak alınarak çıkarılan ve ödenmeyen prim ve gecikme zammı alacağının hak edişler ve teminattan kesilerek Kuruma ödenmesinin, ancak, Kurumun idareden istemesi şartına bağlı olmasının mümkün olduğu sonucunu uyandıran Sigorta Primlerinin Hak Edişlerden Mahsup Edilmesi ve Ödenmesiyle Kesin Teminatların İadesi Hakkında Yönetmelik’in 5"inci maddesindeki; “Kurum, herhangi bir tarih itibariyle çalıştırılan sigortalılardan dolayı tahakkuk etmiş ve muaccel hale gelmiş prim ve gecikme zammı borçlarının işverenin hak edişinden kesilerek ödenmesini idareden ister.” yönündeki düzenlemenin; normlar hiyerarşisi dikkate alındığında 506 sayılı Kanunun 83"üncü maddesi içeriğinin aksi yönünde her hangi bir hukuki sonuç doğurmayacağı belirgindir.
Açıklanan yasal düzenlemeler çerçevesinde eldeki davada; davalı Belediyeden ihale yolu ile iş alan ... dava konusu dönem için ödemediği prim ve gecikme zammı borçlarından dolayı davalının sorumluluğu olup olmadığının belirlenebilmesi için; davalı idarenin, müteahhit firmaya yaptığı her hak ediş ödemesinden önce prim ve gecikme zammı borcu bulunup bulunmadığına ilişkin belge isteyip istemediği araştırılarak, varılacak sonuç uyarınca, yapılacak değerlendirmeye göre, karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 09.04.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.