Danıştay 13. Daire 2018/239 Esas 2022/414 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/239
Karar No:2022/414

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : .… İnşaat ve Nakliyat Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Bayilik lisansı sahibi davacı şirkete ait istasyonda 08/03/2013 tarihinde yapılan denetim sonucunda; ulusal marker seviyesi geçersiz ve teknik düzenlemelere aykırı akaryakıt bulunduğundan bahisle 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (4) numaralı alt bendi ile aynı maddenin dördüncü fıkrası uyarınca 175.833,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin 27/9/2015 tarih ve 5797-8 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacı şirketin … tarihinde … Mah. … adresi merkez gösterilmek suretiyle kurulduğu ve bu hususun 12/09/2012 tarih ve 8151 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gaztesinde ilan edildiği, 10/01/2013 tarihli yönetim kurulu kararı ile akaryakıt satış istasyonu işletmek amacıyla şube açılmasına karar verildiği ve 23/01/2013 tarih ve 1102 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edildiği, bu maksatla … adresinde bulunan akaryakıt istasyonunun 18/02/2013 tarihinden itibaren başlamak üzere 3 yıl süreyle kiralandığı, sonrasında şube açılışına ilişkin Maliye Bakanlığı yoklama memurlarınca işe başlama tarihi 19/02/2013 belirtilmek suretiyle 20/02/2013 tarihli yoklama fişinin düzenlendiğinin anlaşıldığı, her ne kadar, davacı şirket tarafından, denetimin yapıldığı akaryakıt istasyonunun kiralanmasına yönelik kira sözleşmesinde kiraya veren firmaya taşınması için 31/03/2013 tarihine kadar mühlet verildiği, bu nedenle 08/03/2013 tarihinde yapılan denetim sonucu ulusal marker seviyesinin geçersiz ve teknik düzenlemelere aykırılığı tespit edilen akaryakıt numunesinin kiraya veren şirkete ait olduğu iddia edilmişse de, yukarıda yer verilen tespitlerle birlikte davacı şirketin denetimin yapıldığı 08/03/2013 tarihinden önce Maliye Bakanlığı yoklama memurlarınca düzenlenen yoklama fişine istinaden 19/02/2013 tarihi itibariyle anılan adreste şube olarak faaliyete başladığı anlaşıldığından bu iddiasına itibar edilmediği, bu durumda; denetim tarihi itibariyle anılan adreste şube olarak faaliyet gösteren davacı şirket hakkında, ulusal marker seviyesi geçersiz ve teknik düzenlemelere uygun olmayan akaryakıt bulunduğunun tespit edilmiş olması nedeniyle 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (4) numaralı alt bendi uyarınca ve anılan maddenin dördüncü fıkrası hükmü göz önünde bulundurularak idarî para cezası verilmesine ilişkin davaya konu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, denetim tarihinde söz konusu akaryakıt istasyonunun bir başka şirket tarafından işletildiği, idare tarafından araştırma sürecinin eksik yürütüldüğü ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, temyiz talebinde ileri sürülen nedenlerin kabule mazhar olmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Davacı şirkete ait akaryakıt istasyonunda 08/03/2013 tarihinde yapılan denetimde istasyondaki akaryakıt pompasından alınan motorin numunesinin analizi sonucu Karadeniz Teknik Üniversitesi Prof. Dr. …ve Araştırma Merkezi tarafından düzenlenen … tarih ve … sayılı motorin analiz raporunda numunenin kükürt parametresi bakımından teknik düzenlemelere aykırı ve ulusal marker seviyesinin geçersiz olduğunun tespit edildiğinden bahisle 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (4) numaralı alt bendi uyarınca …-TL idari para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve …. sayılı Kurul kararı alınmıştır.
Bu işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun "Tanımlar ve Kısaltmalar" başlıklı 2. maddesinin (21) numaralı bendinde, Kurumca belirlenen seviyede ulusal marker içermeyen akaryakıtın kaçak akaryakıt olduğu belirtilmiş; (42) numaralı bendinde, "Teknik Düzenleme: Petrolün ve madenî yağın, ilgili idarî hükümler de dâhil olmak üzere, standartları, ölçüleri, özellikleri, işleme ve üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirmesi işlemleri hususlarından biri veya birkaçını belirten ve uyulması zorunlu olan her türlü düzenleme"; (44) numaralı bendinde ise, "Ulusal Marker: Akaryakıta rafineri çıkışında veya gümrük girişinde eklenecek katkı" olarak tanımlanmış; denetim tarihinde yürürlükte olan hâliyle "Ulusal Marker" başlıklı 18. maddesinin dördüncü fıkrasında, numunelerde yapılacak testlerde ulusal markerin gerektiği şart ve seviyede bulunmadığı ve alınan numunelerin laboratuvar analizi ile teknik düzenlemelere uymadığı tespit edildiğinde 19. madde hükümlerinin uygulanacağı; 19. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (4) numaralı alt bendinde, 18. madde hükümlerinin ihlâli hâlinde, sorumlularına altıyüzbin Türk Lirası idarî para cezası verileceği; aynı maddenin dördüncü fıkrasında, bayiler için yukarıda yer alan cezaların beşte birinin uygulanacağı kurala bağlanmıştır.
Öte yandan, petrol piyasasına ilişkin faaliyetler kapsamındaki tesislerin ve piyasaya sunulan petrol ve madenî yağın teknik düzenlemelere ve standartlara uygunluğu ile ilgili usul ve esasların belirlenmesi amacıyla çıkarılan ve 10/09/2004 tarih ve 25579 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Petrol Piyasasında Uygulanacak Teknik Kriterler Hakkında Yönetmeliğin 7. maddesinin (f) bendinde, numunelerde yapılacak testlerde, ulusal markerin Kurumca belirlenen şart ve seviyede bulunmadığı ve alınan numunelerin laboratuvar analizi ile teknik düzenlemelere uymadığı tespit edildiğinde ilgili mevzuat kurallarının uygulanacağı kural altına alınmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuat kuralları birlikte değerlendirildiğinde, ulusal markerin, akaryakıtın kaçak olup olmadığını ve kaynağını tespit etmek amacıyla akaryakıta eklenen kimyasal bir madde olduğu, akaryakıtın yeterli şart ve seviyede ulusal marker içerip içermediğine göre teknik düzenlemelere uygunluk değerlendirmesi yapılmasının mümkün olmadığı, yeterli şart ve seviyede ulusal marker içeren akaryakıt teknik düzenlemelere aykırı olabileceği gibi tam tersi bir durumun da söz konusu olabileceği, bu bakımdan, denetim tarihi itibarıyla 5015 sayılı Kanun'un 18. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca işlem tesis edilebilmesi için, numunesi alınan akaryakıtın hem ulusal marker seviyesinin geçersiz olduğunun hem de teknik düzenlemelere uygun olmadığının birlikte tespiti gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, davacıya ait akaryakıt istasyonunda yapılan denetimde alınan motorin numunesinin analizi sonucu Karadeniz Teknik Üniversitesi Yakıt Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından düzenlenen motorin analiz raporunda numunenin ulusal marker seviyesinin geçersiz olduğunun, bunun yanında yalnızca kükürt parametresi yönünden teknik düzenlemelere aykırı olduğunun tespit edildiği, bu tespit üzerine davacıya ulusal marker seviyesi geçersiz ve teknik düzenlemelere aykırı akaryakıt ikmal ettiği gerekçesiyle dava konusu idarî para cezasının verildiği anlaşılmaktadır.
Benzer bir ihtilâfta Dairemizin E:2010/1066 sayılı dava dosyasında yapılan 28/01/2014 tarihli ara kararı ile kükürt oranının akaryakıtın üretim aşamasından sonra, bayi tarafından akaryakıta herhangi bir madde eklenerek değiştirilebilecek bir özellik olup olmadığının ve bütün diğer parametreler sınır değerlere uygun tutulmak suretiyle sadece kükürt parametresinin sonradan müdahale ile değiştirilmesinin teknik olarak mümkün olup olmadığının sorularak konuya ilişkin tüm bilgi ve belgelerin istenilmesine karar verildiği; ara kararına cevaben gönderilen TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Enerji Enstitüsü'nün 28/03/2014 tarihli yazısında, bütün diğer parametreler sınır değerlere uygun tutulmak suretiyle sadece kükürt parametresinin sonradan müdahale ile değiştirilmesinin teknik olarak mümkün olmadığı yönünde görüş bildirildiği görülmektedir.
Bu durumda, akredite laboratuvar tarafından verilen görüş göz önünde bulundurulduğunda, akaryakıtın yalnızca "kükürt" parametresinin teknik düzenlemelere aykırı olması, diğer parametrelerin tamamının kriterlere uygun bulunması karşısında, davacı şirketin teknik düzenlemelere uygun olmayan akaryakıt ikmal ettiğinden söz etmeye imkân bulunmamaktadır.
Bu itibarla, analize tâbi tutulan akaryakıt numunesinin ulusal marker seviyesi geçersiz çıkmasına karşın 5015 sayılı Kanun'un 18. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca işlem tesis edilebilmesi için gerekli olan, teknik düzenlemelere aykırılık ve ulusal marker seviyesinin geçersizliği şartlarının bir arada gerçekleşmediği anlaşıldığından dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesine,15/02/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.