Danıştay 13. Daire 2016/4882 Esas 2022/425 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/4882
Karar No:2022/425

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Türkiye Adalet Akademisi Başkanlığı'nca … tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen … ihale kayıt numaralı "2016 Yılı Mart - Aralık Dönemi Meslek İçi Eğitim Seminer Organizasyon Hizmeti" ihalesine ilişkin olarak davacı şirket tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusunun şekil yönünden reddine dair … (Kurul) …tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; uyuşmazlık konusu ihalede, davacı şirket tarafından ihaleyi yapan idareye sunulan şikâyet dilekçesi ile davalı idareye sunulan itirazen şikâyet başvuru dilekçeleri incelendiğinde, şikâyet başvuru dilekçesinde yalnızca "aşırı düşük açıklamasında bulunan isteklilerin Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79. maddesinde yer alan kriterlere uygun açıklamada bulunmadığından değerlendirme dışı bırakılmaları gerektiği" iddiasına yer verildiği, ihaleyi yapan idarece şikâyet başvurusuna verilen cevap yazısında, ihale komisyonu tarafından gerçekleştirilen işlemlere değinilerek açıklama sunan isteklilerce verilen bilgi ve belgelerin yeterli olduğunun ve kamu yararı da gözetilerek ihale komisyonunca ihalenin sonuçlandırıldığının belirtildiği, itirazen şikâyet başvurusunda ise, şikâyet başvurusunda açık ve somut olarak olarak ileri sürülmeyen iddiaların somutlaştırılmak suretiyle bilgi ve belge adları ile aykırılıkların gerekçelerinin bildirildiği, ihaleyi yapan idareye yapılan şikâyet başvurusunun 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 54. maddesinde öngörülen şekilde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı deliller gösterilerek yapılmadığı, iddiaların soyut ve genel nitelikte olduğu, davalı idareye yapılan itirazen şikâyet başvurusunda ise şikâyet başvurusunda belirtilmeyen iddiaların ileri sürüldüğü, bu durumun ise mevzuat hükümlerine aykırı olduğu anlaşıldığından, davacı şirketin itirazen şikâyet başvurusunun reddine dair dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, uyuşmazlık konusu ihalede sınır değerin altında teklif sunan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istendiği, aşırı düşük teklif açıklamaları hukuka uygun olmamasına rağmen bu açıklamalar yeterli görülerek ihalenin sonuçlandırılmasının hukuka aykırı olduğu, taraflarınca aşırı düşük teklif açıklamalarına yönelik yapılan şikâyet başvurusu üzerine ihaleyi yapan idarece verilen cevap yazısıyla hukuka aykırı durumlardan haberdar olunduğu, bu kapsamda itirazen şikâyet başvurusunda, şikâyet başvurusunda yer almayan yeni bir iddiaya yer verilmediği, şikâyet başvurusunda yer alan iddiaların açık bir şekilde belirtilmesi suretiyle davalı idareye başvuruda bulunulduğu, bu kapsamda itirazen şikâyet başvurusunun esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken itirazen şikâyet başvurusunun şekil yönünden reddine dair dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, ihaleyi yapan idarece şikâyet başvurusunun reddine dair işlemde, hiçbir isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının detayına girilmediği, dolayısıyla davacı şirketçe itirazen şikâyet başvurusunda ileri sürülen iddialara ilişkin bilgilerin, ihaleyi yapan idarece verilen cevap yazısından öğrenildiği iddiasının mesnetsiz olduğu, dava konusu işlemin hukuka uygun olarak tesis edildiği, İdare Mahkemesi kararı usul ve yasaya uygun olduğundan davacı şirketin temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Türkiye Adalet Akademisi Başkanlığı'nca 22/02/2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen "2016 Yılı Mart - Aralık Dönemi Meslek İçi Eğitim Seminer Organizasyon Hizmeti" ihalesine ilişkin olarak davacı şirket tarafından yapılan 14/03/2016 tarihli şikâyet başvurusunun, ihaleyi yapan idarenin 14/03/2016 tarihli işlemi ile reddi üzerine, davacı şirket tarafından 21/03/2016 tarihli dilekçe ile Kamu İhale Kurumu'na itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Kurul tarafından yapılan inceleme neticesinde, itirazen şikâyet başvurusunun şekil yönünden reddine karar verilmiş, davacı şirket tarafından, itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin Kurul kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 5. maddesinin birinci fıkrasında, "İdareler, bu Kanun'a göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur."; "İhalelere yönelik başvurular" başlıklı 54. maddesinin birinci fıkrasında, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, Kanun'da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilecekleri; aynı maddenin dördüncü fıkrasının (d) bendinde, başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin dilekçelerde gösterilmesi gerektiği; "Kuruma itirazen şikâyet başvurusu" başlıklı 56. maddesinin ikinci fıkrasında, Kurum'un itirazen şikâyet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikâyet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlâl edilip edilmediği açılarından inceleyeceği kurala bağlanmıştır.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin "Başvuruların şekil unsurları" başlıklı 8. maddesinde, "(1) Şikâyet başvuruları idareye, itirazen şikâyet başvuruları ise Kurum'a hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle yapılır.
(2) Dilekçelerde aşağıdaki hususlara yer verilir;
a) Başvuru sahibinin, varsa vekil ya da temsilcisinin; adı, soyadı veya unvanı ve adresi ile faks numarası.
(...)
ç) Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı deliller. (...) "Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler" başlıklı 16. maddesinde, "(1) Başvurular öncelikle;
a) Başvuru konusunun Kurum'un görev alanında bulunup bulunmadığı,
(...)
ı) Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin belirtilip belirtilmediği, yönlerinden sırasıyla incelenir." kurallarına yer verilmiştir.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ'in "İtirazen şikâyet başvurularında aranılacak şekil unsurları" başlıklı 11. maddesinin sekizinci fıkrasında, "Yönetmeliğin 8. maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin başvuru dilekçelerinde belirtilmesi gerektiği düzenlendiğinden, başvuruda bulunulan hususların dilekçelerde somut bir biçimde, mevzuata aykırı bulunma sebepleri ile birlikte gösterilmesi gerekmektedir. İşlemin hangi unsurlarının hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu belirtilmeksizin sadece mevzuata aykırı olduğu gibi soyut ve mesnetsiz iddialara yer verilmesi hâlinde, Yönetmeliğin 8. maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle başvurunun reddine ilişkin sorumluluk başvurana ait olacağından bu hususa dikkat edilmesi gerekmektedir." kuralı yer almıştır.



HUKUKÎ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan kurallara göre ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilecekleri, başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin başvuru dilekçelerinde belirtilmesi, başvuruda bulunulan hususların dilekçelerde somut bir biçimde, mevzuata aykırı bulunma sebepleri ile birlikte gösterilmesi ve işlemin hangi unsurlarının hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğunun belirtilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Gizlilik ilkesinin uygulanmasının zorunlu olduğu ihale süreçlerinde isteklilerin, diğer isteklilerin teklifi ve ihale dosyasına sunulan bilgi ve belgeler hakkında ayrıntılı bilgiye sahip olmalarının mümkün olmadığı dikkate alındığında, şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularında ileri sürülen iddiaların somutluğu açısından konunun geniş yorumlanması gerekmektedir. Aksinin kabulü, Kanun'da zorunlu idarî başvuru yolu olarak öngörülen şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunun işlevini yerine getiremeyen bir kurum olmasına ve kişilerin hak arama hürriyetinin kullanılmasının zorlaştırılmasına sebebiyet verecektir.
Bu kapsamda, davacı şirket tarafından ihaleyi yapan idareye sunulan şikâyet dilekçesinde yer alan "aşırı düşük teklif açıklamasında bulunan isteklilerin Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79. maddesinde yer alan kriterlere uygun açıklamada bulunmadığından değerlendirme dışı bırakılmaları gerektiği" iddiasının, davacı şirketin, uyuşmazlık konusu ihalede aşırı düşük teklif açıklamasında bulunan isteklilerce sunulan bilgi ve belgelere ilişkin iddiasını detaylandırması beklenemeyeceğinden, 4734 sayılı Kanun'un 54. maddesinin dördüncü fıkrasının (d) bendinde yer alan, "başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin, şikâyet ve itirazen şikâyet dilekçesinde bulunması gerektiği" yönündeki düzenlemeye aykırılık taşımadığı görülmektedir.
Bu itibarla, davacı şirketin şikâyet başvurusunun reddi üzerine, 4734 sayılı Kanun'da öngörülen şekil ve usûl kurallarına uygun olarak itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşıldığından, itirazen şikâyet aşamasında davacı şirketçe, şikâyet başvurusunda ileri sürülen iddia detaylandırılmak suretiyle davalı idareye yapılan itirazen şikâyet başvurusunun şekil yönünden reddine dair dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.






KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca …. İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın istemi hâlinde davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 15/02/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.