MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki maddi ve manenevi tazminat-itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraflar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.

K A R A R

Davacılar vekili, asıl dava ile, davacı asil ..."ın diğer davacı ...i."nin sahibi olduğunu, davacı şirket ile sonradan davalı Kurum bünyesine dahil edilmiş olan ... Sandığı Genel Müdürlüğü arasında, sosyal güvenlik şemsiyesi altında bulunan hastalara fotoferez tedavisi uygulanması konulu sözleşme aktedildiğini, bu sözleşme gereğince seans başına ücretin 1716 Amerikan Doları olarak belirlenmiş olduğunu, davacı şirketin yine benzer sözleşmeler gereğince aynı tedavi hizmetini ... ve Bağ-Kur hastalarına da uyguladığını, daha sonra ... Sandığı Kurum"u müfettişlerince davacı şirket işlemlerinde inceleme yapıldığını ve soruşturma raporu düzenlenmiş olduğunu, bunun üzerine davacı şirket ile kurum arasındaki sözleşmenin tek taraflı olarak feshedildiğini ve diğer davacı ... için ise kamu kurumunu dolandırmak suçundan suç duyurusunda bulunulmuş olduğunu, sözleşmenin feshinden önce yapılmış olan tedavi ücretlerinin ödemesinin yapılmadığı gibi diğer sosyal güvenlik kurumlarına da yazı ile durumun bildirildiğini, fotoferez uygulaması alan hastaların sağlıklarına kavuşabilmeleri için elzem olması dolayısıyla sözleşme feshedilmiş olmasına rağmen bu hastaların tedavilerine devam edildiğini ve ... Sandığı tarafından bu hastalar için seans başına 630 Amerikan Doları ödenmesine karar verildiğini, sözleşmenin feshi ile bu fiyat kararı alınması arasında geçen sürede hiç bir ödeme yapılmadığını, ödenecek fiyata karar verilmesinden sonra ise davacı şirket tarafından 1716 Amerikan doları tutarında fatura kesilip bazı hastalardan alınan vekaletnameler ile ancak 630 Amerikan Doları kadar tahsilatlar yapılabildiğini, 2005 yılında ... Bakanlığı ve ... tarafından oluşturulan komisyonca fotoferez tedavi bedeli olarak 1300 Euro karşılığı 2.100,00 TL ödeme yapılmasının kararlaştırıldığını, bu fiyatlar üzerinden tedavilerin yapılmaya devam edildiğini, bu sırada yapılan suç duyurusu üzerine düzenlenen iddianame ile açılan ve ... 9.Ağır Ceza Mahkemesi 2004/128 esas sayısında görülen ceza davasında yargılamanın nihayete ererek beraat kararı verildiğini ve bu kararın Yargıtay aşamasından geçerek kesinleştiğini, davacılar tarafından sözleşmenin feshinin iptali ve alacakların ödenmesi için açılan davaların ise ... 23. Asliye Hukuk Mahkemesi 2003/922 esas sayılı dosyasında birleştirilerek yapılan yargılaması neticesinde mahkemece davanın kabulüne karar verildiğini, davalı kurumun tek taraflı işlemi sonucu, hiç ödeme yapılmaması ve sonrasında belirlenen eksik bedeller üzerinden ödemelerin yapılması nedeniyle, davacı şirketin cirosunun bu süreç boyunca çok fazla düştüğünü, büyük zarar ettiğini, yine diğer davacı ... Adamın hakkında açılan ceza davası nedeniyle maddi ve manevi olarak zarar gördüğünü ileri sürerek davacı ... için 20.000,00 TL maddi ve 200.000,00 TL manevi tazminatın, diğer davacı şirket için ise 20.000 TL maddi tazminat, 20.000,00 TL munzam zarar ve 200.000,00 TL manevi tazminatın faizleri ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini dilemiştir.
Birleşen ... 23. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/237 esas sayılı dosyasında davacı ... vekili, asıl davaya konu olay safahatını anlatmak suretiyle davalı Kurum ve dava dışı ... Bakanlığınca oluşturulan komisyonca belirlenen, tedavi bedeli olarak seans başı 2.100,00 TL ödenmesi işlemine ilişkin açılan davanın Danıştay 2. Dairesinin 2008/4521 E sayılı dosyası üzerinden görülüp neticelendirildiğini, sonuç olarak 13.10.2005 tarihinden beri uygulanan 2.100-TL + KDV fiyat belirleme işleminin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar verildiğini, davacı tarafından gerek ... 23. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin gerekse Danıştay 2. Dairesinin fiyat konusundaki kararları gerekçe gösterilerek, haksız fiyatlandırma işlemlerinizin düzeltilmesi konulu ihtarname gönderilmesine rağmen davalı kurumca bir işlem tesisi yapılmadığını, oysa davacı şirket ile davalı kurum arasındaki 16.07.2001 tarihli sözleşmede belirlenen 1.716-USD + KDV fiyat ödenmesi gerekir iken, 13.10.2005 tarihli resmi gazetede yayımlanan Bütçe Uygulama Talimatnamesi ile belirlenen ve Bütçe Uygulama Talimatnamesinin yerini ... Uygulama Tebliği"ne bırakması sonrasında da devam edilen SUT Ek 2 B listesi 704.941 numaralı kodundan 2.100,00 TL.+ KDV fiyat ödenmesi nedeniyle davacı şirketin 13.10.2005 tarihinden beri eksik kesilmek zorunda kalınan faturalardan kaynaklanan 2.487,686,38 TL fark alacağının oluşmuş olduğunu, bu alacağın tahsili amacıyla başlatılan icra takibine davalı tarafça haksız yere itiraz edilmiş olduğunu ileri sürerek itirazın iptaline ve %20 icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen ... 19. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/94 esas sayılı dosyasında davacı ... San. Tic. Ltd. Şti. vekili, asıl davaya konu olay safahatını anlatmak suretiyle asıl dava da var olduğu ileri sürülen alacağın devamı olan 21.05.2014 -05.02.2016 tarihleri arasında eksik kesilmek zorunda kalınan faturalardan kaynaklanan 2.532.605,27 Amerikan Doları daha fark alacağının ödenmesi için de davalı kurumun ihtar edilmiş olduğunu ve ancak bir ödemenin gerçekleşmemesi üzerine tahsili sağlamak için başlatılan icra takibine davalı tarafça haksız olarak itiraz edildiğini, alacağın 21.05.2014 - 05.02.2016 tarihleri arasında eksik kesilmek zorunda kalınan faturalardan kaynaklanan 16.07.2001 tarihli sözleşmedeki 1.716-USD + KDV tedavi seans birim fiyatı ile 2.100-TL. + KDV uygulanan fiyat arasındaki farklardan kaynaklandığını ileri sürerek itirazın iptaline ve %20 icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ilk derece yargılama makamına sunmuş olduğu cevap dilekçeleri ile davalı Kuruma devredilmiş olan ... Sandığı ile Hematoloji branşında faaliyet gösteren Selmed Ltd. Şti. ile sözleşmesinin, Kurum Müfettişlerince yapılan soruşturma sonucunda düzenlenen 25.12.2003 tarihli raporda; davacı ... Ltd. Şti."nin 445-450 USD olarak ithal ettikleri fotoferez kitlerinin ibraz ettikleri gerçeğe aykırı fatura ve belgelerle fahiş fiyat uygulayarak kurumu zarara uğrattığının belirtilmesi üzerine, sözleşmenin 29.12.2003 tarihinden geçerli olmak üzere feshedildiğini, kurumun 107.680,12 TL zarara uğratıldığını, ödenmiş olan malzeme bedellerinin gecikme faizi ile birlikte davacı şirketin bekleyen alacaklarından mahsup suretiyle tahsil edildiğini, sözleşmenin 29/12/2003 tarihinden itibaren feshedilmesi üzerine, hak sahipleri tarafından temin edilen malzeme bedellerine, 630 USD+KDV üzerinden ödeme yapıldığını, talep olunan manevi tazminat miktarının fahiş olduğunu savunarak davaların reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, asıl dava yönünden, maddi ve manevi tazminat istemleri yönünden davanın reddine, birleşen ... 23.Ashm"nin 2015/237 esas sayılı dosyası yönünden, ... 28. İcra Müdürlüğünün 2014/10132 Esas sayılı icra takip dosyasına yapılan itirazın 2.487.686,38 TL yönünden iptaline, takibin bu miktar üzerinden devamına, asıl alacağa takip tarihinden itibaren yıllık %11,75 ve değişen oranlarda avans faizi uygulanmasına, asıl alacağın %20"si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, birleşen ... 19.Ashm"nin 2016/94 esas sayılı dosyası yönünden: ... 20. İcra Müdürlüğünün 2016/3776 Esas sayılı icra takip dosyasına yapılan itirazın 2.532.605,27 USD asıl alacak üzerinden iptaline, bu miktarda asıl alacağa uygulanacak USD Doları için 3095 SK 4/a maddesine göre Kamu Bankalarınca uygulanan tevdiat azami faizi üzerinden faiz oranı uygulanmasına, takibin devamına, 2.532.605,27 USD asıl alacağın takip tarihindeki TL karşılığının %20"si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ve davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1- Temyize konu asıl dava ile birleştirilmesine karar verilmiş olan her iki davanın konusu haksızlıkları nedeniyle takiplere vaki itirazların iptaline ilişkindir. İlk derece yargılama makamınca, icra takip dosyaları, daha önce verilmiş olduğu anlaşılan ve Yargıtay denetiminden geçerek kesinleşen ... 23.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2003/922 Esas, ... 4.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/2500 Esas sayılı itirazın iptaline yönelik verilen kararlar ve diğer emsal kararlar, mevzuata ve Yargıtay denetimine elverişli bilirkişi raporları, ek raporlar dikkate alınmak suretiyle davaların kabulü gerektiği gerekçe olarak gösterilmiş ve birleşen bu davalar bakımından kabul kararı verilmiştir. Dosyanın incelenmesinde, Birleşen ... 23. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/237 esas sayılı dosyasında davacı tarafça talep edilenin öz olarak 13.10.2005-21.05.2014 dönemi için 1716 Amerikan doları olarak ilk olarak belirlenen seans başı tedavi ücreti ile daha sonra belirlenmiş olan 2100 TL seans başı tedavi ücreti farkı olduğu; yine birleşen ... 19. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/94 esas sayılı dosyasında davacı tarafça talep edilenin öz olarak, 21.05.2014-05.02.2016 dönemi arasında eksik kesilmek zorunda kalınan faturalardan kaynaklanan fark alacağı olduğu anlaşılmıştır. Aynı konuda bu dava öncesi davacı tarafça kendilerine fotoferez tedavisi uygulanmış olan hastalar için düzenlenmiş olan faturalara dayanılmak suretiyle bir çok defa icra takibinde bulunulmuş, bu takiplere davalı taraf itirazları, açılan itirazın iptali davalarında alınan kabul kararları ile iptal edilmiş ve davacı şirket tarafından davalı kurumdan tahsilatlar gerçekleşmiştir. Taraflar arasında yine aynı sebebe dayalı olan alacaklara ilişkin olan bu dosyalardan ... 13. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2010/506 esas sayılı dosyasında 22.680,00-TL, ... 13. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2010/507 dosyasında 10.877,32 TL, ... 15. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2008/235 dosyasında 22.680,00.- TL, ... 4. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2010/500 dosyasında 22.811,56 TL ve ... 8. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2010/2538 esas sayılı dosyasında 2.268,00.-TL"na ilişkin taleplerin kabul gördüğü ve bu alacaklara esas gösterilen faturaların tarihlerinin de, şimdi temyize konu edilmiş bulunan bu dosya birleşen dosyaları ile talep edilmiş olan ve yukarıda tarih aralıkları verilen aynı dönemler içinde bulunduğu, o halde anılan bu dosyalar bakımından verilmiş bulunan önceki kararların bu alacak talepleri bakımından kesin hüküm oluşturacağı anlaşılmıştır.
Öncelikle belirtilmelidir ki, tarafları ile dava konusu (talep sonucu) ve sebebi (vakıaları) aynı olan bir dava devam ederken yenisi açılırsa açılan ikinci davanın, resen veya tarafların talebi üzerine dava şartı yokluğundan reddedileceğinde şüphe yoktur (HMK m.114/ı). Aksi hal, anayasada yer alan usul ekonomisi ilkesi ile hukuki güvenliğe aykırıdır. Derdestlik itirazının korunmasının temelinde aynı davanın tekrar görülmesinin sağlanmasında davacının hiçbir hukuki yararının bulunmadığı düşüncesi yatmaktadır. (Bknz.HMK m.114 gerekçesi) İlk dava kesinleştiğinde ise hakim eldeki davayı konu sebep ve taraf bir olduğuna göre maddi anlamda kesin hükümden reddedecektir. (HMK m.114/i). Kanun koyucu tarafından 1086 sayılı HUMK’ta ilk itiraz olarak düzenlenen bu kurum HMK da dava şartı haline getirilmiş olup hakimin öninceleme aşamasında resen nazara almasını zorunlu kılmıştır. (HMK m.115) Çünkü dava şartları dava açılması için değil, davanın esasına girilebilmesi için aranan kamu düzeni ile ilgili zorunlu koşullardır. Tüm bu nedenlerle; ilk derece yargılama makamınca yukarıda künye bilgileri verilen dava dosyaları ile taraflardan sorulmak suretiyle yine aynı taraflar arasında görülmüş bulunan var ise diğer dava dosyaları dosya içine alınmak suretiyle ve gerekirse bilirkişi incelemesi yapılmak suretiyle birleşen dava dosyalarında davacı tarafça kül halinde talep edilmiş bulunan 13.10.2005-21.05.2014 ve 21.05.2014-05.02.2016 dönemleri içinde bulunupda davacı şirket tarafından icra ve dava yollarıyla tahsilatı gerçekleşmiş bulunan fatura farkı alacakları tespit edilmek suretiyle davacının var olduğunu iddia ettiği alacağından mahsubunu gerçekleştirerek, davacı şirketin gerçek alacağının tespit edilmesi ve bunun sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, bu hususlar dikkate alınmadan yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
2-Bozma nedenine göre, tarafların diğer temyiz itirazlarının incelenmesine bu aşamada gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün davalı yararına BOZULMASINA, 2. bent gereğince tarafların diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, aşağıda dökümü yazılı 6,70 TL kalan harcın davacılardan alınmasına, HUMK’nun 440/I maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09/10/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.