MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı ... ve ... tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ... "un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescili isteğine ilişkindir.
Davacı, mirasbırakanları ..."ın ... parsel sayılı taşınmazdaki evi ...’e, ...’in de davalılara temlik ettiğini, devirlerin mirasbırakanın erkek çocukları olan davalılar lehine muvazaalı olarak yapıldığını, mirasbırakanın kızlarını mirastan mahrum etmeyi amaçladığını ileri sürerek tapu kaydının iptali ile taşınmazın terekeye döndürülmesini ve mirasçılar adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalı ..., babaları ...’in borçları nedeniyle taşınmazı davalı ...’e devrettiğini, ...’in taşınmazı satmak istemesi üzerine üçü birlikte satın aldıklarını, daha sonra ihtiyaçları nedeniyle taşınmazı davalı ...’na bedeli karşılığında temlik ettiklerini, işlemlerin gerçek satış olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davacı ... yönünden feragat nedeniyle davanın reddine, diğer davacılar yönünden temlikin muvazaalı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; mirasbırakan ...’ın ... parsel sayılı taşınmazı 18.12.1991 tarihinde ...’e, ...’in de 21.11.1994 tarihinde ...’in oğulları ..., .. ve ...’e, onların da 15.05.2015 tarihinde ...’na satış suretiyle temlik ettiği, mirasbırakanın 17.06.2014 tarihinde öldüğü, ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2014/780 E. ve 2014/829 K. sayılı veraset ilamı uyarınca geriye ... mirasçısı olarak eşi ... ile çocukları ..., ..., ..., ..., ... ve ...’in kaldığı, ancak nüfus kayıtlarında veraset ilamında yer almayan ... kızı ...’in de bulunduğu, eldeki davanın ..., ... ve ... tarafından açıldığı, ...’in 07.04.2016 tarihli dilekçesi ile davadan feragat ettiğini bildirdiği, ...’in ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/277 E. ve 2016/68 K. sayılı davasında aynı taşınmaz için muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptal tescil talebinde bulunduğu, feragat nedeniyle davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere; elbirliği (iştirak) halinde mülkiyet, yasa veya yasada belirtilen sözleşmeler uyarınca aralarında ortaklık bağı bulunan kişilerin, bu ortaklık nedeniyle bir mala veya hakka birlikte malik olma durumudur.
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun (TMK) 701 ila 703 maddelerinde düzenlenen bu tür mülkiyetin (ortaklığın) tüzel kişiliği olmadığı gibi eşya üzerinde ortaklardan her birinin doğrudan doğruya bir hakkı da yoktur. Mülkiyet bir bütün olarak ortaklardan tümüne aittir. Başka bir anlatımla ortaklık tasfiye oluncaya kadar ortaklardan birinin ayrı mal veya hak sahipliği bulunmayıp, hak sahibi ortaklıktır. Değinilen mülkiyet türünde malikler mülkiyet payları ayrılmadığından paydaş değil, ortaktır. Bu kural, TMK"nin 701. maddesinde (...Kanun ve kanunda öngörülen sözleşmeler uyarınca oluşan topluluk dolayısıyla mallara birlikte malik olanların mülkiyeti, elbirliği mülkiyetidir. Elbirliği mülkiyetinde ortakların belirlenmiş payları olmayıp her birinin hakkı, ortaklığa giren malların tamamına yaygındır.) biçiminde açıklanmıştır. Elbirliği (iştirak) halinde mülkiyetin bu özelliği itibariyle ortaklar arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunmaktadır. Şayet yasa veya elbirliği (iştirak) halinde mülkiyeti oluşturan anlaşmada ortaklık adına hareket etme yetkisinin kime ait olacağı belirtilmemişse, ortaklığın tasfiyesini isteme hakkı dışındaki tüm işlemlerde ortakların (iştirakçilerin) oybirliğiyle karar almaları ve birlikte hareket etmeleri zorunluluğu vardır.
TMK"nin 702/2 maddesi bu yönde açık hüküm getirmiştir. Ancak, açıklanan kural yargısal uygulamada kısmen yumuşatılmış bir ortağın tek başına dava açabileceği, ne var ki, davaya devam edebilmesi için öteki ortakların olurlarının (onaylarının) alınması veya miras şirketine atanacak temsilci aracılığı ile davanın sürdürülmesi gerektiği kabul edilmiştir (11.10.1982 tarihli 1982/3-2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı). Nitekim, bu görüş bilimsel alanda da aynen benimsenmiştir.
Somut olayda; çekişme konusu taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile terekeye döndürülmesinin istenildiği, ... mirasçılarından ...’in veraset ilamında ve davada yer almadığı dikkate alındığında usulüne uygun taraf teşkili yapılmadan sonuca gidildiği anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca, öncelikle nüfus kayıtları ile çelişen dosyada mevcut veraset ilamının iptali ile hasımlı veraset ilamı alınması için davacılara süre verilmesi, hasımlı veraset ilamı alındıktan sonra TMK’nin 640. maddesi uyarınca ... terekesi için terekeye temsilci tayin ettirilerek temsilci huzuru ile davanın görülmesi ile taraf teşkilinin eksiksiz olarak sağlanmasından sonra işin esası incelenerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı olduğu üzere karar verilmesi isabetsizdir.
Davalı ... ve ...’ün değinilen yön itibariyle yerinde görülen temyiz itirazının kabulüyle, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 11/11/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.