Danıştay 2. Daire 2017/3974 Esas 2022/457 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/3974
Karar No : 2022/457

DAVACI : … Sendikası
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU : Davacı Sendika; 26/09/2017 günlü, 30192 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Toprak Mahsülleri Ofisi Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin, "Görevde Yükselme Sınavına Tabi Olarak Yapılacak Atamalarda Aranılacak Özel Şartlar" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (d) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (e) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (f) bendinin (4) numaralı alt bendinin, (g) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (ğ) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (h) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (j) bendinin (2) numaralı alt bendinin, (k) bendinin (2) numaralı alt bendinin, (f) bendinin (1) numaralı alt bendinde yer alan "sosyal ve" ibaresi ile (ğ) bendinin (1) numaralı alt bendinde yer alan "sosyal ve" ibaresinin iptalini istemektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Davacı Sendika tarafından ; dava konusu düzenlemelerde görevde yükselme suretiyle atama yapılacak kadro ve pozisyonlar arasında "teknisyen" unvanına ve "memur meslek grubuna" yer verilmediği, (f) ve (ğ) bentlerinde yer alan “sosyal ve” ibaresinin yönetmelik hükmünün muğlak bir anlam kazanmasına sebebiyet verdiği, ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI :
Davalı idare tarafından ; Dava konusu Yönetmelik kapsamında yapılan görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavı ile çeşitli pozisyonlara yapılan atamalarda, atandığı birimin iş ve işlemlerini bilmeyen, alanında yetkin olmayan, deneyimi ve tecrübesi olmayan personelden yeterince fayda sağlanamadığı, iş ve işlemlerde aksamaların olduğu, “sosyal ve idari” ifadesinin hem “sosyal” hem de “idari” bölüm mezunu olunması anlamını taşımadığı, fakültelerin sosyal ve idari bölümlerinden mezun olanların başvuru yapabileceği anlamına geldiği, kaldı ki sınav ilanında ‘duyuru’ kısmında hangi pozisyonlara hangi bölüm mezunlarının başvuru yapabileceğinin ayrıntılı şekilde açıklanacağı, dava konusu düzenlemenin hukuka ve üst normlara uygun olduğu savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Dava konusu Yönetmelik, 16/03/2021 günlü, 31425 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği ile yürürlükten kaldırıldığından, konusuz kalan dava yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Davacı Sendika taratından 26/09/2017 günlü, 30192 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Toprak Mahsülleri Ofisi Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin, "Görevde Yükselme Sınavına Tabi Yapılacak Atamalarda Aranacak Özel Şartlar" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (d) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (e) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (f) bendinin (4) numaralı alt bendinin, (g) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (ğ) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (h) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (j) bendinin (2) numaralı alt bendinin, (k) bendinin (2) numaralı alt bendinin, (f) bendinin (1) numaralı alt bendinde yer alan "sosyal ve" ibaresi ile (ğ) bendinin (1) numaralı alt bendinde yer alan "sosyal ve" ibaresinin iptali istenilmektedir.
Davalı idarenin usule ilişkin iddiası yerinde görülmemiştir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 124. maddesinde Cumhurbaşkanı, Bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerine kendi görev alanlarını ilgilendiren konularda yönetmelik çıkarma yetkisi verilmiştir. İdareler bu yetki çerçevesinde yönetmelik çıkarabilecekleri gibi, kamu hizmetinin daha etkin ve verimli yürütülmesi amacıyla yönetmeliklerde değişikliklerde yapabilirler. Yönetmeliklerin Anayasa, Yasa ve hukukun genel ilkelerine aykırı hükümler içermemesi öngörülen şekil şartına uyularak çıkarılması dışında, söz konusu düzenleme yetkisinin kullanılmasına kamu hukuku yönünden herhangi bir engel bulunmadığı açıktır.
Bir hiyerarşik normlar sistemi olan hukuk düzeninde, alt düzeydeki normların, yürürlüklerini üst düzeydeki normlardan aldığı kuşkusuzdur. Normlar hiyerarşisinin en üstünde evrensel hukuk ilkeleri ve Anayasa bulunmakta ve daha sonra gelen kanunlar yürürlüğünü Anayasa'dan, yönetmelikler ise yürürlüğünü kanunlardan almaktadır. Dolayısıyla; bir normun, kendisinden daha üst konumda bulunan ve dayanağını oluşturan bir norma aykırı veya bunu değiştirici nitelikte bir hüküm getirmesi mümkün bulunmamaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununa dayanılarak çıkarılan, Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelikte, liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde hizmet gerekleri esas alınarak Devlet memurlarının görevde yükselmelerine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiş ve Yönetmeliğin, uyuşmazlık tarihinde yürürlükte olan haliyle 15. maddesinde, "Kurumlar, bu Yönetmeliğin kapsamına giren görevlere atanacaklarda aranacak öğrenim düzeyi ile hizmet süresi, alt görevlerde bulunma süresi ve disipline ilişkin şartlar ile bunlar için verilecek görevde yükselme eğitiminin ilanı, şekli, süresi, konuları, ağırlıkları ve kapsama dahil edilecek diğer unvanlar ve bunlara ilişkin seçme kriterlerini, yapılacak sınavlara ilişkin usul ve esaslar ile bu konulara ilişkin diğer hususları Devlet Personel Başkanlığının olumlu görüşünü alarak çıkaracakları yönetmelikle düzenler. Bu Yönetmeliğin uygulanması sırasında doğacak tereddütleri gidermeye Devlet Personel Başkanlığı yetkilidir." hükmü yer almış, anılan madde ile kurumlara, görevde yükselmeye tabi görevlere atanacaklarda aranacak alt görevleri ve bu alt görevlerde bulunma sürelerini çıkaracakları yönetmeliklerle belirleme yetkisi verilmiştir.
Dava konusu Yönetmeliğin ''Görevde yükselme sınavına tabi olarak yapılacak atamalarda aranılacak özel şartlar'' başlıklı 8. maddesinde ''(1) Sınava tabi olarak görevde yükselme suretiyle yapılacak atamalarda; personelde aranacak özel şartlar unvanları itibariyle aşağıda belirtilmiştir:
......
ç) Kontrolör (hesap) pozisyonuna atanabilmek için;
...
3) Kamu kurum ve kuruluşlarında şef, ajans amiri, uzman, eğitim uzmanı, ekonomist, muhasebeci ve eksper pozisyonlarında; tek bir unvanda veya birden fazla unvanda olmak üzere toplamda en az üç yıl çalışmış olmak.
d) Kontrolör (teknik) pozisyonuna atanabilmek için;
...
3) Kamu kurum ve kuruluşlarında teknik şef, ajans amiri, teknik uzman, çözümleyici, sistem programcısı, programcı, istatistikçi, mühendis, kimyager, biyolog, tekniker ve eksper pozisyonlarında; tek bir unvanda veya birden fazla unvanda olmak üzere toplamda en az üç yıl çalışmış olmak.
e) Teknik uzman pozisyonuna atanabilmek için;
...
3) Kamu kurum ve kuruluşlarında; teknik şef, ajans amiri pozisyonlarında tek bir unvanda veya her iki unvanda toplamda en az üç yıl veya mühendis, mimar, çözümleyici, sistem programcısı, programcı, ekonomist, kimyager, biyolog, istatistikçi, laborant, tekniker, teknisyen, eksper pozisyonlarında tek bir unvanda veya birden fazla unvanda olmak üzere toplamda en az beş yıl çalışmış olmak.
f) Uzman, eğitim uzmanı pozisyonuna atanabilmek için;
1) Uzman pozisyonuna atanabilmek için dört yıllık yükseköğrenimin sosyal ve idari bilimler bölümlerinden mezun olmak,
...
4) Kamu kurum ve kuruluşlarında; şef, ajans amiri pozisyonlarında tek bir unvanda veya her iki unvanda toplamda en az üç yıl veya mütercim, muhasebeci, eksper, memur, uzman yardımcısı, bilgisayar işletmeni, sağlık memuru, ambar memuru pozisyonlarında tek bir unvanda veya birden fazla unvanda olmak üzere toplamda en az beş yıl çalışmış olmak.

g) Teknik şef pozisyonuna atanabilmek için;
...
3) Kamu kurum ve kuruluşlarında; mühendis, mimar, çözümleyici, sistem programcısı, programcı, ekonomist, kimyager, biyolog, istatistikçi, laborant, tekniker, teknisyen, eksper pozisyonlarında tek bir unvanda veya birden fazla unvanda olmak üzere toplamda en az üç yıl çalışmış olmak.
ğ) Şef pozisyonuna atanabilmek için;
1) En az iki yıllık yükseköğrenimin sosyal ve idari bilimler bölümlerinden mezun olmak,
...
3) Kamu kurum ve kuruluşlarında; muhasebeci, eksper, memur, uzman yardımcısı, bilgisayar işletmeni, satın alma memuru, sağlık memuru, sekreter, ambar memuru, santral memuru pozisyonlarında tek bir unvanda veya birden fazla unvanda olmak üzere toplamda en az üç yıl çalışmış olmak.
h) Ajans amiri pozisyonuna atanabilmek için;
...
3) Kamu kurum ve kuruluşlarında mühendis, eksper, muhasebeci, tekniker pozisyonlarında; tek bir unvanda veya birden fazla unvanda olmak üzere toplamda en az üç yıl çalışmış olmak.
j) Eksper olarak atanabilmek için;
...
2) Memur, bilgisayar işletmeni, sekreter, ambar memuru, satın alma memuru, santral memuru, şoför, koruma ve güvenlik görevlisi unvanlarının herhangi birinde en az altı ay çalışmış olmak,
...
k) Muhasebeci olarak atanabilmek için;
...
2) Bilgisayar işletmeni, sekreter, memur, ambar memuru, satın alma memuru, santral memuru, koruma ve güvenlik görevlisi, şoför unvanlarının herhangi birinde en az altı ay çalışmış olmak,
...hükümleri yer almıştır.
Kamu idarelerinin yerine getirmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin en iyi biçimde yürütülmesini sağlamak amacıyla gerekli önlemleri almaları gerektiği idare hukuku ilkelerinden olup; bu önlemler arasında, hizmetin bilgi ve deneyim yönünden yetişmiş personel istihdam edilerek gördürülmesi hususu da yer almakta, anılan personelin ehliyet ve başarısının tespiti amacıyla meslek içindeki ilerleme ve yükselmelerinde, üst normlara aykırı olmamak kaydıyla idarelerin, yüklenmiş oldukları kamu hizmetinin ve yükselmeye tabi görevin niteliğini dikkate almak suretiyle, yükselinecek görev için en uygun alt görevleri hizmet gerekleri doğrultusunda belirlemeleri hususunda kuşku bulunmamaktadır.
Bu durumda üst görevlere yükselme konusunda belirli eğitim düzeyine ve niteliklere sahip olma yanında, atanılacak görevin gerektirdiği nitelik, tecrübe, birikim gibi özellikler yönünden, bazı alt görevlerde çalışıyor olma koşulunun getirilmesinde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği, düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay İkinci Dairesince; Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY :
Davacı Sendika; 26/09/2017 günlü, 30192 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Toprak Mahsülleri Ofisi Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin, "Görevde Yükselme Sınavına Tabi Olarak Yapılacak Atamalarda Aranılacak Özel Şartlar" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (d) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (e) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (f) bendinin (4) numaralı alt bendinin, (g) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (ğ) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (h) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (j) bendinin (2) numaralı alt bendinin, (k) bendinin (2) numaralı alt bendinin, (f) bendinin (1) numaralı alt bendinde yer alan "sosyal ve" ibaresi ile (ğ) bendinin (1) numaralı alt bendinde yer alan "sosyal ve" ibaresinin iptali istemiyle dava açmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE :
Dava konusu Yönetmelik, 16/03/2021 günlü, 31425 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği ile yürürlükten kaldırılmış olup, karar tarihi itibarıyla yürürlükte bulunmayan Yönetmelik hakkında karar verilmesine hukuken olanak bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Konusu kalmayan dava hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA;
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderleri ile karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
3. ..-TL yargılama giderinin davalı üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın, kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere, 15/02/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.