Danıştay 8. Daire 1989/528 Esas 1989/519 Karar Sayılı İlamı

Daire : SEKİZİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 519
Esas Yılı : 1989
Esas No : 528
Karar Tarihi : 12/06/989

GÖREVDE BULUNMAYAN KİŞİLER HAKKINDA YETERSİZLİK KARARI VERİLMESİ OLANAĞI BULUNMADIĞI HK.

... Büyükşehir Belediye Başkanının 1988 yılı Başkanlık çalışma raporunun yetersiz bulunduğuna ilişkin Büyükşehir Belediye Meclisi kararının, 1580 sayılı Belediye Yasasının 76.maddesi uyarınca incelenerek bir karar verilmek üzere, Valilik yazısı ile gönderilmesi üzerine açılan dosya incelendi.
1580 sayılı Belediye Yasasının 307 sayılı Yasa ile değişik 76.maddesin de Belediye Başkanının, belediye meclisine her toplantı dönemi başında meclis kararlarının uygulanmasına, belediyenin mali durumuna aktedilmiş ve yürürlükteki yüklenimlerinin yerine getirilme biçimine ilişkin yıllık çalışma raporu vereceği, Meclisin rapordaki açıklamayı, üye tam
sayısının üçte iki çoğunluğu ile yeter görmezse, yetersizlik kararı ile görüşmeleri kapsayan tutanağın yerel enbüyük mülki amire gönderileceği, il merkezi olan yerlerde Valinin gerekçeli ve görüşünü belirten yazı ekinde dosyayı bir ay içinde karar verilmek üzere Danıştay'a sunacağı, Danıştay'ın yetersizlik kararı vermesi durumunda belediye başkanının düşeceği, 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri seçimi hakkındaki Yasanın 9.maddesi ikinci fıkrasında da, 1580 sayılı Yasanın 76.maddesi uyarınca görevden alınan belediye başkanlarının yeniden aynı göreve seçilemeyecekleri kuralı bulunmaktadır. 3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkındaki Yasanın uygulanması ile ilgili yönetmeliğin 36.maddesi (C) bendi birinci fıkrasında, Büyükşehir Belediye Meclisinin yıllık ilk olağan ve dönem başı toplantısının Mart ayı toplantısı olduğu belirtilmiş, aynı bendin son
fıkrasında 17 Ocak 1989 günlü 20052 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan değişiklikle eklenen tümce ile, 1580 sayılı Yasanın 76.maddesinde gösterilen belediye başkanının bir yıllık çalışma raporunun, seçim yılına özgü olmak üzere meclisin Mart ayı toplantısı yerine seçimlerden sonra ki ilk toplantısında görüşüleceği kuralı getirilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden 26.3.1989 günü yapılan yerel seçimler sonucun da Büyükşehir Belediye Başkanı ve Belediye Meclisi üyelerinin farklı siyasi partiden seçildikleri, böylece Büyükşehir Belediye Meclisinde üyelerin siyasi partilere göre dağılımının değiştiği, yeni oluşumun sonunda 1988 yılı belediye başkanı çalışma raporunun ilgili Yönetmelikte yapılan değişiklik nedeniyle çoğunluğu değişik siyasi görüşte olan meclis üyelerince yetersiz bulunduğu, çalışma raporu üzerinde yapılan görüşmelerde, somut olaylara, kesinleşmiş adli ve idari yargı kararlarına dayalı gerçekten hatalı yanlış uygulamaları ortaya koyan kanıtlar öne sürülmediği, ayrıca, eski belediye başkanının mecliste bulunmaması nedeniyle tenkit ve savları yanıtlama olanağı bulunmadığı, kararın siyasi nitelikte olduğu yolundaki Valilik görüşü eklenerek 1580 sayılı Yasanın 76.maddesi uyarınca Danıştay'ca durumun incelenerek bir kararın verilmesinin istenildiği anlaşılmıştır. 1580 sayılı Yasayla doğrudan belediye başkanına verilen veya aynı Yasa nın 70.maddesi ile belediye meclisince, başkana verilen yetkiler içeri sinde ve diğer yasa ve yönetmeliklerle verilen görevleri yerine getirmede yetersiz olan belediye başkanlarının görevlerinde seçimlere kadar kalmalarını önlemek ve görevi başında bulunduğu sırada yasalara göre suç işlediği belirlenenler hakkında soruşturma ve dava açılabilme olanağı vermek böylece, görevde kalması sakıncalı olan belediye başkanının görevinden uzaklaştırılması amacıyla getirildiği açıktır. Seçilmiş organların ilke olarak kendi kurallarına karşı sorumlu olduğu, anılan madde uyarıncada, belediye başkanını birlikte seçilmiş olduğu meclisin denetleyebileceği, çalışma raporu okunan belediye başkanı seçimi kaybettiğine göre, yetersiz kişinin belediye başkanlığı işgalinden söz edilemeyeceğinden yasanın bu kuralının görevde olmayan belediye başkanlarının düşürülmesi yoluyla, yeniden seçilme haklarının ellerinden alınması biçiminde uygulanmasında hukuka uyarlİkbulunmamaktadır. Diğer yandan anılan kişiler hakkında suç oluşturan tutum ve davranışları nedeniyle soruşturma ve dava açılabileceğinde kuşku yoktur.
Açıklanan nedenlerle, ... Büyükşehir Belediye Başkanının 1988 yılı çalışma raporunun yetersiz bulunduğuna ilişkin … Büyükşehir Belediye Meclisi kararının, 1580 sayılı Yasanın 76.maddesi uyarınca incelenerek bir karar verilmesi yolundaki Valilik isteminin, görevde bulunmayan kişiler hakkında, yetersizlik kararı verilmesi olanağı bulunmadığından incelenmeksizin reddine karar verildi.

AYRIŞIK OY:
1580 sayılı Kanunun 76.maddesinde; Belediye Başkanının belediye meclisine her toplantı dönemi başında senelik bir çalışma raporu vereceği, Meclisin bu raporu yetersiz bulunması karşısında usulünce ve gerekli yol izlenerek dosyanın Danıştay'a sunulacağı Danıştay'ca da yetersizlik kararı verildiği takdirde belediye başkanının düşeceği hükme bağlanmış bulunmaktadır. Diğer taraftan 2972 sayılı Yasasının 9.maddesinde; 76.maddeye göre Belediye Başkanlığından düşürülmesine karar verilenlerin bir daha seçime katılamıyacağı hükme bağlanmıştır. Bu arada yönetmelikte yapılan bir değişiklikle Başkan tarafından verilecek çalışma raporunun yerel seçim lerin yapılmasını izleyen ilk toplantı gününde incelenmesi kabul edilmiş, ancak … Büyükşehir Belediye Başkanı yeniden seçilemediğinden bu toplantıya katılması mümkün görülmemiş ise de yukarıda açıklanan Yasa hükümleri karşısında verdiği yıllık çalışma raporunun yeni Belediye Meclisince incelenerek değerlendirilmesi, ileride yeniden seçime girmesi halinde aday olup olamıyacağı yönünden önem kazanacağı cihetle Belediye Meclisince alınan yetersizlik kararı uyarınca durumunun, izafide olsa Başkanlıktan düşürülüp düşürülmemesi yönünden yargı yerince incelenmesini zorunlu hale getirmiş bulunmaktadır. Aksi düşünce, 1580 sayılı Yasanın 76.madde hükmünün, yani Belediye Başkanınca her çalışma dönemi başında çalışma raporu vermesi koşulunun yerine getirilmemesi sonucunu doğuracaktır ki, bu sonucu kabule hukuken olanak görülemez. Kaldı ki kamu görevleri şahıslarla kaim olmayıp bir nitelik arzetmektedir. Bu nedenlerle işin esasına girilerek ve çalışma raporunun yetersiz bulunması sebeplerini inceleyerek ilgilinin düşünülmesi ve isteğin reddi konusunda bir karar verilmesi gerekeceği oyuyla oluşan çoğunluk kararına katılmıyorum.