Danıştay 8. Daire 2016/1232 Esas 2022/935 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/1232
Karar No : 2022/935


Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : … Üniversitesi Rektörlüğü
Vekili : Av. …

Karşı Taraf (Davacı) : …
Vekili : Av. …

İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, … Tıp Üniversitesi'nden … Üniversitesi'ne sahte belge ibraz etmek suretiyle yatay geçiş yapan ve bu sebeple yürütülen soruşturma sonucunda öğrencilikle ilişiği kesilen davacı tarafından, gerçek transkript belgesi sunularak bu belge üzerinden işlem yapılması istemli başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, sahte belge suçlamasından ötürü hakkında suç duyurusunda bulunulan davacının bu fiili işleyip işlemediği, keza bundan dolayı cezai sorumluluğunun doğup-doğmayacağı bir yana bırakılacak olursa, (diğer koşulları taşıması halinde) bulunulan an itibariyle ne 6559 sayılı Kanundan ne de öğrenim hakkından yararlanmasına hukuken engel bulunmadığı, herhangi bir mercii tarafından öğrenim hakkından yararlanmasını engelleyen hukuki bir karar/işlem olmadıkça davacının Türkiye Cumhuriyeti sınırları için faaliyet gösteren herhangi bir Yükseköğretim kurumuna başvurabileceği ve mevzuatta öngörülen şartları taşıdığı takdirde öğrencilik statüsüne yeniden dönebileceği hukuk devletinin gereğidir. Her ne sebep ve saikle olursa olsun sahte transkript belgesi verilerek yapılan kayıtdan dolayı ortaya çıkacak olan cezaî sorumluluk davacının bu hakkını kullanmasına engel oluşturmayacağı, davaya konu uyuşmazlık sahte transkript ile kayıt yapılmasına ilişkin olmayıp buna ilişkin uyuşmazlığın zaten davacının aleyhine sonuçlanarak kesinleştiği oysa işbu davaya ilişkin uyuşmazlığın sonradan yapılan başvurunun reddine dair işlemden kaynaklandığı için uyuşmazlığın bir önceki olayla illiyeti ve ilgisinin de bulunmadığının anlaşıldığı, dolayısıyla davacının sonradan ibraz ettiği ve büyükelçilikce tasdik edilen gerçek transkriptinin değerlendirilerek ve diğer koşulları da taşıması halinde davacının başvurusunun kabul edilmesi gerekirken, bu konuda herhangi bir değerlendirme yapılmaksızın talebinin reddedilmesinde mevzuata uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
24.04.2010 tarih ve 27561 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans Ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal İle Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin "Başvuru ve Değerlendirme" başlıklı 7. maddesinde "(1) Diploma programları arasında yatay geçiş başvuruları, sadece ilan edilen süre içerisinde yapılır. (...) (3) Başvurularla ilgili ön değerlendirmeyi, senatonun belirlemiş olduğu ilkeler çerçevesinde, ilgili yönetim kurulları tarafından oluşturulan komisyonlar yapar. Başvurular, adayların genel not ortalaması, farklı puan türlerindeki programlara geçiş için merkezi yerleştirme puanı ve eğer varsa geçmek istediği programın ortak derslerindeki başarısı dikkate alınarak, üniversite senatosu tarafından belirlenmiş olan kriterlere göre değerlendirilir ve ayrılan kontenjana göre geçiş sağlanır." hükümlerine, "Değerlendirme" başlıklı 12. maddesinde "(1) Kurumlar arası yatay geçiş değerlendirme sonuçları, geçerli başvurusu olan tüm adayların isimleri, değerlendirmede esas alınan puanlara göre sıralanmış biçimde ilgili yüksek öğretim kurumunun internet sayfasında ilan edilir. (2) Başvurularla ilgili ön değerlendirmeyi, üniversite senatosunun belirlemiş olduğu ilkeler çerçevesinde, ilgili yönetim kurulları tarafından oluşturulan komisyonlar yapar. Başvurular, adayların genel not ortalaması ve eğer varsa geçmek istediği programın ortak derslerindeki başarısı dikkate alınarak, üniversite senatosu tarafından belirlenmiş olan kriterlere göre değerlendirilir ve ayrılan kontenjana göre geçiş sağlanır." hükümlerine ve "Yurtdışı yükseköğretim kurumlarından yurtiçindekilere yatay geçiş" başlıklı 14. maddesinde ise, "(1) Üniversite senatoları tarafından yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarından yapılacak yatay geçişler için kontenjan belirlenebilir. Kontenjan belirlenmesi halinde her bir program için kurumlar arası yatay geçiş kontenjanının yarısını aşmayacak şekilde belirlenen yurt dışı yükseköğretim kurumları kontenjanları ile üniversite senatosu tarafından belirlenen başvuru şartları, kurumlar arası yatay geçiş kontenjanları ile birlikte Yükseköğretim Kuruluna en geç Haziran ayının otuzuncu günü mesai saati bitimine kadar bildirilir. Yükseköğretim Kurulu internet sayfasında tüm yükseköğretim kurumlarının yurt dışı öğrenci kontenjanları ile başvuru şartları ve değerlendirme takvimi ilan edilir. (2) Yabancı ülkelerdeki yükseköğretim kurumlarından yurt içindeki yükseköğretim kurumlarına geçiş için, öğrencinin bu Yönetmeliğin 12 nci maddesinin ikinci fıkrasında belirlenen kurumlar arası yatay geçiş başarı şartları aranır." hükümlerine yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, Dışişleri Bakanlığının çeşitli tarihlerde yazılan yazıları ile Bulgaristan'da öğrenim gören Türk öğrencilerin bir kısmının aracı firmalara ödedikleri paralar karşılığında sahte transkript alarak ülkemizdeki veya denklik sorunu olmayan KKTC'deki üniversitelere kayıt yaptırdıklarının belirtilmesi üzerine, Yükseköğretim Genel Kurulunun 5-6.09.2012 tarihli kararı ile Bulgaristan'daki eğitim kurumlarından alınan diplomaların denklik işlemlerinin askıya alınmasına karar verildiği,Bulgaristan'da çocuğunun eğitim gördüğünü beyan eden bir vatandaşın aralarında davacının da bulunduğu bazı kimselerin sahte transkriptlerle Türkiye'deki okullara yerleştikleri yolunda ihbarda bulunulması üzerine, Yükseköğretim Denetleme Kurulu Başkanlığınca konu ile ilgili olarak inceleme başlatıldığı, davacının İstanbul Bilim Üniversitesine sunmuş olduğu başvuru dosyasının adı geçen Üniversiteden istenildiği, gönderilen evraklar arasında yer alan transkriptin doğruluğunun Sofya Tıp Üniversitesi Rektörlüğü'nden sorulduğu, adı geçen Rektörlükçe verilen … tarih ve …sayılı yazıda, davacının harç ücretlerini ödememesi ve kayıt sürelerini aşması nedeniyle okuldan uzaklaştırıldığının belirtildiği ve not ortalamasının 4,14 olduğunu gösteren not durum belgesinin gönderildiği, bunun üzerine 14.05.2013 tarihli onay ile Denetleme Kurulunca yerinde inceleme yapmak üzere Bulgaristan' a gidildiği, Sofya Tıp Üniversitesi Rektörlüğünün … günlü, …sayılı yazısında davacının yatay geçiş başvurusunda sunmuş olduğu transkriptteki imza ve notların değiştirildiğinin, belgenin sahte olduğunun belirtilmesi üzerine, davacının aynı transkripti Acıbadem Üniversitesine yatay geçiş başvurusu için de sunmuş ve yatay geçiş yoluyla 23.09.2011 tarihinde kayıt yaptırmış olduğu tespit edilerek, Yükseköğretim Denetleme Kurulu Başkanlığınca Acıbadem Üniversitesine yazılan … günlü, … sayılı yazı ile davacının okuldan ilişiğinin kesilmesinin ve hakkında adli mercilere suç duyurusunda bulunulmasının istendiği, anılan işlem doğrultusunda Acıbadem Üniversitesi Yönetim Kurulunun … günlü, … sayılı kararıyla davacının okuldan ilişiğinin kesilmesine ve öğrencilik haklarının iptal edilmesine karar verildiği, bu işlemin iptali istemiyle ayrıca ... İdare Mahkemesinde dava açıldığı, İdare Mahkemesince işlemin iptaline karar verilmişse de söz konusu kararın Danıştay Sekizinci Dairesinin 14.02.2018 gün ve E:2017/1325, K:2018/785 sayılı kararıyla bozulduğu ve karar düzeltme isteminin de reddedildiği, anılan dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden, davacı tarafça 12.12.2013 tarihli dilekçe ile iş bu davaya konu idarî başvuruya benzer nitelikte başvuruda bulunulduğu, davalı idarece bu başvurunun geçmişe dönük işlem tesis edilemeyeceği gerekçesiyle … tarih ve … sayılı işlemle reddedilmiş olduğu, konu ile ilgili olarak davalı Acıbadem Üniversitesi tarafından, 10.12.2013 tarihinde … Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulduğu, davacı tarafın 05.01.2017 tarihinde dosyaya sunduğu temyize cevap dilekçesi ekindeki belgelerden, davacı hakkında … Ağır Ceza Mahkemesinde, "Kamu Kurum ve Kuruluşları v.b. Tüzel Kişiliklerin Araç Olarak Kullanılması Suretiyle Dolandırıcılık" ve "Resmî Belgede Sahtecilik" suçlamasıyla görülen E:… sayılı davada, sanığın resmî belgede sahtecilik fiilini işlediği sabit bulunduğundan 19/11/2015 tarihinde 2 yıl hapis cezasına hükmedildiği, ancak Ceza Muhakemesi Kanununun 231/5. maddesi uyarınca hükmün açıklanmasının geri bırakıldığı, kararın 27/11/2015 tarihinde itiraz edilmeksizin kesinleştiği, bu davalar devam ederken görülmekte olan davaya esas teşkil edecek şekilde, davacının gerçek öğrenim durumunu gösterir ve başarılı olduğunu tevsik eden konsolosluk onaylı … tarih ve … sayılı yeni transkript belgesinin ibrazı ile belgenin davalı üniversiteye kayıt için yeterli olduğu, dosyasında kayda esas olan ve yanlışlığı tartışmalı bulunan 21.07.2011 tarihli transkript yerine iş bu transkriptin konulması ve davacının tartışmalı öğrencilik statüsünden çıkarılması talebiyle 15.05.2014 tarihinde davalı idareye başvurulduğu, talebin zımnen reddi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İdare hukukunda hile, idari işlemin tesisi anında idareyi yanıltan, bir eksikliği gizleyen, gerçek dışı bazı belgelerle ya da beyanlarla onu aldatarak idarenin iradesini ve onun ötesinde kararını sakatlayan bir durum olarak ifade edilmekte ve kimsenin, yolsuz tutumu sayesinde idame ettiği hukukî durumdan faydalanmaya çalışamayacağı ve idare yanıltılarak sağlanan hukukî durumun hiçbir zaman kazanılmış hak teşkil etmeyeceği kabul edilmektedir. Bu açıklamaların sonucu olarak da ilgilinin hilesi sonucu tesis edilen işlemlerin herhangi bir süre ile bağlı olmaksızın geri alınabileceği gerek doktrinde gerekse yargı kararlarında tartışmasız biçimde kabul görmektedir.
Olayda, davacının 15.05.2014 tarihli başvurusuyla Sofya Tıp Üniversitesi Dekanlığı tarafından … tarih ve … çıkış belge numarasıyla verilen ve tercümesi Sofya Büyükelçiliği tarafından yapılıp, Beyoğlu 43. Noterliği tarafından … tarih ve … numara ile tasdik edilen transkript belgesinin, idareye yatay geçiş başvurusu esnasında ibraz edilen 21.07.2011 tarihli sahte transkript yerine konularak, idareden geçmişe yönelik işlem tesisi talep edilmekte olup, idarece yatay geçiş başvurularının kabul tarihinden sonra alınmış transkript belgesinin dikkate alınmak suretiyle geçmişe yönelik işlem yapılamayacağı, yatay geçiş başvuru ve işlemlerinin ilân edilen süreler dahilinde yerine getirilebileceği kuşkusuzdur. Zira olayda talî bir şekil noksanlığı değil, ilgili dönemde yapılan tüm yatay geçiş başvuru ve işlemlerini etkileyecek, başvuruda bulunan diğer adaylar yönünden eşitsizlik yaratacak biçimde işin esasına etki edecek bir durum söz konusu olup, davacının hilesi ile tesis edilen işlemin, başvurudaki gibi bir istemle yeniden canlandırılması mümkün bulunmamaktadır.
Bu durumda, davacının sahteliği mahkeme kararıyla kesinleşmiş bir belgeye dayanarak yatay geçiş başvuru sıralamasında ilk sırada bulunduğu ve söz konusu durumun yatay geçiş başvurusunda bulunan diğer adaylar yönünden eşitsizlik yarattığı, idareye sahte belge sunulmak suretiyle, Acıbadem Üniversitesi'ne öğrenci kaydı yaptıran davacının okuldan ilişiğinin kesilerek öğrencilik statüsünün iptal edilmesinden sonra temin edilerek idareye ibraz edilen transkriptin, idareye yatay geçiş başvurusu esnasında ibraz edilen 21.07.2011 tarihli transkript yerine konularak, idareden geçmişe yönelik işlem tesisi talebiyle yapılan başvurunun zımnen reddine yönelik dava konusu işlemde hukuka aykırılık, aksi yöndeki Mahkeme kararında hukukî isabet bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle; … İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 16/02/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY :
(X)- İdare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenip bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında yazılı nedenlerin bulunmasına bağlıdır.
İdare Mahkemesince verilen karar ve dayandığı gerekçe usul ve yasaya uygun olup, Mahkeme kararının gerekçesi değiştirilmeden aynen onanması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyoruz.