Mahkemesi :Asliye Hukuk(İş) Mahkemesi
Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkeme, davaya konu işyerinde 28.09.2005 tarihinde işkazası olduğu ispatlanamadığından davanın reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacının avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
"İş kazası” yasada tanımlanmamış, ancak 506 sayılı .... uygulaması yönünden bir kazanın hangi “hal ve durumlarda” iş kazası sayılacağı “yer ve zaman” koşullarıyla sınırlanarak belirtilmiştir.
Konuya ilişkin yasal düzenleme, 506 sayılı ... “İş Kazası ve Meslek Hastalığının Tarifi” başlıklı 11. maddesinde yer almakta ve bu maddenin iş kazasına ilişkin (A) fıkrasında aynen;
“A) İş kazası aşağıdaki hal ve durumlardan birinde meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedence veya ruhça arızaya uğratan olaydır.
a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla,
c) Sigortalının, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) Emzikli kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında...” denilmektedir.
Açıklanan bu madde hükmüne göre, iş kazası; maddede sayılı olarak belirtilmiş hal ve durumlardan herhangi birinde meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedence veya ruhça arızaya uğratan olaydır.
Bu bakımdan 11. madde teknik yönden tanımlayıcı bir hukuk kuralıdır. Bunun uygulamaya ilişkin sonucu ise, bir olayın iş kazası sayılıp sayılmayacağının anılan maddenin tanımı ve öngördüğü unsurlar çerçevesinde belirlenebileceğidir. Yasanın açık hükümleri bir yana bırakılarak, iş kazası kavramının unsurlarının belirlenmesine olanak yoktur. Bir olayın iş kazası sayılabilmesi için, sigortalıyı bedence ve ruhça zarara uğratan olayın, maddenin belirlediği “hal ve durumlardan” birinde meydana gelmiş bulunması gerekli ve yeterlidir. Bu sınırlı durumlar dışında meydana gelen ve sigortalıyı ruh ve bedence zarara uğratan olayların iş kazası olarak kabulüne olanak bulunmamaktadır.
Gerek uygulama ve gerek öğretide açıkça kabul edildiği ve madde metninden de anlaşıldığı üzere, bu maddede sayılan haller örnekleme niteliğinde değil, sınırlayıcı niteliktedir. Bu hallerden birine girmeyen sigorta olayı iş kazası sayılamaz. Sayılan bu hallerin birlikte gerçekleşme koşulu bulunmayıp, herhangi birinin gerçekleşmiş olması gerekli ve yeterlidir.
Eş söyleyişle iş kazası, hukuksal nitelikte bir olay olup, bu olayın yukarıda açıklanan yasa maddesinde sınırlandırılan ve belirtilen hallerden herhangi birinin oluşmasıyla ortaya çıkması gerekir.
Yeri gelmişken, iş kazasının unsurları üzerinde de kısaca durulmalıdır. Bunlar şöyle sıralanabilir; kazaya uğrayan 506 sayılı Kanun anlamında sigortalı sayılmalı, bu sigortalı bir kazaya uğramalı ve uğranılan kaza 506 sayılı Kanunun yukarıda ayrıntısı açıklanan 11. maddesinin (A) fıkrasında sayılan hal ve durumlardan birinde meydana gelmeli, sigortalıyı hemen veya sonradan bedence veya ruhça arızaya uğratan bir olay biçiminde gerçekleşmeli, bu olay ile sigortalının uğradığı zarar arasında uygun illiyet (nedensellik) bağı bulunmalıdır.
Belirtilmelidir ki, yasanın, iş kazasını sigortalıyı zarara uğratan olay biçiminde nitelendirmiş olması, illiyet (nedensellik) bağını iş kazasının bir unsuru olarak ele almayı gerektirmiştir. Ne var ki, burada aranan “uygun illiyet (nedensellik) bağı” olup, bu da yasanın aradığı hal ve durumlardan herhangi birinde gerçekleşme olgusu ile sonucun birbiriyle örtüşmesi olarak anlaşılmalı, yasada olmadığı halde, herhangi başka kısıtlayıcı bir koşulun varlığı aranmamalıdır.
Kısacası; anılan yasal düzenleme, sosyal güvenlik hukuku ilkeleri içinde değerlendirilmeli; maddede yer alan herhangi bir hale uygunluk varsa zararlandırıcı sigorta olayının kaynağının sigortalı olup olmaması ya da ortaya çıkmasındaki diğer etkenlerin değerlendirilmesinde dar bir yoruma gidilmemelidir.
Somut olayda; 28.09.2005 tarihinde geçirdiği kazaya bağlı olarak uğradığı...nedeniyle 28.01.2006 tarihi itibariyle % 50 sürekli işgöremezlik kaybına uğradığı iddiasıyla sigortalı ... yapılan sosyal sigorta yardımları sonucu ortaya çıkan Kurum zararının tahsili istemiyle açılan davada; Sigortalının, (mahkemenin % 50 sürekli işgöremezlik kaybının nedeni olarak gördüğü) 26.08.2005 – 14.09.2005 ve 20.09.2005 – 28.09.2005 tarihleri arasında sağ gözüne kireç kaçtığı şikayetiyle.... yatarak tedavi gördüğü, bu tarihler öncesinde aynı şikayetle ...başvurduğu anlaşılmakta olup, yapılan açıklamalar çerçevesinde; öncelikle, ilgili hastanelerden tüm teşhis ve tedavi evrakları celbedilmeli; gördüğü tedavi ve nedeni, geçirdiği iddia edilen kazanın tarihi, nasıl olduğuna ve sonuçlarına ilişkin sigortalı ...ayrıntılı beyanına başvurulmalı; dava konusu olayı doğrulayan tanıkların bir kez daha beyanlarına başvurularak, tedavi tarihleri ve kazanın olduğunu beyan ettikleri tarihe ilişkin çelişki giderilmeli; Borçlar Kanunu’nun 53. maddesi uyarınca hukuk hakimi, kesinleşmiş ceza kararına konu maddi olgularla bağlı olduğundan, ceza yargılaması sonucunda hukuk hakimi yönünden bağlayıcı hal almış bulunan maddi olgular gözetilmeli; gerektiğinde sigortalının gördüğü tedavi, nedeni, geçirdiği iddia edilen kaza sonucu ve tedavisi ile aralarında illiyet bağı olup olmadığına ilişkin konusunda uzman tıbbi bilirkişiden; gerekirse... rapor alınarak; sigortalı ... nedeniyle 28.01.2006 tarihi itibariyle % 50 sürekli işgöremezlik kaybına uğramasına neden olacak şekilde davaya konu işyerinde işkazası geçirip geçirmediği kuşku ve şüpheden uzak biçimde aydınlatılarak yapılacak değerlendirme sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacının avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 02.04.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.