MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi


Taraflar arasındaki davada ... .... Asliye Hukuk ve ... .... Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:

K A R A R


Dava, kredi kartı borcunun ödenmemesi nedeniyle yapılan icra takibine yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir.
... .... Asliye Hukuk Mahkemesi, Bankaların, Bankalar Kanunu uyarınca ödünç para verme işlemleri Bankacılık Kanunundan doğduğundan, TTK .../...maddesi uyarınca her iki tarafın da ticari işletmesi ile ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ile tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın bankalara, diğer kuruluşlara ve ödünç para verme işlerine ilişkin düzenlemelerde öngörülen hususlardan doğan hukuk davaları, ticari dava sayılacağından görevli mahkemenin asliye ticaret mahkemesi olduğu gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur.
... .... Asliye Ticaret Mahkemesi ise 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanununun 44/.... maddesine değinerek kart çıkaran kuruluşlar tarafından kart hamilleri aleyhine açılacak davalarda 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun göreve ilişkin hükümlerinin uygulanacağı ve bu tür uyuşmazlıklarda görevli mahkemenin asliye hukuk mahkemesi olduğu gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur.
Görev hususundaki ihtilafın çözümü için, mülga 4077 sayılı Kanunla 5464, 6102 ve 6502 sayılı kanun hükümlerinin birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir.
Banka kredi kartları, 4077 sayılı mülga Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna ....03.2003 tarihinde 4822 sayılı Kanunla eklenen .../A maddesi ile tüketici ilişkisi kapsamına alınmıştır. Kanunda, kart hamili ve kartı veren kurum ayrımı yapılmadığından, bu tarihten sonra kredi kartlarından kaynaklanan davalarda, 4077 sayılı Kanunun .... maddesi uyarınca tüketici mahkemeleri görevli hale gelmiştir.
01.03.2006 tarihinde yürürlüğe giren 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanununun 44. maddesinde konu yeniden düzenlenmiş ve "Kart hamili / kart çıkaran kuruluş" ayrımına gidilmiştir. Maddenin birinci fıkrası, "Tüketici olan kart hamili" tarafından açılacak davalarda 4077 sayılı Kanunun ... ve .... maddelerinin uygulanacağı ve dolayısı ile tüketici mahkemelerinin görevli olacağı açıklanmışken; ikinci fıkrada, "Kart çıkaran kuruluşlar" tarafından kart hamili aleyhine açılacak davalar yönünden 1086 sayılı HUMK"nın (6100 sayılı HMK"nın 447/.... maddesinde, başka kanunların HUMK"ya yaptığı atıfların HMK"ya yapılmış sayılacağı belirtildiğinden 01.....2011 tarihinden itibaren bu atıf HMK olarak anlaşılmalıdır) görev ve yetkiye ilişkin hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir. Diğer taraftan, gerek 44/.... maddenin metninden ve gerekse de aynı Kanunun 43. maddesinden, "Tacir" olan kart hamilleri ile kart çıkaran kuruluşlar arasındaki ihtilafların Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tâbi olduğu ve asliye ticaret mahkemelerinin görevli bulunduğu anlaşılmaktadır.
01.....2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı HMK"nın .... maddesi, malvarlığı haklarından kaynaklanan davalar yönünden, sulh ve asliye hukuk mahkemeleri arasında dava konusunun değerine bağlı görev ayrımı kaldırarak, bu tür davalarda, dava konusunun değer ve miktarına bakılmaksızın asliye hukuk mahkemelerinin görevli olduğu belirtilmiştir.
....01.2011 tarihinde kabul edilen ancak 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun .../.... maddesinde ticari davaların genel tanımı yapılarak "Her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan kaynaklanan" davaların ticari dava olduğu belirtilirken, devam eden fıkrasında, tarafların tacir olup olmadığına bakılmaksızın ticari dava sayılacak işler arasında "Bankalara, diğer kredi kuruluşlarına, finansal kurumlara ve diğer ödünç para verme işlerine ilişkin düzenlemelerde" öngörülen hususlardan kaynaklanan davalar da sayılmıştır. Kanunun .... maddesi ise ticari davalarda görevli mahkemenin asliye ticaret mahkemeleri olduğu hükmünü amirdir. Kanun yürürlüğe girmeden, 6335 sayılı Kanun ile .... maddede değişiklik yapılmış ve Asliye Ticaret Mahkemesi ile Asliye Hukuk (ve diğer hukuk mahkemeleri) arasındaki ilişki, "İşbölümü" ilişkisi olmaktan çıkarılıp, "Görev" ilişkisine dönüştürülmüştür. Bilindiği üzere mahkemelerin görevi kamu düzenine ilişkin olup yargılamanın her aşamasında re"sen gözetilmesi gerekir. Ancak, 6335 sayılı Kanunla 6102 sayılı TTK"ya eklenen Geçici-.... madde, görev düzenlemesinin derdest davaları etkilemeyeceğini hükme bağlamıştır.
07.....2013 tarihinde kabul edilip, ....05.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun .../...-(k) maddesinde tüketici, "Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişiler" olarak tarif edilmiş, .../...-(l) maddesinde ise "Bankacılık" sözleşmeleri de "Tüketici işlemleri" arasında sayılmıştır. Kanunun 73/.... maddesinde "Tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara ilişkin davalarda tüketici mahkemeleri"nin görevli olduğu belirtilmiş; 83/.... maddesinde ise "Taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu işlemler ile ilgili diğer kanunlarda düzenleme olması, bu işlemin tüketici işlemi sayılmasını ve bu Kanunun görev ve yetkiye ilişkin hükümlerinin uygulanmasını engellemez" hükmüne yer verilmiştir. Görüldüğü gibi 6502 sayılı Kanunda, "Kart hamili/kartı veren kuruluş" ayrımı yeniden ortadan kaldırılarak, kredi kartından kaynaklanan uyuşmazlıklarda (Kart hamilinin tacir olması hali hariç) görevli mahkemenin, dava açanın sıfatına bakılmaksızın Tüketici Mahkemeleri olacağı benimsenmiştir.
Bu yasal düzenlemeler karşısında, yasaların yürürlük tarihiyle bağıntılı olmaksızın, kart hamilinin de tacir olduğu durumlarda, kart veren kuruluş ile tacir olan kart hamili arasındaki davalarda görevli mahkemenin asliye ticaret mahkemesi olacağı tartışmasızdır.
Kart hamilinin "Tüketici" sayıldığı durumlara gelince;
.... 6502 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği ....05.2014 tarihinden sonra açılan davalarda görevli mahkeme, dava açanın sıfatına (Kart hamili ya da kartı veren kuruluş olup olmamasına) bakılmaksızın tüketici mahkemeleridir.
.... 6502 sayılı Kanunun yürürlüğünden (....05.2014) önce açılan davalarda ise;
(a) 5464 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden (01.03.2006) önce açılan davalarda görevli mahkeme, dava açanın sıfatına bakılmaksızın tüketici mahkemesidir.
(b) 5464 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden (01.03.2006) sonra açılan davalarda;
i. Tüketici olan kart hamilinin, kart veren kuruluşa karşı açtığı davalarda görevli mahkeme, 5464 sayılı Kanunun 44/.... maddesi uyarınca tüketici mahkemesidir.
ii. Kartı veren kuruluş tarafından, tüketici sıfatını haiz kart hamiline karşı açılan davalarda, 5464 sayılı Kanunun 44/.... maddesi uyarınca, dava değerine göre sulh hukuk ya da asliye hukuk mahkemesi görevlidir. Ancak dava, 6100 sayılı HMK"nın yürürlüğe girmesinden sonra açılmışsa, Kanunun .... maddesi uyarınca görevli mahkeme, dava değerine bakılmaksızın asliye hukuk mahkemesidir. Diğer taraftan dava, 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı TTK"nın 6335 sayılı Kanun ile değişik .... maddesi uyarınca asliye hukuk ve asliye ticaret mahkemeleri arasındaki ilişki görev ilişkisine dönüştürülmeden önce, Asliye Ticaret Mahkemesine açılmış ve taraflarca işbölümü itirazında bulunulmamışsa, ortada "Görev uyuşmazlığı" bulunmadığından bu davaya Asliye Ticaret Mahkemesince devam edilmesi gerekecektir.
Somut olaya gelince; dava, kredi kartını veren kuruluş tarafından 03/.../2013 tarihinde (6502 sayılı Kanunun yürürlüğünden önce), tüketici olan kart hamiline karşı açılmıştır. Bankacılık işlemlerinden kaynaklanan davada, 6102 sayılı TTK"nın ... ve .... maddeleri uyarınca Asliye Ticaret Mahkemelerinin görevli bulunduğu düşünülebilirse de, yukarıda açıklandığı üzere, özel kanun olan 5464 sayılı Kanunun 44/... ve 43. maddelerinin açık hükümleri karşısında görevli mahkemenin Asliye hukuk mahkemesi olduğunu kabul etmek gerekmektedir. Dairemizin yerleşen uygulaması bu yönde olduğu gibi, bu tür dosyaların temyiz incelemesini yapmakla görevli .... Hukuk Dairesinin yerleşmiş uygulaması (.... HD 2014/12369-16332 vb) da aynı yöndedir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK"nın .... ve .... maddeleri gereğince ... .... Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 30/04/2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.