Mahkemesi :Asliye Hukuk(İş) Mahkemesi
Dava, 1479 ve 2926 sayılı Yasalar kapsamındaki zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti istemidir.
Mahkemece, ilamında yazılı şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, taraflar avukatları tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 29.12.1980-31.08.2001 tarihleri arasında 1479 sayılı Yasa kapsamında zorunlu ... sigortalısı olduğunun tespiti, bunun dışında, prim tevkifatlarına dayalı olarak 2926 sayılı Yasa kapsamında zorunlu ... sigortalılık süresinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davalının 06.01.1981-31.12.1991 tarihleri arasında 1479 sayılı Yasa kapsamında zorunlu ... sigortalısı olduğu kabul edilmiş olup, 2926 sayılı Yasa kapsamında zorunlu Tarım ... sigortalılık süresine ilişkin olarak ise, 1479 sayılı Yasa"nın ek 19. maddesine istinaden, Kurum tarafından bildirilen prim borçlarının kesin süreye rağmen ödenmediğinden bahisle, davanın reddine karar verilmiştir.
1479 sayılı Yasa kapsamında sigortalılık tespiti istemi yönünden yapılan incelemede, 6.1.1981 tarihli bildirgeye istinaden aynı tarih itibariyle tescili yapılan davacının; taksicilik işi nedeniyle 29.12.1980-08.10.1982 tarihleri arasında... kahvecilik işi nedeniyle, 30.11.1990-13.05.1991 tarihleri arasında ve biçerdöverlik işi nedeniyle 10.05.1998-31.08.2001 tarihleri arasında Kırşehir vergi dairesi"nde vergi kaydı bulunduğu anlaşılmaktadır. Diğer taraftan, 06.01.1981-01.07.1987 tarihleri arasında şoförler odası kaydı bulunmaktadır.
Kurum tarafından vergi kaydı bulunmayan 8.10.1982-22.3.1985 ve vergi/oda/sicil kaydı bulunmayan 1.7.1987-30.11.1990 ve ticari faaliyete dayalı olduğu belirsiz olan vergiye kayıtlı 13.5.1991-31.08.2001 tarihleri arasındaki 1479 Sayılı yasa kapsamındaki sigortalılığının iptal edildiği anlaşılmaktadır. Mahkemece, 29.12.1980"den önceki döneme ait istem bakımından, ek geçici 13. Maddeye göre reddine, sonraki dönem bakımından ise, 1992 affı kapsamında 31.12.1991"e kadar olan prim borçlarının tamamının ödenmesi nedeniyle, sonradan iptalinin Medeni Kanunun 2. Maddesine aykırılık teşkil edeceğine karar verilmiştir. Öncelikle, davacının tescil tarihi 20.4.1982 tarihinde yürürlüğe giren 2654 Sayılı Yasa"dan önceki bir tarih olduğundan ek geçici 13. Maddenin uygulanması söz konusu olamaz. 29.12.1980 tarihi itibariyle vergi kaydı bulunan davacının tescil tarihinin 29.12.1980 olarak kabulü gerekir. Diğer taraftan, davacının, 31.12.1992 tarihine kadar olan tüm prim borçlarını, ödeyip ödemediği, dosya kapsamına göre anlaşılamamıştır.
Mahkemece, davacının 1992 Affı kapsamında hangi döneme ilişkin prim borçların yapılandırdığı ve 31.12.1992 tarihine kadar olan dönemin tamamını kapsayıp kapsamadığı Kurumdan sorulmalı ve davacının biçerdövercilik işinin, zirai faaliyete mi, yoksa, ticari faaliyete mi dayalı olduğu araştırılarak 1479 Sayılı Yasa kapsamında sigortalılık koşulları araştırılarak sonucuna göre karar verilmelidir.
Diğer taraftan, 1479 sayılı ... Kanununun 22.02.2006 gün ve 5458 sayılı Kanunun 13. maddesi ile değişik Ek 19. maddesinde yer alan, “Bu Kanun ve 2926 sayılı Kanuna göre kayıt ve tescili yapıldığı halde, beş yıl ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunan sigortalıların bu sürelere ilişkin prim borçlarının Kurumca yapılacak bildirimde belirtilen süre içerisinde ödenmemesi halinde daha önce prim ödemesi bulunan sigortalının ödediği primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibariyle, prim ödemesi bulunmayan sigortalının ise tescil tarihi itibariyle sigortalılığı durdurulur. Prim borcunun ait olduğu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmez ve bu sürelere ilişkin Kurum alacakları takip edilmeyerek, Kurum alacakları arasında yer verilmez. Ancak, sigortalı veya hak sahipleri daha sonra sigortalının en son bulunduğu basamağın başvuru tarihindeki değeri üzerinden hesaplanacak borç tutarlarını tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödedikleri takdirde bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir...” düzenlemesi geçerli olan sigortalılığın, prim ödemesi olmaması nedeniyle durdurulması ve daha sonradan sigortalılığın ihya edilmesi olanağını ortaya koymaktadır. Bu nedenle, ek 19. madde uygulanmak suretiyle sigortalılığın sona ermeyeceği, sadece, şartlarının mevcut olması halinde, sigortalılığın durdurulacağı gözetilmeksizin, yazılı şekilde hatalı değerlendirmeye dayalı olarak karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, taraflar avukatlarının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 29.03.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.