Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/2327 Esas 2022/529 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/2327
Karar No : 2022/529

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Sekizinci Dairesinin 03/02/2021 tarih ve E:2016/14973, K:2021/602 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Paris 1- Panthéon-Sorbonne Üniversitesi Hukuk Fakültesinden uzaktan eğitim kapsamında mezun olan davacının, diplomasına denklik verilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı işlemi ile bu işleme dayanak teşkil eden 20/02/2016 tarih ve 29630 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği'nin 10. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinin iptali
istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 03/02/2021 tarih ve E:2016/14973, K:2021/602 sayılı kararıyla;
20/02/2016 tarih ve 29630 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği'nin 10. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendi yönünden:
Dava konusu Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği'nin 10. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinin, 14/04/2020 tarih ve 31099 sayılı Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 2. maddesi ile yürürlükten kaldırıldığı,
Bu bağlamda; davaya konu Yönetmelik maddesinin yürürlükten kaldırılması nedeniyle, karar tarihinde yürürlükte bulunmayan düzenleme hakkında karar verilmesine hukuken olanak bulunmadığından, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği,
Bireysel işlem yönünden:
Dosyanın incelenmesinden; davacının, 2000-2001 eğitim yılı sonunda Fransa Rennes 1 Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinden örgün eğitim ile mezun olduğu, 2001-2003 yılları arasında Paris 7 Üniversitesinden örgün eğitim ile sosyoloji mastır diploması aldığı, 2012 yılında hukuk eğitimi için Paris 1 Pantheon-Sorbonne Üniversitesine başvurduğu, Üniversite akademik kurulu tarafından, örgün eğitim ile iktisat alanında dört yıllık diplomaya sahip olduğu gerekçesiyle hukuk fakültesinin ilk iki yılına tekabül eden 120 krediye halihazırda sahip olduğuna ve 3. sınıftan örgün eğitime kaydının yapılmasına karar verildiği, eğitimini uzaktan eğitim yöntemi olan (CAV-CAVEJ) yöntemi ile almak isteyip istemediğinin sorulması üzerine uzaktan eğitim yöntemini tercih ettiği, mezun olduktan sonra 17/02/2016 tarihinde diplomasına denklik almak için davalı idareye başvuruda bulunduğu, davalı idarenin ... tarih ve ... sayılı kararıyla başvurusunun dava konusu Yönetmeliğin 10. maddesi uyarınca reddedildiği, bu karara karşı yapılan 12/05/2016 tarihli itirazın davalı idarenin ... tarih ve ... sayılı kararı ile reddi üzerine işbu davanın açıldığının anlaşıldığı,
Dava dilekçesine ekli Sorbonne Hukuk Fakültesi müdürünün 25/08/2016 tarihli yazısında, Paris 1 Pantheon Sorbonne Üniversitesinin Sorbonne Hukuk Fakültesine bağlı Uzaktan Hukuk Eğitimi Birimi (CAVEJ) dahilinde alınan diplomaların, örgün eğitim sonunda alınan diplomalara birebir eşdeğer olduğu ve sahiplerine aynı hakları kazandırdığı, zira öğrencilerin aynı eğitimi aldığı ve kat-i surette aynı sınavlara tabi tutulduğunun belirtildiği; Paris 1 Üniversitesi Görsel ve İşitsel Hukuk Eğitimi Merkezi müdür yardımcısının 13/09/2016 tarihli yazısında; mesafeye bağlı düzenlemeler dışında Üniversitenin örgün eğitimi ile Görsel İşitsel Hukuk Eğitimi Merkezi aracılığıyla alınan eğitim arasında hiçbir fark olmadığı, Paris 1 Üniversitesi Görsel ve İşitsel Hukuk Eğitimi Merkezine devam eden öğrencilerin yazılı ve sözlü sınavlara tıpkı örgün eğitimdeki öğrenciler gibi bizzat katılmakla yükümlü oldukları, tabi oldukları sınavların örgün eğitim alan öğrencilerin tabi olduğu sınavlardan farklı olmadığı, sınav içeriklerinin Paris 1 Pantheon Sorbonne Üniversitesi öğretim üyeleri tarafından hazırlandığı, aynı öğretim üyelerinin örgün ve Görsel ve İşitsel Hukuk Eğitimi Merkezi öğrencilerine eğitim verdiği, Görsel ve İşitsel Hukuk Eğitimi Merkezi öğrencilerinin örgün eğitime her zaman geçme imkanına sahip olduklarının belirtildiğinin görüldüğü,
Beyoğlu Kaymakamlığı İlçe Emniyet Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı yazısında belirtilen davacının yurtdışına giriş-çıkış kayıtlarının incelenmesinden, ilgili bölümün sınavlarına fiilen katıldığının anlaşıldığı, ayrıca davacının diplomasında uzaktan eğitime tabi olduğuna ilişkin herhangi bir ibarenin de bulunmadığı,
Davacının başvurusu üzerine hazırlanan 12/04/2016 tarihli ön inceleme formunda, davacının uzaktan eğitim aldığı belirtildikten sonra başka herhangi bir inceleme yapılmadığının görüldüğü, Dolayısıyla, davacının Paris 1-Panthéon-Sorbonne Üniversitesi Hukuk Fakültesini örgün olarak kazandığı, 2000-2001 eğitim yılı sonunda Fransa Rennes 1 Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinden örgün eğitim ile mezun olduğu, 2001-2003 yılları arasında Paris 7 Üniversitesinden örgün eğitim ile sosyoloji mastır diploması aldığı gerekçesiyle hukuk fakültesinin üçüncü sınıfına kaydının yapıldığı, kendisine sunulan seçimlik hak olarak uzaktan eğitimi tercih ettiği, uzaktan eğitim ile örgün eğitim arasında eğitim, sınav, yerleşme ve mezuniyet açısından bir fark bulunmadığının ve örgün eğitim öğrencilerinin uzaktan eğitime, uzaktan eğitim öğrencilerinin örgün eğitime istenildiği zaman bir dilekçe ile geçebildiklerinin Sorbonne Hukuk Fakültesi müdürü ve Paris 1 Üniversitesi Görsel ve İşitsel Hukuk Eğitimi Merkezi müdür yardımcısı tarafından da belirtildiği, davacının sınavlara fiilen katıldığının yurtdışı giriş-çıkış kayıtlarından anlaşıldığı, davacının diplomasında uzaktan eğitime ilişkin herhangi bir ibarenin bulunmadığı,
Bu durumda, davacının diplomasına denklik verilmesine ilişkin başvurusunun, Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği'nin diğer maddeleri yönünden incelenmesi ve buna göre yeni bir işlem tesis edilmesi gerekmekte olup, dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle,
Dava konusu Yönetmelik hükmü hakkında karar verilmesine yer olmadığına, bireysel işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Lizbon Sözleşmesi ile taraf Devletlere, eğitim açısından farklılık görülmemesi halinde diğer tarafta verilmiş yükseköğretim belgelerini mutlak anlamda tanıma zorunluluğunun getirilmediği, bu hususta da taraf Devletlere denklik verme konusunda serbesti tanındığı, her ne kadar dava konusu Yönetmeliğin yürürlükten kalktığı belirtilerek karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş ise de, işlem tarihi dikkate alındığında söz konusu hükmün hukuka uygun olduğunun açık olduğu, davacının Fransa'da uzaktan eğitim almış olduğu hukuk bölümünün ülkemizde uzaktan eğitim yoluyla verilmesinin düzenlenmediği, bu durumun dava konusu edilen düzenlemeye aykırılık oluşturması nedeniyle denklik talebinin reddedildiği, denklik başvurularında, ilgililerin yurt dışında kaldığı sürenin lisans eğitimi için yeterli olup olmadığı hususunun da dikkate alınması gerektiği, davacının bahse konu öğrenim süresi şartını sağlamadığı iddialarıyla kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, dava konusu "mezun olunan uzaktan öğretim programının karşılığının, Türkiye'deki uzaktan öğretim programları içinde yer alması" şeklindeki düzenlemenin şekil şartı getirdiği, anılan düzenlemeye istinaden ilgili uzaktan öğretim programının Türkiye'de olmaması halinde diplomaya denklik verilemeyeceği, söz konusu düzenlemenin Avrupa Bölgesinde Yükseköğretimle İlgili Belgelerin Tanınmasına İlişkin Sözleşmeye aykırılık teşkil ettiği, anılan Sözleşme'ye göre eğitim çeşitliliğinin korunması ve tanıma işlemlerinde bu amaca uygun ve adil davranılması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Paris 1- Panthéon- Sorbonne Üniversitesi Hukuk Fakültesinden uzaktan eğitim kapsamında mezun olan davacı tarafından, diplomasına denklik verilmesi istemiyle davalı idareye başvuruda bulunulmuştur. Anılan başvurunun reddine ilişkin işleme karşı yapılan itiraz da Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı işlemiyle reddedilmiştir. Bunun üzerine anılan ret işlemi ile bu işlemin dayanağını oluşturan ve 20/02/2016 tarih ve 29630 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği'nin 10. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinin iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İdari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırı" başlıklı 2. maddesinde iptal davası; yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı oldukları ileri sürülen idari işlemlerin iptalleri amacıyla menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan dava olarak tanımlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Hukuk devletinin özünü; devletin hukuka bağlılığı, devlet organlarının hukukun içinde kalarak işlem ve eylemler yapabilmesi oluşturmaktadır. Anayasal bir ilke olarak, devletin tüm faaliyetlerinin yargısal denetime açık olması hukuk devletinin vazgeçilmez bir niteliği olup; yargı denetimi, hukuk devleti ilkesinin en önemli unsurlarından biridir. Şu kadar ki, yargısal denetim resen yapılan bir denetim olmayıp, usulüne uygun bir başvuru koşuluna bağlıdır. Bir idari işlemden dolayı iptal davası açılabilmesi için, iptali istenilen idari işlem ile davacının bir menfaat ilişkisinin bulunması yeterli görülmekte olup; gerek doktrin, gerekse içtihatlar, dava açmaya yetecek bir menfaat ilişkisinden söz edilebilmesi için bu ilişkinin meşru, davacıyı etkileyecek bir biçimde kişisel ve güncel olması gerektiğinde birleşmektedirler.
Bu açıklamalar ışığında, davacının diplomasına denklik verilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin dava konusu bireysel işlemin, 20/02/2016 tarih ve 29630 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği'nin 10. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendine dayanılarak tesis edildiği görülmektedir.
Bu itibarla, dava konusu Yönetmeliğe dayalı olarak davacı hakkında tesis edilmiş bireysel işlem bulunması ve bakılan davada anılan bireysel işlemin de dava konusu yapılması karşısında, dava konusu bireysel işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan Yönetmelik hükmü yönünden herhangi bir hukuki irdeleme yapılmaksızın, karar verilmesine yer olmadığına kararı verilmesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, davacının diplomasına denklik verilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlem yönünden dayanak Yönetmelik hükmü dikkate alınarak inceleme yapılmak suretiyle yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne;
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle dava hakkında kısmen karar verilmesine yer olmadığına, kısmen dava konusu işlemin iptaline ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize konu 03/02/2021 tarih ve E:2016/14973, K:2021/602 sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Danıştay Sekizinci Dairesine gönderilmesine,
4. Kesin olarak, 17/02/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY
X-Temyiz edilen kararla ilgili dosyanın incelenmesinden, Danıştay Sekizinci Dairesince verilen 03/02/2021 tarih ve E:2016/14973, K:2021/602 sayılı kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, davalı idarenin temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz.