MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vek. Av. ... ve davalı vek. Av. ..."in gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

-KARAR-

Davacı vekili, müvekkili ile dava dışı ... San. ve Tic. Ltd. Şti. arasında akdedilen satış sözleşmesi uyarınca mal bedeline karşılık davacının çekler verdiğini sözleşmeye konu mal teslim edilmediğinden çeklerin karşılıksız kaldığını, talebe rağmen çeklerin iade edilmediğini dava konusu çekin ciro yolu ile davalıya verildiğini ve icra takibine konulduğunu, cebri icra baskısı ile toplamda davalıya 55.009,00 TL ödendiğini, müvekkilinin borçlu olmadığını iddia ederek davacının borçlu bulunmadığının tespitine, çekin ve icra takibinin iptaline, ödenen bedelin faizi ile birlikte istirdadına, davalının tazminata mahkum edilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevabında, davacı ile dava dışı ... arasında ticari ilişki olup, davaya konu çekin bu ticari sözleşme kapsamında davacı tarafça keşide edildiğini, müvekkili şirketin şeklen geçerli olan, gerçek bir ticari ilişkiye dayanan, fatura ile tevsik edilmiş bir alacağı kanunun aradığı iyiniyetli olma şartına uygun olarak devraldığını, savunarak davanın reddini ve lehlerine tazminata karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre davalı ... şirketi ile dava dışı ... şirketi arasında 06.09.2010 tarihinde faktoring sözleşmesi imzalandığı davacının dava dışı ... ... Ltd. Şti. arasında akdedilen 02.09.2011 tarihli satış sözleşmesi uyarınca adı geçen dava dışı şirkete teslim edilen 13.01.2012 keşide tarihli 45.000 TL tutarlı çekin davalı ... şirketi tarafından temlik alındığı, çekin akdedilen faktoring sözleşmesi sonunda 03/10/2011 tarihli fatura kapsamında faktoring şirketi tarafından temlik alındığı, temlik sonucu dava dışı ... şirketine faktoring şirketi tarafından ödeme yapıldığı, bu durumda davalı ... şirketinin çeki 6361 sayılı Yasa"nın 9/2. maddesine uygun olarak elinde bulundurduğu ve iyiniyetli yetkili hamil konumunda olduğu, davacı tarafın davalı ... şirketinin çeki iktisabında kötüniyetli olduğu veya bile bile davacının zararına hareket ettiğini ispatlayamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava konusu çekin keşidecisi davacı ... İnşaat Ltd. Şti. ile lehdarı dava dışı ...... Ltd. Şti. arasındaki ticari ilişki nedeniyle düzenlendiği ve dava dışı lehdar ...... Ltd. Şti. ile davalı ...Ş. arasında akdedilen 06.09.2010 tarihli faktoring sözleşmesi çerçevesinde 04.10.2011 tarihli satıcı temlik mektubuna istinaden lehdarın cirosu ile davalı ...Ş."ye devir ve temlik edildiği, davalı tarafından icra takibine konulduğu ve davacı tarafça icra dosyasına ödeme yapıldığı, çekteki alacağın davacı ile dava dışı ... Ltd. Şti. arasındaki mal satışından doğmuş olduğunun 03/10/2011 tarihli fatura ile belgelendirilmiş bulunduğu dosya içeriğinden anlaşılmaktadır.
Dava konusu çekin 13.01.2012 keşide tarihini taşıdığı ve böylece ileri tarihli olarak düzenlenmiş olduğu da görülmektedir. Gerek faktoring sözleşmesi ve gerekse bu sözleşme çerçevesinde devralınan çek ve dayanağı olan fatura tarihleri ile icra takip tarihi ve icra dosyasına yapılan ödemelerin tarihleri gözetildiğinde uyuşmazlığın 6361 sayılı ... Kiralama Faktoring ... Şirketleri Kanunu"nun yürürlük tarihi olan 13/12/2012 tarihinden önce doğmuş olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda somut olay bakımından uygulanması gereken mevzuat 6361 sayılı Kanun olmayıp, uyuşmazlığın meydana geldiği tarihte yürürlükte bulunan 10.10.2006 tarih ve 26315 sayılı Resmi Gazete"de yayınlanmış olan ... Kiralama ... ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik olmalıdır. Zira 6361 sayılı Yasa"nın geçmişe uygulanacağına dair bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Nitekim bu husus Anayasa Mahkemesi"nin 11/02/2014 tarih ve 2014/6-22 Esas ve Karar sayılı kararında da açıkça belirtilmiştir (Yarg. 15 H.D. 20.06.2016 T., 2016/134 E., 2016/3530 K; Yarg. 19. H.D. 06/01/2014 T., 2013/16631 E., 2014/585 K. sayılı kararları).
2006 tarihli finansal kiralama, ... ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmeliğin 22/2. maddesine göre; “... Şirketleri kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş veya doğacak fatura veya benzeri belgelerle tevsik edilemeyen alacakları satın alamazlar veya tahsilini üstlenemezler."
Dava konusu çekte mündemiç alacağın (davacı ile dava dışı ...... Ltd. Şti. arasındaki ticari ilişki kapsamında düzenlenen ve dosyaya bir örneği sunulan faturadan anlaşıldığına göre) mal satışından doğmuş olduğu ve böylece faktoring işleminin yukarıda belirtilen yönetmelik hükmüne uygun şekilde gerçekleştirilmiş olduğu dosya içeriği ile sabittir.
Faktoring işlemi, içeriğinde alacağın temliki hükümlerini barındıran ve Türk Borçlar Kanunu"ndaki tip sözleşmelerden birkaçının uygulanmasını gerektiren atipik karma bir sözleşme olarak nitelendirilmektedir. Bu itibarla uyuşmazlığın meydana geldiği tarihte yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 167/1. maddesi uyarınca borçlunun temlike vakıf olduğu anda önceki alacaklıya karşı ileri sürebileceği def"ileri, temlik alan durumundaki faktoring şirketine karşı da ileri sürebileceği Dairemizin istikrarlı kararları ile kabul edilmektedir.
Bu açıklamalar çerçevesinde somut olayın değerlendirilmesine gelince; davacı tarafından çek lehdarı dava dışı ...... Ltd. Şti. aleyhine ... Asliye Ticaret Mahkemesi"nde açılan bedelsizlik nedeniyle menfi tespit davası sonucunda anılan mahkemenin kesinleşen 17.06.2014 tarih, 2011/944 E; 2011/148 K. sayılı kararı ile dava konusu çekten dolayı önceki alacaklı ...... Ltd. Şti."ne karşı borçlu olmadığına karar verilmiş olduğu dosya içeriğinden anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca, davacı borçlu önceki alacaklısına karşı ileri sürdüğü ve kesinleşen mahkeme kararı ile saptanmış olan bedelsizlik def"ini temlik alan durumundaki davalı ... şirketine karşı da ileri sürebilecektir. 6361 sayılı Yasa"nın somut olayda uygulama yeri bulunmamakla birlikte bir an için yerel mahkemenin gerekçesinde belirtildiği üzere uygulanacağı düşünülse bile anılan Yasa"nın 9/3. maddesi hükmünün faktoring işleminin taraflarından olmayan kambiyo borçluları bakımından uygulanabileceği, somut olayda ise tarafların kambiyo işlemine dahil olmaları sebebi ile 6361 sayılı Yasa"nın 9/3. maddesi hükmünün uygulanamayacağı, ... işleminin hukuki niteliği itibariyle alacağın temliki hükümlerinin uygulanması gerektiği Dairemizin istakrarlı uygulaması ile kabul edildiğinden yerel mahkemenin bu yöne ilişkin gerekçesinde de isabet görülmemiştir.
Bu itibarla davanın kabulü gerekirken somut olaya uygun düşmeyen gerekçelerle reddine karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 09/02/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.