Danıştay 10. Daire 1987/1426 Esas 1989/1312 Karar Sayılı İlamı

Daire : ONUNCU DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 1312
Esas Yılı : 1987
Esas No : 1426
Karar Tarihi : 13/06/989

SIVILAŞTIRILMIŞ PETROL GAZI LPG TÜPLERİNİ İMAL EDEN VE SATANLARIN, DOLDURMA BOŞALTMA VE TAŞIMA İŞLERİ İLE İÖTİGAL EDENLERİN VE KULLANANLARIN UYMALARI GEREKEN ESASLARA İLİŞKİN TEBLİĞİN DAMGA SİSTEMİ GETİREN 2.MADDESİNİN 2. VE 3. BENTLERİNDE KAMU YARARI VE HUKUKA UYGUNLUK BULUNMADIĞINDAN İPTALİ, ANCAK AYNI TEBLİĞİN 7. 8. VE 9.MADDELERİ İLE CAN GÜVENLİĞİ SAĞLAYICI ÖNLEMLER GETİRİLDİĞİNDEN DAVANIN BU MADDELERİNİN İPTALİNE İLİŞKİN KISMININ REDDİ HK.
Dava, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının 16.5.1987 gün ve 19462 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan PKS-87-59 sayılı; "Sıvılaştırılmış Petrol Gazı(LPG) tüplerinin öngörülen şartlarda tüketiciye intikali ve emniyetli bir şekilde kullanımını sağlamak üzere LPG tüplerini imal eden ve satanların, doldurma, boşaltma ve taşıma işleri ile iştigal edenlerin ve kullanıcıların uymaları gereken esaslara ilişkin "Tebliğinin 2.maddesinin 2 ve 3 numaralı bentleri ile 7,8 ve 9.maddelerinin iptali istemiyle açılmıştır.
Dava konusu tebliğin iptali istenen 2.maddesinde; "Standartta belirtilen bilgilere ilave olarak, dolum tesisinden çıkan her tüpün gövde kısmına, dolum yapan şirketin adı veya tescilli markası ile dolum tesisinin yeri tüpün kullanım müddetince üzerinde kalacak ve okunabilecek şekilde damgalanacaktır.
Bu şekilde tüpün üzerine tatbik edilen damga;
a- Tüpün bakımının yapıldığını ve üzerindeki valf conta, vb.aksamı ile birlikte kullanılabilir durumda olduğunu,
b- Tüpün va valfın standarda uygun bulunduğunu,
c- Tüplere konulan gaz miktarının belirtilen değerde bulunduğunu,
d- Tüpe gaz doldurulmasını müteakip gerekli kontrollarının yapılmış olduğunu tevsik eder."
7.Maddede; "herbir dolum tesisine en geç bu tebliğ tarihinden itibaren 6 ay içinde standartda öngörülen periyodik kontrollar için yapılacak muayene ve deneylerde kullanılacak ölçü ve kontrol cihazları ile gerekli her nevi techizata havi olacak şekilde test tesisi yapılmış olacaktır. Bu tarihe kadar test tesisini yapmayan dolum tesisinin çalışmasına izin verilmeyecektir." ;
8.Madde de; "Piyasada sirküle eden her tüpün (tüp imal fabrikasında testleri yapılanlar dahil) en geç bu tebliğ tarihinden itibaren 18 ay içinde periyodik kontrollarının yapılmış olması ve kontrolun yapıldığı yer ve kontrol tarihinin sabit olarak tüp üzerine işlenmesi zorunludur. Testin yapılması ve deney sonuçlarının uygunluğu konusunda tüm sorumluluk test yapılan yer yetkilileri ve bağlı bulunduğu dağıtım şirketine ait olacaktır.";
9.madde; "Aşağıda bildirildiği üzere;
a- Standarda uygun olmayan,
b- Zamanında teste tabi tutulmayan,
c- Üzerinde gerekli bilgileri bulundurmayan,
d- Bu tebliğde yer alan diğer şartları sağlamayan tüplere dolum yapılamaz ve piyasaya arzedilemez.
Kullanılması yasaklanan bu tüplerin doluma sokulması veya piyasada görülmesi halinde müsadere edilir. Ayrıca, bu tüpü pazarlayan veya dolumunu yapan tesisin bağlı bulunduğu dağıtım şirketine, gaz tahsisi yapılması ve gereği için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına bildirilir." hükümleri yer almıştır.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının 8.7.1982 tarih ve 17748 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Tebliğinin 10.maddesinde; "Dağıtım şirketleri, sadece kendi markasını, rengini ve standartlara uygunluğunu gösteren tüplere dolum yaparak bu tüpleri satışa arz ederler. üzerinde kendi markası veya işletme adı olmayan, TS 55 standardına uygun bulunmayan ve daha önceden kullandığı rengi taşımayan tüpleri dolduramazlar; doldurtamazlar ve satamazlar. Ancak, Bakanlığımız yazılı müsadesine istinaden şirketler arasında yapılacak anlaşmaya göre dolum tesislerinde anlaşma yapılan şirketlere ait tüpler sorumluluk müşterek olmak şartıyla doldurulabilir" hükmüne yer verilmiş; daha sonra çıkan Tebliğlerde de; her şirketin yalnız kendisine ait tüpü doldurulabileceği ilkesi benimsenmiş 23.12.1983 günlü Resmi Gazetede yayınlanan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının aynı tarihli tebliği ile 8.7.1982 tarihli Resmi
Gazetede yayınlanan Tebliğin tüp dolumları ile ilgili 10.maddesinin uygulanması Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Türk Standatları Enstitüsünün çalışmaları neticesine göre yapılacak yeni bir iş'ara kadar ertelenmesine, karar verilmiş; 16.5.1987 tarihli Resmi Gazete'de Sanayi ve Ticaret Bakanlığının dava konusu Tebliği yayınlanmıştır.
Tüp üzerinde kaza halinde dahi tesbiti mümkün markası bulunan ve böylece tüpün maliki olduğu herzaman kanıtlanabilen firmanın, kendisine ait tüplere dolum yapması veya yaptırması ve bunları piyasaya sürebilmesi esasının kabul edilmesi halinde, tüpün üstünde markası bulunan ve tüpü doldurmaya yetkili olan firma tarafından bu tüplerin testleri ve onarımı rahatlıkla yapılabilecek, gerekli hale gelince de artık kullanımında tehlike görülen tüpler kolaylıkla hurdaya çıkarılabilecektir. Bunun sonucunda da tüplerle ilgili sorumlunun kesin olarak saptanması ve can güvenliğinin sağlanması mümkün olacaktır.
Aksi takdirde bir şirketin markasını taşıyan ve o şirket tarafından imal ettirildiği üzerindeki işaret, numara ve tarihle saptanabilecek bir tüpün, istenerek yada istenmeyerek kolayca silinebilecek ve kaza halinde okunmaz hale gelebilecek bir damga vurmak suretiyle tüpün maliki olmayan şirketlerce doldurulması halinde sorumlunun saptanması daha da güçlenecektir.
Belirtilen nedenlerle, dava konusu Tebliğin damga sistemini getiren 2.maddesinin 2 ve 3.bentlerinde kamu yararına ve hukuka uyarlık görülmediğinden iptaline;
Diğer taraftan; dava konusu Tebliğin iptali istenen 7, 8 ve 9.maddeleri ile, can güvenliğini sağlayıcı nitelikte önlemler getirilmiş olup davacı şirketlere külfet getirmesi de söz konusu olmadığından davanın bu isteme ilişkin kısmının ise reddine karar verildi.

AYRIŞIK OY: Dava konusu tebliğin 2.maddesi ile getirilen damga sistemi ile, dolumcu firmanın sorumluluğunun tayin ve tesbiti dolayısıyla can ve mal güvenliği sağlanmış olduğundan, davanın bu maddenin iptaline ilişkin kısmının da reddi gerekeceği oyu ile aksine verilen çoğunluk kararına karşıyım.