MAHKEMESİ :......... Mahkemesi



Davacı, ......... .........sı sonucu .........ünden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle 295.936,33.- TL. maddi ve manevi tazminatın yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine il.........kin hükmün süresi içinde temyizen incelenmesi davacı ve davalılar vekillerince istenilmesi ve davalılar vekilince de duruşma talep edilmesi üzerine dosya incelenerek .........in duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 11.12.2018 ...... günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilm.........ti. Duruşma günü davalılar vekili Avukat ... ile karşı taraf vekili ...... Zeytin geldiler. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan Avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek aynı gün düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, .........in gereği konuşulup düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

Dava, sigortalının 17/06/2013 tarihli ......... .........sı sonucu vefatı nedeniyle eşinin maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine il.........kindir.
Mahkemece davacının maddi ve manevi tazminat istemlerinin kabulüne, cenaze gideri talebinin ise feragat nedeniyle reddine karar verilm.........tir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerin incelenmesinden; sigortalının Davalı ...’ın yetkilisi olduğu diğer davalı şirkette, .........yerinin boyanması .........inde çalışırken, olay günü boya yapmak için bant çektiği kolon önünde yer alan freze makinesinde, elektirik kaçağı olması nedeniyle, .........lının bu ......a teması ile elektirğe çarpılıp vefat ettiği, ...... tarafından yapılan tahkikatta müfett......... tarafından düzenlenen raporda .........veren şirketin %100 oranında kusurlu olduğu belirtilm.........ken, hükme esas alınan kusur raporunda, Davalı Şirket’in %70, Davalı ...’ın %10, Sigortalı müteveffanın ise %20 oranında kusurlu olduğunun kabul edildiği, bu yönüyle ...... müfett......... raporuyla dosyadaki kusur raporu arasında çel.........ki olduğu açıktır.
Uyuşmazlık, meydana gelen ......... .........sında sorumluluğun tespiti noktasında toplanmaktadır.
Gen......... anlamıyla sorumluluk kavramı, bir k.........inin başka bir k.........iye verdiği zararları giderme yükümlülüğü olarak açıklanmıştır. Hukuki anlamda sorumluluk ise, taraflar arasındaki borç il.........kisinin zedelenmesi sonucu doğan zararların giderilmesi (tazmin edilmesi) yükümlülüğünü içerir.
.........çi ve .........verenin hizmet sözleşmesinden kaynaklanan sıkı ......... il.........kisi, .........çi yönünden .........verene içten bağlılık (.........), .........veren yönünden .........çiyi korumak ve gözetmek borcu şeklinde ortaya çıkar. Gerçekten .........çi, .........verenin .........i ve ......... yeri ile ilgili çıkarlarını korumak, çıkarlarına zarar verebilecek davranışlardan kaçınmak, buna karşı .........veren de, .........çinin k.........iliğine saygı göstermek, .........çiyi korumak, ......... yeri tehlikelerinden zarar görmemesi için .................. önlemlerini almak, .........çinin özlük hakları ve diğer maddi çıkarlarının gerektirdiği uygun bildirimlerde ve davranışlarda bulunmak, .........çinin çıkarına aykırı davranışlardan kaçınmakla yükümlüdür.
.........ki gel.........meler, yeni .........letmelerin açılması, fabrikaların kurulması ......... yerlerindeki makinalaşmanın artmasına yol açmış, bu durum ......... .........ları ile meslek hastalıklarında artışlara neden olmuştur. Bu gel.........me, ......... yerinde .................. önlemlerinin daha etkili şekilde alınması gereğini ortaya çıkarmıştır.
.........veren, gözetme borcu gereği, çalıştırdığı .........çileri, ......... yerinde meydana gelen tehlikelerden korumak, onların yaşam, bedensel ve ruhsal sağlık bütünlüklerini korumak için ......... yerinde teknik ve tıbbi önlemler dahil olmak üzere bilimsel ve .........k gel.........melerin gerekli kıldığı tüm önlemleri almak zorundadır.
Anayasanın 17. maddesinde "Herkes, yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve gel.........tirme hakkına sahiptir.
Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında, k.........inin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamaz." hükmü getirilerek yaşama hakkı güvence altına alınmış, bu yasal güvencenin yaşama geçirilmesinde ......... ve ......... da .........çilerin korunması, .........in düzenlenmesi, ......... güvenliği, sosyal düzen ve adaletin sağlanması düşüncesi ile koruyucu bir takım hükümler getirilm.........tir.
818 sayılı Borçlar Kanununun 332. maddesinde "......... sahibi, aktin özel halleri ve .........in mahiyeti noktasından hakkaniyet dairesinde kendisinden istenilebileceği derecede çalışmak dolayısıyla maruz kaldığı tehlikelere karşı icabeden tedbirleri ittihaza ve münasip ve sıhhi çalışma mahalleri ile, .........çi birlikte ikamet etmekte ise sıhhi yatacak bir yer tedarikine mecburdur.
......... sahibinin yukarıdaki fıkra hükmüne aykırı hareketi neticesinde .........çinin ölmesi halinde onun yardımından mahrum kalanların bu yüzden uğradıkları zararlara karşı isteyebilecekleri tazminat dahi akde aykırı hareketten doğan tazminat davaları hakkındaki hükümlere tabi olur." hükmü düzenlenm.........tir.
Yasa koyucu 818 sayılı Borçlar Kanununun 332. maddesinin karşılığını 01/07/2012 tarihinde yürürlüğe giren yeni 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 417. maddesinin 2. fıkrasında düzenlem.........tir.
Anılan fıkrada ".........veren, .........yerinde ..................nin sağlanması için gerekli olan her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak; .........çiler de .................. konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdür." hükmü yer almaktadır.
Bu fıkraya göre, .........verenin, .........çinin yaşam, sağlık ve bedensel bütünlüğünü korumak için gerekli önlemleri alma yükümlülüğü öngörülmektedir. Burada .........verenin özellikle ......... .........larına karşı gerekli önlemleri alma yükümlülüğü söz konusudur. Buna göre .........veren, hizmet il.........kisinin ve yapılan .........in niteliği göz önünde tutulduğunda, hakkaniyet gereği kendisinden beklenen; deneyimlerin zorunlu kıldığı, teknik açıdan uygulanabilir ve ......... yerinin özelliklerine uygun olan önlemleri almakla yükümlüdür."
Aynı maddelere paralel olarak, 4857 sayılı ......... Kanununun ".........verenlerin ve .........çilerin Yükümlülükleri" kenar başlıklı 77. maddesinin 1. fıkrasında da benzer bir düzenlemeye yer verilm.........tir. Bu fıkraya göre ".........verenler ......... yerlerinde ..................nin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, .........çiler de .................. konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler."
Bundan başka .........veren, mevzuatta öngörülmem......... olsa dahi bilimsel ve .........k gel.........melerin gerekli kıldığı .................. önlemlerini almak zorundadır. Bilim, teknik ve örgütlenme düşüncesi yönünden alınabilme olanağı bulunan, yapılacak gider ve emek ne olursa olsun bilimin, tekniğin ve örgütlenme düşüncesinin en yeni verileri göz önünde tutulduğunda .........çi sakatlanmayacak, hastalanmayacak ve ölmeyecek ya da bu kötü sonuçlar daha da azalacaksa her önlem .........verenin koruma önlemi alma borcu içine girer.
Bu önlemler konusunda .........veren ......... yerini yeni açması nedeniyle tecrübesizliğini, bilimsel ve teknik gel.........meler yönünden bilgisizliğini, ekonomik durumunun zayıflığını, benzer ......... yerlerinde bu ......... güvenliği önlemlerinin alınmadığını savunarak sorumluluktan kurtulamaz. Gerçekten, çalışma hayatında süregelen kötü alışkanlık ve geleneklerin varlığı .........verenin önlem alma borcunu etkilemez. Işverenlerce, ......... güvenliği açısından yaşamsal önem taşıyan araç ve gereçlerin .........çiler tarafından kullanılması sağlandığında, ......... olasılığının tamamen ortadan kalkabileceği de tartışmasız bir gerçektir.
Nitekim, günümüzde gel.........en sanayi ve ......... karşısında yukarıda açıklanan hükümler yeterli görülmem........., insan yaşamının kutsallığı çerçevesinde .........verenin, ......... yerinde .........çilerin sağlığını ve ......... güvenliğini sağlamak için gerekli olanı yapmak ve bu husustaki şartları sağlamak ve araçları noksansız bulundurmakla yükümlü olduğu 4857 sayılı ......... Kanununun 77. maddesinin açık buyruğu iken, ......... Kanununun 77. ve devamı bir kısım maddeler 30/06/2012 tarih ve 28339 sayılı ......... Gazetede yayımlanan 6331 sayılı .................. Kanununun 37. maddesiyle yürürlükten kaldırılmış olup, 6331 sayılı .................. Kanunu, .........verenin sağlık ve güvenlik önlemlerini alma yükümlülüğünü daha ayrıntılı bir biçimde düzenlem.........tir.
6331 sayılı .................. Kanununun ".........verenin Genel Yükümlülüğü" kenar başlıklı 4. maddesine göre;
(1) .........veren, çalışanların .........le ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup, bu çerçevede;
a) Mesleki risklerin önlenmesi eğitim ve bilgi verilmesi dahil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değ.........en şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.
b) ......... yerinde alınan .................. tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.
c) Risk değerlendirmesi yapar ve yaptırır.
ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden .........e uygunluğu göz önüne alır.
d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır.
(2) .........yeri dışındaki uzman k.........i ve kuruluşlardan hizmet alınması, .........verenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.
(3) Çalışanların .................. alanındaki yükümlülükleri, .........verenin sorumluluklarını etkilemez.
(4) .........veren , .................. tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz.
Aynı kanunun " ...... Korunma İlkeleri " kenar başlıklı 5.maddesine göre
(1) .........verenin yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde aşağıdaki ilkeler gözönünde bulundurulur.
a)...... kaçınmak.
b)Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek.
c) Risklerde kaynağında mücadele etmek.
ç) .........in k.........ilere uygun hale getirilmesi için .........yerlerinin tasarımı ile ......... ekipmanı çalışma şekli ve üretim metodlarının seçiminde özen göstermek, özellikle tekdüze çalışma ve üretim temposunun sağlık ve güvenliğe olumsuz etkilerini önlemek, önlenemiyor ise en aza indirmek.
d) Teknik gel.........melere uyum sağlamak.
e) Tehlikeli olanı tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değ.........tirmek.
f) ........., ......... organizasyonu, çalışma şartları, sosyal il.........kiler ve çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan tutarlı ve genel bir önleme politikası gel.........tirmek.
g)Toplu korunma tedbirlerine, k.........isel korunma tedbirlerine göre öncelik vermek.
ğ)Çalışanlara uygun talimatlar vermek.
Yine 6331 sayılı Kanun " Risk Değerlendirmesi; ............" karar başlıklı 10. maddesinde şu hüküm düzenlenm.........tir.
(1) .........veren, .................. yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür. Risk değerlendirmesi yapılırken aşağıdaki hususlar dikkate alınır.
a) Belirli ...... etkilenecek çalışanların durumu,
b) Kullanılacak ......... ekipmanı ile kimyasal madde ve müstahzarların seçimi,
c) .........yerinin tertip ve düzeni,
ç) Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu,
2) .........veren, yapılacak risk değerlendirmesi sonucu alınacak .................. tedbirleri ile kullanılması gereken koruyucu donanım veya ekipmanı belirler.
(3) .........yerinde uygulanacak .................. tedbirleri, çalışma şekilleri ve üretim yöntemleri, çalışanların sağlık ve güvenlik yönünden korunma düzeyini yükseltecek ve .........yerinin idari yapılanmasının her kademesinde uygulanabilir nitelikte olmalıdır.
(4) .........veren, .................. yönünden çalışma ortamına ve çalışanların bu ortamda maruz kaldığı risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını sağlar.
Görüldüğü üzere, .........verenin çalışanlarla ilgili sağlık ve güvenliği sağlama yükümlülüğünün çerçevesi, 6331 sayılı .................. Kanununun 4. maddesinde çizilm.........tir. Bu çerçevede .........verenin, " Çalışanların .........le ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olduğu belirtildikten sonra, yapacağı ve uymakla yükümlü bulunacağı bir takım esaslara yer verilm.........tir. Bunun gibi 5.maddede .........verenin anılan yükümlülüklerle gerçekleştireceği korunma sırasında uyacağı ilkeler belirlenm.........tir. 10. maddede ise .........yerinde sağlık ve güvenlik sağlanırken, .........verenin yapacağı risk değerlendirmesi çalışmasında dikkate almakla yükümlü bulunduğu hususlar belirlenm.........tir. (HGK . 09/10/2013 tarih, 2013/21-102 Esas, 2013/1456 Karar )
6331 sayılı .................. Kanunu .........verenlerin yükümlülüklerini belirlerken aynı zamanda çalışanların da yükümlülüklerini belirlem.........tir.
Kanunun 19. Maddesine göre;
(1) Çalışanlar, .................. ile ilgili aldıkları eğitim ve .........verenin bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları .........ten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşünmemekle yükümlüdür.
(2) Çalışanların, .........veren tarafından verilen eğitim talimatları doğrultusunda yükümlülükleri şunlardır.
a) .........yerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değ.........tirmemek.
b) Kendilerine sağlanan k.........isel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak.
c) .........yerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, .........verene veya çalışan temsilcisine derhal haber vermek,
ç) Teft.........e yetkili makam tarafından .........yerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, .........veren ve çalışan temsilcisi ile .........birliği yapmak.
d) Kendi görev alanında ..................nin sağlanması için .........veren ve çalışan temsilcisi ile .........birliği yapmak.
.................. Kanununun 37. maddesiyle 4857 sayılı Kaunnun 2. maddesinin dördüncü fıkrası, 63. maddesinin dördüncü fıkrası, 69, maddesinin dördüncü, beşinci ve altınca fıkraları, 77,78,79,80,81,83,84,85,86,87,88,89,95,105 ve geçici 2. maddeleri yürürlükten kaldırılmış, 4857 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde yer alan " .................. hükümleri saklı kalmak üzere" ifadesi ile 98. maddesinin birinci fıkrasında yer alan " 85. madde kapsamındaki .........yerlerinde ise çalıştırılan her .........çi için bin Yeni Türk Lirası" ifadesi metinden çıkartılmıştır.
Yine 6331 sayılı Kanunun "Atıflar " kenar başlığını taşıyan geçici 1. maddesinde "(1) Diğer mevzuatta .................. ile ilgili olarak 4857 sayılı Kanuna yapılan atıflar bu kanuna yapılmış sayılır" hükmü düzenlenm.........tir.
Yukarıda yapılan bu açıklamalardan sonra 818 sayılı Borçlar Kanununun 332. maddesinin karşılığı olarak çağdaş yaklaşımla düzenlenen 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 417. maddesinin 2. fıkrasında; ".........veren, ......... yerinde ..................nin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak; .........çilerde .................. konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlü" olacağı belirtilerek, ......... Kanununun 77/1. maddesiyle bütünlük sağlandığı gibi 3. fıkrasında; ".........verenin yukarıdaki hükümler dahil kanuna ve sözleşmeye aykırı davranışı nedeniyle .........çinin .........ü, vücut bütünlüğünün zedelenmesi veya k.........ilik haklarının ihlaline bağlı zararların tazmini sözleşmeye aykırılıktan doğan sorumluluk hükümlerine tabi" olduğu hükme bağlanmak suretiyle, hizmet sözleşmesinden kaynaklanan sorumluluğun hukuki niteliği konusunda tartışmalar sona erdirilm........., sözleşmeye aykırılıktan kaynaklanan .........e ve vücut bütünlüğünün zedelenmesine veya k.........ilik haklarının ihlaline bağlı zararların tazmininde sözleşmeden doğan sorumluluk hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüştür.
4857 sayılı ......... Kanununun 77. ve devamı maddelerini yürürlükten kaldıran 6331 sayılı .................. Kanunu 4. ve 5. maddelerde .........verenin yükümlülüklerini, 19. maddede de çalışanların yükümlülüklerinin çağdaş anlaşıyla daha ayrıntılı ve somut olarak ortaya koymuş ve kusur sorumluluğunun sınırlarını kusursuz sorumluluğun sınırlarına yaklaştırmıştır.
6331 sayılı Kanunun 4. ve 5. maddeleri ile buna uygun olarak çıkarılan .................. yönetmelikleri hükümleri .........verenin sorumluluğunu objektifleştiren kriterler olarak değerlendirilmelidir. Bu sebeple mevzuatta yer alan tenik ......... kurallarına uyulmaması .........verenin kusurlu davranışı olarak kabul edilmelidir. Ancak .........veren sadece anılan yazılı kurallara değil, yazılı olmayan ve .........nin gerekli kıldığı önlemlere aykırı davrandığında da kusurlu görülerek oluşan zararı karşılamalıdır.
Öte yandan objektifleştirilen kusur, kusur sorumluluğunu kusursuz sorumluluğa yaklaştırsa da, onu kusursuz sorumluluk haline dönüştüremez. Çünkü, bazı istisnalar dışında .........verenin sorumluluğu için kusurun varlığı şarttır. Ancak Türk Borçlar Kanununun 417/2. maddesi, Anayasa ve 6331 sayılı Kanun hükümleri objektifleştirilm......... kusur sorumluluğu ilkesi gereğince .........verenin sorumluluğunu oldukça gen.........letm.........tir.
Öte yandan .........vereni, zararlandırıcı olay nedeniyle sorumluluktan kurtaracak olan durum, eylem ile meydana gelen zarar arasındaki uygun illiyet rabıtasının kesilmesidir. Kusursuz sorumlulukta olduğu gibi kusur sorumluluğunda da illiyet bağı;......... görenin ve üçüncü k.........inin ağır kusuru nedenleriyle kesilebilir. Uygun illiyet bağının kesildiğinin ispatı halinde, .........verenin sorumluluğuna gidilmesi mümkün değildir. (HGK, 20/03/2013 tarih, 2012/21-1121 Esas, 2013/386 Karar)
Tüm yukarıda açıklananlar doğrultusunda, bir ......... .........sında somut olaya 4857 sayılı Kanunun 77 ve devamı maddeleri veya 6331 sayılı .................. Kanununun ilgili madde hükümlerinin hangisinin uygulanacağı bakımından 6331 sayılı Kanunun yürürlük hükümlerinin incelenmesi gerekmektedir.
6331 sayılı .................. Kanunu TBMM"de 20/06/2012 tarihinde kabul edilm......... ve 28339 sayılı ......... Gazetede 30/06/2012 tarihinde yayımlanmıştır.
Yasanın "Yürürlük " kenar başlıklı 38. Maddesine göre;
(1) Bu Kanunun :
a) (Değ.........ik: 12/07/2013-6495/56 md) 6 ve 7. maddeleri;
1)4857 sayılı ......... Kanununun mülga 81. maddesi kapsamında çalışanlar hariç kamu kurumları ile 50" den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan .........yerleri için 01/07/2016 tarihinde,
2) 50"den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan .........yerleri için 01/01/2014 tarihinde,
3) Diğer .........yerleri için yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra,
b) 9,31,33,34,35,36 ve 38. maddeleri ile geçici 4, geçici 5, geçici 6, geçici 7 ve geçici 8. maddeleri yayımı tarihinde,
c) Diğer maddeleri yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlüğe girer.
6331 sayılı .................. Kanununun Tehlikeli Sınıfın Belirlenmesi" kenar başlıklı 9. maddesinde de;
" (1) .........yeri tehlike sınıfları; 31/05/2006 tarihli ve 5510 sayılı ............ Kanunun 83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak, .................. Genel Müdürünün Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan komisyonun görüşleri doğrultusunda, Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
(2) .........yeri tehlike sınıflarının tespitinde o .........yerinde yapılan asıl ......... dikkate alınır. "
Ancak 5510 sayılı Kanunun 83. maddesi 10/01/2013 tarih ve 6385 sayılı Kanunun 10. maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır.
Öte yandan 6331 sayılı Kanunun 9. maddesine dayanılarak ve 26/12/2012 günlü 28509 sayılı ......... Gazetede yayımlanarak ..................ne İl.........kin .........yeri Tehlike Sınıfları Tebliği yürürlüğe girm.........tir.
......... Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren ..................ne il.........kin .........yeri Tehlike Sınıfları Tebliğinin 1. maddesine göre, .................. Kanununun 9. maddesi uyarınca .........yerlerinin .................. açısından yer aldığı tehlike sınıfları Ek 1 de yer alan .........yeri Tehlike Sınıfları Listesinde belirtilm.........tir.
Tebliğin 2. maddesinde;
"(1) Tehlike sınıfının tespitinde bir .........yerinde yürütülen asıl .........in tehlike sınıfı dikkate alınır.
(2) .........veren asıl ......... faaliyet değ.........ikliğini en geç bir ay içersinde ......... Bakanlığına bildirir.
(3) Asıl .........in tayininde tereddüde düşülmesi halinde .........yerinin kuruluş amacına bakılır. ......... yerinde birden fazla asıl ......... tanımına uygun faaliyetin yürütülmesi halinde, bu .........lerden tehlike sınıfı yüksek olan ......... esas alınır. 6331 sayılı Kanunun .........yeri tanımına giren .........yerlerinde yapılan asıl .........in yanında veya devamı niteliğinde faaliyet alanının gen.........letilmesi halinde o .........yerinde bu fıkrada esas alınan kurala göre belirlenir," hükmü düzenlenm.........tir.
Bu açıklamalara göre hakim önüne gelen bir uyuşmazlıkta hangi kanun maddesini uygulayacağı sorununu, zaman yönünden yürürlük hukuk kuralları gereğince çözümlemelidir.
"Zaman yönünden yürürlük hukukunda genel ilke şöyle ifade edilebilir.
1)Her kanun yürürlük tarihinden itibaren yürürlükten kalkıncaya kadar, yürürlük dönemindeki il.........ki .........lem ve olgulara uygulanır. Eski kanun döneminde kurulmuş ve gerçekleşm......... il.........ki, .........lem ve olguların kendi yürürlük tarihinden sonra doğan sonuçları da kural olarak bu kapsamdadır.
2) Eski kanun döneminde gerçekleşm......... ve kurulmuş il.........ki, .........lem ve olgular ile bunların yine eski kanunun yürürlük döneminde doğan sonuçlarına tekrar dönülerek bunlar tartışılmaz. Çünkü birinci ilke gereğince bunlarda Eski Kanuna tabi olmuştur.
3) Ancak: sözleşme serbestisi alanına giren il.........kilerde, yeni Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra doğan sözleşme sonuçlarına da eski Kanunun, sözleşmede açıkca gönderme yapılmış veya sözleşmenin örtülü içeriğine -güven kuramına göre- dahil sayılan kuralları artık kanun kuralı olarak değil de sözleşme kuralı olarak uygulanmaka devam eder meğerki bu " Eski Kanundan İktibas edilen sözleşme kuralları", yeni Kanunun emredici, aksine sözleşme yapılamayacak olan kurallarına aykırı olsun. Bu ihtimalde artık bu kurallar, sözleşme kuralı kılığında ortaya çıksalar dahi, sözleşme kurallarının emredici kuralları bertaraf edemeyeceği genel kuralı gereğince uygulanamazlar ve yeni Kanunun kuralları gözönünde tutularak sözleşmenin "uyarlanması" veya "tamamlanması" gerekir.
Belirtilen bu genel ilkeler; "Özel hukuk alanında da uygulanacak genel ilkelerdir" (Hatemi-İntikal (Geç.........) Dönemi Hukuku-Zaman Yönünden Yürürlük ...... 2004-......... 24 vd. )
"Yasalar 22/05/1928 tarihli ve 1322 sayılı eski bir özel yasa uyarınca, yayımlandıkları ......... Gazetede belirtilen günde, eğer böyle bir gün belirtilmem.........se, ......... Gazetede yayımlandıkları günü izleyen kırkbeşinci günde yürürlüğe girerler.
Eğer Yasa, yürürlüğü süreye bağlanmış "süreli" (......) bir yasaysa, bu sürenin dolmasıyla kendiliğinden yürürlükten kalkar. Böylesine özel bir yürürlük süresinin öngörülmediği durumlarda ise yasa, ancak başka bir yasayla açıkça ya da üstü örtülü (zımni) bir biçimde yürürlükten kaldırılabilir.
Belirli bir yasa (kuralı) yürürlükteyken aynı konuda yeni bir yasa (kuralı) yürürlüğe sokulursa, genelde, yeninin eskiyi "zımnen ilga " ettiği ( yürürlükten kaldırdığı) kabul edilir. Bazen her iki yasada pekala bir arada yaşamlarını sürdürebilirler. Bu gibi durumlarda kurallar arasında öncelik ve birliktelik il.........kisi kuralların amacını göz önünde bulunduran duyarlı bir değer yargıyla saptanır.
Yasayı Anayasa Mahkemesi de yürürlükten kaldırabilir. Kural olarak Anayasaya aykırılığı saptanmış kural, iptal kararının ......... Gazetede yayımlandığı gün yürürlükten kalkmış olur. Ama Anayasa Mahkemesinin geçici (intibakı) kolaylaştırmak için bir yılı aşmamak üzere daha geç bir iptal gününü öngörmesi de olanaklıdır. (Anayasa M.153/III)
Bir yasanın, resmen yürürlükten kaldırılmadığı halde, anlamını ve .........levini yitirdiği için "fiilen metruk" (caput mortuum) sayılması da olanaklıdır.
Yasa kurallarının zamansal yürürlüğünden söz edilince akla gelen asıl önemli sorun şudur: Acaba yeni bir yasa yürürlüğe girdiğinde eski yasanın yürürlüğü sırasında oluşup tamamlanmış olan olguların ve etkileri süre gelen olguların durumu ne olacaktır.
Bu sorun "yasaların geçm.........e etkisi" ve "derhal yürürlüğü" sorunu diye bilinir.
Kural olarak, yeni yasa geçm.........te oluşmuş hukuksal olgulara, sona erm......... hukuksal etkilere il.........mez.
Avusturya MK (......) § 5 kuralı bu bakımdan çok açıktır, "Yasalar geçm.........e etkili olamazlar, yürürlüğe girdiği tarihten önce oluşmuş eylemlere ve evvelce edinilm......... haklara il.........mezler."
Dar ve teknik anlamda geçm.........e yürümezlik kuralı (retroaktivite yasağı) olarak bilinen bu kural yurttaşların korunmayı hak etm......... güvenlerinin korunması gerektiğinin, genel ve soyut bir deyimle hukuksal güvenlik isteminin ve son aşamada anayasal hukuk devleti ilkesinin bir ürünüdür. " (............2015-Sayfa 150vd)
Somut olayda, ......... .........sının meydana gel......... şekli dikkate alındığında, .........nın %100 kaçınılmazlıktan kaynaklandığının kabulü hatalıdır. Bu kapsamda kusura il.........kin rapor oluşa uygun olmadığı gibi uygulanması gereken yasa açısından da incelenmem.........tir.
Tüm yukarıda açıklanan ilkeler ve yasa maddeleri doğrultusunda, somut olayda; meydana gelen ......... .........sında olay tarihine göre, öncelikle 4857 sayılı ......... Kanununun 77. maddesi mi yoksa 6331 sayılı .................. Kanununun yürürlük maddeleri göz önüne alınarak bu Kanun hükümlerinin mi uygulanacağını açık olarak belirlemek gerekmektedir. Buna göre yapılacak ........., yürürlük hükümlerine göre 6331 sayılı .................. Kanunu hükümleri uygulanacaksa; Kanunun 9. maddesinde açıklanan tebliğe ekli Ek 1 Listesine göre .........yerinin tehlike sınıfının belirlenerek, .........verenin yükümlülüklerini açıklayan 4,5 ve 10.maddeler ile çalışanların yükümlülüklerini açıklayan 19. madde hükümleri aksi halde 4857 sayılı ......... Kanununun 77 ve devamı maddeleri hükümleri doğrultusunda, .................. uzmanlarından oluşan bilirk.........i heyetince inceleme yaptırılarak, özellikle ...... raporuyla, mahkemece itibar edilen kusur raporu arasında çel.........kiyi giderecek mahiyette tarafların kusur ve sorumluluklarının belirlenmesi ve çıkacak sonuca göre bir karar verilmesinden ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yatersiz bilirk.........i raporuna itibarla yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve temyiz itirazlarının sair yönleri bu aşamada incelenmeksizin hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, sair yönlerin incelenmesine şimdilik yer olmadığına, davacı ile davalılar yararına takdir edilen 1.630,00TL duruşma Avukatlık parasının karşılıklı olarak birbirlerine yükletilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz eden taraflara iadesine, 11/12/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.