Davacı işçi, dava dışı ...A.Ş."ye bağlı Van Deri ve Kundura Fabrikasında çalışmakta iken, işyerinin özelleştirme kapsamına alınması üzerine iş sözleşmesinin feshedildiğini, davalı kurumca iş kaybı tazminatının eksik ödendiğini ileri sürerek fark iş kaybı tazminatının faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı kurum, iş kaybı tazminatının davacıya tam olarak ödendiğini belirterek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece isteğin kabulüne karar verilmiştir.
Karar davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmiştir.
İş kaybı tazminatının kanunî dayanağı 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun"un 21. maddesi hükmüdür. Sözü edilen hükümde, “Bu Kanuna göre özelleştirme kapsamına alınan kuruluşların (iştirakler hariç) özelleştirmeye hazırlanması, özelleştirilmesi, küçültülmesi veya faaliyetlerinin kısmen ya da tamamen durdurulması, süreli ya da süresiz kapatılması veya tasfiye edilmesi nedeniyle; bu kuruluşlarda iş sözleşmesine dayalı olarak ücret karşılığı çalışanlardan iş sözleşmeleri tâbi oldukları iş kanunları ve toplu iş sözleşmeleri gereğince tazminata hak kazanacak şekilde sona ermiş olanlara, kanunlardan ve yürürlükteki toplu iş sözleşmelerinden doğan tazminatları dışında ilave olarak iş kaybı tazminatı ödenir” şeklinde kurala yer verilmiştir. Aynı maddenin 3. fıkrasında iş kaybı tazminatına haz kazanma koşulları gösterilmiş ve “ İş kaybı tazminatı, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu"nun 77 ve 78. maddesindeki usul ve esaslar çerçevesinde belirlenecek günlük net kazanç tutarıdır” demek suretiyle hesap yöntemi açıklanmıştır. 4046 sayılı Kanun"da değişikliğin yapıldığı 5398 sayılı Kanun ile sözü edilen metin maddeden çıkarılmış ve yerine iş kaybı tazminatının asgari ücretin 2 katı tutarında belirleneceği yönünde düzenlemeye yer verilmiştir. Bu nedenle 5398 sayılı Kanun ile 03/07/2005 tarihinde yapılan değişiklik öncesinde iş sözleşmesi 4046 sayılı Kanun"un 21. maddesi uyarınca feshedilen işçiler yönünden iş kaybı tazminatı 506 sayılı Kanun"un 77 ve 78. maddelerine göre belirlenmeli, 03/07/2005 tarihi sonrasında yapılan fesihler bakımından ise, iş kaybı tazminatı hesabında asgari ücretin iki katı tutarı esas alınmalıdır.
506 sayılı Kanun"un 77. maddesi işverenlerin ödeyecekleri sigorta primini belirlenmesine dair olup, işçinin o ay için hak ettiği ücreti, prim ikramiye gibi her çeşit istihkakların ve idare ya da yargı makamları tarafından verilen karar gereğince aynı türdeki ödemlerin pirime esas alınacağı belirlenmiştir. Buna göre ücretin yanı sıra akdi ikramiye, pirim, ilave tediye gibi ödemelerin hesaplamada dikkate alınması gerekir. O halde 03/07/2005 tarihine kadar yapılacak olan fesihler yönünden iş kaybı tazminatının hesabında ücret, ikramiye, ilave tediye ve prim gibi ödemeler dikkate alınmalıdır. 506 sayılı Kanun"un 77. maddesinin 2. fıkrasından yola çıkılarak, yolluk, çocuk ve aile yardımı, ölüm doğum evlendirme yardımları, ayni ve sosyal yardımların bu hesaplamada gözetilemeyeceği belirtilmelidir. Yine 506 sayılı Kanun"un 78. maddesinde öngörülen yasal sınırlamaların dikkate alınması gerekir.
Somut olayda davacının özelleştirme kapsamındaki kuruluşta çalışmakta iken iş sözleşmesinin feshedildiği, süresinde davalı Türkiye İş Kurumuna başvurduğu ve iş kaybı tazminatına hak kazandığı konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davalı Kurumca iş kaybı tazminatının eksiksiz ödenip ödenmediği taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda hesaplamaya esas alınan ücretin nasıl belirlendiği konusu denetime elverişli değildir. Ayrıca raporda iş kaybı tazminatı brüt olarak hesaplanmış olup, davalı Kurum’ca yapılan ödeme mahsup edilmiş ise de, brüt olarak yapılan hesaplamadan net olarak ödenen miktarın mahsubu doğru olmamıştır. Hesaplanan toplam brüt miktar nete çevrildikten sonra ödenen net miktar mahsup edilmeli veya ödenen net miktarın brütü belirlenerek mahsup yapılmalıdır. Hatalı bilirkişi raporu esas alınarak yazılı şekilde karar verilmiş olması hatalı olmuştur.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, 02/02/2012 gününde oybirliği ile karar verildi.
