Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2011/1421 Esas 2012/1048 Karar Sayılı İlamı

Davacı vekili, müvekkilinin iş sözleşmesinin geçerli sebep olmadan işverence feshedildiğini ileri sürerek, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini; işe başlatılmama halinde ödenmesi gereken tazminat ile boşta geçen süre ücretinin belirlenmesini istemiştir.
Davalı işveren vekili cevap dilekçesi ile feshin geçerli nedene dayandığını belirerek davanın reddine karar verilmesini istemiş, daha sonra verdiği dilekçe ile davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, yetkisizlik kararı verilmesini ve dosyanın yetkili Kadıköy İş Mahkemesine gönderilmesini talep etmiştir.
Mahkemece 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 5. maddesine göre yetkili mahkemelerin Kadıköy ve Bursa iş mahkemeleri olduğu, davanın yetkisiz mahkemede açılması nedeniyle tercih hakkının davalıya geçtiği gerekçesi ile mahkemenin yetkisizliğine ve davalının tercih hakkını Kadıköy iş mahkemesinden yana seçtiği belirtilerek dosyanın Kadıköy İş Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
5521 sayılı Kanun"un 5. maddesinde iş uyuşmazlıklarında yer itibari ile yetkili iş mahkemelerini belirlemiştir. Buna göre, “iş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgâhı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme muteber sayılmaz”.
Somut olayda, davalı şirket merkezinin Kadıköy’de olduğu ve davacının çalıştığı işyerinin ise Bursa’da olduğu konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. 5521 sayılı Kanun’un yukarıda belirtilen hükmüne göre davanın açıldığı İzmir İş mahkemesinin yetkisiz olduğu açıktır. Davalı vekili dosyanın yetkili Kadıköy İş Mahkemesine, davacı vekili ise dosyanın yetkili Bursa İş Mahkemesine gönderilmesini talep etmiştir.                   
5521 sayılı Kanun"un 5. maddesinin gerekçesinde düzenlemenin işçiyi korumak amacıyla yapıldığı ve kamu düzenine ilişkin olduğu belirtilmiştir. Maddenin son cümlesinde söz konusu yetki kuralına aykırı sözleşmelerin geçersiz olacağının belirtilmiş olması düzenlemenin mutlak emredici niteliğini ortaya koymaktadır.
Kamu düzenine ilişkin olduğu açık olan söz konusu yetki kuralının mahkemece re’sen gözetilmesi gereği karşısında davalı tarafın, davanın yetkisiz mahkemede açıldığı yolunda yaptığı itiraz, teknik anlamda bir itiraz olmayıp mahkemeye bu hususu hatırlatma niteliğindedir. Başka bir anlatımla, yetkinin kamu düzenine ilişkin olduğu hallerde bu hususun dikkate alınması davalı tarafın ileri sürmesine bağlı değildir. Zira yetki konusunu mahkeme, yargılamanın her aşamasında kendiliğinden göz önünde bulundurmak zorundadır.
İş mahkemelerindeki yetki kuralı işçiyi korumak amacıyla düzenlendiğine ve mahkemece bu husus kendiliğinden gözetilmek zorunda olduğuna göre yetkili yer mahkemesini seçme hakkı her zaman işçiye ait olmalıdır. Bu nedenle davanın yetkisiz mahkemede açıldığından söz edilerek yetkili mahkemeyi seçme hakkının davalı işverene geçmesi kanunun kamu düzenine ilişkin emredici hükmü karşısında mümkün değildir.
Hal böyle olunca, mahkemece yetkisizlik kararı verilmesi isabetli ise de, davacı vekilinin dosyanın yetkili Bursa İş Mahkemesine gönderilmesini talep etmek suretiyle seçim hakkını kullandığı göz önünde bulundurularak dosyanın Bursa İş Mahkemesine gönderilmesi yerine seçim hakkının davalıya geçtiği gerekçesi ile dosyanın davalı vekilinin talebi doğrultusunda Kadıköy İş Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş olması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA,  peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 02.02.2012 gününde oybirliği ile karar verildi.