MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi


Taraflar arasındaki tespit ve çıkma payı alacağı davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davalı kooperatif vekili Av. ... ile davacılar vekili Av. ... ....in gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- KARAR -
Davacılar vekili, müvekkillerinden ..., ....ve ....in davalı kooperatifin ortağı olduklarını ve yapılan genel kurul gereğince taşınmaz hakkındaki ihtilaflar bitene kadar aidat ödenmemesinin açıklandığını, bu sebeple müvekkillerinin aidat ödemelerini bıraktığını, akabinde kooperatifçe hiçbir usuli işlem yapılmaksızın genel kurullara davet edilmeyerek ve hazirun listesinden çıkarılarak ortaklık faaliyetlerini yürütmelerine engel olunduğunu, müvekkili ..."ın ise halen davalı kooperatif ortağı olduğunu ve bir dönem yönetim kurulu üyeliği yaptığı kooperatifçe huzur hakkının kendisine ödenmediğini ileri sürerek, davacılar ..., ....ve..."in kooperatif ortağı olduğunun tespitini, davacılara ortaklık gereğince yapılması gerekli konut tahsisinin sağlanması için varsa üçüncü kişiler adına yapılan tahsisin iptalini, bu mümkün olmaz ise her bir davacı için şimdilik ....000,00 TL tazminatın davalıdan yasal faizi ile tahsilini, davacı ..."ın huzur hakkı bedeli olan ....300,00 TL"nin davalıdan yasal faizi ile tahsilini talep ve dava etmiş, ıslah ile talebini davacı ... yönünden 71.640,00 TL, davacı ... yönünden 62.560,00 TL ve davacı ... yönünden 89.900,00 TL olarak artırmıştır.
Davalı vekili, cevap dilekçesinin ıslahına ilişkin dilekçe ile, davacı ..."ın talebinin zamanaşımına uğradığını, diğer davalıların ise uzun süre kooperatif faaliyetlerine katılmamak suretiyle ortaklık haklarından zımnen vazgeçmiş olduklarını ve bu davacıların da tazminat istemlerinin zamanaşımına uğradığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davacıların davalı kooperatifin üyesi olduğu, davacılar ..., ... ve ..."e konut tahsisi imkanının bulunmadığı, bu nedenle davacıların tazminat talebinde haklı olduğu, diğer davacı ... yönetim kurulu üyeliği görevine seçildiği ve görevde bulunduğu dönemler için huzur hakkı ücretinin ödendiğine ilişkin kayıt ve belge bulunmadığı, bu durumda talebinde haklı olduğu gerekçesiyle, davacılar ...,.... ve ....."ın davalarının kabulü ile, davacı ... için ....000,00 TL alacağın dava tarihinden, 71.640,00 TL alacağın ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal


faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile bu davacıya verilmesine, davacı ... için ....000,00 TL alacağın dava tarihinden, 62.560,00 TL alacağın ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile bu davacıya verilmesine, davacı ... için ....000,00 TL alacağın dava tarihinden, 89.800,00 TL alacağın ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile bu davacıya verilmesine, davacı ..."ın davasının kısmen kabulü ile, ....000,00TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
...-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
...-Dava, kendisine konut verilmeyen üyelerin konut yerine bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Bir yapı kooperatifinin ana amacı ortakların akçalı yükümlülüklerini yerine getirmeleri karşılığında anasözleşmeye uygun, konut ya da işyeri teslim etmektir. Çeşitli nedenlerle konut ya da işyeri tahsisi imkânsızlığı ortaya çıktığında ortağın uygun bir tazminat isteme hakkı bulunmaktadır. Normal ödemesini yapıp konut sahibi olan üyelerle eşit miktarda ödemesi bulunduğu tespit edilen, diğer anlatımla eksik ödemesi bulunmadığı belirlenen, ancak kendisine konut tahsis ve teslimi yapılamayan ortağın ödemesi eksik olmayan diğer üyelere verilen emsal bir konutun dava tarihi itibariyle rayiç değerini talep edebileceğinin, hiç ödemesi yok ise konut karşılığı tazminat isteminin reddi gerektiğinin kabulü gerekir. Eksik ödemesi olan bir üyenin konut karşılığı tazminat alacağının hesaplanma şekli dairemizin yerleşik uygulamalarında aşağıdaki gibi formüle edilmiştir:
a-Önce ortaklara tahsis edilen konutun dava değeri itibariyle rayiç değeri hesaplanmalıdır.
b-Davalı kooperatife normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın ödemelerinin ödeme yaptıkları tarihler itibariyle toplam ödemeleri dava tarihine kadar (toptan eşya fiyat endeksi " ..." artış ortalama rakamları esas alınarak) taşınarak güncel değeri bulunmalıdır.
c-Bundan sonra yukarıda (a) maddesinde bulunan değerden (b) maddesinde bulunan değer çıkarılarak kooperatife normal ödeme yapan bir ortağın bu ödemelerine karşı ne miktarda yararlanma elde ettikleri ortaya çıkarılmalıdır.
d-Bunu takiben eksik ödeme yapan davacı ortağın ödentileri (b) maddesindeki ilkelere göre dava tarihine taşınarak eksik ödeme miktarı güncelleştirilmelidir.
e-Bu hesaplamalardan sonra normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın yukarıda (b) maddesinde bulunan ödemelerinin güncel değerinin karşılığı yine yukarıda (c) maddesinde bulunan bir yararlanmayı sağladığına göre davacının (d) maddesinde eksik ödemelerinin güncel değerinin ne miktarda yararlanması gerektiği orantı kurallarına göre belirlenmelidir. Yani sonuç olarak (d) maddesinde bulunan miktar (c) maddesinde bulunan değerle çarpıldıktan sonra bulunan rakamın (b) maddesinde bulunan miktara bölünmesi sonucu bulunacak miktarın (d) maddesinde bulunan davacı ödemelerinin güncel değerinin ilave edilmesi sonucu bulunacak miktar davacı ortağın davalı kooperatiften talep etmesi mümkün olan zarar tutarıdır.
Açıklandığı üzere, kooperatif üyesinin ödemelerini hiç yapmamış olması halinde tazminat talep etme hakkı bulunmamakta ise de, eksik ödeme yapmış olması durumunda kural olarak konut karşılığı tazminat talep hakkı bulunduğu kabul edilmelidir.


Bu durumda mahkemece, kooperatifler hukuku alanında uzman bilirkişi marifetiyle, davalı kooperatifin tüm defter kayıt, belge, genel kurul ve yönetim kurulu kararları, üye kayıt defterleri ve gerekirse kooperatifin banka kayıtları üzerinde gerekli inceleme ve araştırma yapılarak, kendisine konut tahsis edilen ortakların toplam aidat ödemelerinin tespiti ile yukarıda açıklanan formülümüz uyarınca tazminat hesabı yapılması gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, ....01.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.