Danıştay 7. Daire 2019/3791 Esas 2022/659 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/3791
Karar No : 2022/659

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü) …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Makina Kimya Madeni Yağ Petrol ve Petrol Ürünleri Pazarlama Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacının ithal ettiği 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan bazyağların, 2017/Aralık (1. ve 2.) dönemlerinde aynı listede bulunan müstahzar üretiminde kullanıldığına dair üretim tasdik raporlarının ibraz edilmesi suretiyle ithalde verilen teminatların iadesine ilişkin taleplerinin, idarece, başlanan incelemenin neticesine göre yerine getirileceğinden bahisle reddeddildiği ve bu ret işlemlerinin iptali istemiyle açılan … Vergi Mahkemesinin E:… ve E:… sayılı davalarında yürütmenin durdurulması taleplerinin kabul edilerek Bölge İdare Mahkemesi nezdinde yapılan itirazların da reddedildiği, anılan kararların gereği olarak teminatın iade edilmesine ilişkin 14/08/2018 tarihli talebinin, davalı idarece, yerine getirilmesi istenilen kararların ilgili Diyarbakır Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Müdürlüğüne iletildiğinin bildirilmesi suretiyle reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, dosyanın incelenmesinden, davacının E:… ve E:… sayılı davalarda yürütmenin durdurulması hakkında verilen kabul kararlarına istinaden ithal aşamasında verilen teminatın iadesi istemiyle yapılan başvuru üzerine, anılan davalarda verilen kararların Diyarbakır Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Müdürlüğü'ne bildirildiğinin belirtildiği ancak davalarda verilen yürütmenin durdurulması kararlarının uygulanmadığı, Anayasa'nın 138. maddesi ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 28. maddesi doğrultusunda idarenin işlem yapmaktan kaçındığı ileri sürülerek dava açılmış ise de; yürütmenin durdurulması kararlarının olağanüstü bir prosedür niteliğinde olduğu, idarenin tesis etmiş olduğu işlemlerin kendiliğinden yürürlük kazanması ve yargı yolu ile yürütmeyi durdurma kararı verilmediği takdirde işlemin icrası ilkelerinin karşıtını oluşturduğu, yürütmenin durdurulması kararları ile iptal kararları arasında nitelik farkının bulunduğu, iptal kararlarının uyuşmazlığı çözen, kesin hüküm olan, işlemi ortadan kaldıran kararlar iken, yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararların konusu olan idari işlemi değil, idari işlemin icrasını, yürütülebilirliğini ortadan kaldıran bir nitelik taşıdığı, bu nedenle işlemin iptali niteliğinde olmayan, sadece işlemin etkisini ortadan kaldıran ara karar mahiyetinde olduğundan yürütmenin durdurulması kararı ile mahkemesince nihai karar ile iadesine karar verilecek teminatın iadesinin söz konusu olamayacağı bu nedenle tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, kaldı ki kararın yerine getirilmemesi ya da geç yerine getirilmesi nedeniyle uğranılan zarar nedeniyle idare aleyhine maddi ve manevi tazminat davası açılmasının mümkün olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Dosyanın incelenmesinden; ara kararı ile davalı idareden teminatların iadesine yönelik herhangi bir işlem tesis edilip edilmediğinin sorulduğu, davalı idarenin cevabında, davacı hakkında uygulanan ihtiyati tahakkuk ve ihtiyati haciz miktarının teminat mektubu tutarından fazla olduğundan vergi inceleme raporu düzenlenene kadar teminat çözüm işlemlerinin bekletildiğinin bildirildiği, olayda, ithal aşamasında verilen teminatın iadesi istemiyle yapılan başvurunun reddine dair işlemin iptaliyle sonuçlanan mahkeme kararı uyarınca teminatın iadesi istemiyle yapılan başvuru üzerine, 2577 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda karar gereği işlem tesis etmek zorunda olan davalı İdarenin istemi reddetmesinde hukuka uyarlık görülmediğinden istinaf talebinin kabul edilerek mahkeme kararının kaldırılmasından sonra dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :Teminat mektubunun iade işlemlerine başlanıldığı ancak davacı hakkında ihtiyati haciz ve ihtiyati tahakkuk uygulanmasına ilişkin talimat gereği işlemin bekletildiği, ihtiyati tahakkuk işleminin iptali için … Vergi Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında açılan davada, ihtiyati tahakkuk tahakkuk tutarının teminat mektubuna isabet eden 750.350,00 TL'lık kısmının halihazırda sağlanmak istenen hukuki himayeyi sağladığı gerekçesiyle bu kısma yönelik işlemin iptaline, kısmen de davanın reddine karar verildiği; alacağın teminat mektubuna ilişkin kısmının güvenceye alındığı hususunun mahkeme kararıyla da kabul edildiği, bu nedenle teminatın iadesinin mümkün olmadığı, tesis edilen işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin reddine,
2…. Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliği ve bir örneğinin de Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın ilk derece Mahkemesine gönderilmesine, 21/02/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.