19. Hukuk Dairesi 2017/1722 E. , 2019/2683 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki asıl ve karşı alacak davalarının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın davalı ... A.Ş. yönünden kısmen kabulüne davalı ... A.Ş. yönünden reddine davalı ... yönünden açılmamış sayılmasına, birleşen davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı ... Mad. San. A.Ş. ve davacı-karşı davalı ... Su Tekn.Havuz ve Havuz Ekipmanları Kimya İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- KARAR -
Davacı-karşı davalı vekili asıl davada, davacı şirket ile davalılardan ... Kimya San.ve Tic.A.Ş. arasında bayilik sözleşmesi imzalandığını, davacı bu bayilik ilişkisi için kurulmuş bir şirket olup işi yürütebilmek için birçok yatırım yaptığını, davalı şirketin bir süre sonra bayilik sözleşmesine konu su arıtma işini davalılardan ..."ye devrettiğini, bu şirketin bayiliğin aynen devam edeceğini bildirdiğini, mal alımlarının ..."nin talimatıyla diğer davalı ... Mad.San.A.Ş."den yapıldığını, davalı tarafın sözleşmeye aykırı olarak alt bayilik ilişkisi kurup davacıyı iş yapamaz hale getirdiklerini, sürekli zarar eden davacının sözleşmeyi feshetmek zorunda kaldığını, ileri sürerek; ... A.Ş."nin bildirimleri doğrultusunda yapılan 156.227,00 TL yatırım miktarından fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL"sinin, bankalardan çekilen paralara ödenen faiz ve komisyonlar, çalışanlara ödenen ücret ve primler, kira bedelleri vb. yatırım harcamaları sebebiyle ödenen 131.000,00 TL"nin fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL"sinin, sözleşmenin davalıların kusuru nedeniyle işleyemez duruma gelmesi sebebiyle davacı firma iş yapamaz duruma geldiğinden böyle bir durum olmasaydı davacının ödemek zorunda kalmayacağı kıdem tazminatı, sair işçilik hak ve bedellerinin tespiti ile şimdilik 500,00 TL"sinin, bankalara ödenmek durumunda kalınan faiz ve komisyon bedellerinin tespiti ile şimdilik 500,00 TL"sinin, sözleşmenin haksız feshinden dolayı davacının hak ettiği portföy tazminatı hesaplanarak şimdilik 1.000,00 TL"sinin davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ...vekili asıl davaya cevabında, davacı ile davalı arasında sözleşme ilişkisi bulunmadığı gibi karşılıklı verilmiş bir taahhüt de olmadığını, davacının işiyle ilgili yaptığı harcamaları talep etmesinin yasal dayanağı bulunmadığını, davacıya bayilik ilişkisi kurulmaksızın ürünlerini satması için mal verildiğini, davacının bu ürünleri satamayarak iade ettiğini, davacının davalıdan talep edebileceği herhangi bir alacak kalemi bulunmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalı ... davaya cevap vermemiştir.
Davalı-karşı davacı ... A.Ş vekili asıl davada, taraflar arasında imzalanan bayilik sözleşmesinin sürenin sona ermesiyle kendiliğinden son bulduğunu, hal böyleyken davacının taleplerinin yasal dayanağı bulunmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalı-karşı davacı ... A.Ş vekili karşı davada, sözleşme ilişkisi nedeniyle karşı taraftan 61.851,21 TL alacaklı olduklarını ileri sürerek alacağın faizi ile birlikte davacı/karşı davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı/karşı davalı karşı davanın reddini istemiştir.
Mahkemece toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre, tarafların defterlerinin bilirkişiye incelettirildiği, düzenlenen raporlara göre davalılardan ... Kimya Mad.San.A.Ş. ile davacı-karşı davalı arasında mal alışverişi bulunmakta olup bu iki taraf arasında bayilik ilişkisinin sürdürüldüğünün kabulü gerektiği, davacı-karşı davalının asıl davada talep ettiği zarar kalemlerinden 36.000,00 TL tutarındaki kredi komisyon ve faiz ödemelerini ispat edebildiği, geri kalan talepler yönünden davanın ispat edilemediği, diğer taraftan davalı ... AŞ ile yapılan sözleşme sona erdiğinden bu davalının taraf sıfatı bulunmadığı; birleşen davada, davacı-karşı davalının defterinde davalı-karşı davacı ... A.Ş."ne 40.442,83 TL borç göründüğü, ... A.Ş. defterinde ise 61.851,22 TL borç göründüğü, davacı-karşı davalı şirket defterlerinin kapanış tasdikleri bulunmamasına karşılık davalı-karşı davacı şirket defterlerinin usulüne uygun tutulduğu, bu durumda ... A.Ş."nin kayıtlarına itibar edileceği gerekçeleriyle; asıl davanın kısmen kabulüne, davanın ... A.Ş yönünden husumet yokluğu nedeniyle reddine, 36.000,00 TL tazminatın 31/05/2008 tarihinden işleyecek avans faizi ile davalı ... Kimyevi Mad.San.ve Tic.AŞ"den tahsiline, ... hakkında açılan davanın takip edilmemesi sebebiyle açılmamış sayılmasına, karşı davanın kabulü ile 61.851,22 TL"nin davanın açıldığı 18/12/2008 tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davacı-karşı davalıdan tahsiline karar verilmiş hüküm davalı ... Mad. San. A.Ş ve davacı vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre asıl davada davacı-karşı davalı vekilinin bütün temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Asıl davada davalı ... Mad.San.A.Ş"nin temyizine gelince, davacı ile davalı ... Mad.San.A.Ş arasında yazılı bir tek satıcılık sözleşmesi veya bayilik sözleşmesi olmadığı gibi davacının yazılı sözleşme bulunmasa dahi taraflar arasında bayilik sözleşmesi bulunduğuna yönelik iddiasını ispat edemediği, kaldı ki böyle bir sözleşme olsa dahi davacının bu sözleşme gereğince yaptığı altyapı yatırımlarının mülkiyeti kendisinde olduğundan bu yatırım bedelini isteyemeyeceği gibi bu yatırımları gerçekleştirmek için kullandığı kredi faizlerini de (finansman giderleri) talep edemez. Bu itibarla davalı ...yönünden davanın reddi gerekirken yazılı şekilde kısmen kabulüne karar verilmesi doğru olmamıştır.
3- Karşı davaya gelince, davalı-karşı davacı ... A.Ş. "nin davacı-karşı davalıdan bir miktar cari hesap alacağı bulunduğu anlaşılmaktadır. Yaptırılan bilirkişi incelemesine göre davacı-karşı davalının kendi defterlerine göre 40.442,83 TL borçlu olduğu belirlenmiştir. Davalı-karşı davacı ... A.Ş"nin defterlerine göre ise davacı-karşı davalının 61.851,21 TL borçlu olduğu görülmektedir. Davacı-karşı davalının kendi defterindeki aleyhe kayıtlar kendisini bağlayacağından davalı-karşı davacının davacı-karşı davalıdan en az 40.442,83 TL alacaklı olduğu anlaşılmıştır. Ancak mahkemece bundan daha fazlasına hükmedilebilmesi için tarafların ticari defterlerindeki farkın ortaya konulması, buna ilişkin ticari defter dayanaklarının getirtilmesi ve davalı-karşı davacının karşı dava olarak açtığı alacak davasındaki ispat yükünün kendi üzerinde olduğu da gözetilerek ek rapor alınıp oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken davalı-karşı davacının ticari defterlerine üstünlük tanınarak karar verilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı-karşı davalının asıl davaya yönelik tüm temyiz itirazlarının reddine; (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerde asıl davada verilen kararın davalı ... Mad. San. A.Ş. yararına, (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle karşı davanın davacı-karşı davalı ... Su Tekn.Havuz ve Havuz Ekipmanları Kimya İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde temyiz eden davalı ... Mad. San. A.Ş. ve davacı-karşı davalı ... Su Tekn.Havuz ve Havuz Ekipmanları Kimya İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti."ne iadesine, 18/04/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.