10. Hukuk Dairesi 2011/17495 E. , 2012/5318 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
506 sayılı Kanun hükümleri uyarınca 01.01.2003 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı alanların aylığında yapılan tüm artışlar dikkate alınarak emekli olunan tarihten itibaren alması gereken yaşlılık aylıklarının tespiti ile eksik ödenen yaşlılık aylıklardan şimdilik 10.000,00 TL"nin yasal faizi ile davalı vakıftan tahsili istemine ilişkin davasının yapılan yargılaması sonunda; bozmaya uyarak, ilâmda yazılı nedenlerle davanın kabulüne ilişkin hükmün süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davalı avukatınca istenilmesi üzerine, dosya incelenerek, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 20.03.2012 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmiştir. Duruşma günü duruşmalı temyiz eden davalı adına.... ile karşı taraf adına Av. ... geldiler. Duruşmaya başlandı. Hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek aynı günde Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Davacı, davalı ... bünyesinde çalışırken 2001 yılında emekli olup, çalışanların davalı.... zorunlu üye olduğunu, çalışma dönemi sırasında yüksek primler ödediklerini, davalı ... 01.01.2003 tarihinden itibaren vakıf senedi hükümlerine uygun davranmadığını, 506 sayılı Yasa uyarınca yaşlılık aylığında yapılan artışların kendilerine uygulanmadığını, oysa 506 sayılı Yasa’nın Geçici 20. maddesi uyarınca uygulanması gerektiğini ileri sürerek, bu artışların 2002-2007 yılları arası hesaplanarak taraflarına ödenmesini istemiştir.
Mahkemece; vakıf mensuplarına yapılacak yaşlılık aylığı artışlarının da en az 506 sayılı Yasa’ya tabi olanlara uygulanacak artış oranları kadar olması gerektiğinden hareketle hesaplama yapan bilirkişi raporu esas alınarak davanın kabulüne karar verilmiş, karar Dairemizce; yargılama aşamasında yürürlüğe giren ve görülmekte olan 6111 sayılı Yasanın 53. maddesi ile yapılan düzenleme gözetilerek karar verilmesi gereğine değinilerek karar bozulmuş, bozma sonrasında yapılan yargılama neticesinde; davacının ... da emsalinin olmadığı, bu nedenle emsal oluşturulması gerektiği, davacı aynı şartlarla ... tabi olarak kazanmış olduğu geliri kazansa ve davalı vakfa ödemiş olduğu primi ... ödese nasıl bir emekli maaşı elde edeceği varsayımı ile emsal belirlenmesi yapan bilirkişi raporuna itibar edilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.
506 sayılı Yasanın Geçici 20. maddesinin (b) bendi "Bu personelin, iş kazalarıyla meslek hastalıkları, hastalık, analık, malullük, yaşlılık ve ölüm, eşlerinin analık, eş ve çocuklarının hastalık hallerinde, en az bu kanunda belirtilen yardımları sağlayacak," hükmünü içermekte olup davalı vakıf, mensupları yönünden zorunlu sosyal güvenlik kurumu niteliğindedir. Geçici 20. madde, 506 sayılı Yasanın tüm sistemi içinde değerlendirildiğinde, bu madde de sayılan sandıklar bağlı bulundukları kuruluşların personeli hakkında yasal düzenleme alanı içinde Sosyal Sigortalar Kurumunun yüklendiği görevleri, sağladığı hakları o düzeyin altına düşmemek üzere yüklenmiş sandıklar olup, görevleri ve en az yükümlülükleri yasa ile belirlenmiştir. Bu husus, ... Senedinin 4. maddesinde; "... gayesi: a) İş bu vakıf senedi hükümleri dairesinde üyelerin emeklilik, malullük, ölüm, hastalık, analık, iş kazaları ve meslek hastalıkları hallerinde eş ve çocukları ile üyenin geçindirmekle yükümlü bulunduğu ana ve babasının hastalıklarında, ... ile temin edilen yardımlardan az olmamak üzere hak sahiplerine yardımda bulunmak..."olarak da açıklanmaktadır.
506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesine, 25.02.2011 tarih 27857 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6111 sayılı Kanunun 53. maddesi ile, “Birinci fıkranın (b) bendinin uygulanmasında, yardımların sağlanması ve bağlanması yönünden alt sınırın belirlenmesinde muadil miktar karşılaştırması esas alınır. Ancak, gelir ve aylıkların artırılmasında 506 sayılı Kanuna göre bağlanan gelir ve aylıkların artırımına ilişkin hükümler devir tarihine kadar uygulanmaz. 5510 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesinin onikinci fıkrasında yer alan sınırlama dâhilinde sandıkların kuruluş senetlerinde yer alan hükümler ve sandıkların uygulamaları saklıdır. Bu hüküm, yürürlüğe girdiği tarihten önceki artışlarda ve görülmekte olan davalar hakkında da uygulanır.” fıkrasını eklemiştir.
Dava da; çözülmesi gereken sorun, vakıf senedi hükümlerine uygun olarak bağlanan ve ödenen aylıkların karşılaştırılmasında esas alınacak olan ve 6111 sayılı Kanunun 53. maddesinde değinilen “muadil miktar”ın ne anlama geldiği hususudur. Yasa koyucu madde gerekçesinde; “506 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıklar tarafından bağlanan aylık ve gelirlerin artırılmasında 506 sayılı Kanuna göre bağlanan aylıklara uygulanan artışların söz konusu sandıkların aktüeryal dengelerini bozmasından dolayı, aylık ve gelirlerde yapılacak artışlarda muadil miktar karşılaştırmasının esas alınmasının sağlanması ve bu nedenle doğmuş ve doğacak olan uyuşmazlıkların giderilmesinin amaçlandığını” ifade etmiştir. Maddenin açık hükmü ve gerekçesi gözetildiğinde, vakıf mensubuna, 506 sayılı Kanun hükümleri uyarınca bağlanması ve ödenmesi gereken aylık, muadil aylık olarak kabul edilmelidir.
... mensuplarının ... sigortalılarından daha yüksek prim ödeyerek emekli olmaları, ...’da vakıf mensupları kadar prim ödeyen kimsenin bulunmaması, ... sigortalılarının daha düşük prim ödeyerek emekli olmaları vakıf mensubunun ...’da emsalinin olmayacağı sonucunu doğurmamaktadır. ... mensubunun, tahsis talep tarihi itibariyle yaşı, prim ödeme gün sayısı ve prime esas kazançları (vakıf mensubunun prime esas kazançlarının ... tavan kazançlarını geçtiği yıllarda ise ... tavan kazançları) esas alınmak suretiyle, 506 sayılı Kanun hükümleri uyarınca
alması gereken aylığın ve aylık artışları da uygulanarak her ay ödenmesi gereken muadil aylığın belirlenmesi, 6111 sayılı Kanunun 53. maddesinin konuluş ruhuna uygun olacaktır.
Davacıya 01.08.2002 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanmıştır. Bu tarihte .... sigortalılarına bağlanan aylıklar, 506 sayılı Kanuna 4447 sayılı Kanunla eklenen Geçici 82. maddesi hükmü uyarınca hesaplanmaktadır. Anılan madde hükmü uyarınca hesaplanan aylıklara, 2002 yılı sonuna kadar 506 sayılı Kanun Ek 38. maddesinde yer alan, her ay ... tarafından açıklanan bir önceki aya göre kentsel yerler .... değişim oranına göre arttırılması hükmünün uygulanması, 2003 yılında 4784 sayılı Kanun uyarınca 506 sayılı kanunun Ek 38. maddesine göre Ocak 2003 den itibaren gelir, aylıklarda yapılan artış miktarları toplamını 75,00 YTL’ye tamamlayacak şekilde ve aylık tüketici fiyatları endeksi artış oranındaki miktarların toplamının 75,00 YTL’den düşülmesi suretiyle bulunacak miktar kadar sosyal destek ödemesi ödeme yapılması, 2004 yılında 5073 sayılı Kanun, 2005 yılında 5282 sayılı Kanun, 2006 yılında 5454 sayılı Kanun, 2007 yılında 5565 sayılı Kanun hükümleri uyarınca belirlenen artış oranları uygulanması gerekmektedir. Bu şekilde dava tarihine kadar olan sürede vakıf mensubu davacının muadil aylıkları belirlenmeli, davacıya vakıf senedi hükümlerine uygun olarak (2007 yılında yapılan senet değişikliği sonucu yapılan intibak da gözetilmek suretiyle) bağlanan ve ödenen aylıklar ay be ay karşılaştırılarak sonuca gidilmelidir.
Mahkemece açıklanan bu maddi ve hukuki ilkeler gözetilerek konusunda uzman bilirkişiden rapor alınarak sonuca gidilmesi gerekirken, 506 sayılı Kanunda düzenlenen yasal mevzuata uygun olmayan, farazi muadil aylık hesabının yapılması suretiyle sonuca giden ve 2007 yılındaki senet değişikliği ile intibaklı aylıkları muadil miktar karşılaştırmasında gözetmeyen bilirkişi raporunun hükme dayanak alınarak yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, davalı avukatı yararına takdir edilen 900,00 TL duruşma avukatlık parasının davacıya yükletilmesine, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 20.03.2012 gününde oybirliği ile karar verildi.
S.Ş.