Danıştay 7. Daire 2018/1609 Esas 2022/736 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/1609
Karar No : 2022/736

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Bakanlığı adına ...(...) Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...Giyim Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına kayıtlı ...sayılı dahilde işleme izin belgesi kapsamında 2010 yılında tescilli 15 adet serbest dolaşıma giriş beyannamesi ile ithal edilen eşyaların ihraç edilen mamuller bünyesinde kullanılmadığından bahisle, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 238. maddesi uyarınca, hesaplamaya dampinge karşı verginin de dahil edilmesi suretiyle gümrüklenmiş değerin iki katı olarak hesaplanan tutardan, gümrük vergilerinin (dampinge karşı vergi hariç) iki katı tutarında hesaplanarak karara bağlanan para cezasının mahsubu suretiyle karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... Vergi Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla; olayda, .... Vergi Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla, para cezasının dayanağını oluşturan vergilerin 6183 sayılı Kanun'un 37. maddesi uyarınca ödenmesinin istenilmesine ilişkin işlem .... Vergi Mahkemesi kararıyla iptal edildiğinden, gümrük vergilerinin iki katı tutarında hesaplanarak karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine ilişkin işlemin iptaline karar verildiği, gümrük vergilerinin iki katı tutarında hesaplanarak karara bağlanan para cezasının İstanbul 11. Vergi Mahkemesinin anılan kararıyla iptal edilmesine rağmen, davalı idarece sehven hesap hatası yapıldığından bahisle gümrüklenmiş değer üzerinden hesaplanarak karara bağlanan fark para cezasına vaki itirazın reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ: 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 238. maddesinin 6455 sayılı Kanun'la değişik şekli uyarınca gümrüklenmiş değerin iki katı tutarında hesaplanan cezanın 11/04/2013 tarih ve 28615 sayılı Resmi Gazete'de yayımlayarak yürürlüğe girmesi, cezalandırmaya konu fiile ilişkin beyannamelerin tescil tarihlerine göre öngörülen cezanın ise, gümrük vergilerinin iki katı tutarında olduğunun görülmesi, belirtilen hükmün daha ağır ceza öngören şeklinin uygulanmasının Anayasanın 38. maddesinde ifade edilen, kimseye suçu işlediği zaman kanunda o suç için konulmuş olan cezadan daha ağır bir ceza verilemeyeceği yönündeki ilkeye aykırılık oluşturması karşısında, dava konusu işlemin belirtilen gerekçeyle iptal edilmesi icap ettiğinden, sonucu itibarıyla isabetsizlik bulunmayan vergi dava dairesi kararına yönelik temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı adına kayıtlı ...sayılı dahilde işleme izin belgesi taahhüt hesabının müeyyideli olarak kapatıldığının bildirilmesi üzerine, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 238. maddesi uyarınca, anılan dahilde işleme izin belgesi kapsamında işlem gören 2010 yılında tescilli 15 adet serbest dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatı eşyaya isabet eden gümrük ve katma değer vergilerinin iki katı tutarında para cezasının karara bağlandığı, davalı idare müfettişlerince düzenlenen cevaplı rapora istinaden, karara bağlanan para cezasının gümrüklenmiş değerin iki katı tutarında hesaplanması ve hesaplamaya dampinge karşı verginin de dahil edilmesi gerektiğinden bahisle, hesaplanan tutardan ilk karara bağlanan para cezası tutarının mahsubu suretiyle karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine ilişkin işlemi iptal eden mahkeme kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine dair vergi dava dairesi kararı temyiz edilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT :
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 38. maddesinin birinci fıkrasında, kimsenin işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanunun suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılmasının olanaklı olmadığı, kimseye suçun işlendiği zamanın kanununda o suç için konulmuş olan cezadan daha ağır bir ceza verilemeyeceği öngörülmüş; aynı maddenin üçüncü fıkrasında da cezanın yasayla konulacağı açıklanmıştır.

4458 sayılı Gümrük Kanunu'un 108. maddesinin 1. fıkrasında, serbest dolaşımda olmayan eşyanın, işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden yeniden ihraç edilmesi amacıyla, gümrük vergileri ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın ve vergileri teminata bağlanmak suretiyle, dahilde işleme rejimi kapsamında geçici olarak ithal edilebileceği; eşyanın işlem görmüş ürünler şeklinde ihracı halinde, teminatın iade olunacağı; eşyanın bu şekilde dahilde işleme rejiminden yararlanmasına, şartlı muafiyet sistemi denildiği belirtilmiş; anılan Kanun'un 238. maddesinin olay tarihinde yürürlükte bulunan şeklinde de, 108 ilâ 127. maddelerde düzenlenen Dahilde İşleme Rejimi ile 128 ilâ 134. maddelerde düzenlenen Geçici İthalat Rejimine ilişkin hükümlerin ihlali halinde, eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin tahsil edileceği ayrıca bu vergilerin iki katı para cezası alınacağı öngörülmüş; aynı maddenin 28/03/2013 tarih ve 6455 sayılı Kanunun 15. maddesiyle değişik 11/04/2013 tarihinde yürürlüğe giren şeklinde ise; gümrüklenmiş değerin iki katı para cezası verileceği belirtilmiştir.
3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun'un 15. maddesinin 1. fıkrasında, gümrük mevzuatının, gümrük vergisinin tahsiline, takibine ve teminata bağlanmasına ilişkin bu Kanun'a aykırı olmayan usul ve şekle müteallik hükümlerinin, dampinge karşı verginin tahsili, takibi ve teminata bağlanması işlemlerinde de uygulanacağı; 16. maddesinin 2. fıkrasında, bu kanunun tatbikatında, Gümrük Kanunu ile diğer kanunların bu Kanun'a aykırı olan hükümlerinin uygulanmayacağı hükme bağlanmıştır. Atıfta bulunulan 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 3. maddesinin 8. fıkrasının olay tarihinde yürürlükte bulunan şeklinde, "gümrük vergileri" deyiminin, ilgili mevzuat uyarınca eşyaya uygulanan ithalat vergilerinin tümünü, 9. fıkrasında, "ithalat vergileri" deyiminin, eşyanın ithalinde ödenecek gümrük vergisi ile diğer eş etkili vergiler ve mali yükleri, tarım politikası veya tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu elde edilen bazı ürünlere uygulanan özel düzenlemeler çerçevesinde ithalatta alınacak vergileri ve diğer mali yükleri ifade ettiği belirtilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava konusu işlemin, hesaplamaya dampinge karşı vergi hariç diğer vergilerin dahil edilmesi suretiyle karara bağlanan para cezasına isabet eden kısmı incelendiğinde;
Her ne kadar Mahkemece, gümrük vergilerinin iki katı tutarında hesaplanarak karara bağlanan para cezasının .... Vergi Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla iptaline karar verildiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ve bu karara yönelik istinaf başvurusu reddedilmiş ise de, sözü edilen kararın Dairemizin 29/05/2018 tarih ve E:2014/5089, K:2018/3026 sayılı kararıyla bozulduğu görülmekle birlikte; 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 238. maddesinin 6455 sayılı Kanun'la değişik şekli uyarınca gümrüklenmiş değerin iki katı tutarında hesaplanan cezanın 11/04/2013 tarih ve 28615 sayılı Resmi Gazete'de yayımlayarak yürürlüğe girmesi, cezalandırmaya konu fiile ilişkin beyannamelerin tescil tarihlerine göre öngörülen cezanın ise, gümrük vergilerinin iki katı tutarında olduğunun görülmesi, belirtilen hükmün daha ağır ceza öngören şeklinin uygulanmasının Anayasa'nın yukarıda yer verilen 38. maddesinde ifade edilen, kimseye suçu işlediği zaman kanunda o suç için konulmuş olan cezadan daha ağır bir ceza verilemeyeceği yönündeki ilkeye aykırılık oluşturması karşısında, dava konusu işlemin sözü edilen kısmının bu gerekçeyle iptali gerekirken, istemin özeti bölümünde yazılı gerekçeyle verilen iptale ilişkin mahkeme kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine dair vergi dava dairesi kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik bulunmamıştır.
Davaya konu edilen işlemin, hesaplamaya dampinge karşı verginin dahil edilmesi suretiyle karara bağlanan para cezasına isabet eden kısmına gelince;
Yukarıda yer alan hükümlere göre, dampinge karşı verginin, yalnızca 4458 sayılı Kanun'un usul ve şekle müteallik hükümlerinin uygulanması bakımından, anılan Kanun'da tanımlanan "ithalat vergileri" niteliğinde değerlendirilmesi gerekmektedir. Esasen sözü edilen verginin dayanağını oluşturan 3577 sayılı Kanun, dampinge karşı verginin noksan ödenmesi suretiyle gerçekleştirilen ithalatlara yönelik olarak ceza uygulanacağı yolunda herhangi bir hüküm içermediği gibi, Kanun'un 15. maddesinde Gümrük Kanunu'nun uygulanacağı durumlar tadadi olarak belirtilmiş, bu durumlar usul ve şekle bağlı olarak sınırlandırılmış, cezalar yönünden herhangi bir atıfta bulunulmamıştır. Bununla beraber 16. maddede bu Kanun'un tatbikatında, Gümrük Kanunu ile diğer kanunların bu Kanun'a aykırı olan hükümlerinin uygulanmayacağı hükme bağlandığından, dampinge karşı verginin "ithalat vergileri" tanımı içerisinde olduğu değerlendirilmekle birlikte, özel kanun olan 3577 sayılı Kanun'un sınırlayıcı ve yasaklayıcı düzenlemeler içermesi nedeniyle, dampinge karşı verginin ithalat vergileri kapsamında değerlendirilerek, gümrüklenmiş değer hesabına dahil edilmesi suretiyle üzerinden ceza kararı alınması, "Kanunsuz suç ve ceza olmaz" ilkesine aykırılık oluşturduğundan, dava konusu işlemin dampinge karşı verginin dahil edilmesi suretiyle hesaplanan kısmında bu yönüyle hukuka uyarlık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1....Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararına yönelik TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliği ve bir örneğinin de Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın ilk derece Mahkemesine gönderilmesine, 22/02/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.