Danıştay 2. Daire 2021/4028 Esas 2022/701 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/4028
Karar No : 2022/701


KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVALI) : ... Belediye Başkanlığı

KARŞI TARAF (DAVACI) : ....
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın onanmasına dair Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 14/06/2016 günlü, E:2015/7656, K:2016/4604 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava, davacının sahibi olduğu, Kastamonu ili, İnebolu ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... ve ... sayılı parsellerde tapuya kayıtlı bulunan Atlantis Pide ve Kebap Salonu adlı işyeri için 'izinsiz uygulamaları mevzuata uygun hale getirilinceye kadar kapatılarak ticari faaliyetten men edilmesi' yönünde verilen İnebolu Belediye Encümeninin ... günlü, ... sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararıyla; işyerinin, işyeri açma ve çalışma ruhsatına aykırı faaliyetinin giderilmesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verilerek, verilen süre içinde tespit edilen aykırılıkların giderilmediği takdirde, ruhsat iptal edilerek işyerinin kapatılacağı yönünde bir bildirim yapılmadığı, her ne kadar dava konusu işlemde süre verildiği belirtilmişse de, söz konusu bu sürenin işyeri açma ve çalışma ruhsatına aykılığın giderilmesine ilişkin değil, 3194 sayılı İmar Kanuna aykırılığın giderilmesinin istenilmesine ilişkin olduğu öte yandan, işyerinin faaliyetten men edilmesi konusunda belediye encümeninin bir yetkisinin bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire Kararının Özeti : Davalı idarenin temyiz başvurusu üzerine, Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 14/06/2016 günlü, E:2015/7656, K:2016/4604 sayılı kararıyla, temyize konu İdare Mahkemesi kararı onanmıştır.

KARAR DÜZELTME TALEBİNDE
BULUNANIN İDDİALARI : Davalı idarece, davacıya izinsiz yapılan uygulamaları mevzuata uygun hale getirmesi için 1 aylık süre verildiği ve dava konusu işlemin Belediye Başkanlığının havalesi üzerine yetkili olan Encümen tarafından tesis edildiği ve hukuka uygun olduğu ileri sürülerek, Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulüyle, kararın gerekçeli olarak onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulu'nun 01/08/2016 günlü, K:2016/32 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 1. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Danıştay Onuncu Dairesine gönderilen, daha sonra anılan Daire tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, davalı idarenin karar düzeltme isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının onanmasına dair Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 14/06/2016 günlü, E:2015/7656, K:2016/4604 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Dosyanın incelenmesinden, davacının sahibi olduğu, Kastamonu ili, İnebolu ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... ve ... sayılı parsellerde tapuya kayıtlı bulunan Atlantis Pide ve Kebap Salonu adlı işyeri için "izinsiz uygulamaları mevzuata uygun hale getirilinceye kadar kapatılarak ticari faaliyetten men edilmesi" yönünde verilen İnebolu Belediye Encümeninin 06/08/2012 günlü, 121 sayılı işleminin iptali istemiyle temyizen bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Belediyenin yetkileri ve imtiyazları" başlıklı 15. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde, gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri ile ilgili olarak kanunlarda belirtilen izin veya ruhsatı verme yetkisinin Belediyelerde olduğu belirtilmiş;
3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun'nun 3. maddesinde, belediye sınırları ile mücavir alan içinde kalan tüm iş yerleri ve işletmelere, iş yeri açma ve çalışma ruhsatı vermeye belediyelerin yetkili olduğu;
4. maddesinde; "3 üncü maddede belirtilen merciler, iznin verilmesi için yapılacak beyan ve incelemelerde aşağıda öngörülen genel kriterlere göre düzenlenecek yönetmeliği esas alırlar.
a) İnsan sağlığına zarar vermemek,
b) Çevre kirliliğine yol açmamak,
c) Yangın, patlama, genel güvenlik, iş güvenliği, işçi sağlığı, trafik ve karayolları, imar, kat mülkiyeti ve doğanın korunması ile ilgili düzenlemelere aykırı davranmamak."
5. maddesinde, iş yeri veya işletme açmak isteyen kişinin, işin özelliğine göre Yönetmelikte öngörülen kriterlere uygun olarak iş yerini düzenledikten sonra ruhsat başvuru formunu doldurarak yetkili idareye ibraz edeceği; bu başvurunun Yönetmelikte öngörülen kriterlere uygun olarak doldurulduğunun tespiti halinde, iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenerek kişiye verileceği ve kişinin bu ruhsata dayanarak iş yeri açabileceği;

6. maddesinin 2. fıkrasında ise, "Ruhsat verilmesini takiben yapılacak kontrol ve denetimlerde, 4 üncü maddede belirtilen yönetmelikte öngörülen kriterlere aykırı beyan ve durumun tespiti halinde, verilmiş olan ruhsat, ilgili mevzuattaki hükümler çerçevesinde yetkili merci veya mülki idare amirince iptal edilerek işyeri kapatılır ve ilgililer hakkında ayrıca işlem yapılır.
" hükmüne yer verilmiştir.
10/08/2005 günlü, 25902 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik'in "İşyerlerinin açılması" başlıklı 6. maddesinde, "Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır." düzenlemesi;
13. maddesinde, "İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri, yetkili idareler tarafından ruhsatın verildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde kontrol edilir. İşyerinin bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde ruhsat kesinleşir. Kontrol görevini yerine getirmeyen yetkili idare görevlileri hakkında kanuni işlem yapılır. İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, işyerine bu noksanlık ve hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verilir. Verilen süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, ruhsat iptal edilerek işyeri kapatılır. Ayrıca ilgililerin yalan, yanlış ve yanıltıcı beyanı varsa haklarında kanunî işlem yapılır." düzenlemesi yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıda belirtilen düzenlemelerin birlikte değerlendirilmesinden, işyerlerinin ruhsatlandırılmasından sonra da mevzuatta öngörülen şartları taşıyıp taşımadıklarının idarece denetleneceği; eksiklik veya aykırılık görülmesi halinde, bunların (tutanakla) tespiti edilmesi üzerine, aykırılıkların giderilmesi için işyerine 15 gün süre verileceği ve süresi içerisinde giderilmemesi halinde ruhsatının yetkili mercii tarafından iptalini müteakiben, işyerinin faaliyetten men edileceği; ruhsat iptaline yetkili mercilerin, İdare Hukukunun temel prensiplerinden biri olan yetki ve usulde paralellik ilkesi uyarınca, 3572 sayılı Kanunun 3. maddesinde işaret edilen ruhsat vermeye yetkili merciiler olduğu ve bu hususta Belediye Encümeninin yetkisinin bulunmadığı; buna karşın ruhsatın iptalini müteakiben verilecek kapatma / faaliyetten men işlemi tesisine Encümenin de yetkili olduğu; ancak yukarıda belirtilen işlem silsilesine uyulmayarak, ruhsatlı işyerlerinin doğrudan faaliyetten men edilemeyeceği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda, davacıya 3194 sayılı Kanun uyarınca süre verildiği ancak işlemlerde ruhsata aykırılıkların giderilmesi için süre verilmediği ve ruhsatının da iptal edilmediği görülmekle; dava konusu işlemde yetki unsuru yönünden bir sakatlık bulunmamakla birlikte yukarıda belirtilen gerekçeyle hukuka uyarlık da bulunmamaktadır.
Bu durumda, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik görülmemiştir.


KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın YUKARIDA BELİRTİLEN GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Temyiz ve karar düzeltme giderlerinin istemde bulunan davalı idare üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine, 22/02/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.