Danıştay 6. Daire 2018/6711 Esas 2022/2120 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/6711
Karar No : 2022/2120

DAVACI : … Mühendisleri Odası
VEKİLİ : Av. ..

DAVALI : … Bakanlığı/…
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

DAVANIN KONUSU : 1. 05.06.2018 tarihli, 30442 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Kamu Yapıları Denetim Hizmetleri Yönetmeliğinin 4.maddesinin 1.fıkrasının (d) bendindeki "veya topoğraf" ibaresinin,
2. Aynı Yönetmeliğin 9.maddesinin yardımcı denetim elemanlarından topoğrafın görev, yetki ve sorumluluklarını düzenleyen 3.fıkrasının iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Üniversitelerin ön lisans programından mezun olanların tekniker, meslek liselerinden mezun olanların ise teknisyen ünvanına sahip olduğu, ancak topoğrafların hangi eğitimi aldıklarının bilinmediği gibi kamu idaresinde topoğraf kadrosunun bulunmadığı, olmayan bir kadro için görevlendirilmenin nasıl yapılacağının anlaşılamadığı, yapı ruhsatına tabi kamu yapılarının fenni mesuliyetinin 3194 sayılı İmar Kanununa göre mimar ve mühendislerce üstlenileceğinin düzenlendiği, yapıların mimari, statik ve her türlü plan, proje, resim ve hesaplarının hazırlanmasını ve bunların hazırlanması ile ilgili fenni mesuliyetlerin uzmanlık konularına ve ilgili kanunlara göre mühendisler, mimarlar ile görev yetki ve sorumlulukları yönetmelikle düzenlenecek olan fen adamları tarafından üstlenileceği, İmar Kanununun 38 inci Maddesinde Sayılan Mühendisler, Mimarlar ve Şehir Plancıları Dışında Kalan Fen Adamlarının Yetki, Görev Ve Sorumlulukları Hakkında Yönetmelikte ise topoğrafın sayılmadığı, 5554 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanununun 2.maddesi ile dava konusu düzenlemeden sonra yürürlüğe giren 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 237.maddesinin 2.fıkrası dikkate alındığında, yükseköğretim kurumları bünyesinde mühendislik düzeyinde eğitim gören harita ve kadastro mühendislerinin yetki ve görevindeki faaliyetlerin yetkilendirme, sertifikalandırma gibi bir yöntemle başka biri ya da gruplara gördürülmesinin hukuka aykırı olduğu gibi can ve mal güvenliği için ağır ve kaçınılmaz sorunlara yol açacağı, dava konusu düzenlemenin belirsiz ve yorumlamada duraksamaya düşürecek nitelikte olduğu belirtilerek hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI :Dava konusu Yönetmeliğin, mülga Bayındırlık Bakanlığı tarafından kamu idarelerince yapılan veya yaptırılan yapım işlerinin kontrollük hizmetlerini yürütmek üzere 05.09.1979 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan Bayındırlık İşleri Kontrol Yönetmeliğinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ile uyumlu hale getirilmesi ve güncellenmesi amacıyla yürürlüğe konulduğu, Bakanlıklarında ve birçok yatırımcı kamu kurum ve kuruluşunda geçmişten gelen topoğraf kadrosunun bulunduğu ve bu kadrolara da meslek liselerinin ilgili bölümlerinden mezun olan kişilerin atandığının bilindiği, dava konusu yönetmeliğin iptali istenilen hükümleri ile topoğraf kadrosu ile görev yapan personele, harita ve kadastro mühendislerinin yetki ve görevlerini kullanmasına imkan sağlamasının söz konusu olmadığı, Yönetmeliğin 9.maddesinin 3.fıkrasında belirtildiği üzere toporafın yardımcı denetim elemanı olduğu, denetim mühendisinin görevlerini üstlenebilmesinin mümkün olmadığı, iptali istenilen düzenlemenin hukuka, hizmet gereklerine ve kamu yararına uygun olduğu ileri sürülerek davanın reddine karar verilmesi gerektiği savunulmaktadır

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Dava konusu Yönetmeliğin iptali istenilen "veya topoğraf" ibaresinin yer aldığı 4.maddesinin bir bütün halinde incelenmesinden, kamuya ait yapıların denetim hizmetini yürütmek üzere bir denetim teşkilatının öngörüldüğü, bu denetim teşkilatının denetim mühendisleri ve yardımcı kontrol elemanlarından oluşacağı, topoğrafın tek başına denetim görevini üstlenemeyeceği, denetime konu işin niteliği ve özelliği dikkate alınarak, denetim mühendisinin sorumluluğu altında çalışmak üzere bir veya birden fazla tekniker ve/veya teknisyen ve/veya laborant veya topoğrafın yardımcı denetim elemanı olarak görevlendirileceği anlaşılmaktadır.
Davacının iptalini istediği Yönetmeliğin 9. maddesi incelendiğinde de, yardımcı denetim elemanı olan topoğrafın açıkça denetim mühendisinin sorumluluğu ve gözetimi altında görev aldığı görülmektedir.
Bu bakımdan, denetim mühendislerinin yetki, görev ve sorumluluğunun yardımcı denetim elemanı olarak topoğraflara verilmediği ve topoğrafların işin niteliğine göre denetim mühendisinin sorumluluğu altında yardımcı denetim elemanı olarak görevlendirilebileceği hususu sabit olduğundan davacının harita ve kadastro mühendislerinin yetki ve görevindeki mühendislik işlerinin yetkilendirme, sertifikalandırma gibi bir yöntemle başka biri ya da gruplara gördürülmesinin hukuka aykırı olduğu iddiası dayanaktan yoksun bulunmaktadır.
Diğer taraftan, dava konusu Yönetmelikte fenni mesuliyete ilişkin bir düzenleme öngörülmemiş olup, iptali istenilen maddelerde mimar ve mühendislerin İmar Kanunu uyarınca fenni mesulliyetini kaldıran bir düzenleme yapılmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI DANIŞTAY SAVCISI …'IN DÜŞÜNCESİ : Dava, 05.06.2018 günlü, 30442 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Kamu Yapıları Denetim Hizmetleri Yönetmeliğinin 4.maddesinin 1.fıkrasının (d) bendindeki "veya topoğraf" ibaresinin ve 9. maddesinin yardımcı denetim elemanlarından topoğrafın görev, yetki ve sorumluluklarını düzenleyen 3.fıkrasının iptali istemiyle açılmıştır.
4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 1. maddesi hükmü ile 3194 sayılı İmar Kanununun 26. maddesinde belirtilen kamuya ait yapı ve tesisler ile 27. maddesinde belirtilen ruhsata tabi olmayan yapılar Kanun kapsamı dışında bırakılarak, ruhsata tabi olup, bu Kanun hükümlerine tabi olmayan yapılarda denetime yönelik fennî mesuliyetin İmar Kanununun 26. ve 28. maddelerine göre mimar ve mühendislerce üstlenileceği belirtilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 26.maddesinde de, kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak veya yaptırılacak yapıların fenni mesuliyetinin üstlenilmesine yönelik düzenleme yer almaktadır.
644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 12. maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde, kamuya ve özel sektöre ait her türlü yapı ve tesisin projelerinin ve yapım işlerinin denetlenmesinde görev alacak mimar ve mühendisler ile yardımcı kontrol elemanlarının, yapı denetim kuruluşlarının ve müşavirlik kuruluşlarının niteliklerine, görev, yetki ve sorumluluklarına ilişkin esasları belirlemek, mesleki yeterlikleri ile kuruluş yeterliklerini değerlendirerek bunlara belge verilmesini ve kayıtlarının tutulmasını sağlamak Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğünün görevleri arasında sayılmış, 33.maddesinde, "Bakanlık; görev, yetki ve sorumluluk alanına giren ve önceden kanunla düzenlenmiş konularda idari düzenlemeler yapabilir." hükmüne yer verilmiştir.
Dava konusu yönetmelik de 644 KHK'nın anılan maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Anılan Yönetmeliğin "Denetim hizmeti" başlıklı 4.maddesinin 1. fıkrasında, denetim teşkilâtının yapım işlerinin denetim hizmetlerini yürütmek üzere, idare tarafından görevlendirilen denetim âmiri, denetim şefi, denetim mühendisi ve denetim mühendisi yardımcısı ile yardımcı denetim elemanlarından maddenin devamında belirtilen esaslar dâhilinde teşkil edileceği hükme bağlanmış, fıkranın (d) bendinde, işin niteliği ve özelliği dikkate alınarak, denetim mühendisinin sorumluluğu altında çalışmak üzere bir veya birden fazla tekniker ve/veya teknisyen ve/veya laborant veya topoğrafın yardımcı denetim elemanı olarak görevlendirileceği belirtilmiştir.
Yönetmeliğin "Yardımcı denetim elemanları" başlıklı 9.maddesinin 3.fıkrasında, "Yardımcı denetim elemanlarından topoğrafın görev, yetki ve sorumlulukları şunlardır:
a) Denetim mühendisinin veya yardımcısının talimatı çerçevesinde âlet operatörü, nivocu ve yardımcı diğer elemanlar ile çalışır.
b) Her türlü nivelman ve mülkiyete ilişkin sınırların belirlenmesi amacı dışında kalan, aplikasyon, en ve boy kesit, tescile esas olmayan harita, plânkote ile röleve alımlarını yapar, kazı ve dolgu hareketlerini kontrol eder.
c) Bu görevleri yüklenicinin elemanları ile müştereken yapar, ölçü defterlerinin yüklenici ve denetim mühendisi veya yardımcısı tarafından imzalanmasını sağlar.
ç) İnşaata başlanmadan önce, yüklenicinin topoğraf ekibi ile birlikte tesis yerinin rölevesini müştereken alır, tesisin inşasında özellik arz eden hâllerde ölçüm işlemlerini müştereken yapar ve düzenlenen evrakın müştereken imzalanmasını sağlar." düzenlemesi yer almıştır.
15/7/2018 tarihli, 30479 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında 4 no.lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile ulusal ve uluslararası meslek standartlarını temel alarak teknik ve meslekî alanlarda ulusal yeterliliklerin esaslarını belirlemek; denetim, ölçme ve "değerlendirme, belgelendirme ve sertifikalandırmaya ilişkin faaliyetleri yürütmek için gerekli ulusal yeterlilik sistemini kurmak ve işletmek üzere kurulan Mesleki Yeterlilik Kurumunun görev ve yetkileri Kararnamenin 240.maddesinde düzenlenmiş, 252. maddesinde de, ulusal meslek standartlarının ve ulusal yeterliliklerin hazırlanması ve yürürlüğe konulmasına ilişkin hükümler getirilmiştir.
Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından onaylanarak 25.10.2016 günlü, 29868 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ulusal meslek standardında "Topoğraf (Seviye 4); iş sağlığı ve güvenliği ile çevre koruma önlemlerini uygulayarak, kalite sistemleri çerçevesinde, iş organizasyonu yapan, harita, inşaat, enerji, ulaştırma, maden sektörleri başta olmak üzere konumsal bilgiye ihtiyaç duyan tüm sektörlerde jeodezik ölçme çalışmasını gerçekleştiren, bu amaçla yoğun olarak arazide çalışan, ilgili konumsal verilerin standartlara ve doğruluk kriterlerine uygun şekilde üretimini sağlayan, yersel ve uydu bazlı konum belirleme sistemlerini kullanarak hassas ve doğru proje altlıkları ile haritaların oluşmasını sağlayan ve mesleki gelişime ilişkin faaliyetleri yürüten nitelikli teknik personeldir." şeklinde tanımlanmıştır.
Dava konusu Yönetmeliğin iptali istenilen 4.maddesinin incelenmesinden, kamuya ait yapıların denetim hizmetini yürütmek üzere bir denetim teşkilatının kurularak, bu denetim teşkilatının denetim mühendisleri ve yardımcı denetim elemanlarından oluşacağının öngörüldüğü, buna göre topoğrafın tek başına denetim görevini üstlenemeyeceği, denetime konu işin niteliği ve özelliği dikkate alınarak, denetim mühendisinin sorumluluğu altında çalışmak üzere bir veya birden fazla tekniker ve/veya teknisyen ve/veya laborant veya topoğrafın yardımcı denetim elemanı olarak görevlendirileceği anlaşılmaktadır
Yönetmeliğin 9. maddesinde de, yardımcı denetim elemanı olan topoğrafın denetim mühendisinin sorumluluğu ve gözetimi altında görev yapabileceği belirtilerek yapabileceği işler sınırlı olarak sayılmış olup, bu kapsamda fenni mesuliyet üstlenmesine olanak bulunmamaktadır.
Bu durumda, dava konusu yönetmelik hükümleri ile denetim mühendislerinin yetki, görev ve sorumluluğunun yardımcı denetim elemanı olarak topoğraflara verilmediği, İmar Kanunu uyarınca fenni mesuliyet üstlenen mimar ve mühendislerin bu görev ve yetkilerinin kaldırılması veya paylaşılmasına ilişkin bir düzenleme içermediği anlaşılmakla, iptali istenilen hükümlerde hukuka ve imar mevzuatına aykırılık görülmemiştir.
Davacı tarafından topoğrafların hangi eğitimi aldıkları ve yeterliliklerinin bilinmediği öne sürülmekte ise de, topoğraf mesleğinin kimler tarafından üstlenebileceğine ilişkin düzenlemenin dava konusu Yönetmeliğin konusunu oluşturmaması nedeniyle anılan iddia iptali istenilen maddeleri kusurlandırmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 29.10.2021 tarihli ve 31643 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 85 sayılı Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 1. maddesi ile 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Altıncı Kısmının Dördüncü Bölümünün başlığının Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2. maddesi ile de aynı Kararnamenin 97. maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan "Çevre ve Şehircilik" ibaresinin "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği" şeklinde değiştirildiği görüldüğünden, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının davalı olarak belirlenmesi suretiyle işin gereği görüşüldü.

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Kamu yapılarına ilişkin her türlü yapım işlerine ait denetim hizmetlerinin yürütülmesinde uygulanacak usul ve esasları belirlemek amacıyla hazırlanan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Kamu Yapıları Denetim Hizmetleri Yönetmeliği 05.06.2018 tarihli, 30442 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Davacı tarafından Yönetmeliğin 4.maddesinin 1.fıkrasının (d) bendindeki "veya topoğraf" ibaresinin ve 9.maddesinin yardımcı denetim elemanlarından topoğrafın görev, yetki ve sorumluluklarını düzenleyen 3.fıkrasının yukarıda aktarılan iddialarla iptali istenilmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT:
4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 1.maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununun 26 ncı maddesinde belirtilen kamuya ait yapı ve tesisler ile 27 nci maddesinde belirtilen ruhsata tabi olmayan yapılar 4708 sayılı Kanun kapsamı dışında bırakılmış, maddenin son fıkrasında, ruhsata tabi olup, bu Kanun hükümlerine tabi olmayan yapılarda denetime yönelik fennî mesuliyetin 3194 sayılı İmar Kanununun 26 ncı ve 28 inci maddelerine göre mimar ve mühendislerce üstlenileceği belirtilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 26.maddesinde, "Kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak veya yaptırılacak yapılara, imar planlarında o maksada tahsis edilmiş olmak, plan ve mevzuata aykırı olmamak üzere mimari, statik, tesisat ve her türlü fenni mesuliyeti bu kamu kurum ve kuruluşlarınca üstlenilmesi ve mülkiyetin belgelenmesi kaydıyla avan projeye göre ruhsat verilir. Kamu kurum ve kuruluşlarınca inşaatın yapımına ve denetimine ilişkin hizmet alımı yapılmış ise inşaatın yapımına ve denetimine ilişkin her türlü fenni mesuliyet kamu kurum ve kuruluşu adına danışman firmanın mimar ve mühendislerince üstlenilebilir. Danışman firmanın fenni mesul mimar ve mühendisleri uzmanlık alanlarına göre yapının, tesisatı ve malzemeleri ile birlikte bu Kanuna ve ilgili diğer mevzuata, uygulama imar planına, ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere, standartlara ve teknik şartnamelere uygun olarak inşa edilmesini kamu kurum ve kuruluşu adına denetlemekle görevlidir." hükmü yer almaktadır.
10/07/2018 tarih ve 30474 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 107.maddesinde, "Kamuya ve özel sektöre ait her türlü yapı ve tesisin projelerinin ve yapım işlerinin denetlenmesinde görev alacak mimar ve mühendisler ile yardımcı kontrol elemanlarının, yapı denetim kuruluşlarının ve müşavirlik kuruluşlarının niteliklerine, görev, yetki ve sorumluluklarına ilişkin esasları belirlemek, mesleki yeterlikleri ile kuruluş yeterliklerini değerlendirerek bunlara belge verilmesini ve kayıtlarının tutulmasını sağlamak Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğünün görevleri arasında sayılmış, 508.maddesinde, "Bakanlık; görev, yetki ve sorumluluk alanına giren konularda idari düzenlemeler yapabilir." hükmüne yer verilmiştir.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ana hizmet birimleri ve il müdürlükleri tarafından, kamu yapılarına ilişkin her türlü yapım işlerine ait denetim hizmetlerinin yürütülmesinde uygulanacak usul ve esasları belirlemek amacıyla (mülga) 29/6/2011 tarihli ve 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 12. ve 33. maddelerine dayanılarak (dava devam ederken söz konusu Kanun Hükmünde Kararnamenin ilgası üzerine 10/07/2018 tarih ve 30474 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamenin 107.maddesi ile 508.maddesi davaya konu yönetmeliğin dayanağını oluşturmuştur.) hazırlanan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Kamu Yapıları Denetim Hizmetleri Yönetmeliği 05.06.2018 tarihli, 30442 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Anılan Yönetmeliğin "Denetim hizmeti" başlıklı 4.maddesinde,
"(1) Denetim teşkilâtı; yapım işlerinin denetim hizmetlerini yürütmek üzere, idare tarafından görevlendirilen denetim âmiri, denetim şefi, denetim mühendisi ve denetim mühendisi yardımcısı ile yardımcı denetim elemanlarından, aşağıda belirtilen esaslar dâhilinde teşkil edilir:
a) İşin niteliği ve özelliği dikkate alınarak, mühendis veya mimar olmak şartıyla, merkez birimlerinde Daire Başkanı veya şube müdürü, taşra teşkilâtında müdür yardımcısı veya şube müdürü, denetim âmiri veya müstakil denetim âmiri olarak görevlendirilir. İhale yetkilisi, aynı iş için denetim âmiri olamaz.
b) İşin niteliği ve özelliği dikkate alınarak, denetim âmirine yardımcı olmak üzere bir mühendis veya mimar, denetim şefi olarak görevlendirilir.
c) İşin niteliğine ve özelliğine göre, denetim işlerini yürütmek üzere yeteri kadar mühendis veya mimar denetim mühendisi olarak görevlendirilir.
ç) İşin niteliği ve özelliği dikkate alınarak, denetim mühendisinin sorumluluğu altında çalışmak ve ona yardımcı olmak üzere bir veya birden fazla mühendis ve/veya mimar, denetim mühendisi yardımcısı olarak görevlendirilebilir. Zaruret hâlinde, idarenin onayı ile teknikerler de denetim mühendisi yardımcısı olarak görevlendirilebilir.
d) İşin niteliği ve özelliği dikkate alınarak, denetim mühendisinin sorumluluğu altında çalışmak üzere bir veya birden fazla tekniker ve/veya teknisyen ve/veya laborant veya topoğraf yardımcı denetim elemanı olarak görevlendirilir.
(2) İhtiyaca bağlı olarak, birden fazla işin denetimi görevi, bir denetim âmirinin, denetim şefinin ve denetim mühendisinin sorumluluğu altında yapılabilir.
(3) İdare; denetim hizmetleri için görevlendirilenleri, sözleşmede belirtilen işe başlama süresi içinde yükleniciye ve görevlendirilenlere yazılı olarak bildirir.
(4) Denetlenecek iş; büyüklüğüne, niteliğine ve özelliğine göre kısımlara ayrılabilir ve her kısım için ayrı bir denetim mühendisi görevlendirilebilir.
(5) İşe ait sözleşme ve eklerinin birer suretleri, idare tarafından yapılacak görevlendirme bildirimi yazısı ekinde denetim amiri, denetim şefi, denetim mühendisi ve denetim mühendisi yardımcısına verilir." düzenlemesine yer verilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin "Yardımcı denetim elemanları" başlıklı 9.maddesinin 3.fıkrasında, "Yardımcı denetim elemanlarından topoğrafın görev, yetki ve sorumlulukları şunlardır:
a) Denetim mühendisinin veya yardımcısının talimatı çerçevesinde âlet operatörü, nivocu ve yardımcı diğer elemanlar ile çalışır.
b) Her türlü nivelman ve mülkiyete ilişkin sınırların belirlenmesi amacı dışında kalan, aplikasyon, en ve boy kesit, tescile esas olmayan harita, plânkote ile röleve alımlarını yapar, kazı ve dolgu hareketlerini kontrol eder.
c) Bu görevleri yüklenicinin elemanları ile müştereken yapar, ölçü defterlerinin yüklenici ve denetim mühendisi veya yardımcısı tarafından imzalanmasını sağlar.
ç) İnşaata başlanmadan önce, yüklenicinin topoğraf ekibi ile birlikte tesis yerinin rölevesini müştereken alır, tesisin inşasında özellik arz eden hâllerde ölçüm işlemlerini müştereken yapar ve düzenlenen evrakın müştereken imzalanmasını sağlar." düzenlemesi bulunmaktadır.
15/07/2018 tarihli, 30479 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında 4 no.lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Mesleki Yeterlilik Kurumunu düzenleyen ondokuzuncu bölümünün "Amaç ve kapsam" başlıklı 237.maddesinde, "(1) Bu Bölümün amacı; ulusal ve uluslararası meslek standartlarını temel alarak teknik ve meslekî alanlarda ulusal yeterliliklerin esaslarını belirlemek; denetim, ölçme ve "değerlendirme, belgelendirme ve sertifikalandırmaya ilişkin faaliyetleri yürütmek için gerekli ulusal yeterlilik sistemini kurmak ve işletmek üzere Meslekî Yeterlilik Kurumunun kurulması, çalışma usul ve esaslarının belirlenmesi ile Türkiye Yeterlilikler Çerçevesiyle ilgili hususların düzenlenmesini sağlamaktır.(2) Tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mühendislik ve mimarlık meslekleri ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler bu Bölümün kapsamı dışındadır." hükmü, "Meslekî Yeterlilik Kurumu" başlıklı 239.maddesinde, "(1) Bu Bölümde belirtilen hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tâbi olmak üzere kamu tüzel kişiliğini haiz, idarî ve malî özerkliğe sahip ve özel bütçeli Meslekî Yeterlilik Kurumu kurulmuştur. Kurumun kısa adı MYK’dir.(2) Kurum, Aile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ilgili kuruluşudur." hükmü yer almaktadır.
Kararnamenin "Kurumun görev ve yetkileri" başlıklı 240.maddesinde,
"(1) Kurumun görev ve yetkileri şunlardır:
a) Ulusal meslekî yeterlilik sistemi ile ilgili yıllık gelişme planlarını hazırlamak, geliştirmek, uygulamasını yapmak veya yaptırmak, denetlemek ve bunlara ilişkin düzenlemeleri yapmak.
b) Standartları belirlenecek meslekleri belirlemek ve bu standartları hazırlayacak kurum ve kuruluşları tespit etmek.
c) 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa tâbi teknik ve meslekî eğitim veren yüksek öğretim kurumlarında ulusal meslek standartlarına uygun eğitim ve öğretimin yapılabilmesi için Yükseköğretim Kurulu ile; orta öğretim düzeyindeki meslekî ve teknik eğitim veren öğretim kurumlarında ulusal meslek standartlarına uygun eğitim ve öğretimin yapılabilmesi için Millî Eğitim Bakanlığı ile işbirliği yapmak.
ç) Ulusal meslek standartlarını temel alarak teknik ve meslekî alanlarda ulusal yeterliliklerin esaslarını belirlemek.
d) Ulusal meslekî yeterlilikler alanındaki eğitim ve öğretim kurumlarını ve programlarını akredite edecek kurumları belirlemek.
e) Sınav ve belgelendirme sistemi kapsamında yeterliliği belgelendirecek yetkilendirilmiş kurumları belirlemek ve sınavlarda başarılı olanlara sertifika verilmesini sağlamak.
f) Türkiye'de çalışmak isteyen yabancıların sahip oldukları meslekî yeterlilik sertifikalarının doğruluğunu belirlemek.
g) Ulusal meslekî yeterlilik standartlarını dünyadaki ve teknolojideki gelişmelere uygun olarak geliştirmek, yeterlilik standartlarını yükseltmek ve uluslararası alanda tanınmalarını sağlamak.
ğ) Meslekî alan ve sektörler arasındaki yatay ve dikey geçişler için gerekli yeterliliklerin belirlenmesini sağlamak.
h) Diğer ülkelerdeki benzer kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak, hizmet satın almak, projeler geliştirmek ve uygulamak, eğitim, araştırma, konferans, seminer ve yayın faaliyetlerinde bulunmak.
ı) Hayat boyu öğrenmeyi desteklemek ve teşvik etmek.
i) Faaliyet alanına giren sair her türlü çalışmayı yapmak" hükmüne yer verilmiştir.
Kararnamenin "Ulusal meslek standartlarının ve ulusal yeterliliklerin hazırlanması ve yürürlüğe konulması" başlıklı 252.maddesinde,
"(1) Kurum görevlendirdiği veya hizmet satın aldığı kurum ve kuruluşlara veya oluşturduğu çalışma gruplarına meslek standartlarını ve yeterlilikleri hazırlatır. Meslek standartları ve yeterlilikler ile ilgili seviyeler Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi seviyelerine uygun olarak hazırlanır. Bu standartlar ve yeterlilikler sektör komitelerinde incelenir ve uygun bulunanlar Yönetim Kurulunun onayına sunulur ve Yönetim Kurulu tarafından onaylanan yeterlilikler, ulusal yeterlilik olarak yürürlüğe girer.
(2) Yönetim Kurulu tarafından onaylanan meslek standartları Resmî Gazete’de yayımından sonra ulusal meslek standardı niteliğini kazanır.
(3) Yürürlükte olan meslek standartları en geç beş yılda bir yeniden değerlendirilir. Ulusal meslek standartlarının ve ulusal yeterliliklerin güncellenmesi ve iptaline ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. Değişikliklerin kabulü ve yayımlanması ikinci fıkrada belirtilen usule tabidir.
(4) Meslekî ve teknik eğitim ve öğretime ilişkin ortaöğretim ve yükseköğretim programları, Millî Eğitim Bakanlığı ve üniversiteler tarafından bir yıl içinde ilgili ulusal meslek standartlarıyla uyumlu hâle getirilir; eğitim ve öğretimin bu programlara göre verilmesi sağlanır." hükmü bulunmaktadır.
Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından onaylanan ve 25.10.2016 tarihli, 29868 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ulusal meslek standardında "Topoğraf (Seviye 4); iş sağlığı ve güvenliği ile çevre koruma önlemlerini uygulayarak, kalite sistemleri çerçevesinde, iş organizasyonu yapan, harita, inşaat, enerji, ulaştırma, maden sektörleri başta olmak üzere konumsal bilgiye ihtiyaç duyan tüm sektörlerde jeodezik ölçme çalışmasını gerçekleştiren, bu amaçla yoğun olarak arazide çalışan, ilgili konumsal verilerin standartlara ve doğruluk kriterlerine uygun şekilde üretimini sağlayan, yersel ve uydu bazlı konum belirleme sistemlerini kullanarak hassas ve doğru proje altlıkları ile haritaların oluşmasını sağlayan ve mesleki gelişime ilişkin faaliyetleri yürüten nitelikli teknik personeldir." şeklinde tanımlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Kamuya ait yapıların denetimi 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun kapsamı dışında bırakılmıştır. Bu bakımdan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ana hizmet birimleri ve il müdürlükleri tarafından, kamu yapılarına ilişkin her türlü yapım işlerine ait denetim hizmetlerinin yürütülmesinde uygulanacak usul ve esasları belirlemek amacıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Kamu Yapıları Denetim Hizmetleri Yönetmeliğinin (mülga) 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 12. Maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi ve 33. maddesi uyarınca çıkarıldığı görülmektedir. Dava devam ederken ilgili kanun hükmünde kararnamenin ilgası üzerine 10/07/2018 tarih ve 30474 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 107.maddesi ile 508.maddesi davaya konu yönetmeliğin dayanağını oluşturmaktadır.
Uyuşmazlığa konu Yönetmeliğin 4.maddesinde, denetim hizmetinin denetim teşkilatı tarafından yürütüleceği, denetim teşkilatının ise idare tarafından görevlendirilen denetim amiri, denetim şefi, denetim mühendisi ve denetim mühendisi yardımcısı ile yardımcı denetim elemanlarından teşekkül edeceği, işin niteliği ve özelliği dikkate alınarak, mühendis veya mimarın olmak şartıyla, merkez birimlerinde daire başkanı veya şube müdürü, taşra teşkilâtında müdür yardımcısı veya şube müdürünün, denetim âmiri veya müstakil denetim âmiri olarak görevlendirileceği, denetim işlerini yürütmek üzere yeteri kadar mühendis veya mimar denetim mühendisi olarak görevlendirileceği, denetim mühendisinin sorumluluğu altında çalışmak ve ona yardımcı olmak üzere bir veya birden fazla mühendis ve/veya mimarın, denetim mühendisinin yardımcısı olarak görevlendirilebileceği, yine işin niteliği ve özelliği dikkate alınarak, denetim mühendisinin sorumluluğu altında çalışmak üzere bir veya birden fazla tekniker ve/veya teknisyen ve/veya laborant veya topoğrafın yardımcı denetim elemanı olarak görevlendirileceği düzenlenmiştir.
Dava konusu Yönetmeliğin iptali istenilen "veya topoğraf" ibaresinin yer aldığı 4.maddesinin bir bütün halinde incelenmesinden, kamuya ait yapıların denetim hizmetini yürütmek üzere bir denetim teşkilatının öngörüldüğü, bu denetim teşkilatının denetim mühendisleri ve yardımcı kontrol elemanlarından oluşacağı, topoğrafın tek başına denetim görevini üstlenemeyeceği, denetime konu işin niteliği ve özelliği dikkate alınarak, denetim mühendisinin sorumluluğu altında çalışmak üzere bir veya birden fazla tekniker ve/veya teknisyen ve/veya laborant veya topoğrafın yardımcı denetim elemanı olarak görevlendirileceği anlaşılmaktadır.
Öte yandan, davacının iptalini istediği Yönetmeliğin 9. maddesi incelendiğinde de, yardımcı denetim elemanı olan topoğrafın açıkça denetim mühendisinin sorumluluğu ve gözetimi altında görev aldığı görülmektedir.
Bu bakımdan, denetim mühendislerinin yetki, görev ve sorumluluğunun yardımcı denetim elemanı olarak topoğraflara verilmediği ve topoğrafların işin niteliğine göre denetim mühendisinin sorumluluğu altında yardımcı denetim elemanı olarak görevlendirilebileceği hususu sabit olduğundan davacının harita ve kadastro mühendislerinin yetki ve görevindeki mühendislik işlerinin yetkilendirme, sertifikalandırma gibi bir yöntemle başka biri ya da gruplara gördürülmesinin hukuka aykırı olduğu iddiası dayanaktan yoksun bulunmaktadır.
Diğer taraftan, dava konusu Yönetmelikte fenni mesuliyete ilişkin bir düzenleme öngörülmemiş olup, iptali istenilen maddelerde mimar ve mühendislerin İmar Kanunu uyarınca fenni mesulliyetini kaldıran bir düzenleme yapılmamıştır.
Topoğrafın aldığı eğitime ve yeterliliğine ilişkin iddialara gelince, 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi kapsamında yetkilendirilen Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından onaylanan ve 25.10.2016 tarihli, 29868 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ulusal meslek standardında "topoğraf" mesleğinin tanımlandığı ve ulusal yeterlilik kriterlerinin anılan Kurum tarafından belirlendiği görülmekle birlikte esasen topoğraf mesleğinin kimler tarafından üstlenebileceğine ilişkin düzenlemenin mesleki yeterlilik ve kriterlere ilişkin olması sebebiyle dava konusu Yönetmeliğin konusunu oluşturmadığı iptali istenilen maddeleri kusurlandırmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durumda, Yönetmeliğin dava konusu edilen kısımlarında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Kamu Yapıları Denetim Hizmetleri Yönetmeliğinin 4.maddesinin 1.fıkrasının (d) bendindeki "veya topoğraf" ibaresi ve aynı Yönetmeliğin 9.maddesinin yardımcı denetim elemanlarından topoğrafın görev, yetki ve sorumluluklarını düzenleyen 3.fıkrası yönünden DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
5. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen otuz (30) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 23/02/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.