Danıştay 6. Daire 2020/9891 Esas 2022/2101 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/9891
Karar No : 2022/2101

TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVACI) ...
VEKİLİ : Av. ...

2- (DAVALI) ...Belediye Başkanlığı/...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF : 1- (DAVALI) ...Belediye Başkanlığı
2- (DAVACI) ...

İSTEMİN KONUSU : .... İdare Mahkemesince verilen ...tarihli, E:..., K:...sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

DAVACININ SAVUNMASININ ÖZETİ: Temyiz edilen kararın kabule ilişkin bölümünde bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın bu kısmının onanması gerektiği savunulmaktadır.
... BELEDİYE BAŞKANLIĞININ
SAVUNMASININ ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, İstanbul İli, Arnavutköy İlçesi, ...Mahallesi, ...Mevkii, ...ada, ...parsel sayılı taşınmaza yönelik düzenlenen ...tarihli, ...sayılı yapı ruhsatlarının iptal edilmesine ilişkin Arnavutköy Belediye Başkanlığının ...tarihli, ...sayılı işlemi ile bunun bildirilmesine dair belediye başkanlığının ...tarih ve ...sayılı işleminin iptali ve bu işlem nedeniyle uğranıldığı öne sürülen 200.000,00-TL zararın en yüksek banka mevduatı faiziyle birlikte tazmini istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince davanın reddi yolunda verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararın Danıştay Altıncı Dairesinin 06/04/2015 tarih ve E:2011/6935, K:2015/2052 sayılı kararıyla mahkeme kararının yapı ruhsatının iptali ve bu işlemin bildirilmesine ilişkin kısımları onanması, tazminat istemine ilişkin kısmı bozulması üzerine bozma kararına uyularak konusu 200.000,00-TL tazminat isteminin 55.469,50-TL'ye ilişkin kısmı yönünden davanın kabulüne, 144.530,50-TL'ye ilişkin kısmı yönünden de davanın reddine karar verilmiş, bu kararın redde ilişkin kısmı davacı vekili, kabule ilişkin kısmı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkeme kararının, maddi tazminat isteminin kısmen kabulüne ilişkin bölümü yönünden; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde 1. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmamaktadır.
Mahkeme kararının maddi tazminat isteminin kısmen reddine ilişkin bölümüne gelince;
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının "Yargı yolu" başlıklı 125.maddesinin 7.fıkrasında, "İdare, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlüdür." hükmüne yer verilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun "Geliştirme alanlarında yapı ruhsatı" başlıklı 23.maddesinde, " İskan hudutları içinde olup da, imar planında beldenin inkişafına ayrılmış bulunan sahalarda her ne şekilde olursa olsun, yapı izni verilebilmesi için;
a) Bu sahaların imar planı esaslarına ve yönetmelik hükümlerine uygun olarak parselasyon planlarının belediye encümeni veya il idare kurulunca tasdik edilmiş bulunması,
b) Plana ve bulunduğu bölgenin şartlarına göre yollarının, pis ve içme suyu şebekeleri gibi
teknik alt yapısının yapılmış olması,
Şarttır.
Ancak, bunlardan parselasyon planları tasdik edilmiş olmakla beraber yolu, pis ve içme suyu şebekeleri gibi teknik alt yapısı henüz yapılmamış olan yerlerde, ilgili idarenin izni halinde ve ilgili idarece hazırlanacak projeye uygun olarak yaptıranlara veya parselleri hizasına rastlayan ve yönetmelikte belirtildiği şekilde hissesine düşen teknik alt yapı bedelini % 25 peşin ödeyip geri kalan % 75 ini alt yapı hizmetinin ilgili idaresince tamamlanacağı tarihten en geç altı ay içinde ödemeyi taahhüt edenlere de yapı ruhsatı verilir.(...)" hükmü yer almaktadır.
20.07.1966 tarihli, 775 sayılı Gecekondu Kanununun 36. Maddesi gereğince hazırlanan ve 17.10.1966 tarihli, 12428 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Gecekondu Kanunu Uygulama Yönetmeliğinin "Konut Kooperatifi ve Müşterek müracaatlara arsa tahsisi" başlıklı 13.maddesinde, "(Değişik:RG-17/05/1976-15590) İmar planlarında birden fazla daire yapılmak üzere ayrılmış olan ve tahsise hazır hale getirilmiş arsalar, arsa edinme şartlarını haiz vatandaşların müşterek müracaatları halinde, Kat Mülkiyeti Kanunu hükümlerine uyulmak kayıt ve şartı ile öncelikle tahsis olunur.
Ancak bu arsalara ait kat irtifakı tahsisi ile arsa payları ve bu arsa paylarına bağlanan bağımsız bölümlerin tefriki gibi işlemler önceden belediyelerce hazırlanır.
Ayrıca arsa edinme şartlarını haiz vatandaşların kurmuş oldukları konut kooperatiflerinin müracaatlarında, imar planlarında birden fazla daire yapılmak üzere ayrılmış ve tahsise hazır hale getirilmiş arsalardan öncelikle tahsis yapılabilir.
(Değişik:RG-26/12/2001-24622) Gecekondu ıslah ve önleme bölgelerinde arsa tahsis edilen konut yapı kooperatifleri ve müşterek müracaatlardan 6 aylık süre içinde arsa bedelinin 1/10 unu Bankadaki belediye fon hesabına yatırdığına dair banka makbuzu ibraz edenlere belediyelerce arsa tahsis belgesi verilir.
Konut yapı kooperatifleri ve müşterek müracaatlardan arsa tahsisi yapılanlar bu belgeleri alır almaz derhal bankaya başvurarak bakiye arsa bedelini borçlanmak üzere Bankanın tanzim edeceği sözleşmeyi imzalar. Tapu daireleri, lehine arsa tahsis edilen şahıs ve Banka tarafından ibraz edilen sözleşme ve tahsis belgesine istinaden belge ve sözleşmede ada ve parsel numaraları belirtilmiş olan arsayı lehdar adına tescil ve aynı anda mezkur arsa üzerine sözleşmedeki meblağ ve şartlar dairesinde birinci derece ve sırada olmak üzere Banka lehine ipotek tescilini yaparak tapu senedini ilgili şahsa ve ipotek belgesini de Bankaya verir. Konut yapı kooperatifleri ve müşterek müracaat edenler inşa kredisi alamayacak ise, tapu senedinin tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde konutunu yapmaya başlamaları ve önceden tespit edilen plana göre tüm bloklar için zemin kat taban döşeme seviyesini en geç 2 yıl içinde bitirmeleri şarttır. Bu şartlara uymayanlardan tahsis edilen arsalar, hiçbir hüküm alınmasına lüzum kalmaksızın arsa bedeline mahsuben tahsil olunan meblağ kendisine iade olunarak geri alınır. Kendilerine arsa tahsis edilen ve bedelinin 1/10 unu tediye eden şahıslar bakiye borçlarını yıllık ve aylık eşit taksitler halinde olmak üzere 9 yılda tediye eder. İlk taksit sözleşmenin imzası tarihinden itibaren bir yıl sonra başlar." aynı Yönetmeliğin "Ödeme" başlıklı 14.maddesinde, "(Değişik:02/09/1999-23804) Arsa tahsis edilen vatandaşların adı ve soyadı, arsanın adı ve parsel numaraları ve Gecekondu Kanununun 26. maddesine göre tespit edilen arsa bedeli belediyelerce bir mektup ile (Değişik ibare:RG-12/11/2008-27052) T.C. Ziraat Bankası A.Ş. ve/veya Türkiye Halk Bankası A.Ş.'ne de bildirilir.
Lehlerine arsa tahsis edilen şahıslar, tahsisin yapıldığına dair ilan tarihinden itibaren 6 ay içinde arsa bedelinin 1/10 unu (Değişik ibare:RG-12/11/2008-27052) T.C. Ziraat Bankası A.Ş. ve/veya Türkiye Halk Bankası A.Ş. nde belediyeler adına açılan fon hesabına yatırmak mecburiyetindedirler. Bu mecburiyetleri müddeti içinde yerine getirmeyenlere tescil işlemi yapılmaz ve yapılan tahsis de iptal olunur.
Kamu Kurum ve Kuruluşlarına, (Değişik ibare:RG-12/11/2008-27052) Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca arsa tahsisi veya satışında (Değişik ibare:RG-12/11/2008-27052) T.C. Ziraat Bankası A.Ş. ve/veya Türkiye Halk Bankası A.Ş. nezdindeki 2 no.lu fon hesabına, belediyesince arsa tahsisi veya satışında ise aynı banka nezdindeki belediye fon hesabına, arsa bedelinin tamamının yatırılması halinde arsaları teslim edilir." aynı Yönetmeliğin 15.maddesinde de, "(Değişik:RG-12/08/1984-18487) Kendilerine gecekondu ıslah ve önleme bölgelerinde arsa tahsis edilenlerden 6 aylık süre içinde arsa bedelinin 1/10 unu Bankadaki belediye fon hesabına yatırdığına dair banka makbuzu ibraz edenlere belediyelerce arsa tahsis belgesi verilir.
Tahsis sahipleri bu belgeleri alır almaz derhal Bankaya başvurarak bakiye arsa bedelini borçlanmak üzere Bankanın tanzim edeceği sözleşmeyi imzalar. Tapu daireleri, lehine arsa tahsis edilen şahıs ve Banka tarafından ibraz edilen sözleşme ve tahsis belgesine istinaden belge ve sözleşmede ada ve parsel numaraları belirtilmiş olan arsayı leh dar adına tescil ve aynı anda mezkur arsa üzerine sözleşmedeki meblağ ve şartlar dairesinde birinci derece ve sırada olmak üzere Banka lehine ipotek tescilini yaparak tapu senedini ilgili şahsa ve ipotek belgesini de Bankaya verir. Arsa sahipleri konut inşa kredisi almayacak ise, tapu senedinin tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde konutunu yapmağa başlamaları ve önceden tespit edilen plana göre nüve kısmını en geç 2 yıl içinde bitirmeleri şarttır. Bu şarta uymayanlardan tahsis edilen arsalar, hiçbir hüküm alınmasına lüzum kalmaksızın arsa bedeline mahsuben tahsil olunan meblağ kendisine iade olunarak geri alınır. Kendilerine arsa tahsis edilen ve bedelinin 1/10 unu tediye eden şahıslar bakiye borçlarını yıllık veya aylık eşit taksitler halinde olmak üzere 9 yılda tediye eder. İlk taksit sözleşmenin imzası tarihinden itibaren bir yıl sonra başlar.
Kamu Kurum veya Kuruluşlarınca bedelin tamamının yatırılıp arsanın teslimini müteakiben:
a) (Değişik:02/09/1999-23804) İlgili Kurum veya Kuruluşa tahsis edilmek veya tapu ile devredilmek üzere Maliye (Değişik ibare:RG-12/11/2008-27052) Toplu Konut İdaresi Başkanlığına devredilir.
b) (Değişik:02/09/1999-23804) Belediye mülkiyetinde bulunan arsalardan verilmesi halinde, belediye encümen kararı alınıp (Değişik ibare:RG-12/11/2008-27052) Toplu Konut İdaresi Başkanlığı onayından geçirildikten sonra Tapu Sicil Müdürlüğüne gerekli işlem yapılmak üzere bildirilir." düzenlemesine yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, İstanbul İli, Arnavutköy İlçesi, ...Mahallesi, ...Mevkii, ...ada, ...parsel sayılı taşınmaza yönelik 25.12.1996 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planı yürürlükte iken (mülga) Haraççı Belediye Başkanlığı tarafından 31.03.2003 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planının kabul edildiği, bu imar planının .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:...sayılı kararı ile yürütmesinin durdurulmasına karar verilmesi sonrasında (mülga) Haraççı Belediye Başkanlığı tarafından 25.12.1996 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planına dayalı olarak ...tarihli, ...sayılı yapı ruhsatlarının düzenlendiği, daha sonra Arnavutköy Belediye Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı işlemiyle mevzuata aykırı olduğundan bahisle mezkur yapı ruhsatlarının iptaline karar verildiği ve bu durumun 21.04.2010 tarihinde davacıya bildirildiği, bunun üzerine düzenlenen ...tarihli, ...sayılı yapı ruhsatları için, (mülga) Haraççı Belediye Başkanlığının ...tarihli, ...sayılı yazısı ile tahsilatı istenen ve aynı gün davacı tarafından bankaya yatırılan 11.226,79-TL altyapı katılım bedelinin, inşaat harcı, plan tasdik harcı, hafriyat ücreti, tabela harcı, teknik eleman ve dükkan ruhsat harcı olarak 11.03.2009 tarihli, 142174 sayılı tahsilat makbuzuyla tahsil edilen 53.425,25-TL ve yine aynı gün ...sayılı tahsilat makbuzuyla tahsil edilen imar durumu ve istikamet rölövesi için 2.044,25-TL yapı kullanma izni harcının ve 775 sayılı Kanun uyarınca (mülga) Haraççı Belediye Başkanlığına ödenen 40.894,92-TL arsa tahsis bedelinin yapı ruhsatının alınmasından kaynaklanan giderler olduğu ileri sürülerek 200.000,00-TL maddi tazminatın yasal faiziyle birlikte tahsili istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İdare Mahkemesince, hukuka uygun olarak yapı kullanma izni harçlarının tazminine karar verildiği görülmekle birlikte, yapı ruhsatının alınması aşamasında yapılan giderlerden olan ve idarece yapı ruhsatının verilmesinin öncesinde İmar Kanunu uyarınca taşınmaz malikince ödenmesinde mecburiyet bulunan ve davacı tarafından ödenen 11.226,79 TL altyapı katılım bedelinin tazminine karar verilmemesinde isabet bulunmamıştır.
Ayrıca, Mahkemece bozma kararı üzerine yeniden yapılacak yargılama sonucunda, mezkur taşınmazın yapı ruhsatına esas imar planının ve yapı ruhsatının yargı kararı ile iptaline karar verildiği ve yeni imar planında da anılan taşınmaz ilköğretim alanına ayrıldığından söz konusu parselde yapı yapma imkanı kalmadığı görüldüğünden 775 sayılı Gecekondu Kanunu ve Gecekondu Kanunu Uygulama Yönetmeliği uyarınca kendisine yapı yapması amacıyla arsa tahsis edilen davacının ödediği 40.894,92-TL tutarındaki arsa tahsis bedeline karşılık olarak davalı idarece davacıya yeni arsa tahsis edilip edilmediği veya ödediği bedelin kendisine iade edilip edilmediği hususunun araştırılması, şayet yeni bir taşınmaz tahsisi ya da bedelin iadesi söz konusu değilse bu kısmın da davacıya ödenmesi gerekmektedir.
Öte yandan, davacının faiz istemi bulunduğundan İdare Mahkemesince bozma kararı üzerine verilecek kararda hükmedilecek tazminat tutarının dava tarihinden (12.07.2010) itibaren işleyecek yasal faiziyle tazminine karar verilmesi gerektiği açıktır.
Diğer taraftan, bozma kararı üzerine Mahkemece, bakılan davanın 2577 sayılı Kanunun 12.maddesinden kaynaklanan tam yargı davası olduğu da gözetilerek tazminat isteminin kabul edilen kısmı yönünden nispi harç ve vekalet ücreti şeklinde yeniden hüküm kurulacağı tabiidir.
Açıklanan nedenlerle, .... İdare Mahkemesince verilen ...tarihli, E:..., K:...sayılı kararın maddi tazminat isteminin kısmen kabulüne ilişkin bölümünün ONANMASINA, maddi tazminat isteminin kısmen reddine ilişkin bölümünün BOZULMASINA, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 23/02/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.