Danıştay 9. Daire 2019/6686 Esas 2022/538 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/6686
Karar No : 2022/538


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Müh. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Başkanlığı-…
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İzmir Büyükşehir Belediyesince davacıya ihale edilen … ihale kayıt numaralı "Gaziemir Yeni Fuar Alanı Yapım İşi"ne ilişkin sözleşme kapsamında yapılan hakediş ödemeleri nedeniyle kesinti yoluyla tahsil edilen damga vergisinin iadesi talebiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin işlemin iptali ile söz konusu tutarın ödeme tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesince verilen … gün ve E:… , K:… sayılı kararıyla, olayda, uyuşmazlığın çözümünün ihalenin konusu olan "Gaziemir Yeni Fuar Alanı Yapılması'' işinin döviz kazandırıcı faaliyet olup olmadığı hususunun tespitine, dolayısıyla 488 sayılı Damga Vergisi Kanunuyla verilen yetkiye dayanılarak yayımlanan Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğlerde yer alan hükümlerin olaya uygulanarak değerlendirilmesine ve yorumlanmasına bağlı bulunduğundan, ileri sürülen hatanın düzeltme ve şikayet yoluyla giderilmesi imkanı bulunmadığı, yasa ve tebliğ hükümlerinin hukuki yorumunu gerektirdiği ve bunun da davaya konu damga vergisinin ödendiği tarihi takip eden 30 gün içinde (kanuni sürede) Vergi mahkemelerinde açılacak dava ile incelenmesi mümkün olduğundan sözleşme kapsamında yapılan hakediş ödemeleri nedeniyle kesinti yoluyla ödenen damga vergisinin iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi Kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve kararın kaldırılmasını gerektiren başka bir nedende bulunmadığından davalı istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:Tebliğ ile Kanunda yer verilen istisna hakkının sınırlanamayacağı, ihalesi yerli ve yabancı isteklilere açık yapıldığından ihale konusu işin döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında vergiden istisna olduğu, dolayısıyla hatalı olarak tahsil edilen verginin iadesi gerektiği iddiasıyla kararın bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'IN DÜŞÜNCESİ: Davacı tarafından, aynı işe ilişkin sözleşme tutarı üzerinden ihtirazi kayıtla beyan edilip ödenen damga vergisinin tahakkuktan terkini ve yasal faiziyle iadesi istemiyle açılan davanın kabulü yolundaki … Vergi Mahkemesi'nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararı kanun yolu incelemesinden geçerek kesinleştiği dikkate alındığında olayda, davacı tarafından yapılan başvurunun 213 sayılı Kanunun 122 ve 124. maddeleri kapsamında olduğu sonucuna varıldığından, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: İzmir Büyükşehir Belediyesince davacıya ihale edilen … ihale kayıt numaralı "Gaziemir Yeni Fuar Alanı Yapım İşi"ne ilişkin sözleşme kapsamında yapılan hakediş ödemeleri nedeniyle kesinti yoluyla tahsil edilen damga vergisinin iadesi talebiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin işlemin iptali ile söz konusu tutarın ödeme tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkindir.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 122'nci maddesinde, mükelleflerin, vergi muamelelerindeki hataların düzeltilmesini vergi dairesinden isteyebilecekleri; 124'üncü maddesinde de, vergi mahkemelerinde dava açma süresi geçtikten sonra yaptıkları düzeltme talepleri reddolunanların şikayet yolu ile Maliye Bakanlığına müracaat edebilecekleri açıklanmıştır. Bu maddeler uyarınca düzeltilmesi vergi dairelerinden istenebilecek vergi hatasının tanımı ise, aynı Kanunun 116'ncı maddesinde, vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması olarak yapılmış, 117'nci maddesinde, hesap hataları olarak; matrah hataları, vergi miktarında hatalar ve verginin mükerrer olması; 118'inci maddesinde de, vergilendirme hataları olarak; mükellefin şahsında hata, mükellefiyette hata, mevzuda hata ve vergilendirme veya muafiyet döneminde hatalar gösterilmiş bulunmaktadır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun dava konusu dönemde yürürlükte bulunan Ek Madde 2'nin birinci fıkrasında, döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemlerle ilgili olarak düzenlenen kağıtların damga vergisinden müstesna olduğu; son fıkrasında ise, bu maddenin uygulanması bakımından döviz kazandırıcı faaliyetlerin neler olduğunun ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların Maliye Bakanlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından birlikte tespit edileceği belirtilmiştir.
27/02/2004 tarih ve 25386 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1 seri nolu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğ ve 05/12/2008 tarih ve 27075 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4 seri nolu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğ ile 21/03/2012 tarih ve 28240 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5 seri nolu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğ de döviz kazandırıcı faaliyet türleri belirlenmiş, döviz kazandırıcı faaliyetler nedeniyle vergi istisnasının ilgili kuruluşlarca, bu konuda düzenlenmiş bulunan vergi, resim ve harç istisnası belgesinin ibrazı üzerine re'sen uygulanacağı, söz konusu belgenin alınmasından önce veya belgenin geçerlilik süresinin dolmasından sonra belgeye bağlanan iş ile ilgili olarak yapılan işlemlere damga vergisi istisnası uygulanmayacağı belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun Ek Madde 2'nin son fıkrası ile, Maliye Bakanlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığına "döviz kazandırıcı faaliyetlerin neler olduğu"nun belirlenmesi ile sınırlı yetki verilmiştir. Maddede, döviz kazandırıcı faaliyetlerin neler olduğu belirlendikten sonra, istisnadan yararlandırma bakımından, bir takım kayıt ve koşullar da öngörülebileceği yolunda herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun Ek 2 maddesi ile verilen yetkiye dayanılarak 27/02/2004 tarih ve 25386 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1 seri nolu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğ ile 02/12/2008 tarih ve 27075 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4 seri nolu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğ ve 21/03/2012 tarih ve 28240 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5 seri nolu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğ ile döviz kazandırıcı faaliyetlerin neler olduğu belirtilmiş olup bir işin döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında olup olmadığına ilişkin değerlendirmenin bu Tebliğlerde yer alan hükümler esas alınarak yapılması gerekmektedir. Bunun yanısıra, söz konusu Tebliğler ile yalnızca döviz kazandırıcı faaliyet türleri belirlenmekle kalınmamış; ayrıca, döviz kazandırıcı faaliyetler nedeniyle vergi istisnasının uygulanabilmesi için, ilgili kuruluşlarca, bu konuda düzenlenmiş bulunan vergi, resim ve harç istisnası belgesinin ibrazının gerektiği, söz konusu belgenin alınmasından önce veya belgenin geçerlilik süresinin dolmasından sonra belgeye bağlanan iş ile ilgili olarak yapılan işlemlere damga vergisi istisnası uygulanmayacağı ve yatırımın yukarıda belirtilen 4 seri nolu Tebliğ ile Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca, 5 seri nolu Tebliğ ile ise Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan cari yıl yatırım programında yer alan kamu yatırımlarından olması gerektiği yolunda düzenleme yapılmış olup; bu düzenleme Kanunla verilen yetki aşılarak yapıldığından, hukuka aykırıdır.
Ayrıca; uyumazlık konusu işin, davacı tarafından dosyaya sunulan belgelerden İzmir Büyükşehir Belediyesi yatırım programında yer aldığı anlaşılmaktadır.
Kaldı ki, davacı tarafından, aynı işe ilişkin sözleşme tutarı üzerinden ihtirazi kayıtla beyan edilip ödenen damga vergisinin tahakkuktan terkini ve yasal faiziyle iadesi istemiyle açılan davayı; Danıştay Dokuzuncu Dairesince verilen bozma kararına uymak suretiyle kabul eden … Vergi Mahkemesi'nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının Danıştay Dokuzuncu Dairesi 02/06/2020 tarih ve E:2019/6681, K:2020/2372 sayılı kararı ile onanmasına, davalının karar düzeltme isteminin ise Danıştay Dokuzuncu Dairesi 15/02/2020 tarih ve E:2020/5196, K:2020/5845 sayılı kararı ile reddine karar verilmiştir.
Bu durumda, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ile yapılan açıklamaların ve uyuşmazlık konusu işin nevi ve ihale tarihinin de birlikte değerlendirilmesi sonucunda, davacı şirketin imzaladığı sözleşme konusu işin 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun Ek 2. maddesi uyarınca döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında bulunduğu ve damga vergisinden istisna olduğu anlaşıldığından,düzeltme-şikayet başvurusuna ilişkin iddianın, vergilendirme hatası olarak değerlendirilmek suretiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerekirken, davayı reddeden Vergi Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunu reddeden bölge idare mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.




KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 23/02/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.