Mahkemesi :İş Mahkemesi
Davacı, sigortalılık başlangıç tarihinin 13.06.1978 olduğunun ve 20.03.2006 tarihinden itibaren yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilâmında belirtildiği şekilde isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan, Tetkik Hakimi ... tarafından dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, sigortalılık başlangıcına esas alınmasını talep ettiği (13.06.1978 tarihinde doğum tarihi 03.04.1960 olan ve sonradan 21.01.1962 olarak tashih edilen davacının,) .... isimli işyerinde 13.06.1978 tarihinde 1 gün süreyle hizmet akdine dayalı çalıştığının ve bu çalışmanın, sigortalılık başlangıcı olarak kabul edilmesi ile, tahsis talebi gözetilerek yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti istemine ilişkin olup; mahkemece, sigorta başlangıcına esas olan tarihteki çalışmanın stajyerlik statüsünde geçtiğinden bahisle davanın reddine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun geçici 7/1. maddesi uyarınca, uygulama alanı bulan mülga 506 sayılı Kanunun 79. maddesidir. Bu tür sigortalı hizmetlerin saptanmasına ilişkin davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan, özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur.
506 sayılı Kanunun “Sigortalı Sayılmayanlar” başlıklı 3. maddesinin (H) bendinde; “resmi meslek ve sanat okullariyle, yetkili resmi makamların müsaadesiyle kurulan meslek veya sanat okullarında tatbiki mahiyetteki yapım ve üretim işlerinde çalışan öğrenciler”in sigortalı sayılmayacağı belirtilmiştir. Sözü edilen öğrencilerin sigortalı sayılmamaları, ‘tatbiki mahiyetteki yapım ve üretim işleri’ nin gördükleri öğrenimin doğal bir gereği olmasından ötürüdür. Bir başka anlatımla, bu işler -.... anlamında sigortalı işçilerin gördükleri iş görünümünde bulunsalar bile- belirgin olarak öğrenim çevresine girmektedir. Bu bakımdan, bu gibi durumlarda, esasen bir hizmet akdinin varlığından söz edilemeyeceği için sigortalılık niteliği edinme hali de söz konusu değildir.
Dosyadaki kayıt ve belgelere göre; davacının, 13.06.1978 işe başlama tarihli işe giriş bildirgesinde çırak olarak çalıştığına dair bir açıklama bulunmamakta olup, davacının meslek lisesinden 11.07.1978"de mezun olduğu, 3 yıllık meslek liselerinde okuyan öğrencilerin yaz stajı süresinin 160 saat olduğu, meslek lisesi müdürlüğünce okulda saklama süresinin dolması nedeniyle, başka evrakın bulunmadığının belirtildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda; davacının, uyuşmazlığa konu dönemdeki çalışmasının mahiyeti şüpheye yer bırakmayacak şekilde belirlenebilmiş değildir. Staj mahiyetindeki çalışmanın sigortalılık süresinden sayılması mümkün olmamakla birlikte, davacının staj süresini aşan bir çalışması ve üretime katkısı bulunmakta ise, bu çalışmaların sigortalı olarak gerçekleştiğinin kabulü gerekir.
Mahkemece, dönem bordrosunda yer alan tanıkların, gerekirse, re"sen beyanına başvurmak, davacının göstereceği diğer deliller toplanmak suretiyle çalışma ilişkisinin süresi ve niteliği kuşkuya yer vermeyecek şekilde belirlendikten sonra, hasıl olacak neticeye göre karar verilmelidir.
Sigortalılık başlangıcının tespitine karar verilmesi halinde de, ilk tescil tarihinden sonra yapılan yaş tashihinin yaşlılık aylığı bağlanmasında nazara alınamayacağı hususu gözetilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme neticesi karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 08.03.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.