Danıştay 6. Daire 2019/17713 Esas 2022/2155 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/17713
Karar No : 2022/2155


TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1-… Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- …Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …Galvaniz Tic ve Sanayi A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kocaeli ili, Gebze İlçesi, …Mahallesi, …ada, …parsel sayılı taşınmazın imar durumuna ilişkin Gebze Belediye Başkanlığının …tarih ve …sayılı işleminin dayanağı Gebze Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararı ile kabul edilen ve Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve plan hükümlerinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararda; dosyadaki bilgi ve belgeler ile yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden, 1/50.000 ölçekli çevre düzeni planındaki kentsel yerleşme alanları kullanımının alt ölçekli planlardaki kullanım karalarını içeren bir kullanım olarak yorumlanamayacağı, üst ölçekli imar planı hükümlerinde bölgedeki kullanımların devamını sınırlayan hükümler ile alt ölçekli imar planlarında bu alanlardaki mevcut kullanımlarının devamını sağlayan hükümlerin birbirleriyle uyumsuz olduğu, yapılaşma koşullarına ilişkin kararlarının ise tespit edilen hangi ihtiyaçların sonucunda alındığının açık olmadığı, uygulama imar planı hükümlerinde belirsiz, mevzuatlarda karşılığı bulunmayan, farklı şekillerde yorumlara açık ifadelerin uygulama imar planlarında yer almaması gerektiği, imar planının gösterim teknikleri açısından Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği ve eklerine uygun olarak hazırlanmadığı, alana üst ölçeklerde önerilen işlevsel dönüşümün gerektirdiği yapılaşma koşullarını tanımlayacak planlama süreçlerinin (analiz, sentez ve katılım süreçleri) sağlıklı biçimde işletilmediği, bu yönleriyle dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve plan hükümlerinin kamu yararı, şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarına uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :
Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planının üst ölçekli imar planlarına, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına uygun olduğu, İdare Mahkemesince iptaline karar verilen Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararının dava konusu taşınmaz ile bir ilgisinin bulunmadığı, dava konusu taşınmaza yönelik hazırlanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planının …tarih ve …sayılı Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile onaylandığı, bu haliyle temyize konu kararın uygulanmasının sıkıntılara neden olacağı ileri sürülmektedir.
Gebze Belediye Başkanlığı tarafından, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planının üst ölçekli imar planlarına, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına uygun olduğu, İdare Mahkemesince Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planının iptaline karar verilmiş ise de dava konusu taşınmazın …tarih ve …sayılı Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı plan onama sınırları içerisinde kaldığı, mahkeme kararının hatalı ve eksik incelemeye dayandığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Kocaeli ili, Gebze ilçesi, …Mahallesi, …ada, …parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararı ile 1/50.000 ölçekli 2025 Yılı Çevre Düzeni Planı kabul edilmiş, Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararı ile de 1/25.000 ölçekli ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği onaylanmıştır. Söz konusu nazım imar planları uyarınca Gebze Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararı ile kabul edilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği, Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararı ile onaylanmıştır. Davacı tarafından 27.05.2016 tarihli dilekçe ile maliki olduğu …ada, …parsel sayılı taşınmazın imar durumu hakkında bilgi verilmesi istemiyle yapılan başvuruya davalı Gebze Belediye Başkanlığı tarafından …tarih ve …sayılı yazı ile verilen cevap üzerine imar durumunun dayanağı olan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve plan hükümlerinin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, "nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan; uygulama imar planı da; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan" olarak tanımlanmıştır. Aynı Kanunun 6. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde ise, planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas olan uygulama imar planları ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmış, her planın bir üst kademedeki plana uygun olarak hazırlanması zorunluluğu getirilmiştir. Aynı Kanunun 8.maddesinin 1.fıkrasının (b) bendinde de; imar planının, nazım imar planı ve uygulama imar planından meydana geldiği, mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğunun sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planlarının ilgili belediyece yapılacağı ve yaptırılacağı hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, Gebze Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararı ile kabul edilen ve Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı, plan paftaları ve anılan imar planına ilişkin belediye meclis kararları incelendiğinde, davacıya ait taşınmazın anılan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile planlanmadığı, davacı tarafından dava dilekçesi ekinde sunulan ve taşınmazın imar durumuna ilişkin bilgileri ihtiva eden Gebze Belediye Başkanlığının …tarih ve …sayılı işleminde de belirtildiği üzere Gebze Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararı ile kabul edilen ve Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı plan onama sınırı içerisinde kaldığı ve "Emsal:1,50 Hmaks:10 kat yapılaşma koşullu ticaret alanı ve yol alanı" olarak belirlendiği, her ne kadar İdare Mahkemesince …tarih ve E:…, K:…sayılı dava dilekçesinin reddine yönelik kararda Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planından sonra alanda yeni ve güncel bir 1/1000 ölçekli uygulama imar planının …tarih ve …sayılı Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclis kararıyla onaylanarak yürürlüğe girdiği açıklamasına yer verilmiş ise de, dava konusu taşınmazın da bulunduğu alanın 3 bölge halinde planlamaya konu edildiği ve her bir bölgenin ayrı ayrı belediye meclis kararlarıyla kabul edilen 1/25.000, 1/5000 nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarıyla planlandığı, dava konusu taşınmazın 1. Bölge olarak tabir edilen planlama bölgesinde kaldığı ve bu bölgenin Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararı ile kabul edilen 1/25.000 ölçekli ve 1/5000 ölçekli nazım imar planları ile alt ölçekte ise Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile planlandığı, İdare Mahkemesince hatalı bir şekilde …ada, …parsel sayılı taşınmaz ile ilgisi bulunmayan …tarih ve …sayılı Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclis kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı incelenerek hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda, …ada, …parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda Gebze Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararı ile kabul edilen ve Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planının dava konusu olarak alınması suretiyle dayanağı Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararı ile kabul edilen 1/25.000 ölçekli ve 1/5000 ölçekli nazım imar planlarına, imar mevzuatına, şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına uygun olup olmadığı gerekirse yerinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle incelenmesi ve yeniden karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalıların temyiz istemlerinin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 24/02/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.