MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine asıl davada 16/05/2014 tarihinde birleştirilen davada 10/02/2016 tarihinde verilen dilekçelerle toplulaştırma işlemi sonucu oluşan tapunun iptali ve tescili talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda davanın ve birleşen davanın kabulüne dair verilen 22/04/2016 tarihli hükmün davalı ... vekili ve davalı Gıda ve Tarım Bakanlığı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
KARAR
1.DAVA
1.1. Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Şanlıurfa Merkez ilçesi Kepirli Köyü 121 ada 1 parsel sayılı taşınmazın arazi toplulaştırma çalışmaları sırasında Şanlıurfa Tapu Sicil Müdürlüğünce sehven Seyit Ahmet oğlu ... adına yazılması gerekirken, Mehmet oğlu ... adına tescil edildiğini beyanla 121 ada 1 parsel sayılı taşınmazın davalı adına sehven kaydedilen 8001/33413 hisseli tapusunun iptali ve ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
1.2. Davacı ... vekili birleşen dosya dava dilekçesinde; müvekkili, Şanlıurfa ili Merkez ilçesi Kepirli Köyü toplulaştırmadan önce 162 parsel sayılı ve 504,625 m2 alanlı taşınmazın 1/5 hisse maliki olduğunu, toplulaştırmaya tabi tutulan taşınmazda toplulaştırmadan sonra müvekkili adına tescil edilmesi gerekirken davalı adına sehven kaydedilen 8001/33413 hisseli tapusunun iptali ve davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
2.CEVAP
2.1. Davalı vekili, asıl dava yönünden cevap dilekçesinde özetle; dava konusu edilen taşınmazın müvekkili adına sehven kaydedilmediğini müvekkilinin ve davacı ..."in karşılıklı anlaşmaları sonucunda tescil edildiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
3. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
3.1. İlk derece mahkemesi davanın ve birleşen davanın kabulü ile Şanlıurfa ili Merkez ilçesi Kepirli Köyünde kain 121 ada 1 parsel sayılı taşınmazın mevcut tapu kaydının terkini ile, bu taşınmazın 8001/33413 hissesinin ... adına kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
5. TEMYİZ
5.1. Davalı ... ve Gıda Tarım Bakanlığı kararı temyiz etmiştir.
5.2 Temyiz Nedenleri
5.2.1. Davalı Gıda ve Tarım Bakanlığı vekili temyiz dilekçesinde; toplulaştırma işlemleri sonucu yerin doğru teslim edildiğini, Bakanlık işlemlerinde hukuka aykırılık bulunmadığını ileri sürmüştür.
5.2.2. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde; taşınmazın müvekkili adına sehven tescil edilmediğini, müvekkili ve davacı ...’in anlaşması sonucu tapuya bu şekilde tescil edildiğini ileri sürmüştür.
6.YARGITAY KARARI
6.1. Bilindiği üzere; ülkemizde, toprak toplulaştırmasına imkan veren genel bir hüküm “toprağın iyileştirilmesi” başlığını taşıyan Medeni Kanunun 755. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre “su yollarını düzeltme,sulama, bataklık yerlerini kurutma,yol açma,orman yetiştirme, arazileri toplulaştırma gibi iyileştirme işleri ancak ilgili maliklerin girişimleriyle yapılabilecekse" belirtilen işlerin yapılabilmesi için, arsaların (toprakların) yarısından fazlasına malik bulunan ve sayıca da maliklerin üçte ikisini teşkil eden kimselerin olumlu karar vermesi gerekir. Çoğunluk kararı alındıktan sonra diğer maliklerin alınan karara uyma mecburiyetleri vardır. Hemen belirtilmelidir ki, Medeni Kanunun 755. maddesini karşılayan İsviçre Medeni Kanunun 703. maddesi 3 Ekim 1951 tarihli Tarım Kanununun 121. maddesiyle değiştirilmiş, toplulaştırma belirli ölçüde kolaylaştırılmış, maliklerin üçte ikisinin değil,sadece salt çoğunluğunun olumlu oyu yeterli sayılmıştır. 6.2. Öte yandan, 22.05.1985 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 3202 sayılı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanunun 12/C maddesi ile Sulama dairesi Başkanlığına (sulu ve kuru tarım arazilerinde toplulaştırmaya uygun arazi sahipleri çoğunluğunun isteğine bağlı arazi toplulaştırılması için,etüt planlama,program ve projelerini hazırlamak, hazırlatmak,tasdikini yapmak,uygulama işlerini yapmak,yaptırmak) görevleri de verilmiştir.
6.3. Arazi toplulaştırma işlemlerini düzenleyen 24.09.1979 tarih 7/18231 sayılı Tüzükte, işlemlerin nasıl gerçekleştirileceği belirtilmiş, Tüzüğün 12 maddesinde ise (parsellerin derecelendirilmesine ilişkin harita, mülkiyet listesi ve derecelerin birbiri ile denkliğini belirten tablo, köyde görülebilecek bir yerde veya belediye tahtasında onbeş gün süreyle asılarak ilan olunur. Asılma ve indirilme bir tutanakla saptanır. Harita, liste ve tablonun ilan edildiği ayrıca köyün ve belediyenin bağlı olduğu ilçe veya il merkezinde alışılmış araçlarla duyurulur. Arazi malikleri derecelendirme harita, mülkiyet listesi ve tablosuna ilan gününden başlayarak yirmi gün içinde yazılı olarak derecelendirme kurulu başkanlığına itiraz edebilirler. Kurul itirazları onbeş gün içinde karara bağlar. Karar,ilgililerine yazılı olarak duyurulur. Bu karara, bildirim tarihinden başlayarak on gün içinde proje idaresi eliyle Bakanlığa itiraz edilebilir. Bakanlığın otuz gün içerisinde vereceği karar üzerine derecelendirme kesinleşmiş olur. Bu karar, ilgililere ayni biçimde duyurulur.) denilmiştir. Anılan Tüzükte öngörülen ve Bakanlar Kurulu kararı ile başlatılan arazi toplulaştırma işlemlerinin gerçekleştiriliş ve özellikle kesinleştirilme yöntemi dikkate alındığında Bakanlığın son kararına karşı, idari yargı yerinde dava açılabileceği kuşkusuzdur.
6.4. Somut olaya gelince; toplulaştırmaya ilişkin idarece yapılan ya da yaptırılan işlemin idari yargı yerine dava açılarak bozulmadığının, diğer bir deyişle hukuki varlığını koruduğunun anlaşılması durumunda; davanın yargı yolu bakımından reddine karar vermek gerekirken işin esasının incelenerek davanın ve birleşen davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile kararın BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer hususların incelenmesine şimdilik yer olmadığına, 13/10/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.