Danıştay 4. Daire 2018/421 Esas 2022/1126 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2018/421
Karar No : 2022/1126

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Vergi Dairesi Başkanlığı
(...Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av....

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, tasfiye olunarak tüzel kişiliği sona eren T.H. ... İnşaat Hırdavat ve Endüstriyel Makina San. Tic. Ltd. Şti'nin sahte fatura ticareti suretiyle komisyon geliri elde ettiği saptandığından bahisle takdir komisyonu kararına istinaden kanuni temsilci sıfatıyla adına tarh edilen üç kat vergi ziyaı cezalı 2011 yılı kurumlar vergisi, 2011/1-3, 4-6 dönemleri geçici vergi, 2012/4-6 dönemi gelir (stopaj) vergisinin kaldırılması istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... Vergi Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; şirketin yapılan faaliyeti ile orantılı sermaye organizasyon yapısına sahip olmadığı, yapılan yoklamalarda deposunun sürekli kapalı olduğu, işçi sayısı ve emtialar ile kurum kazancı arasında uyumsuzluklar olduğu, şirketin çalıştırdığını beyan ettiği işçiler nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumuna prim borcu olmasına rağmen ödemediğinden çalıştırıldığı beyan edilen işçilerin göstermelik olduğu, mal ve hizmet satın aldığını bildirdiği mükelleflerin büyük çoğunluğunun hakkında sahte fatura düzenlemekten dolayı vergi teknik raporu bulunan veya sahte belge düzenleme ihtimali nedeniyle haklarında olumsuz tespit bulunan firmalardan oluştuğu tespitlerine dayandığı, işyerinde demirbaş olarak büro malzemelerinin bulunduğu, muhtelif dönemlere ilişkin beyannamelerini verdiği tahakkuk eden vergilerin bir kısmını ödediği, emtiasının bulunduğu, ilgili dönemlerde komisyon karşılığı fatura düzenlediği yönünde hakkında yapılmış somut bir tespitin bulunmadığı, bu şekilde ulaşılan sonucun yasaya aykırı olduğu sonucuna varıldığından, takdir komisyonu kararları uyarınca Tas. Hal. ... İnş. Hırdavat ve End. Mak. San. Tic. Ltd. Şirketin kanuni temsilcisi ve tasfiye memuru olan davacı adına yapılan vergi ziyaı cezalı tarhiyatlarda hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Bölge İdare Mahkemesince; istinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacının kanuni temsilcisi ve tasfiye memuru olduğu ve tasfiye edilerek tüzel kişiliği ortadan kalkan T.H. ... İnşaat Hırdavat ve Endüstriyel Makina San. Tic. Ltd. Şirketinin hakkında düzenlenen vergi tekniği raporu ile sahte belge düzenleyicisi olduğu somut, yeterli ve hukuka uygun delillerle tespit edildiğinden davacı adına takdir komisyonunca belirlenen matrah üzerinden yapılan cezalı tarhiyatın yerinde olduğu, kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.
TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un “Kanundaki Terimler” başlıklı 3. maddesinde, "amme borçlusu veya borçlu" teriminin, amme alacağını ödemek mecburiyetinde olan hakiki ve hükmi şahısları ve bunların kanuni temsilci veya mirasçılarını ve vergi mükelleflerini, vergi sorumlusunu, kefili ve yabancı şahıs ve kurumlar temsilcilerini ifade ettiği belirtilmiş, "tahsil edilemeyen amme alacağı" terimi, amme borçlusunun bu Kanun hükümlerine göre yapılan mal varlığı araştırması sonucunda haczi kabil herhangi bir mal varlığının bulunmaması, haczedilen mal varlığının satılarak paraya çevrilmesine rağmen satış bedelinin amme alacağını karşılamaması gibi nedenlerle tahsil edilemeyen amme alacakları olarak, "tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağı" terimi ise amme borçlusunun haczedilen mal varlığına bu Kanun hükümlerine göre biçilen değerlerin amme alacağını karşılayamayacağının veya hakkında iflas kararı verilen amme borçlusundan aranılan amme alacağının iflas masasından tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması gibi nedenlerle tahsil dairelerince yürütülen takip muamelelerinin herhangi bir aşamasında amme borçlusundan tahsil edilemeyeceği ortaya çıkan amme alacakları şeklinde tanımlanmıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun "Kanuni Temsilcilerin Ödevi" başlıklı 10. maddesinde, tüzel kişilerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları halinde bunlara düşen ödevlerin kanuni temsilcileri tarafından yerine getirileceği, temsilcilerin bu ödevleri yerine getirmemeleri yüzünden tüzel kişiden tamamen veya kısmen alınamayan vergi ve buna bağlı alacakların kanuni ödevlerini yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınacağı öngörülmüştür.
Kanuni temsilcilerin Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergi, resim harç ve benzeri mali yükümlülükleri ile ilgili ödevlerinin ve vergi ile vergiye bağlı alacaklardan sorumluluklarının düzenlendiği VUK'un 10. maddesinde, kanuni temsilcilerin bu ödevleri yerine getirmemeleri yada eksik yerine getirmeleri halinde temsil ettikleri şirketin mal varlığından kısmen veya tamamen alınmayan vergi boçlarından sorumlu olacakları bir başka ifadeyle, asıl yükümlü şirkette, kanuni temsilcisinin ihmali (kusuru) nedeniyle alınamayan vergilerin, kanuni temsilcilerin mal varlığından tahsil edileceği belirtilmiştir.
Buna göre, kanuni temsilci, temsil ettiği asıl mükellef yada sorumlusunun yasal ödevlerini, onların nam ve hesaplarına yerine getiren ve dolayısıyla alacaklı vergi dairesinin asıl mükellef şirketten tahsil edilemeyen veya edilemeyeceği anlaşılan verginin doğduğu dönemde temsilci olan kişinin kusuru (ihmali) esas alınarak dolayısıyla muhatap aldığı kişi olmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden davacının 20/07/2010 tarihinden 01/07/2011 yılına kadar kanuni temsilcisi 06/07/2011 tarihinden itibarende tasfiye memuru olduğu Tas. Hal. ... İnş. Hırdavat ve End. Mak. San. Tic. Ltd. Şirketi hakkında düzenlenen ...tarih ve ...sayılı vergi tekniği raporunda; mükellefin İstanbul İli, Avcılar İlçesi, ...Mah. ...Sokak, No:...adresinde hırdavat malzemesi ve el aletleri toptan ticareti işi ile iştigal etmek üzere 19/07/2010 tarihinde mükellefiyet tesis ettirdiği, mükellefin sahte belge düzenleme yönünden incelenmesinin istenilmesi üzerine 2010 ve 2011 yıllarına ilişkin defter ve belgelerin ibrazı için ilgili yazının tasfiye memuruna tebliğ edilmesine karşın ibraz edilmediği, incelemenin tarh dosyası üzerinden tamamlandığı, mükellef kurum hakkında 19/07/2010 tarihli işe başlama bildiriminde, iş yerinin aylık kirasının 700,00 TL olduğu, 20/07/2010 tarihli işe başlama yoklamasında, iş yeri mülk sahibinin ... isimli kişi olup, aylık kirasının 700,00 TL olduğu, bir çalışanın bulunduğu, muhasebe işlerinin ... tarafından yürütüleceği, iş yerinde demirbaş olarak üç masa, muhtelif raflar ve bilgisayar bulunduğu, emtia olarak 52 matkap, 175 adet 17,5 kg boya çatı kaplama malzemesi, plastik boru ve şirket ortağının beyanına göre 20.000,00 TL değerinde emtia bulunduğu, ...Sitesi ...İş Merkezi ...adresinde 20/09/2010 tarihli depo açılış yoklamasında, iş yerine defaaten gidildiği ve kapalı oluşu ve şirket ortakları ile çalışanların iş yerinde olmaması sebebiyle her hangi bir hususun tespit edilemediği, 07/03/2011 tarihli mükellef durum tespiti amacıyla yapılan yoklamada, iş yerinin 19/07/2010 tarihinden beri faaliyete devam ettiği, iş yerinin aylık kirasının 700,00 TL olup, iki çalışan işçinin bulunduğu, mükellefin muhasebecisinin olduğu, yevmiye defterinin tasdik ettirildiği ve iş yerine ait 03/09/2010 tarihinden beri bir deposunun bulunduğu, 27/01/2012 ve 14/05/2012 tarihli yoklamalarda mükellefin belirtilen adreste bulunmadığı ve tanınmadığı, söz konusu adrese başka bir mükellefin 2012 Nisan ayında taşındığı hususlarının tespit edildiği, mükellef kuruma ait motorlu taşıt bilgisinin bulunmadığı, 2010 ve 2011 yılı kurumlar vergisi ve katma değer vergisi beyannamelerinin verildiği, verilen muhtasar beyannamelere göre mükellefin 2010/ Temmuz ayında iki, Ekim ayında üç, 2011 Ocak ayında üç, Nisan ayında iki işçi çalıştırdığının anlaşıldığı, 2011/Temmuzundan sonra işçi çalıştırdığına ilişkin beyanın olmadığı, mükellefin çalıştırdığını beyan ettiği işçiler nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumu'na 211.746,27 TL işyeri borç aslı ve 60.056,76 TL gecikme zammı tutarında prim borcu olduğu ve primlerini ödemediği, toplam 13.449,25 TL vergi borcu bulunduğu ve 17.892,98 TL vergi ödediği, mal ve hizmet alımında bulunduğu mükellefler hakkında bir kısmı için vergi tekniği raporu düzenlendiği, bir kısmının ise özel esaslara alındığı, mükellefin 2010 yılında 1.569.144,00 TL mal veya hizmet satışında bulunmasına karşılık mükelleften mal veya hizmet satın alan mükelleflerin beyan ettikleri satış tutarının toplam 1.287.589,00 TL olduğu, 2011 yılında ise 4.868.341,00 TL mal veya hizmet satışında bulunmasına karşılık mükelleften mal veya hizmet satın alan mükelleflerin beyan ettikleri satış tutarının toplam 4.789.505,00 TL olduğu, 2010 yılında mal ve hizmet satın aldığı mükelleflerin %87'si hakkında, 2011 yılında %93'ü hakkında sahte belge düzenlemekten dolayı vergi teknik raporu bulunduğu ve sahte belge düzenleme ihtimali nedeniyle haklarında olumsuz tespit bulunan firmalardan oluştuğu diğer bir kısmının ise sahte belge düzenleme ihtimallerine binaen incelemeye sevk edildiği tespitlerine yer verilmiştir.
Davacının kanuni temsilcisi ve tasfiye memuru olduğu Tas. Hal. ... İnş. Hırdavat ve End. Mak. San. Tic. Ltd. Şirketin ilgili dönemlerde komisyon karşılığı fatura düzenlediğine yönelik ulaşılan sonucun şirketin yapılan faaliyeti ile orantılı sermaye organizasyon yapısına sahip olmadığı, yapılan yoklamalarda deposunun bulunduğu ancak sürekli kapalı olduğu, işçi sayısı ve emtialar ile kurum kazancı arasında uyumsuzluklar olduğu, şirketin çalıştırdığını beyan ettiği işçiler nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumuna prim borcu olmasına rağmen ödemediğinden çalıştırıldığı beyan edilen işçilerin göstermelik olduğu, mal ve hizmet satın aldığını bildirdiği mükelleflerin büyük çoğunluğunun hakkında sahte fatura düzenlemekten dolayı vergi teknik raporu bulunan ve sahte belge düzenleme ihtimali nedeniyle haklarında olumsuz tespit bulunan firmalardan oluştuğu tespitlerine dayandığı, işyerinde demirbaş olarak büro malzemelerinin bulunduğu, muhtelif dönemlere ilişkin beyannamelerini verdiği tahakkuk eden vergilerin bir kısmını ödediği hususları dikkate alındığında Tas. Hal. ... İnş. Hırdavat ve End. Mak. San. Tic. Ltd. Şirketinin gerçek bir ticari faaliyette bulunmadığı, komisyon karşılığında sahte fatura düzenleme amacı ile mükellefiyetine devam ettiği sonucuna varılmıştır. Bu durumda geçen şirketin kanuni temsilcisi ve tasfiye memuru olan davacı adına yapılan tarhiyatta re'sen tarh sebebinin oluştuğu sonucuna varıldığından, aksi yönde verilen temyize konu kararda hukuki isabet görülmemiştir.
Bu durumda, Vergi Dava Dairesince takdir komisyonunca şirket hakkında düzenlenen vergi tekniği raporuna dayanılarak matrah takdir edildiği anlaşıldığından, matrahın bulunuş biçimi bakımından bir değerlendirme yapılarak hangi tutarların ve oranların esas alındığının araştırılması suretiyle yeniden karar verilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, kesilen üç kat vergi ziyaı cezası ve geçici vergi aslı yönünden de yeniden değerlendirme yapılacağı tabiidir.


KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. Temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 24/02/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.