Mahkemesi : Kütahya 2. Asliye Hukuk Hakimliği (Tic. Mah. Sıf.)
Tarihi :11.09.2014
Numarası :2013/353-2014/364

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak talebine ilişkin olup, mahkemece davanın reddine dair verilen karar, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı davasında davalı ile aralarında düzenlenen sözleşme ile Ilıca Sosyal Tesisleri yapımı işini üstlendiğini, işin yapımı sırasında davalı idarenin talebi ile sözleşme dışı imalâtlar yaptığını, bunların bedellerinin 152.652,10 TL+KDV olduğunu ancak kendisine sadece 22.494,68 TL ödendiğini belirterek bakiye 130.152,42 TL"nin davalıdan tahsilini talep etmiştir. Davalı savunmasında işin devamı sırasında sözleşmenin eki olan YİGŞ"nin 22. maddesine göre % 10 kapsamında ilave işin davacı tarafından yapıldığını, bedelinin ödendiğini, davacının itiraz hakkının bulunmadığını açıklayarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece davacının ara ve kesin hakedişler ile kesin hesaba sözleşme eki YİGŞ"in 41. maddesine göre süresinde itirazda bulunmadığından davanın reddine karar verilmiştir.
Taraflar arasında 16.05.2006 tarihli sözleşmenin düzenlendiği, işin devamı sırasında sözleşme dışı imalatların yapıldığı ihtilafsızdır. Yine taraflar arasında düzenlenen tarihsiz mutabakatnamede % 10 kapsamında kalan sözleşme dışı imalatlar için davacıya 22.494,68 TL"nın ödenmesine karar verildiği, bu bedelin davacıya ödendiği de ihtilafsızdır. Davacı yaptığı imalatın bedelinin ödenen bu miktarın üzerinde olduğunu iddia etmektedir.
Sözleşmenin eki olan yapım işleri genel şartnamesi sözleşme tarihinde yürürlükte olan 1086 sayılı HUMK"nın 287. ve 6100 sayılı HMK"nın 197. maddesine göre delil sözleşmesi niteliğinde olup mahkemelerce görevi gereği kendiliğinden gözetilmesi gerekir. Yüklenicinin sözleşme kapsamında yaptığı imalatlarla ilgili olarak talepte bulunabilmesi için söz konusu şartnamenin 40 ve 41. maddelerine göre hakediş raporunun "idareye verilen ... dilekçemde yazılı ihtirazi kayıtla" cümlesini yazarak imzalaması gerekir. Yüklenicinin itirazını bu şekilde bildirmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul etmiş sayılacağı hükmü bulunmaktadır. Sözleşme dışı olan ve hakedişe girmeyen imalatlar için ise bu şekilde bir itirazın bulunmasına gerek yoktur. Yine aynı şartnamenin 21. maddesinde götürü bedelli işlerde sözleşme kapsamında kalması halinde %10 fazla imalâtın sözleşme fiyatlarıyla, %10"u aşan imalatın sözleşme ve işin yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan 818 sayılı BK"nın 413 ve devamı maddeleri gereğince iş sahibi yararına olması koşuluyla yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçleriyle, sözleşmede ve eki belgelerde bulunmayıp proje değişikliği şartlarının gerçekleşmesi halinde idare tarafından talep edilen ihale dokümanı ve teklif kapsamında fiyatı verilmemiş yeni iş kalemleri ve gruplarının bedellerinin de şartnamenin 22. maddesinin 2. fıkrası belirlenerek yükleniciye ödenmesi gerekir.
Somut olayda davacı tarafından sözleşme dışı imalat yapıldığı iddia edildiğine göre bu iddianın sözleşme eki YİGŞ hükümlerine göre değerlendirilmesi gerekir. Yukarıda açıklandığı gibi sözleşme dışı imalatlar için hakedişlere ihtirazi kayıt konulmasına gerek yoktur. Bu nedenle mahkemenin olaya uygun olmayan gerekçe ile davanın reddine karar vermesi doğru olmamıştır. Mahkemece yapılması gereken iş bilirkişilerden alınacak ek rapor ile öncelikle sözleşme kapsamında yapımı gereken imalâtların yapılıp yapılmadığının saptanması, bundan sonra %10 oranda yapıldığı belirtilen imalâtların denetime açık bir şekilde belirlenip bedellerinin sözleşme fiyatlarıyla hesaplattırılması, bu oranı aşan imalatın yapıldığının tespiti ve bunların iş sahibinin yararına olmasının belirlenmesi halinde bedellerinin yapıldığı yıl piyasa rayiçlerine göre hesaplanması, mutabakatnameye göre davalı tarafından sözleşme dışı imalatlar için ödendiği anlaşılan 22.494,68 TL"nın mahsubu ile sonucuna göre karar verilmesinden ibarettir. Açıklanan bu gerekçe ile mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, 02.06.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.