Danıştay 8. Daire 2022/912 Esas 2022/1163 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/912
Karar No : 2022/1163

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Merkezi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, 2014 YDS Sonbahar Dönemi sınav sonucunun hayatın olağan akışına aykırı olarak değerlendirilmesi nedeniyle 6114 sayılı Kanunun 9. maddesinin 8. fıkrası uyarınca … tarih ve … sayılı ÖSYM Yönetim Kurulu kararı ile eşdeğer sınava çağrılması üzerine davacının eşdeğer sınava girmediğinden bahisle 2014 YDS Sonbahar Dönemi sınav sonucunun geçersiz sayılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Sınav Hizmetleri Daire Başkanlığı işlemi ile bildirilen … tarih ve … sayılı ÖSYM Yönetim Kurulu kararının iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacının eşdeğer sınava çağrılması üzerine 2018-06-08 01:07:56.30 ve 2018-06-08 01:08:23.36 tarihlerinde sınava giriş belgesi dökme ekranına girdiğinin tespit edildiği, adına sınav giriş belgesi düzenlenmiş olmakla birlikte bu belgeyi görüntülemesi ve çıktı olarak almasının sistem tarafından engellendiği, engelleme sebebinin sistemde yaşanan bir aksaklık olmayıp başvurusunda geçerli bir fotoğrafının bulunmamasından kaynaklı olduğu, Yabancı Dil Bilgisi Seviye Belirleme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik doğrultusunda hazırlanan 2014 Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı Sonbahar Dönemi Kılavuzunda sınava başvuran adayların, kılavuzda ve ilgili mevzuatta yer alan düzenlemeleri kabul etmiş sayıldıklarının ve Merkez kayıtlarında geçerli bir fotoğrafı bulunmayan adayların başvurularını diledikleri bir başvuru merkezi (ÖSYM Sınav Koordinatörlükleri veya başvuru merkezleri) aracılığıyla yapacakları kural altına alınarak sistemde geçerli bir fotoğraf bulundurma yükümlülüğünün adaylara verildiği, davacının da sınav giriş belgesi düzenlemediğinden bahisle eş değer sınava katılmadığının anlaşıldığı, buna göre, 6114 sayılı Kanunun 9/8. maddesi ile adayın eşdeğer sınava tabi tutularak olağandışılık tespiti yapılan sınava yönelik şüphenin ortadan kaldırılması amaçlandığından, davacının bu mazeretinin haklı bir mazeret olarak kabulüne olanak bulunmadığı gibi eşdeğer sınava girme yükümlülüğünü de ortadan kaldırmayacağı, bu durumda, davacının olağan dışı görülen 2014 YDS Sonbahar Dönemi sınav sonucunun geçersiz sayılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından çağrılmış olduğu eşdeğer sınava katılmak istediği halde sistemin engellemesi nedeniyle giremediği, bu sorumluluğun kendisine yükletilmesinin hukuka aykırı olduğu, bahsi geçen sınava kendisi adına davalı idarenin başvuru yapacağının bildirildiği, sınava kendisi başvurmuş olsaydı fotoğrafa ilişkin eksikliği de tamamlayacağı, öte yandan eşdeğer sınava çağrılmasına yönelik işlemin kanunların geriye yürümezliği ilkesine aykırı olduğu belirtilerek temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : 6114 sayılı Kanunun 9/8. maddesi uyarınca 12.03.2018 tarih ve 2018/11.04 sayılı ÖSYM Yönetim Kurulu kararı ile eşdeğer sınava çağrılmasına karar verilen davacının, 09.06.2018 tarihinde uygulanacak olan e-YDS 2018/06 sınavına mazeretsiz olarak katılmadığı, dava konusu işlem ile de davacının olağandışı bulunan 2014 YDS Sonbahar Dönemi sınav sonucunun geçersiz sayıldığı, YDS sınavının 04.01.2013 tarih ve 28518 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yabancı Dil Bilgisi Seviye Belirleme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca ÖSYM tarafından yapılan bir sınav olduğu, anılan Yönetmeliğin 6. maddesinde YDS sınavına ilişkin başvuru, ilan, sınav yapılacak yerler, sınav bedeli ile bu bedelin tahsil usulü, sınava girişte uygulanacak kurallar, sınav usulü ile sınav yapılacak diller, sınav sonuçlarının duyurulması, sınav sonuçlarına itiraz ve sınavla ilgili diğer hususların Maliye Bakanlığı, Devlet Personel Başkanlığı ve Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı arasında imzalanacak çoklu protokolle belirleneceğinin hüküm altına alındığı, ilgili Yönetmelik ve protokol doğrultusunda hazırlanan 2014 YDS Sonbahar Dönemi kılavuzunun 6114 sayılı Kanunun 7/5. maddesi uyarınca adaylara tebliğ hükmünde olmak üzere Başkanlığın internet sitesinde yayınlandığı, yayınlanan kılavuzda sınava başvuran adayların kılavuzda ve ilgili mevzuatta yer alan düzenlemeleri kabul etmiş sayıldıklarının belirtildiği, söz konusu kılavuzda ise ÖSYM kayıtlarında geçerli bir fotoğrafı bulunmayan adayların başvurularını başvuru merkezi aracılığıyla yapmaları gerektiğinin belirtildiği, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Davacının çağrılmış olduğu eşdeğer sınava (09.06.2018 tarihli e-YDS) ilişkin davalı idarenin internet sitesinde yayınlanan 2018 Elektronik Yabancı Dil Sınavı (e-YDS) Kılavuzunun "2.3.ÖSYM Sınav Koordinatörlükleri/Başvuru Merkezlerinden Yapılacak İşlemler" başlıklı bölümünde; ÖSYM Aday İşlemleri Sisteminde kayıtlı adaylardan geçerli fotoğrafı bulunmayanların, fotoğraf güncelleme işlemlerini ilgili sınavın yapılacağı hafta Perşembe günü (07.06.2018) saat 17.00'ye kadar ÖSYM Sınav Koordinatörlüklerinden veya fotoğraf güncellemeye yetkili başvuru merkezlerinin birinden yaptırmak zorunda olduğu, bu işlemi yaptırmayan adaylara sınav giriş belgesi düzenlenmeyeceği ve bu adayların sınava alınmayacağı, "geçerli fotoğraf" deyiminden ise, son 50 ay içerisinde herhangi bir başvuru merkezinden çekilmiş ve ÖSYM tarafından reddedilmemiş fotoğrafların anlaşılması gerektiği belirtilmiştir.
Somut olayda, 2014 YDS Sonbahar Dönemi sınav tarihinin (07.09.2014) eşdeğer sınavın yapılacağı tarih olan 09.06.2018 tarihinden geriye doğru 50 aylık dönem içinde kaldığı anlaşılmakta olup adayın 2014 YDS Sonbahar Dönemi sınavı ile ilgili sistemde kayıtlı bir fotoğrafının bulunmadığına ilişkin davalı idarenin bir iddiası da bulunmadığından; yapılacak ara kararla adayın eşdeğer sınav tarihinden önceki 50 aylık dönem içinde katılım sağladığı sınavlara ilişkin başvuru bilgilerini içerir dokümanın davalı idareden istenmesi, dosyaya sunulacak evraka göre gerekli değerlendirmenin yapılarak temyiz isteminin karara bağlanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 20/B maddesi uyarınca işin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. … İdare Mahkemesinin .. tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz yargılama giderlerinin temyiz başvurusunda bulunan üzerinde bırakılmasına, posta giderleri avansından artan tutarın istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanun'un 20/B maddesi uyarınca kesin olarak 24/02/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.


KARŞI OY :
(X)- Dava konusu işlem, davacının eşdeğer sınava çağrılmasına rağmen belirtilen tarihte sınava katılmadığı gerekçesiyle şüpheli bulunan 2014 YDS Sonbahar Dönemi sınav sonucunun geçersiz sayılmasına ilişkin olup öncelikle davacının eşdeğer sınava çağrılmasını gerektirebilecek maddi ve hukuki olguların somut olayda bulunup bulunmadığının ortaya konulması gerekmektedir.
6114 sayılı Kanunun 9/8. maddesi, davalı idareye sınavlardan sonra incelenen sınav belgelerinde, elektronik kayıtlarda veya yapılan analizlerde olağan dışı bulgulara rastlanması halinde adayların, maliyeti Başkanlık tarafından karşılanmak üzere Yönetim Kurulu kararı ile eşdeğer sınava çağırabilmesine olanak tanıyor ve yetki veriyor ise de, anılan maddede tanınan yetkinin Anayasa'da belirlenen hukuk devleti ilkesine uygun olarak kullanılması gerektiği, uyuşmazlıkta 2014 yılı YDS Sonbahar Dönemi için davacının sınav sorularını önceden ele geçirdiği veyahut kopya çektiği ya da sınavın tümü ile ilgili soruların önceden alındığı, toplu olarak kopya çekildiği vs. gibi herhangi bir durumun bu sınav bakımından mevcut olmamasına rağmen sadece davacının daha önceden girdiği sınavlarda aldığı notlar kıyaslanarak davaya konu işlemin tesis edildiği, bu şekilde yapılan bir değerlendirme sonucu 6114 sayılı Kanunun 9/8. maddesinde tanınan yetkinin kullanılmasının hukuk devleti ve hukuki güvenlik ilkesini ihlal edeceği anlaşıldığından, eşdeğer sınava çağırma işleminde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Öte yandan, benzer bir davada; ortaöğretim diploma notu itibariyle okulundaki öğrencilerin ortalamasından daha düşük bir ortalama ile Diyarbakır Anadolu Lisesi'nden mezun olan Mürsel Eren'in, 1981-1999 yılları arasında üniversiteye girişte ÖSS ve ÖYS olmak üzere iki basamaklı sınav sisteminin uygulandığı dönemde, 1994,1995,1996 yıllarında yapılan Öğrenci Seçme Sınavını kazanamadığı için bu yıllarda ÖSYS'ye giremediği, 1997 yılında yapılan sınavların birinci basamağında asgari puan olan 105 puanın üzerinde bir puan alarak 131 puan ile sınavın ikinci basamağına katılmaya hak kazandığı, 1997 ÖYS'de 493 puan almış olmasına rağmen seçtiği üniversite programlarından birine yerleştirmesinin yapılmadığı, aldığı yüksek puana rağmen seçtiği üniversite programlarından birine neden yerleştirilmediğini soran ilgiliye idare tarafından verilen cevapta, üç profesörden müteşekkil akademik konsey tarafından sınav sonuçlarının değerlendirildiği ve ilgilinin, geçmiş yıllardaki düşük puanları dikkate alındığında bu başarısının izah edilemediği, dolayısıyla bu başarıyı kendi bilgi ve becerisiyle elde etmediği görüşü üzerine 1997 yılında girdiği ÖSYS sonucunun geçersiz sayılmasına karar verildiği olayda, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 1 No’lu Protokol’ünün 2. maddesi çerçevesinde eğitim hakkından yoksun bırakıldığı iddiasıyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yapılan başvuruda, Mahkemenin 17.01.2006 tarihli kararıyla, başvuranın kopya çektiğine dair bir kanıt veya bu hususta aleyhine yöneltilen açık bir suçlama olmadığı kopya çeken adayın sınav sonuçlarının iptal edilmesinin, ÖSYM'nin takdirine bırakılan bir mesele değil, merkezin görevlerinden biri olduğu, bu bakımdan Akademik Konseyin veya mahkemelerin söz konusu davada başvuranın uygunsuz davranışta bulunduğunu kanıtlayamamış olması ve 1997 senesinde düzenlenen sınava dershaneye giderek hazırlanmış olduğu açıklamalarına da itiraz edilmediği göz önünde bulundurularak başvuranın iyi sonuçlar almasının açıklanamaz olduğuna dair Akademik Konsey tarafından varılan sonucun, savunulmasının mümkün olmadığı, bu nedenle, başvuranın sınav sonuçlarını feshetme kararının, yasal ve makul bir temele dayanmadığı sonucuna varılarak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 1 No'lu Protokol’ünün 2. maddesinde yer alan "eğitim hakkının" ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.
Buna göre, sınavların güvenilirlik, gizlilik, tarafsızlık, bilimsellik ilkeleri çerçevesinde ve adaylara fırsat eşitliği sağlayacak biçimde yapılması, uygulanan sınavlarda gerekli her türlü güvenlik önlemlerinin alınması görevinin davalı idarenin sorumluluğunda olduğu, davacının girmiş olduğu 2014 YDS Sonbahar Dönemi sınavında, sınav güvenliğinin ihlali sonucunu doğurabilecek herhangi bir somut ve nesnel bir bulguya rastlanılmadığı, davacının bir önceki sınav sonucuna göre gösterdiği başarı oranının hayatın olağan akışına aykırı bulunmadığı, hal böyle iken eşdeğer sınava çağrılmasına dair işlemin sorumluluğunun davacıya yükletilemeyeceği, somut bir tespit bulunmazken şüpheli bulunan sınavının geçersiz sayılacağı tehdidi altında yeniden sınava hazırlanmasının kendisinden beklenemeyeceği açık olup; yukarıda yer verilen Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin ihlal kararında yer alan gerekçeler de nazara alındığında, davacının eşdeğer sınava çağrılması yönünde tesis edilen işlem ile bu sınava katılmadığından bahisle sınavının geçersiz sayılmasına yönelik tesis edilen işlemin hukuka aykırı olduğu açıktır.
Açıklanan nedenlerle; davanın reddine ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği görüşü ile anılan kararın onanmasına yönelik çoğunluk kararına katılmıyorum.