Adalet Bakanlığının, 30/01/2019 tarihli yazısı ile uyuşturucu madde ticareti suçundan hükümlü ... hakkındaki yasaklanmış hakların geri verilmesinin talep edilmesi üzerine, yasaklanmış haklarının bulunmadığının tespitine ve talep hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin Erzurum 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 10/01/2018 tarihli ve 2018/10 değişik iş sayılı kararının kanun yararına bozulmasına yönelik talebi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca 11/02/2019 tarihli ihbar yazısı ekinde dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşıldı.
Dosya incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
A) Konuyla İlgili Bilgiler:
1- Sanığın 18/09/2005 tarihinde işlediği iddia olunan uyuşturucu madde ticareti suçundan dolayı TCK’nın 188/3, 192/3, 62/1 ve 52. maddeleri uyarınca 3 yıl 9 ay hapis ve 1.500 Türk lirası adlî para cezaları ile cezalandırılmasına dair Erzurum 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 02/03/2007 tarihli ve 2007/2 esas, 2007/59 sayılı kararının 13/02/2008 tarihinde kesinleştiği,
2- Hükmün infazının 06/09/2011 tarihinde tamamlanmasını müteakip hükümlünün 18/12/2017 tarihli dilekçe ile yasaklanmış haklarının iade edilmesini talep etmesi üzerine, Erzurum 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 10/01/2018 tarihli ve 2018/10 değişik iş sayılı kararı ile “cezanın infazı tamamlanmış olduğu, ayrıca yasak hakların geri verilmesi kurumunun 5237 sayılı TCK dışındaki bir yasadan dolayı mahkum olunması haline münhasır olduğu” gerekçesi ile "yasaklanmış haklarının bulunmadığının tespitine” karar verildiği ve kararın yasa yolu incelemesinden geçmeden kesinleştiği,
Anlaşılmıştır.
B) Kanun Yararına Bozma Talebi:
Kanun yararına bozma talebi ve ihbar yazısında, "Yasaklanmış hakların geri verilmesine ilişkin karara dayanak teşkil eden 5352 sayılı adlî Sicil Kanunu 13/A maddesinde yer alan, ""5237 sayılı Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunların belli bir suçtan dolayı veya belli bir cezaya mahkûmiyete bağladığı hak yoksunluklarının giderilebilmesi için, yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilebilir. Bunun için; Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları saklı kalmak kaydıyla, a) Mahkûm olunan cezanın infazının tamamlandığı tarihten itibaren üç yıllık bir sürenin geçmiş olması, b) Kişinin bu süre zarfında yeni bir suç işlememiş olması ve hayatını iyi halli olarak sürdürdüğü hususunda mahkemede bir kanaat oluşması gerekir."" şeklindeki düzenleme dikkate alındığında, hükümlünün mahkûm olduğu 3 yıl 9 ay hapis cezasının 06/09/2011 tarihinde, 1.500,00 Türk lirası adlî para cezasının ise 22/07/2008 tarihinde infaz edildiği cihetle, yasaklanmış hakkı bulunmadığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kararın verildiği 10/01/2018 tarihinde 3 yıllık sürenin dolduğu, sanığın yasaklanan hakların geri verilmesi talebinde bulunulabileceği, mahkemesince yapılacak değerlendirmede sanığın daha sonra yeni bir suç işleyip işlemediği incelenerek, hayatını iyi hâlli olarak sürdürdüğü
hususunda kanaate ulaşılması durumunda yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilmesi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmemiştir." denilerek, Erzurum 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 10/01/2018 tarihli ve 2018/10 değişik iş sayılı kararının bozulması istenmiştir.
C) Konuyla İlgili Hukuksal Düzenlemeler:
a) 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun “Yasaklanmış Hakların Geri Verilmesi” başlıklı 13/A maddesinin 1. fıkrası:
(1) 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunların belli bir suçtan dolayı veya belli bir cezaya mahkûmiyete bağladığı hak yoksunluklarının giderilebilmesi için, yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilebilir. Bunun için; Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları saklı kalmak kaydıyla,
 a) Mahkûm olunan cezanın infazının tamamlandığı tarihten itibaren üç yıllık bir sürenin geçmiş olması,
 b) Kişinin bu süre zarfında yeni bir suç işlememiş olması ve hayatını iyi halli olarak sürdürdüğü hususunda mahkemede bir kanaat oluşması,  gerekir.
…b) 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun “Adlî Sicil Bilgilerinin Silinmesi” başlıklı 9. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi:
(1) Adlî sicildeki bilgiler; a) Cezanın veya güvenlik tedbirinin infazının tamamlanması,… Adlî Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce silinerek, arşiv kaydına alınır.
…c) 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun “Adlî Sicil ve Arşiv Bilgilerinin Silinmesi” başlıklı 12. maddesinin 1. fıkrası:
Arşiv bilgileri;
a) İlgilinin ölümü üzerine,
b) Anayasanın 76 ncı maddesi ile Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunlarda bir hak yoksunluğuna neden olan mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren;
1. Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşuluyla onbeş yıl geçmesiyle,
2. Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşulu aranmaksızın otuz yıl geçmesiyle,
c) Diğer mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren beş yıl geçmesiyle, tamamen silinir.
Ç) Konunun Değerlendirilmesi:
Somut olayda, uyuşturucu madde ticareti yapma suçundan hükmedilen cezanın infazının tamamlanarak 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun 9. maddesi gereğince arşiv kaydına alındığı anlaşılmıştır.
Daha sonra, hükümlünün yasaklanmış haklarının iade edilmesini talep etmesi üzerine, her ne kadar Mahkemece “hükümlünün yasaklanmış bir hakkının bulunmadığı, zira TCK’nın 53. maddesi uyarınca hapis cezasının kanunî sonucu olarak hükmedilen hak yoksunlukların cezanın infazı ile birlikte sona ereceği, hükümlünün de cezasını infaz ettiğinden dolayı TCK’nın 53. maddesi uyarınca hükmedilmiş olan hak yoksunluklarının kendiliğinden kalkacağı, ayrıca yasak hakların geri verilmesi kurumunun 5237 sayılı TCK dışındaki bir yasadan dolayı mahkum olunması haline münhasır olduğu” gerekçesi ile "yasaklanmış haklarının bulunmadığının tespitine” karar verilmiş ise de,
Hükümlülük kararında açıkça hükmedilmese bile bir suçtan mahkûmiyetin doğal neticesi olarak Anayasa’nın 76. maddesi ve diğer özel kanunlarda yer alan "seçme ve seçilme
hakkından yoksun kılınma", "kamu hizmetlerinden yasaklanma", "memuriyetten mahrumiyet" gibi, bir suçtan mahkûmiyetin sonucu olan hak yoksunluklarının yasak hakların geri verilmesi yoluyla giderilebileceği, somut olayda da hükümlü hakkındaki infaz edilmiş sayılarak arşiv kaydına alınmış olan mahkûmiyetin yukarıda bahsedilen hak yoksunluklarına yol açacağı cihetle,
Uyuşturucu madde ticareti suçundan verilen mahkûmiyet hükmünün doğal sonucu olarak yasaklanan haklarının geri verilmesi talebinde bulunan hükümlünün hukukî durumunun 5352 sayılı Yasanın 13/A maddesinde belirtilen şartlar ışığında değerlendirilerek olumlu veya olumsuz bir karar verilmesi gerekirken, hatalı gerekçeyle “yasaklanmış haklarının bulunmadığının tespitine” karar verilmesi yasaya aykırı olup, kanun yararına bozma talebi yerinde görülmüştür.
D) Karar :
Açıklanan nedenlere göre; yasaklanmış haklarının bulunmadığının tespitine ilişkin Erzurum 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 10/01/2018 tarihli ve 2018/10 değişik iş sayılı kararının 5271 sayılı CMK"nın 309. maddesinin 3. fıkrası gereğince kanun yararına BOZULMASINA, aynı Kanun"un 309. maddesinin 4. fıkrasının (a) bendi uyarınca gerekli işlemin yapılması için, dosyanın Adalet Bakanlığına iletilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine, 25.02.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.