21. Hukuk Dairesi 2017/4270 E. , 2018/8937 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
KARAR
A)Davacı İstemi:
Davacı , davalı Bakanlığa bağlı okulda ücretli öğretmen olarak tam gün esasına göre çalışmasına karşın sigorta primlerinin eksik yatırıldığını belirterek eksik bildirilen hizmetinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
B)Davalı Cevabı:
Davalı Bakanlık 5510 sayılı Yasanın 80/1-h maddesi uyarınca davacının ek ders saati toplamının 7.5 saate bölünmesi suretiyle hesaplanarak, sigorta priminin yatırıldığını, ücretli öğretmenle kadrolu öğretmenin aynı durumda değerlendirilemeyeceğini, davanın reddini savunmuştur.
Fer"i müdahil Sosyal Güvenlik Kurumu vekili, 5 yıllık hak düşürücü sürenin dolduğunu, çalışmanın hiçbir duraksamaya neden olmayacak şekilde tespit edilmesi gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı :
İlk derece mahkemesince, davacının Kuruma bildirilen tarih aralıklarında ek ders ücreti karşılığı sınıf öğretmeni olarak tam gün ve sürekli olarak çalıştığı kanaatiyle davanın kabulüne, ... bünyesinde 2011 yılının haziran ayından 2015 yılının haziran ayına kadar, davacının talebi ile sınırlı olarak SGK"ya iş veren tarafından bildirim yapılmayan 467 gün boyunca sürekli ve tam gün olarak hizmetinin tespitine karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu ;
Fer"i müdahil vekili istinaf talebinde bulunmuştur.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı;
Bölge Adliye Mahkemesince, ücretli öğretmenlerin hizmet akdine dayalı olarak genelde ek ders ücreti karşılığında kısmi zamanlı (part-time) olarak çalışan öğretmenler olduğu, davacının gelen kayıtlara yönelik bir itirazı ve ücretini aldığı saatten daha fazla bir çalışma iddiası bulunmadığı, ücretli öğretmen statüsündeki davacının prim ödeme gün sayıları hesaplanırken, 5510 sayılı Yasanın 80/h maddesi uyarınca toplam aylık çalışma saatleri, 1gün = 7,5 saat esası üzerinden aylık çalışma gün sayısına dönüştürülerek hesaplanması gerektiği, Yargıtay 21.Hukuk Dairesi"nin ve 10.Hukuk Dairesi’nin içtihatlarının da bu yönde olduğu, davacının Sosyal Güvenlik Kurumu"na bildirilen çalışma gün sayısının,aylık çalışma saati karşılığında aldığı ücretin 1 gün =7.5 saat kuralına göre bölünmesi ile bulunan değerden az olmadığı,bu hali ile eksik bir bildirimin bulunmadığı ,bilirkişinin bu kurala uymadan aylık çalışma süresini 30 güne tamamlamak suretiyle prim ödeme gün sayısını belirlemesinin belirtilen yasal ve hukuksal duruma ve davacının çalışmasının niteliğine uygun olmadığı gerekçesi ile Yerel Mahkemenin kararının ortadan kaldırılmasına,davanın reddine karar verilmiştir.
E)Temyiz ;
Davacı, kadrolu öğretmenlerle aynı koşullarda çalıştığı halde sigorta priminin eksik bildirilmesinin anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olduğunu,ücretli öğretmenlerin ayda kaç saat derse girdiğinden bağımsız olarak 30 gün üzerinden prim yatırılması gerektiğini,tanık dinlenmeyerek eksik inceleme ile karar verildiğini belirterek kararı temyiz etmiştir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe;
5510 sayılı Yasa"nın "Prime Esas Kazaçlar" başlıklı 80.maddesinin 1/j bendine göre; "Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında ilgili mevzuatı çerçevesinde uzman ve usta öğretici olarak çalıştırılanların prim ödeme gün sayısı 30 günü aşmamak kaydıyla, bir takvim ayı içerisinde hak kazandıkları brüt ek ders ücreti toplam tutarının, prime esas günlük kazanç alt sınırına bölünmesi sonucu bulunur. Bu şekilde yapılacak hesaplamalarda tam sayıdan sonraki küsuratlar dikkate alınmaz. "
5510 sayılı Yasa"nın 80.maddesinin 3/ c ve ç bentlerinde ise "Bu Kanuna göre ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanların prime esas kazançlarının hesabında;
c) Açıktan vekil olarak atanan sigortalılar için, (a) bendinde öngörülen unsurlardan ilgili mevzuatı uyarınca ödenen tutarı,
ç) Başka bir kadro ya da görevin ödeme unsurları esas alınmak ve kıyaslanmak suretiyle aylık veya ücret ödenen sigortalılar için; emsal alınan kadro veya görevin prime esas kazanç tutarını geçmemek üzere, bu kazancın aylık veya ücret ödenmesinde öngörülen oranında hesaplanacak tutarı, esas alınır. Vekalet veya ikinci görev karşılığında ilgili mevzuatı uyarınca yapılacak ödemeler prime esas kazancın hesabında dikkate alınmaz. " hükmü yer almaktadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının 11/01/2011 ile 12/06/2015 tarihleri arasında İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Van Başkale adına kayıtlı 1003213 sicil numaralı işyerinde geçen çalışmalarının ayda 30 günün altında Kurum"a bildirildiği, işe giriş bildirgelerinde branşının sınıf öğretmeni olarak geçtiği, davacının 2011-2014 yılları arasında ücretli öğretmen olarak bir ayda girdiği ders saati ve kuruma bildirilen prim ödeme gün sayısını gösteren ek ders bordrosunun dosyada bulunduğu,bu bordrodan ve hizmet cetvelinin incelenmesinden davacının aylık prim ödeme gününün toplam çalışma saatinin (1 gün=7,5 saat) esasına göre hesaplanarak belirlendiği anlaşılmaktadır. Dosya içinde bulunan ek ders
bordrolarının toplam aylık çalışma saati üzerinden gösterilmiş olması nedeniyle günde kaç saat derse girdiğinin anlaşılamadığı, bilirkişi tarafından davacının dava dilekçesinde talep ettiği dönemlerde,işe giriş çıkış tarihleri dikkate alınarak tam gün esaslı çalıştığı (ayda 30 gün) kabul edildiğinde eksik gün sayısının 467 gün olduğu kanaatinin bildirildiği ,dönem bordrolarının tamamının dosya arasına alınmadığı gibi bordro tanıklarının da dinlenmediği görülmektedir.
Somut olayda, ilk derece mahkemesinde yapılan araştırma dosya kapsamındaki bilgi ve belgelere göre hüküm kurmaya elverişli olmadığı gibi Bölge Adliye Mahkemesince ücret ödeme belgeleri, puantaj kayıtları, davacı ile davalı ... arasında imzalanmış sözleşmelerin tamamı getirtilmeden prim ödeme gün sayısının toplam çalışma süresinin 1 gün=7,5 saat esasına göre belirlenmesi gerektiğinden yola çıkılarak davanın reddine karar verilmiş olması da yerinde değildir.
Yapılacak iş, ilgili İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünden ihtilaflı dönemin tamamını kapsayan davacı ile imzalanan tüm sözleşmeleri, ek ders ücret bordrolarını, atama kararlarını, davacının günlük ve haftalık girdiği ders saatlerini gösteren tüm puantaj kayıtlarını getirtmek, davacının ücretinin aylık olarak her ay aynı ücret şeklinde mi aldığı, yoksa her ay girdiği ders saatine göre değişen bir ücret mi aldığını sormak, davacının hangi sıfatla istihdam edildiğini sormak, davacının vekil öğretmen olarak mı ücretle öğretmen olarak mı çalıştığını netleştirmek, ..."ndan davacı ile aynı konumda olan kadrolu sınıf/branş öğretmeninin bir günde ve haftada kaç saat derse girmesi gerektiğini sormak, davacının günlük girdiği ders saatini belirleyerek bununla karşılaştırmak, ..."ndan ihtilaflı dönemde çalışmanın geçtiği okulda kadrolu olarak çalışan öğretmen, müdür, müdür yardımcılarının listesini istemek ve bunların arasından re"sen seçilecek tanıkların beyanlarına başvurmak, davacının ücretinin girdiği ders saatine göre belirlenmesi halinde uyuşmazlığın 506 sayılı Yasa dönemine isabet eden kısmı bakımından 1 gün=7,5 saat çalışma esasından hareketle eksik prim gün sayısını belirlemek, 5510 sayılı Yasa"nın yürürlükte olduğu dönem bakımından ise 5510 sayılı Yasa"nın 80/j hükmüne göre değerlendirme yaparak sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Bölge Adliye Mahkemesince verilen karar bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nın 373/2.maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi"ne gönderilmesine, 03/12/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.