Danıştay 6. Daire 2019/2133 Esas 2022/2269 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/2133
Karar No : 2022/2269

TEMYİZ EDEN : I- (DAVACILAR)
1- … 2- …
… 18- …
VEKİLİ : Av. …

II- (DAVALI) … Büyükşehir Belediye Başkanlığı …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF : I- (DAVALILAR)
1- … Belediye Başkanlığı-…
VEKİLİ : Av. …
2- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
II- (DAVACILAR)
1- … 2- …
… 18- …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Bursa ili, Yıldırım İlçesindeki 13,15 hektarlık alana ilişkin Yıldırım Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile uygun bulunarak Bursa Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla tadilen onaylanan 1/1000 ölçekli Sinandede-Eğitim Uygulama İmar Planı Değişikliğinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dosyadaki bilgi ve belgeler ile yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu uygulama imar planı değişikliğinin plan notlarının konut alanlarına ilişkin 2. maddesi ve ticaret-konut alanlarına ilişkin 5. maddesindeki yapılaşma koşulları ile ticaret-konut ve konut alanlarına dair 4. maddesinde yer alan "Açığa çıkan bodrum katlarda iskan edilen katların %50'si KAKS'a/emsale dahil değildir." şeklindeki düzenlemelerin üst ölçekli plan kararlarında belirlenen nüfus yoğunluğunu aşması sonucunu doğuracağı, bu durumun mevzuata, şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına uygun olmadığı gerekçesiyle dava konusu imar planı değişikliğinin plan notlarının 2, 4 ve 5. maddelerine ilişkin kısmı yönünden iptaline, davanın diğer kısımları yönünden reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurularına konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davacılar vekili tarafından, bilirkişi raporunun sadece bir kısmının hükme esas alındığı, bu durumun çelişki olduğu, dava konusu imar planı değişikliğinin hukuka aykırı olduğu ve tümüyle iptaline karar verilmesi gerektiği, temyize konu kararın redde yönelik kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı Bursa Büyükşehir Başkanlığı vekili tarafından, uygulama imar planı yapma yetki ve sorumluluğunun ilçe belediyelerine ait olduğu, bu nedenle husumetin sadece ilçe belediyesine yöneltilmesi gerektiği, dava konusu imar planı değişikliğinin hukuka uygun olduğu, temyize konu kararın iptale yönelik kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Taraflarca savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'UN DÜŞÜNCESİ: Temyiz istemlerinin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Bursa ili, Yıldırım İlçesindeki 13,15 hektarlık alana ilişkin 1/1000 ölçekli Sinandede-Eğitim Uygulama İmar Planı Değişikliğinin, Yıldırım Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile uygun bulunarak Bursa Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla tadilen onaylanmasına karar verilmiştir. Askı süresi içinde planlama alanındaki taşınmaz maliklerinden olan davacıların bir kısmı tarafından kendi taşınmazları yönünden söz konusu imar planı değişikliğine itiraz edilmiş, ancak uyuşmazlık konusu imar planı değişikliğinin tümünün iptali istemiyle görülmekte olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2. maddesinin (a) fıkrasında, idari davaların idari işlemler hakkında yetki, sebep, şekil, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılacağı belirtildikten sonra ilk inceleme konularının belirlendiği 14. maddenin 3. fıkrasının (c) bendinde dilekçenin ehliyet yönünden inceleneceği; 15. maddenin 1. fıkrasının (b) bendinde ise bu hususta kanuna aykırılık görülmesi halinde davanın reddedileceği hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanun'un 5. maddesinin 2. fıkrasında, birden fazla şahsın müşterek dilekçe ile dava açabilmesi için davacıların hak veya menfaatlerinde iştirak bulunması ve davaya yol açan maddi olay veya hukuki sebeplerin aynı olması gerektiği hükme bağlanmıştır.
İptal davasının sübjektif ehliyet koşulu olan “menfaat ihlali” doktrin ve içtihatlarda dava konusu işlemle davacı arasında kurulan kişisel, meşru, güncel bir menfaat ilişkisi olarak tanımlanmaktadır. Menfaatin kişisel ve meşru olması için hukuki bir durumdan ortaya çıkması gerekir. Sözü edilen menfaat ilişkisinin varlığı ve sınırları her olayda yargı yerince uyuşmazlığın niteliğine göre belirlenmektedir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu imar planı değişikliğinin 04.02.2016-04.03.2016 tarihleri arasında askıya çıkarılarak ilan edildiği, askı süresi içinde davacılardan …, … (adına oğlu …) …, …, …, …, … ve … tarafından kendi taşınmazları yönünden imar planı değişikliğine itiraz edildiği ancak dava dilekçesinde, anılan davacılar dışında sekiz davacı daha olduğu ve bu davacıların planlama alanında taşınmazı olduğuna dair herhangi bir bilgi ya da belgenin dosyada bulunmadığı görülmektedir.
Bu itibarla, dava konusu imar planı değişikliğine karşı itiraz dilekçesi veren ve vermeyen davacılar belirlenerek yapılacak değerlendirme sonucunda (gerekirse dilekçe ret kararı verilerek) davada davacıların dava açma ehliyeti hakkında yeniden karar verilmesi gerekmektedir.
Ayrıca, dava konusu uyuşmazlıkta planlama alanındaki bazı taşınmazlar için itiraz dilekçesi verilmiş, ancak dava dilekçesinde imar planı değişikliğinin tümünün iptali talep edilmiştir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda da, dava konusu imar plan değişikliğinin bütünü için inceleme ve değerlendirme yapıldığı, Mahkeme kararının "Davanın Özeti" ve "Hüküm" kısmında da imar planı değişikliğinin bütünü için inceleme ve değerlendirme yapılarak karar verildiği anlaşılmaktadır. Gelinen noktada, yukarıda belirtilen hususta inceleme yapıldıktan sonra davacıların talebinin dava dilekçesine göre değerlendirilmesi gerektiği açıktır.
Öte yandan, iş bu davada 2577 sayılı Kanun'un 2. ve 5. maddesi anlamında menfaat ihlalinin ve birlikte dava açma koşulunun davacılar açısından oluşup oluşmadığının araştırılarak yapılacak değerlendirmeye göre davanın esası hakkında karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Bu tespit ve açıklamalar doğrultusunda, yukarıda belirtilen hususların değerlendirilerek yeniden karar verilmesi gerekmekte olup, eksik inceleme sonucu verilen temyize konu kararda isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan tarafların temyiz istemlerinin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 28/02/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.