Yargıtay 4. Ceza Dairesi 2022/8081 Esas 2022/21438 Karar Sayılı İlamı

K A R A R

Hakaret ve görevi yaptırmamak için direnme suçlarından sanık ...'ın, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 125/1-3-a, 125/4, 265/1-3, 43/2 delaletiyle 43/1 ve 62. maddeleri gereğince 1 yıl 2 ay 17 gün hapis ve 8 ay 10 gün hapis cezaları ile cezalandırılmasına dair ... Asliye Ceza Mahkemesinin 23/03/2015 tarihli ve 2013/379 esas, 2015/293 sayılı kararının, Yargıtay 18. Ceza Dairesinin 02/06/2020 tarihli ve 2019/10534 esas, 2020/6263 karar sayılı ilâmıyla onanarak kesinleşmesini müteakip, ... Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 19/08/2020 tarihli ve 31218 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 25/06/2020 tarihli ve 2020/16 esas, 2020/33 sayılı kararı ile 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun geçici 5. maddesinin d bendinde yer alan “…kovuşturma evresine geçilmiş,…” ibaresinin, aynı bentte yer alan “…basit yargılama usulü…” yönünden Anayasa’ya aykırı bulunarak iptal edildiğinden bahisle yeniden değerlendirme yapılması talebinin kabulü ile sanık hakkında hakaret suçundan hükmedilen cezadan 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 251/3. maddesi gereğince 1/4 oranında indirim yapılarak neticeten 10 ay 27 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına ilişkin ... Asliye Ceza Mahkemesinin 15/12/2020 tarihli ve 2020/753 esas, 2020/624 sayılı kararına karşı sanık müdafii tarafından yapılan itiraz hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair ... Ağır 22/12/2020 tarihli ve 2020/480 değişik iş sayılı kararının Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına bozulmasının istenilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 19/04/2022 gün ve 2022/27769 sayılı tebliğnamesiyle dava dosyası Dairemize gönderilmekle incelendi:
İstem yazısında;
"1-5271 sayılı Kanun'un geçici 5. maddesinde yer alan, "(1) Bu maddeyi ihdas eden Kanunla; ...c) 250 nci maddede düzenlenen seri muhakeme usulü ile 251 ve 252 nci maddelerde düzenlenen basit yargılama usulüne ilişkin hükümler, 1/1/2020 tarihinden itibaren uygulanır. d) 1/1/2020 tarihi itibarıyla kovuşturma evresine geçilmiş, hükme bağlanmış veya kesinleşmiş dosyalarda seri muhakeme usulü ile basit yargılama usulü uygulanmaz" şeklindeki düzenleme ile,
Anayasa Mahkemesinin 19/08/2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 25/06/2020 tarihli ve 2020/16 esas, 2020/33 sayılı kararı ile geçici 5. maddenin d bendinde yer alan “…kovuşturma evresine geçilmiş,…” ibaresinin aynı bentte yer alan “…basit yargılama usulü…” yönünden Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verildiği hususu birlikte değerlendirildiğinde,
Anayasa Mahkemesinin 16/03/2021 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 14/01/2021 tarihli ve 2020/81 esas, 2021/4 sayılı kararı ile geçici 5. maddenin d bendinde yer alan “…hükme bağlanmış…” ibaresinin aynı bentte yer alan “…basit yargılama usulü…” yönünden Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline, "... kesinleşmiş..." ibaresinin ise aynı yargılama usulü yönünden Anayasa'ya aykırı olmadığına karar verildiği,
Somut olayda, ... Asliye Ceza Mahkemesince, 23/03/2015 tarihinde sanığın mahkûmiyetine karar verildiği, 02/06/2020 tarihinde ise hükmün Yargıtay 18. Ceza Dairesi tarafından onanarak kesinleştiği, Anayasa Mahkemesinin 14/01/2021 tarihli ve 2020/81 esas, 2021/4 sayılı kararının 16/03/2021 tarihli ve 31425 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdiği nazara alındığında, ... Asliye Ceza Mahkemesince uyarlama kararının verildiği 15/12/2020 tarihi itibariyle, Anayasa Mahkemesinin 14/01/2021 tarihli iptal kararının henüz yürürlükte olmadığının anlaşılması karşısında, 5271 sayılı Kanun'un geçici 5/1-d maddesi uyarınca 01/01/2020 tarihinden önce hükme bağlanmış incelemeye konu dosyada basit yargılama usulünün uygulanamayacağı gözetilmeden, itirazın kabulü yerine, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanun’un 223. maddesinde gösterilen hüküm türlerinden olmayan karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmesinde,
2- Kabule göre de;
5271 sayılı Kanun'un 251/1. maddesinde yer alan, “(1) Asliye ceza mahkemesince, iddianamenin kabulünden sonra adli para cezasını ve/veya üst sınırı iki yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlarda basit yargılama usulünün uygulanmasına karar verilebilir” şeklindeki,
Anılan Kanun'un 251/8. maddesinde yer alan, "Basit yargılama usulü, bu kapsama giren bir suçun, kapsama girmeyen başka bir suçla birlikte işlenmiş olması hâlinde uygulanmaz.” şeklindeki,
5237 sayılı Kanun'un 125/1. maddesinde yer alan, "Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden ...veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır..” şeklindeki,
5237 sayılı Kanun'un 265/1. maddesinde yer alan, "Kamu görevlisine karşı görevini yapmasını engellemek amacıyla, cebir veya tehdit kullanan kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır." şeklindeki düzenlemeler birlikte nazara alındığında,
Somut olayda, sanığın üzerine atılı 5237 sayılı Kanun'un 265/1. maddesinde düzenlenen görevi yaptırmamak için direnme suçuna ilişkin cezanın üst sınırının 2 yıldan fazla hapis cezasını gerektirmesi nedeniyle 5271 sayılı Kanun'un 251/1. maddesi uyarınca bu suç yönünden basit yargılama usulü uygulanamayacağı, bu itibarla anılan suç ile birlikte işlenen hakaret suçu hakkında da 5271 sayılı Kanun'un 251/8. maddesi uyarınca basit yargılama usulü uygulanamayacağı gözetilmeden, itirazın kabulü yerine, 5271 sayılı Kanun’un 223. maddesinde gösterilen hüküm türlerinden olmayan karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmesinde,İsabet görülmemiştir." denilmektedir.
Hukuksal Değerlendirme:
5271 sayılı basit yargılama usulü başlıklı CMK'nın 251 maddesinde;
"(1)Asliye ceza mahkemesince, iddianamenin kabulünden sonra adli para cezasını ve/veya üst sınırı iki yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlarda basit yargılama usulünün uygulanmasına karar verilebilir.
(2)Basit yargılama usulünün uygulanmasına karar verildiği takdirde mahkemece iddianame; sanık, mağdur ve şikâyetçiye tebliğ edilerek, beyan ve savunmalarını on beş gün içinde yazılı olarak bildirmeleri istenir. Tebligatta duruşma yapılmaksızın hüküm verilebileceği hususu da belirtilir. Ayrıca, toplanması gereken belgeler, ilgili kurum ve kuruluşlardan talep edilir.
(3)Beyan ve savunma için verilen süre dolduktan sonra mahkemece duruşma yapılmaksızın ve Cumhuriyet savcısının görüşü alınmaksızın, Türk Ceza Kanunu'nun 61. maddesi dikkate alınmak suretiyle, 223. maddede belirtilen kararlardan birine hükmedilebilir. Mahkûmiyet kararı verildiği takdirde sonuç ceza dörtte bir oranında indirilir.
(4)Mahkemece, koşulları bulunması hâlinde; kısa süreli hapis cezası seçenek yaptırımlara çevrilebilir veya hapis cezası ertelenebilir ya da uygulanmasına sanık tarafından yazılı olarak karşı çıkılmaması kaydıyla hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir.
(5)Hükümde itiraz usulü ile itirazın sonuçları belirtilir.
(6)Mahkemece gerekli görülmesi hâlinde bu madde uyarınca hüküm verilinceye kadar her aşamada duruşma açmak suretiyle genel hükümler uyarınca yargılamaya devam edilebilir.
(7)Basit yargılama usulü, yaş küçüklüğü, akıl hastalığı, sağır ve dilsizlik hâlleri ile soruşturma veya kovuşturma yapılması izne ya da talebe bağlı olan suçlar hakkında uygulanmaz.
(8)Basit yargılama usulü, bu kapsama giren bir suçun, kapsama girmeyen başka bir suçla birlikte işlenmiş olması hâlinde uygulanmaz.,
Aynı Kanun'un basit yargılama usulünde itiraz başlıklı 252. maddesinde ise;
(1)251. madde uyarınca verilen hükümlere karşı itiraz edilebilir. Süresi içinde itiraz edilmeyen hükümler kesinleşir.
(2)İtiraz üzerine hükmü veren mahkemece duruşma açılır ve genel hükümlere göre yargılamaya devam olunur. Taraflar gelmese bile duruşma yapılır ve yokluklarında 223. madde uyarınca hüküm verilebilir. Taraflara gönderilecek davetiyede bu husus yazılır. Duruşmadan önce itirazdan vazgeçilmesi hâlinde duruşma yapılmaz ve itiraz edilmemiş sayılır.
(3)Mahkeme, ikinci fıkra uyarınca hüküm verirken, 251. madde kapsamında basit yargılama usulüne göre verdiği hükümle bağlı değildir. Ancak, itirazın sanık dışındaki kişiler tarafından yapıldığı hâllerde 251. maddenin üçüncü fıkrası uyarınca yapılan indirim korunur.
(4)İtiraz üzerine verilen hükmün sanık lehine olması hâlinde, bu hususların itiraz etmemiş olan diğer sanıklara da uygulanma olanağı varsa bu sanıklar da itiraz etmiş gibi verilen kararlardan yararlanır.
(5)İkinci fıkra uyarınca verilen hükümlere karşı genel hükümlere göre kanun yoluna başvurulabilir.
(6)Birinci fıkradaki itirazın, süresinde yapılmadığı veya kanun yoluna başvuru hakkı bulunmayan tarafından yapıldığı mahkemesince değerlendirildiğinde dosya, 268. maddenin ikinci fıkrası uyarınca itirazı incelemeye yetkili olan mercie gönderilir. Mercii bu sebepler yönünden incelemesini yapar ve kararını gereği için mahkemesine gönderir."
Geçici 5. maddesinde yer alan, "(1) Bu maddeyi ihdas eden Kanunla; ...c) 250 nci maddede düzenlenen seri muhakeme usulü ile 251 ve 252 nci maddelerde düzenlenen basit yargılama usulüne ilişkin hükümler, 1/1/2020 tarihinden itibaren uygulanır. d) 1/1/2020 tarihi itibarıyla kovuşturma evresine geçilmiş, hükme bağlanmış veya kesinleşmiş dosyalarda seri muhakeme usulü ile basit yargılama usulü uygulanmaz" şeklindeki düzenlemelere yer verilmiştir.,
Anayasa Mahkemesinin 25/06/2020 tarihli ve 2020/16 esas, 2020/33 sayılı kararı ile geçici 5. maddenin d bendinde yer alan “…kovuşturma evresine geçilmiş,…” ibaresinin aynı bentte yer alan “…basit yargılama usulü…” yönünden Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verilmiştir.
Aynı şekilde Anayasa Mahkemesi'nin 14/01/2021 tarih ve 2020/81 E., 2021/4 sayılı kararı ile 16/03/2021 tarihli, 31425 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ile yargılama aşamasında olup, henüz kesinleşmiş hükümle sonuçlanmamış dosyalar yönünden, ceza miktarı üzerinde fail lehine etki doğuracağı, bu nedenle belirli bir tarih itibariyle hükme bağlanmış olan dosyalarda basit yargılama usulünün uygulanmamasının Anayasa'nın 38. maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle 7188 sayılı Yasanın 31. maddesiyle eklenen Geçici 5. maddenin (d) bendinde yer alan "...hükme bağlanmış..." ibaresinin de iptaline karar verilmiştir.
İnceleme konusu somut olayda; ilk derece mahkemesince sanık hakkında hakaret suçundan basit yargılama usulü uygulanmış ve itiraz üzerine merciince "karar verilmesine yer olmadığına" ilişkin karar verilmiştir. Sanığın üzerine atılı hakaret suçunun alenen işlenmesi nedeniyle artırım yapılmış ve görevi yaptırmamak için direnme suçu ile birlikte işlenmiş olması göz önüne alındığında basit yargılama usulünün uygulanamayacağı görülmüş ise de, merciince verilen kararın CMK 223. maddesinde sayılan hükümlerden olmaması sebebiyle olağanüstü kanun yoluna da konu edilemeyeceğinden kanun yararına bozma isteminin reddine karar verilmiştir.
Sonuç ve Karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle,
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın kanun yararına bozma istemi doğrultusunda düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görülmediğinden, CMK'nın 309. maddesi koşullarını taşımayan KANUN YARARINA BOZMA İSTEMİNİN REDDİNE, dosyanın Adalet Bakanlığı'na sunulmak üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na TEVDİİNE, 01/11/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.