Danıştay 6. Daire 2021/6027 Esas 2022/2331 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/6027
Karar No : 2022/2331

TEMYİZ EDEN TARAFLAR : 1- (DAVALI) ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
2- (DAVACI) ....
VEKİLİ : Av. ....
KARŞI TARAF : 1- ...
2- ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı

İSTEMİN KONUSU : .... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Ankara İli, Etimesgut İlçesi, ... Mevkii, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın, imar planında "kültür ve eğlence parkı" olarak planlanmasına rağmen uzun süredir kamulaştırılmaması nedeniyle mülkiyet hakkının süresi belirsiz şekilde kısıtlandığından bahisle taşınmaz bedeline karşılık olarak 652.742,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davanın incelenmeksizin reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının ... tarih ve E:...., K:.... sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak, davanın kabulüne, kabul edilen ... -TL tazminat isteminin adli yargıda ilk davanın açıldığı 14/01/2010 tarihinden itibaren yürütülecek yasal faiziyle birlikte davalı idarece davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : 1- Davalı tarafından, dava konusu taşınmazın sosyal kültürel tesis alanı kullanımında iken ... Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarihli ve .... sayılı kararına istinaden imar planı değişikliğine konu edildiği, idarece yasal gerekliliklerin yerine getirilmiş olduğu, davacının başvurusu halinde dava konusu taşınmazdaki hissesinin kendisine iade edileceği, ilgili yatırımcı kuruluştan izin alınarak ve ilçe belediyesinden ruhsat alınarak yapılaşma koşullarında tesisler yapmak suretiyle maliklerin dava konusu taşınmazda tasarruf etmelerinin mümkün olduğu ileri sürülmektedir.
2- Davacı tarafından, Mahkemece maktu vekalet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğu, Mahkeme kararının vekalet ücreti yönünden düzeltilerek onanması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI: 1- Davacı tarafından, davalı idarenin temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
2- Davalı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile mahkeme kararının hükmedilen tazminata yürütülecek faiz başlangıç tarihi yönünden düzeltilerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Ankara İli, Etimesgut İlçesi, ... Mevkii, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın, imar planında "kültür ve eğlence parkı" olarak planlanmasına rağmen uzun süredir kamulaştırılmaması nedeniyle mülkiyet hakkının süresi belirsiz şekilde kısıtlandığından bahisle taşınmaz bedeline karşılık olarak .... TL tazminatın yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 10. maddesinde; "Belediyeler; imar planlarının yürürlüğe girmesinden en geç 3 ay içinde, bu planı tatbik etmek üzere 5 yıllık imar programlarını hazırlarlar. Beş yıllık imar programlarının görüşülmesi sırasında ilgili yatırımcı kamu kuruluşlarının temsilcileri görüşleri esas alınmak üzere Meclis toplantısına katılır. Bu programlar, belediye meclisinde kabul edildikten sonra kesinleşir. Bu program içinde bulunan kamu kuruluşlarına tahsis edilen alanlar, ilgili kamu kuruluşlarına bildirilir. Beş yıllık imar programları sınırları içinde kalan alanlardaki kamu hizmet tesislerine tahsis edilmiş olan yerleri ilgili kamu kuruluşları, bu program süresi içinde kamulaştırırlar. Bu amaçla gerekli ödenek, kamu kuruluşlarının yıllık bütçelerine konulur.
İmar programlarında, umumi hizmetlere ayrılan yerler ile özel kanunları gereğince kısıtlama konulan gayrimenkuller kamulaştırılıncaya veya umumi hizmetlerle ilgili projeler gerçekleştirilinceye kadar bu yerlerle ilgili olarak diğer kanunlarla verilen haklar devam eder." hükmü yer almaktadır.
2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun Ek 1. maddesinde; "Uygulama imar planlarında umumi hizmetlere ve resmî kurumlara ayrılmak suretiyle mülkiyet hakkının özüne dokunacak şekilde tasarrufu hukuken kısıtlanan taşınmazlar hakkında, uygulama imar planlarının yürürlüğe girmesinden itibaren beş yıllık süre içerisinde imar programları veya imar uygulamaları yapılır ve bütçe imkânları dâhilinde bu taşınmazlar ilgili idarelerce kamulaştırılır veya her hâlde mülkiyet hakkını kullanmasına engel teşkil edecek kısıtlılığı kaldıracak şekilde imar planı değişikliği yapılır/yaptırılır." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Taşınmaz üzerindeki mülkiyet hakkının kısıtlandığından söz edilebilmesi için, taşınmazın uygulama imar planıyla kamusal kullanıma ayrılması, taşınmaz üzerinde özel kullanımın ve yapılaşmanın uygulama imar planı gereği hiçbir şekilde mümkün olmaması, uygulama imar planının onayından itibaren en az beş yıl süre geçmiş olması ve taşınmazın bu süre zarfında kamulaştırılmamış olması şartlarının birlikte gerçekleşmiş olması gerekir.
Dosyanın incelenmesinden; davacı tarafından imar planında uyuşmazlığa konu taşınmazın kültür ve eğlence parkı olarak ayrıldığından bahisle kamulaştırmasız el atmadan kaynaklı 8.000,00 TL zararın fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla tazmini istemiyle ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na karşı .... Asliye Hukuk Mahkemesinin E:... sayılı dosyasında açılan davada bilirkişi incelemesi neticesinde davacının taşınmazdaki hissesinin değerinin 655.408,00-TL olarak belirlendiği, Mahkemenin ... tarihli, E:..., K:... sayılı kararı ile istemle bağlı kalınarak 8.000 TL tazminatın dava tarihinden itibaren yürütülecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacılara ödenmesine karar verildiği, kararın 09.04.2012 tarihinde kesinleştiği, 26.03.2013 tarihinde taşınmazın .... Büyükşehir Belediyesi adına tescil edildiği, kesinleşen davada davacının hissesinin değeri olarak belirlenen 655.408,00 TL'den hükmedilen 8.000,00 TL'nin adına düşen 2.666,00 TL'lik kısmının düşülmesi suretiyle geriye kalan 652.742,00 TL'nin tazmini istemiyle ikinci davanın ...Asliye Hukuk Mahkemesinin E:.... sayılı dosyasında açıldığı, çıkartılan olumlu görev uyuşmazlığı sonucu Uyuşmazlık Mahkemesi kararı doğrultusunda Mahkemenin ... tarih ve K:.... sayılı kararıyla davanın görev yönünden reddine karar verildiği, bu kararın 10.09.2013 tarihinde kesinleşmesi üzerine 18.09.2013 tarihinde idareye taşınmaz bedelinin ödenmesi istemiyle başvurulduğu, bu başvurunun zımnen reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, davalı idarenin temyiz dilekçesinde dava konusu taşınmazın sosyal kültürel tesis alanı kullanımında iken ... Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarihli ve ... sayılı kararına istinaden imar planı değişikliğine konu edildiği, davacının başvurusu halinde dava konusu taşınmazdaki hissesinin kendisine iade edileceği, ilgili yatırımcı kuruluştan izin alınarak ve ilçe belediyesinden ruhsat alınarak yapılaşma koşullarında tesisler yapmak suretiyle maliklerin dava konusu taşınmazda tasarruf etmelerinin mümkün olduğunun ileri sürüldüğü, diğer taraftan taşınmazın idare adına tescil edilmiş olduğu görülmektedir.
Bu durumda, Mahkemece dava konusu taşınmazın 1/1000 ölçekli yürürlükteki uygulama imar planındaki kullanım kararının araştırılarak "özel sosyal kültürel tesis" alanına ayrılıp ayrılmadığının belirlenmesi, taşınmazın idare adına tescilinin Mahkeme kararına istinaden mi yoksa bedeli ödenerek kamulaştırılmak suretiyle mi yapıldığının tespit edilmesi suretiyle davanın esası hakkında yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan tarafların temyiz istemlerinin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kabulüne ilişkin temyize konu .... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:...., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 01/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.