Görevde yetkiyi kötüye kullanma suçundan sanıklar ...... ......, ...... ...... ve ...... ......"in beraatine ilişkin Yargıtay 4.Ceza Dairesinden verilen 16.06.2005 gün ve 30-27 sayılı hüküm Yargıtay C.Savcısı tarafından temyiz edilmekle, dosya Yargıtay C.Başsavcılığının "hükmün bozulması" görüşünü içeren 27.05.2005 günlü tebliğnamesiyle Yargıtay Birinci Başkanlığına gönderilmekle Yargıtay Ceza Genel Kurulunca okundu, gereği konuşulup düşünüldü.

CEZA GENEL KURULU KARARI

Edirne Valisi olan sanık ...... ......"in Edirne"de faaliyet gösteren ......... Petrol Limited Şirketi"ne ait akaryakıt istasyonunun bulunduğu tesis ve kompleks içinde sinema merkezi açılmasına ilişkin 15.10.1999 tarihli istem üzerine, diğer bir kısım eksiklikler yanında, İşyeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 7. maddesinin (c-7) bendine göre, asayişin devamlılığı ile mal ve can emniyeti açısından uygun yerde olmadığı gerekçesiyle bu ilk talebi reddettiği halde, başvuru sahibinin eksiklikleri giderdiğini belirterek 14.12.1999 tarihli dilekçe ile yeniden ruhsat talebinde bulunması üzerine bu kez, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik ile Açılması İzne Bağlı Yerlere Uygulanacak İşlemler Hakkında Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak, esasen akaryakıt istasyonu içerisinde ve akaryakıt deposuna 18 metre uzaklıkta bulunan yerde sinema açılmasına ve işletilmesine izin vermek, Edirne Vali Yardımcısı olan sanık ...... ......"ın bu onay için uygun görüş bildirmek, Edirne Emniyet Müdürü olan sanık ...... ....."in de teklif yazısı yazmak suretiyle görevde yetkilerini kötüye kullandıkları iddiasıyla kamu davası açılmıştır.

Sanıklara yüklenen suçun oluşup oluşmadığının belirlenebilmesi bakımından, öncelikle somut olayda sanıkların sinema işletme izni verilmesini sağlayan işlem, öneri ve onaylarının ilgili yasa ve yönetmeliklerde öngörülen koşul ve yöntemlere uygun bulunup bulunmadığı saptanmalıdır. Bu bakımdan öncelikle konuya ilişkin mevzuat ve düzenleyici işlemlerin ortaya konulması gerekir.

09.03.1989 tarih ve 20103 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan ve sinema ruhsatı için yapılan ilk başvuru sırasında yürürlükte bulunan, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 4.maddesinde, ruhsat, "işyeri açma ve çalışma ruhsatı" olarak tanımlanmış, 5.maddesinin (b) bendinde, "belediye sınırları ile mücavir alan içinde kalan işyerleri ve işletmelere" bu ruhsatları verme konusunda belediyelerin yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır.

Otel, lokanta, kahvehane, gazino, pastahane ve benzeri işyerleri için açma ve çalışma ruhsatı verilmesinde esas alınacak kriterler ise Yönetmeliğin 7.maddesi c-7 bendinde belirtilmiş olup, bunların "LPG depo ve satış yerleri ile parlayıcı, patlayıcı, yanıcı, yakıcı maddelerin satıldığı, depolandığı yerlerin bitişiğinde bulunmaması" gerekmektedir.

Esasen somut olaydaki hususlar, ön inceleme sırasında mülkiye müfettişi tarafından bu Yönetmelik hükümleri açısından da değerlendirilmiş ve belediyenin gerçekleştirdiği iş ve işlemlerin mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

Valilik ve emniyetin görev ve yetki alanını ilgilendiren mevzuat incelendiğinde;

2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanununun 7.maddesi: "Otel, gazino, kahvehane, içkili yerler, bar, tiyatro, sinema, hamam ve plaj gibi umuma mahsus istirahat ve eğlence yerlerinin açılması, önce polisin tahkiki üzerine o yerin en büyük mülki amirinin vereceği izne bağlıdır.

İzin alınmadan açılan bu gibi yerler polis tarafından kapatılır" hükmünü içermektedir.

Polis Vazife ve Selahiyet Tüzüğünün 8 maddesinde ise: "Otel, gazino, kahve, içki yerleri, bar, tiyatro, sinema, hamam ve plaj gibi umuma mahsus istirahat ve eğlence yerlerinin açılması önce polisin tahkiki üzerine o yerin en büyük mülkiye amirinin vereceği izne bağlıdır" hükmü bulunmaktadır.

İkinci başvurudan iki hafta kadar sonra, henüz başvuruya ilişkin inceleme ve araştırmalar sürerken, umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin açılması, denetimi, faaliyetten alıkonulması, kapatılması, işletme izninin iptali ile bu yerleri açacak, işletecek ve bu yerlerde çalışacak kişiler hakkında yapılacak işlemlere ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla hazırlanan Açılması İzne Bağlı Yerlere Uygulanacak İşlemler Hakkında Yönetmelik 30.12.1999 tarih ve 23922 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. İşletme izni, bu Yönetmeliğin 4. maddesinde; "istirahat ve eğlence yerlerinin açılması ve faaliyette bulunabilmeleri için mahallin en büyük mülki amiri tarafından verilen izin", umuma açık yer ise, "açılmasına ve faaliyette bulunmasına kolluğun soruşturması üzerine mahallin en büyük mülki amiri tarafından izin verilen ve belli şartlara uymak kaydı ile herkesin girebileceği istirahat ve eğlence yeri" olarak tanımlanmıştır.

Ayrıca 2559 sayılı Yasa ve ilgili Tüzük"te belirtilen, "içkisiz istirahat ve eğlence yerlerinin açılması ve faaliyette bulunmasının, kolluk soruşturması sonucuna göre mahallin en büyük mülki amirinin vereceği izne bağlı" olması kuralına Yönetmeliğin 19. maddesinde de yer verilmiştir.

İçkisiz istirahat ve eğlence yeri açılabilmesi için gerekli koşullar ise Yönetmeliğin 20. maddesinde düzenlenmiştir. Anılan maddede öngörülen koşullardan konumuzla ilgili bulunanlar:

Patlayıcı, parlayıcı ve yanıcı gibi tehlikeli maddeler üretilen, satılan, kullanılan ve depolanan yerler ile gaz dolum tesislerinin yakınında olmamak,

-Genel kolluğun kontrol ve denetimini zorlaştıracak yerde ve konumda bulunmamak,

-İtfaiye, ambulans gibi müdahale ve yardım hizmetlerinin kolaylıkla ulaşılabileceği bir yerde ve konumda olmaktır.

Yönetmeliğin 22.maddesine göre, içkisiz istirahat ve eğlence yeri açma ve işletme başvurusuna ilişkin dilekçenin kolluğa intikali üzerine, kolluk tarafından bir soruşturma başlatılarak, bu yeri açacak ve işletecek kişiler ile açılacak yerin, 20.maddede belirtilen şartları taşıyıp taşımadığı hususları araştırılacaktır.

Bu soruşturma sırasında bazı hususların incelenmesinin diğer kurum ve kuruluşlardan istenmesi ve bunların soruşturma dosyasına eklenmesi hususu ise 23. maddede düzenlenmiştir. Buna göre, kolluk hazırlayacağı soruşturma dosyasına, işletmenin sınıfı ve niteliği ile bulunduğu binanın fenni, sıhhi ve yangın güvenliği bakımından belediyece, toplum ve çevre sağlığına uygunluğu bakımından da çevre sağlık müdürlüğünce yapılan inceleme sonuçlarını ekleyecek ve kolluk amirinin görüş yazısı ile birlikte mahallin en büyük mülki amirinin onayına sunacaktır. Mülki amir tarafından içkisiz istirahat ve eğlence yerinin açılmasına ve faaliyette bulunmasına izin verilmesini müteakip kollukça işletme izin belgesi düzenlenecektir. Kolluk, işletme izin belgesini düzenledikten sonra, ayrıca bu durumu belediye ve çevre sağlık müdürlükleri ile vergi dairesine bildirecektir.

İncelenen olayda;

...... ...... isimli kişi ...... Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi adına 15.10.1999 tarihinde Edirne Valiliğine başvurarak, E-5 yolu üstü Talatpaşa Asfaltı ...... Lisesi karşısında bulunan ...... Petrol Limited Şirketi"ne ait akaryakıt istasyonunun bulunduğu tesis ve kompleks içerisinde sinema merkezi açılması için ruhsat talebinde bulunmuştur.

Evrakın Valilik tarafından havalesi üzerine Edirne İl Emniyet Müdürlüğü 15.10.1999 tarihli bir yazı ile Edirne Belediye Başkanlığı, İl Sağlık Müdürlüğü ve Çevre İl Müdürlüğü"nden, konunun kendi mevzuatları açısından tüm ayrıntıları ile incelenip sonucunun bildirilmesini istemiştir.

Ayrıca İl Emniyet Müdürlüğü kendi iç birimlerine 19.10.1999 tarih ve 387 sayılı bir yazı yazarak; sinema salonu olarak işletilmek istenen yerin denetim ve kontrollere müsait yerde olup olmadığının ve ayrıca işletme izni almak isteyen kişi bakımından da Yönetmelikte belirtilen hususların araştırılmasını istemiş, bunun dışında sinema ruhsatı talep edilen yer ve talep eden kişi ile ilgili olarak Edirne Askerlik Şubesi Başkanlığından, Kadastro Müdürlüğünden, Tapu ve Sicil Müdürlüğünden ve Devlet Hastanesinden bilgiler istenmiştir.

Gönderilen tapu kaydında, taşınmazın cinsi Akaryakıt satış istasyonu ve turistik lokanta, yüzölçümü ise 3715 m2 olarak gösterilmiş, yine cevabi yazılarda bodrum katta 4 adet işyeri, zemin katta 2 işyeri olmak üzere 6 işyerinin mevcut olduğu ve yapı kullanma iznine uygun bulunduğu bildirilmiştir.

Bu arada, başvuru sahibi ...... ...... isimli kişinin 25.10.1999 tarihinde Müdürlüğe elden getirip teslim ettiği 22.10.1999 tarihli 417 Belge Nolu Yapı Kullanma İzin Belgesinin işyeri için verilmesi nedeniyle, bu belgenin sinema salonu açıp çalıştırmaya yeterli olup olmayacağı konusunda tereddüt oluşması üzerine, belgeler Bayındırlık Müdürlüğüne ve Mimar-Mühendisler odasına gösterilerek sorulmuş, sözü edilen kurumların "bu belgenin sinema salonu açmaya yeterli olmayacağını" ifade etmeleri üzerine, bu kez;

Başvuru sahibinin, gösterdiği adreste bu yapı kullanma belgesine göre sinema açıp açamayacağı hususunun açıkça bildirilmesi için Edirne Belediye Başkanlığı, İl Sağlık Müdürlüğü ve Çevre Müdürlüğüne yeniden yazılar yazılmıştır.

Edirne Çevre İl Müdürlüğü cevabi yazısında özetle, sinemanın, meri mevzuat çerçevesinde öngörülen tüm izinlerin ilgili diğer kurum ve kuruluşlardan alınması ve çevrenin korunmasına yönelik tedbirlere riayet edilmesi kayıt ve şartı ile faaliyet gerçekleştirmesinde sakınca görülmediğini,

Edirne İl Sağlık Müdürlüğü ise cevabi yazısında özetle; bahse konu sinemanın, akaryakıt istasyonu için belirlenen Sağlık Koruma Bandı içinde olduğunun tespit edildiğini bildirmiş,

Edirne Emniyet Müdürlüğünce, akaryakıt tesisleri içinde sinema açılmasının sakıncalı olup olmadığının açıkça bildirilmesinin istenmesi üzerine bu kez Sağlık Müdürlüğü gönderdiği ikinci cevabi yazıda; bu işyerinin, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 7.maddesi (C-3) bendi hükmüne göre özel yapı şeklini gerektirdiğini, oysa Yapı Kullanma İzin Belgesinin işyeri olarak tanzim edildiğini, Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 252.maddesinde belirtilmesine karşın, söz konusu Yapı Kullanma İzin Belgesinde sağlık memuru ve hekim imzasının bulunmadığını, ayrıca akaryakıt istasyonunun Gayrı Sıhhi Müesseseler Yönetmeliğine göre ruhsatlandırıldığını, Yönetmeliğin 5.maddesi hükmüne göre ise sağlık koruma bandı alanında yapılaşmanın yasak olduğunu bildirmiştir.

Edirne Belediye Başkanlığının cevabi yazısında ise; Zabıta Müdürlüğünün alanına giren konularla ilgili olarak, söz konusu işyerine Yapı Kullanma İzninin 6 adet bağımsız işyeri olarak verildiği, sinema olarak yapı kullanma izninin bulunmadığı, sinemanın kendisine ait jeneratörünün bulunmadığı, akaryakıt istasyonunun jeneratörü ile yetinildiği, salonların çıkış kapılarında kırmızı ışıkların konulmadığı, bilet gişesinin hazırlanmadığı, salonda büfenin oluşturulmadığı, İmar İşleri Müdürlüğünün alanına giren konularla ilgili olarak; tehlike anında boşaltılması hususunda bodrum kattaki iki işyerinin dışarıya direk çıkışının olduğu, iki işyerinin ise koridora çıkışının bulunduğu, sağlık koruma bandının dışında bulunduğu, yapı kullanma belgesi düzenlenirken işyerinin niteliğinin, örneğin bakkal, kuaför v.s olarak belirtilmediği, gayrısıhhi müesseseler ile ilgili olarak ilgili kurum ve kuruluşlardan görüş alınması gerektiği, Bayındırlık Müdürlüğünden bu hususta görüş istendiği, onların da akaryakıt istasyonu ve işyeri olarak Belediyece yapı kullanma izni verilmiş olan yapıda çevre sağlığı yönünden Sağlık Müdürlüğünün uygun görüşü olması koşuluyla lokanta ve sinema gibi sosyal tesis niteliğindeki işyerlerinde sakınca olmayacağını mütalaa ettikleri, bu parsel ile ilgili olarak Sağlık Müdürlüğü ve Çevre Müdürlüğünün de yazılarının mevcut bulunduğu, İtfaiye Müdürlüğünün görevine giren hususlarla ilgili olarak; tahliye kapılarının olduğu, ancak iç kısımdaki salonların bağımsız tahliye koridorlarının olmadığı, yangın çıkışı yazılı levhaların ve yangın dolaplarının bulunmadığı, mevcut yapı alanına göre hesaplanarak su deposunun yapılmadığı, iç dekorasyonunun kolay yanıcı malzemeden kaplandığı, yangın alarm sisteminin kurulmadığı, yangın söndürme cihazlarının yetersiz olduğu, stok kimyevi madde ve köpüklerinin bulunmadığı, anılan işyerinin belirtilen hususları tamamlamadığı sürece işletilmesinin sakıncalı olacağı bildirilmiştir.

Edirne Emniyet Müdürlüğünde görevli Başkomiser ...... ...... ile polis memurları ...... ......ve ...... ...... tarafından düzenlenen işyeri inceleme raporunda ise; sinema salonunun genel fiziki koşullarının irdelenip yangın ve sabotaja karşı alınan önlemlerin yetersizliğinden sözedilerek sonuç olarak mevcut haliyle mal ve can emniyeti bakımından sinema olarak açılıp çalıştırılmasının uygun olmadığı belirtilmiştir.

Bu yazışmalardan sonra Edirne Emniyet Müdürlüğü de Edirne Valiliğine sunduğu 3.12.1999 tarihli onay teklif yazısında, Edirne Belediye Başkanlığı ile Sağlık Müdürlüğünün görüşlerine özet olarak yer vermiş, ardından "emniyet ve can güvenliği açısından, asayişin devamlılığını aksatıp mal ve can emniyeti bakımından Akaryakıt İstasyonu içerisinde bulunması dolayısıyla uygun yerde olmadığı, bu nedenle, 2559 sayılı Kanunun 7. ve Değişik Ek 8.maddesi ile Polis Vazife ve Salahiyetleri. Tüzüğünün 8.maddesi gereğince söz konusu yerde sinema açılamayacağı, isteğin yerine getirilemeyeceği uygun görülmekte ise de gereği takdirlerinize arzolunur" denilerek Emniyet Müdürü sanık ...... ...... imzası ve Vali Yardımcısı sanık ...... ......"ın "uygun görüşü" ile Valinin onayına sunulmuş, bunun üzerine sanık Edirne eski Valisi ...... ...... "olur" vermek suretiyle sinema açılması talebini reddetmiş, ilgilisine gerekli tebliğler yapılmıştır.

Ancak ...... ...... isimli kişi 14.12.1999 tarihinde Edirne Valiliği"ne yeniden başvuruda bulunup, sıhhi, fenni ve itfaiye yönlerinden eksikliklerin giderildiğini, Yapı Kullanma İzin Belgesinde daha önce sadece "işyeri" olarak öngörülen yerin "sinema" olarak düzenlenerek belediyeden yapı kullanma izin belgesi aldığını, bu nedenle sinema açma ruhsatı düzenlenmesini talep etmiştir.

Bu ikinci başvurunun da Yönetmelik gereği kendilerine havalesi üzerine, Edirne Emniyet Müdürlüğü: Edirne Belediye Başkanlığı ile Sağlık Müdürlüğüne ayrıntılı yazılar yazıp, konunun tekrar gözden geçirilip incelenerek değerlendirilmesi ve gösterilen yerin sinema olarak açılıp çalıştırılmasında mevzuat yönünden herhangi bir sakınca olup olmadığının açıkça bildirilmesini istemiştir.

Belediye Başkanlığı"nın cevabi yazısında; konunun Belediye"ye bağlı müdürlüklerce çeşitli yönleriyle incelendiği, İmar İşleri Müdürlüğünce; İl Sağlık Müdürlüğünün uygun görüş bildirmemesi nedeniyle ilgilinin ilk başvurusu üzerine bu yere ruhsat verilmediği, ancak ilgilisinin Sağlık Müdürlüğüne yeniden yaptığı başvuru sonucunda sağlık koruma bandı ve dosya içeriğine bağlı kalmak kaydıyla tesis yeri yer seçiminin İl Sağlık Müdürlüğünce uygun görülmesi üzerine, sinema için 13.12.1999 tarihinde yapı kullanma izin belgesi düzenlendiğinin,

İtfaiye Müdürlüğünce; yapılan incelemede anılan yerin açılmasında sakınca olmadığının,

Zabıta Müdürlüğünce de, söz konusu yerin sinema olarak işletilmesinde sakınca bulunmadığının bildirildiği belirtilmiştir.

İtfaiye müdürü, grup amiri ve çavuşu tarafından düzenlenen 02.12.1999 tarihli raporda ise, daha önce görülen aksaklıkların giderildiği, bu cümleden olmak üzere, salonların birbirinden ayrı yangın çıkış kapılarının yapıldığı, yangın dolaplarının monte edilip çalışır duruma getirildiği, yangın çıkış kapılarının elektrik kesilmelerinde yanabilen şarjlı tipte ışıklı levhalarla gösterildiği, sinemadan ayrı bir tesisatla çalışan hidroforu ve 30 ton kapasiteli su deposunun mevcut olduğu, duvarlarının yanmaz malzeme ile kaplandığı, yangın alarm sisteminin döşendiği, bunların çalışırlığının bizzat kontrol edildiği, yeterli sayıda yangın söndürücü tüpün mevcut olduğu (12 adet 6 kg.lık), 4 adet köpük bidonu (30"ar kg.lık) bulunduğu, sinema girişinin benzin istasyonu pompalarından uzaklaştırılarak yeni bir giriş yapıldığı, çalışan personele yangın konusunda eğitim verilerek sorumlu kişiler olarak görevlendirildiği, yapı kullanma izin belgesinde işyeri olarak yazılan açıklamanın sinema olarak değiştirildiği, bu nedenle sinemaların açılmasında İtfaiye Müdürlüğünce bir sakınca görülmediği ifade edilmiştir.

Edirne Sağlık Müdürlüğünün 29 Aralık 1999 tarih ve 11923 sayılı ilk cevabi yazısında özetle; akaryakıt istasyonunda yapılmakta olan tadilat nedeniyle yeniden ruhsat verilmesi işlemlerinin yürütüldüğü, yer seçimi izninin Valilikçe uygun görüldüğü, bu çerçevede halen ruhsat işlemlerinin devam etmesi nedeniyle görüş bildirilmesinin mümkün olmadığı, akaryakıt istasyonunun yeniden ruhsat alması halinde görüş bildirileceği belirtilmiştir.

Emniyet Müdürlüğünün; alınan cevabi bilginin açık ve net olmadığını belirterek, anılan yerin Sağlık Koruma Bandı alanında bulunup bulunmadığı ve sinema olarak açılıp açılamayacağının açık olarak bildirilmesini istemesi üzerine;

Sağlık Müdürlüğü 27 Ocak 2000 tarih ve 691 sayılı ikinci cevabi yazısında; sinema olarak değerlendirilen birimin kesinleşen Sağlık Koruma Bandı ve Akaryakıt İstasyonu eklentisinin dışında kaldığını, sinema olarak inşa edilmiş yapının fiziki ve sıhhi şartları haiz olduğunu, 30.12.1999 tarih ve 23922 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren "Açılması İzne Bağlı Yerlere Uygulanacak İşlemler Hakkında Yönetmelik" ve 09.03.1989 tarih ve 20103 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren "İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik" hükümlerine uygunluğu halinde İl sağlık Müdürlüğünce bir sakınca görülmediğini bildirmiştir.

Bunun dışında Emniyet Müdürlüğünce, Asayiş Şube Müdürlüğüne ve ...... ...... Amirliklerine de yazı yazılarak, söz konusu işyeri ile ilgili olarak yeniden tahkikat yapılıp anılan yere sinema açılıp çalıştırılmasında herhangi bir sakıncanın bulunup bulunmadığının bildirilmesi istenmiş,

...... ...... Karakol Amirliği cevaben; ekipman, stok ve kimyevi madde köpüğü ile alınan önlemlerin yeterli olup olmadığının uzman kişilerce denetlenmesi gerektiğini,

Asayiş Şube Müdürlüğü ise cevabi yazısında, sinemanın ve benzinliğin kurulduğu alanı, binaların iç düzenlerini yazısında ayrıntılı biçimde tarif ettikten sonra: insan güvenliği, mal ve can emniyeti bakımından uygun yerde olup olmadığının teknik heyet tarafından tespitinin uygun olacağını, sinema güvenliği açısından, tehlike yangın ve patlamalara karşı teknik heyetin belirlediği yeterli ekipman ve stok kimyevi madde ve köpüğün temin edildiğini, denetim ve kontroller açısından müsait yerde olduğunu, bu haliyle açılmasında sakınca bulunmadığını bildirmiştir.

Bu yazışmalardan sonra Edirne Emniyet Müdürü sanık ...... ...... imzasıyla, Edirne Valiliğine bir yazı yazılarak, İl Sağlık Müdürlüğünün cevabi yazısında, Sağlık Koruma Bandının korunması gereğinin Belediye Başkanlığına bildirilip, bunun imar planına da işlenmesinin istendiği, ayrıca söz konusu yerin Sağlık Koruma Bandı ve Akaryakıt istasyonu müştemilatı dışında kaldığı, bu itibarla Yönetmelik Hükümlerine uygunluğu halinde sinema açılmasında sakınca görülmediği belirtildiğinden, bazı hususların açıklığa kavuşturulup konunun tam netlik kazanması için konuları ile ilgili inceleme yapmak üzere bir Vali Yardımcısının başkanlığında, Emniyet Müdür Yardımcısı, Sağlık Müdürü, Bayındırlık ve İskan Müdürü, Çevre İl Müdürü, Edirne Belediyesi Fen İşleri Müdürü, İmar İşleri Müdürü, İtfaiye İşleri Müdürü ve Zabıta Müdürü"nden oluşacak bir komisyon tarafından hazırlanacak "İnceleme Raporunun" makama sunulmasının uygun olacağının düşünüldüğü ifade edilerek, Vali Yardımcısı sanık ...... ......"ın "uygun görüşle arz ederim" şerhi ile onaya sunulmuş, sanık Edirne eski Valisi ...... ......"in 31.01.2000 günlü oluru ile komisyonun kurulması uygun görülmüştür.

Sözü edilen kurumların müdürlerinden oluşan bu teknik komisyonca yapılan inceleme sonunda düzenlenen 04.02.2000 günlü Tutanak"ta aynen; ".........Heyet olarak sinema yerine gidildi. Burada 4 ayrı sinema salonu olduğu görüldü. Sinemaların havalandırması, acil çıkış kapıları, alarm sistemleri, koltuk ve yer döşeme kaplamaları görüldü, koltuk ve döşeme kaplamalarının yanmaz malzemelerden yapıldığı, bu sinema için yangında kullanılmak üzere yangın söndürücülerin bulunduğu ve yangın dolaplarının mevcut olduğu, üst tarafında dört sinema salonunun zeminden yaklaşık 4,5 metre bir kot farkı bulunduğu, güney tarafında ise mevcut yol kodunda bulunduğu, yangın dolaplarına bağlı toplam 30 ton su tankının mevcut olduğu, ayrıca her sinema salonu için 100"er litrelik yangın söndürücü köpük rezervinin bulunduğu, ilave olarak kuru kimyevi söndürücü tüplerin bulunduğu, çıkış kapılarının petrol istasyonu yönünde olmayıp aksi istikamette olduğu, giriş kapılarının petrol istasyonu tarafında olduğu, gişe ve tuvaletlerin üst katta bulunduğu, fiziki-sıhhi şartlara haiz olduğu, her salonun acil çıkış kapılarının dışarıya açıldığı ve kilitsiz olduğu, akaryakıt depoları ile sinema salonları arasında 18 metre mesafe bulunduğu, ekli krokide gösterildiği gibi sinemaya gelecek olanların petrol istasyonu tarafından araçla geçişi önlemek için Belediye İmar Planında mevcut olduğu üzere 7 metrelik imar yolunun uygulamaya geçirilmesi ve yayaların bahsedilen bu yoldan sinemaya geçişlerinin sağlanması, söz konusu 4 sinema salonunun sinema olarak açılmasında heyet üyelerince sakınca bulunmadığı kanaatinin hasıl olduğu," ifade edilmiştir.

Tüm bu işlemlerden sonra Edirne Emniyet Müdürlüğünce yazılıp sanık Emniyet Müdürü ...... ...... imzasıyla Edirne Valiliğine gönderilen 15.02.2000 tarihli onay teklif yazısında, ilk ve ikinci başvuru ile ilgili tüm yazışmalar ve Komisyonun yerinde yaptığı inceleme sonucu düzenlediği tutanakta belirtilen görüşlere ayrıntılı biçimde yer verdikten sonra, ".......... 2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanununun 7.maddesi gereğince işyerinin işletmeye açılarak "konulan kurallar ve yasaklara uymak kaydı ile" müstecir ...... ...... adına sinema işletme ruhsatı düzenlenip düzenlenemeyeceği hususunu takdirlerinize arz ederim" denilmiş, bu yazı Vali Yardımcısı sanık ...... ......"ın "uygun görüşle arz ederim" şerhi ile onaya sunulmuş ve sanık Vali ...... ......"in aynı tarihli "olur"u ile söz konusu yerde sinema açılması uygun görülmüş, ardından bu onaya dayanılarak İl Emniyet Müdürlüğü tarafından anılan yer ve kişi için "Sinema Açma ve Çalışma Ruhsat"ı düzenlenmiştir.

Olaydan üç buçuk yıl sonra gerçekleştirilen ön inceleme sırasında mülkiye müfettişi tarafından Edirne Valiliğine yazılan bir yazı ile, bir vali yardımcısının başkanlığında Emniyet Müdürü, Bayındırlık ve İskan Müdürü, Sağlık Müdürü, Çevre ve Orman Müdürü, Sanayi ve Ticaret Müdürü, Bölge Çalışma Müdürü, Fen İşleri Müdürü, İmar İşleri Müdürü, Zabıta Müdürü ve İtfaiye Müdürlerinin katılımıyla bir komisyon oluşturulması, sinemanın bulunduğu yerde inceleme yapılarak, konunun ilgili Yönetmelikler ile Belediye imar, fen ve itfaiye mevzuatı, ayrıca emniyet ve asayiş açısından da değerlendirilmesini ve ruhsat işleminin bugünkü şartlarda da geçerli olup olmadığının belirlenmesini istemesi üzerine anılan müdürlerden oluşturulan komisyonca düzenlenen 22.10.2003 günlü raporun başlangıç kısmında, önceki iş ve işlemler ile kurumların yazışmaları ve düzenlenen tutanaklardan ayrıntılı biçimde söz edildikten sonra, sonuç bölümünde özetle; "İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğe ve Gayrı Sıhhi Müesseseler Yönetmeliğine uygun olduğu, sinemanın sağlık koruma bandının dışında kaldığı, imar mevzuatına ve tesisin projesine uygun olduğu, Belediye imar, fen ve itfaiye mevzuatına aykırılık teşkil etmediği belirlenmiştir" denilmiştir.

Görüldüğü gibi, ilgilinin ilk başvurusu üzerine yapılan araştırma sonuçlarına göre, yangına karşı alınan önlemlerin yetersizliği, işyeri ruhsatının sinema işletilmesine elverişli bulunmaması ve sinema salonu olarak işletilmek istenen işyerinin esasen yapılaşmanın mümkün olmadığı sağlık koruma bandı içinde kalması nedeniyle sinema işletme izninin verilmediği anlaşılmaktadır.

İlgilinin noksanlıkları tamamladığını belirterek ikinci kez başvuruda bulunması üzerine Yönetmeliğe uygun biçimde yeniden araştırma yapılmış, görüşleri sorulan resmi kurumlar: önceki incelemede saptanan eksikliklerin giderildiğini, sağlık koruma bandının yeniden belirlenip İl Sağlık Müdürlüğünün uygun görüşü ile yöntemine uygun biçimde onaylandığını, sinema salonunun bu bant içinde yer almadığını, bu yere ait işyeri ruhsatında tadilat yapılarak sinema olarak işletilmeye uygun hale getirildiğini, binanın mimarisinde değişiklikler yapılması, ayrıca gerekli donanım ve malzemelerin sağlanması suretiyle yangına karşı gerekli önlemlerin alınmış olduğunu, belirtilen yerde sinema işletilmesinde bir sakınca bulunmadığını bildirmişlerdir. Yönetmeliğin zorunlu kıldığı bu araştırma işleminin dışında, ayrıca konuyla doğrudan veya dolaylı ilgisi bulunan il şube müdürleri ile yerel yönetim şube müdürlerinden oluşan geniş bir komisyon oluşturularak, tüm sorumlu birimlerin en üst yöneticilerinin, işletmeye açılmak istenen sinema salonunun yerini bizzat görerek bir değerlendirme yapmaları sağlanmış; ihtiyari olarak oluşturulan bu komisyonun düzenlediği tutanakta da, belirtilen yerde sinema salonu açılmasında bir sakınca bulunmadığının bildirilmesi üzerine sinema işletme izni verilmiştir. Kaldı ki, olaydan üç yıl kadar sonra ön inceleme ile görevlendirilen mülkiye müfettişinin istemiyle il şube müdürleri ve yerel yönetim şube müdürlerinden oluşan benzer bir komisyon tarafından düzenlenen raporda da, sinemanın sağlık koruma bandının dışında kaldığı, projesine uygun olduğu, belediye imar, fen ve itfaiye mevzuatına aykırılık bulunmadığı belirtilmiştir.

Sinema salonlarının içinde yer aldığı tesis, Edirne şehir merkezinde, E-5 Karayolu üzerinde ve meskun alanda bulunmaktadır. Yan parselde büyük bir süpermarket zincirinin şubesi, karşısında okul mevcuttur. Dolayısıyla, emniyetin ilgili birimlerinin cevabi yazılarında belirtildiği üzere, genel kolluğun kontrol ve denetimini zorlaştıracak konumda olmadığı gibi, parselin dört tarafının genel yollarla çevrili olması nedeniyle, itfaiye, ambulans gibi müdahale ve yardım hizmetlerinin kolaylıkla ulaşabileceği bir yerde bulunmaktadır.

Öte yandan, Açılması İzne Bağlı Yerlere Uygulanacak İşlemler Hakkında Yönetmelikte, sinema ve benzeri eğlence yerlerine işletme izni verilebilmesi için aranan koşullardan biri de, bunların "patlayıcı, parlayıcı ve yanıcı gibi tehlikeli maddeler üretilen, satılan, kullanılan ve depolanan yerler ile gaz dolum tesislerinin yakınında olmaması" koşuludur. Oysa, Belediyeleri yetkili kılan, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 7. maddesinde, "bitişiğinde olmaması" kuralı mevcuttur. Bitişik kavramı somut olmasına karşın, "yakınında olmama" soyut ve izafi bir kavramdır. Dosyadaki saptamaya göre, akaryakıt istasyonu ile sinema salonlarının yer aldığı tesisler aynı parselde ise de, esasen geçmişte iki ayrı parselin birleştirilmesiyle oluştuğu ve Belediye İmar Müdürünün açıklamalarına göre, ifrazının mümkün olduğu belirlenen bu parselin yüzölçümü 3.715 m2"dir. Dört sinema salonundan en uçtakinin dış duvarı ile yer altındaki akaryakıt deposunun arasındaki uzaklığın 18 metre olduğu, aralarında kot farkı bulunduğu, sinema salonlarının giriş ve çıkışlarının akaryakıt istasyonu ile irtibatı bulunmayacak biçimde inşa edilmiş olduğu da anlaşılmaktadır.

Bu itibarla, başvurudan sonra ve henüz buna ilişkin inceleme sürerken yürürlüğe giren Yönetmelikte somut bir mesafe belirtilmeksizin muğlak biçimde yer alan "yakınında olmama" koşulunun somut olayda gerçekleşip gerçekleşmediğini saptayabilmek bakımından Yönetmelik gereği resmi kuruluşlardan sorup uygun görüş aldıktan başka, titiz bir davranışla ilgili şube müdürlerinden oluşturduğu komisyonca düzenlenen tutanaktaki olumlu düşünce doğrultusunda sinema işletme izni verdiği anlaşılan Edirne eski Valisi sanık ...... ......, sadece ilgili kurumlarla yapılan yazışmalara yer verdiği yazısını görüş bildirmeksizin takdir ve onaya sunan Edirne Emniyet Müdürü sanık ...... ...... ve bu yazıyı uygun görüşle takdire sunan Edirne eski Vali Yardımcısı sanık ...... ......"ın eylemlerinde atılı suçun maddi ve manevi ögeleri oluşmadığından, Yargıtay C.Başsavcılığının temyiz itirazının reddiyle, Yargıtay 4.Ceza Dairesinin sanıkların beraatine ilişkin kararının onanmasına karar verilmelidir.

SONUÇ: Açıklanan nedenlerle;

Yargıtay C.Başsavcılığının temyiz itirazının REDDİNE,

Yargıtay 4.Ceza Dairesi kararının ONANMASINA,06.12.2005 günü, tebliğnamedeki düşünceye aykırı olarak oybirliği ile karar verildi.