22. Hukuk Dairesi 2013/9194 E. , 2013/10551 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı işçi, iş sözleşmesinin geçerli sebep olmadan işverence feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini, boşta geçen süre ücret ve diğer haklar ile işe başlatılmama halinde ödenmesi gereken tazminatın belirlenmesini istemiştir.
Davalı vekili; şirketin 2008-2010 yıllarında..... Fonu ortaklık ve yönetiminde kaldığını, 2010 yılının sonunda yönetim hakkı ... Sigorta Fonu"ndan devir alındığını ve şirketin, söz konusu devir sebebiyle yüksek miktarda ödeme yükümlülüğü altına girdiğini, bu sebep ile giderlerini kısmak zorunda kaldığını,davacının gazete yayınlanmadan önce yazım ve Türkçe düzeltmelerini yaptığını, davacının son dönemde işe düzensiz geliş gidişleri, yapmış olduğu işteki özensizliği sebebi ile defaten çeşitli kereler uyarıldığını, davacının iş sözleşmesinin işverenin yönetim hakkı kapsamında geçerli olarak fesih edildiğini belirterek açılan davanın reddini istemiştir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında iş sözleşmesinin feshinin geçerli sebebe dayanıp dayanmadığı uyuşmazlık konusu olup, normatif dayanak 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18 ve devamı maddeleridir.
4857 sayılı Kanun’un 18. maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
İşletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler; sürüm ve satış imkanlarının azalması, talep ve sipariş azalması, enerji sıkıntısı, ülkede yaşanan ekonomik kriz, piyasada genel durgunluk, dış pazar kaybı, ham madde sıkıntısı gibi işin sürdürülmesini olanaksız hale getiren işyeri dışından kaynaklanan sebeplerle yeni çalışma yöntemlerinin uygulanması, işyerinin daraltılması, yeni teknolojinin uygulanması, işyerinin bazı bölümlerinin kapatılması ve bazı iş türlerinin kaldırılması gibi işyeri içi sebeplerdir.
İşletmenin, işyerinin ve işin gereklerinden kaynaklanan sebeplerle sözleşmeyi feshetmek isteyen işverenin fesihten önce fazla çalışmaları kaldırmak, işçinin rızası ile çalışma süresini kısaltmak ve bunun için mümkün olduğu ölçüde esnek çalışma şekillerini geliştirmek, işi zamana yaymak, işçileri başka işlerde çalıştırmak, işçiyi yeniden eğiterek sorunu aşmak gibi varsa fesihten kaçınma olanaklarını kullanması, kısaca feshe son çare olarak bakması gerekir.
4857 sayılı Kanun’un 20. maddesinin ikinci fıkrasına göre feshin geçerli sebebe dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir. İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını ispatla yükümlüdür.
Somut olayda, davacının davalıya ait işyerinde düzeltmen olarak çalıştığı, davacının iş sözleşmesinin davalı tarafından 30.04.2012 tarihinde, şirketin 2008-2010 yıllarında ... Sigorta Fonu ortaklık ve yönetiminde kalması, 2010 yılının sonunda yönetim hakkının ... Sigorta Fonundan devir alınması ve şirketin söz konusu devir sebebiyle yüksek miktarda ödeme yükümlülüğü altına girmesi, bu sebep ile giderlerini kısmak ve şirketin personel giderlerini de düşürmek zorunda kalmasından bir kısım departmanlardan işçi çıkarmak zorunda kalınması sebebiyle feshedildiği ileri sürülmektedir.
Mahkemece öncelikle yönetim kurulu kararı, işletmesel karar ve işletmesel karara esas tüm bilgi ve belgeler getirtilmelidir. Keza işletmenin ve işyerinin örgütsel yapısını ve organizasyonunu gösterir varsa şemaları getirtilip dosya kapsamına alınmalı, bundan sonra bir işletme ekonomisti, bir insan kaynakları uzmanı ve muhasebeci mali müşavirden oluşturulacak bilirkişi kuruluna, gerekli görüldüğü taktirde işyerinde işveren kayıt ve belgelerini inceleme yetkisi verilerek rapor alınıp feshe neden olan ekonomik nedenlerin kalıcı olup olmadığı, işverenin tutarlı davranıp davranmadığı, fesih dışında tedbirler alınması ile ekonomik sebeplerin ortadan kaldırılıp kaldırılmayacağı tespit edilerek oluşacak sonuca göre karara varılmalıdır. Açıklanan bu olguları karşılayan denetime elverişli bilirkişi kurulu raporu alınmadan eksik inceleme ile karar verilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Bu sebeplerle mahkeme kararının BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 13.05.2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi.