Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak talebine ilişkin olup, mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davacı davasında 11.09.2012 tarihli sözleşme ile ... Derelerinin ıslah projeleri kapsamında ...ile ... belirlenen km"lerinde kanalizasyon yapımını üstlendiğini, yer tesliminin 19.09.2012 tarihinde yapıldığını, ...planında işin yapılacağı yeri ifade eden paftada işin konusunun “KM =0+000.00-KM=3+044.27”olarak gösterildiğini, bu ibarenin hem yüklenici olarak kendisini hem de idare elemanlarını yanılttığını, bu nedenle daha fazla imalât yaparak tüm işi tamamladığını, ancak hakedişte fazla imalâtın bedelinin ödenmediğini belirterek fazlaya ilişkin haklarını saklı tuturak 15.000,00 TL"nın yasal faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş yargılama sırasında talebini ıslah ederek 89.522,11 TL"sine çıkarmıştır.
Davalı savunmasında sözleşme dışında imalât yapılmasında davacının kusurlu olduğunu, davacının henüz taahhüdünü tamamlamadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir. Mahkemece sözleşmede belirlenen yer dışında imalât yapılmasında davalı idarenin kusurlu olduğu, imalâtın proje kriterlerine uygun olmadığının davalı tarafından kanıtlanması gerektiği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkemece mahallinde keşif yapılarak alınıp hükme esas alınan bilirkişi raporunda sözleşme dışında yapılan imalâtın davacı tarafından hazırlanan hakediş içeriğine göre yerinde yapılmış olduğu, idarenin bu kısımla ilgili olarak bu hatta yeni bir ihaleye çıktığı ancak işin davacı tarafından yapılmış olması nedeniyle yeni ihaleyi iptal ettiği, sözleşmedeki teknik fiyatlarla bedelinin KDV dahil 389.522,11 TL olduğu belirtilmiştir. Dosya içinde bulunan davalı idarenin 09.01.2013 tarihli yazısında da davacının sözleşme dışında yaptığı yer ile ilgili yeni ihaleye çıkıldığı ve bu kısmın davacı tarafından yapıldığının anlaşılması nedeniyle ihalenin iptal edildiği anlaşılmaktadır.
Dosya kapsamından davacının sözleşme dışı imalâtları yaptığı çekişmesizdir. İhtilaf bu imalâtların bedelinin ödenip ödenmeyeceği noktasındadır. Davacı ve davalı yüklenici arasındaki akdi ilişki sözleşme tarihinde yürürlükte olan 6098 sayılı TBK"nın 470 ve devamı maddelerinde açıklanan eser sözleşmesi olup davacı yüklenici, davalı iş sahibidir.
Yüklenicinin sözleşme dışı imalâtları varsa ve bunlar iş sahibinin yararına ise bedelinin ödenmesi gerekir. Somut olayda davacının yaptığı imalâtlar için davalı idarece yeni bir ihaleye çıkıldığı, bu ihaleye konu imalâtın davacı tarafından yapıldığının anlaşılması üzerine ihalenin iptal edildiğine göre bu imalâtın davalı idarenin yararına olduğunun kabulü gerekir. Sözleşme dışı işlerle ilgili olarak, sözleşmede bunların hesabı ile ilgili bir düzenleme getirilmemiş ise bedellerinin 6098 sayılı TBK"nın 526. ve devam eden maddelerinde tanımlanan vekaletsiz iş görme hükümlerine göre yapıldığı yıl mahalli rayiçlerine göre belirlenmesi gerekir. Somut olayda sözleşmenin 8.2.1 maddesinde, sözleşmenin ekleri ve eklerin öncelik sıralaması gösterilmiştir. Sıralamaya göre ilk sırada Yapım İşleri Genel Şartnamesinin uygulanacağı kararlaştırılmış, 27. maddede ilave işlerin, 28. maddede ise iş artışının zorunlu olması halinde Yapım İşleri Genel Şartnamesinin uygulanacağı kabul edilmiştir. Adı geçen şartnamenin 22. maddesinde sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesine ilişkin hükümler belirlenmiştir.
Sözleşme kapsamında yaptırılacak ilave işlerin yaptırılması koşulları, Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nin 21. maddesinde sayılmıştır. Anılan koşullar şunlardır:
a)Yapım sözleşmelerinde, öngörülmeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması,
b)Artışa konu olan işin, sözleşmeye esas projenin içinde kalması,
c)İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik ve ekonomik olarak mümkün olmaması,
d)İlave işlerin, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin %10"una; birim fiyat teklif alınarak ihale edilen yapım işleri sözleşmelerinde ise %20"sine kadar oran dahilinde kalması.
Sözleşmede bulunmayan işlerin fiyatının belirlenmesi koşulları da, Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nin 22. maddesinde düzenlenmiştir.
Bu şartlar da şunlardır:
a)Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nin 12/4. maddesinde belirtilen proje değişikliği şartlarının gerçekleşmesi;
aa)Sözleşme konusu işlerle ilgili proje-teknik belgelerde, değişiklik yapılmaksızın işin tamamlanmasının fiilen imkânsız olması,
bb)İşin niteliğine (Sözleşmede belirtilen) uygun bir şekilde tamamlanmasını sağlayacak şeklide gerekli değişiklikleri yapmaya idarenin yetkili olması,
cc)Yüklenicinin işlerin devamı sırasında gerekli görülecek bu değişikliklere uygun olarak işe devam etmesi,
b)İşin yürütülmesi aşamasında idarenin gerekli görerek yapılmasını istediği yeni iş kalemlerinin veya iş gruplarının,
aa)ihale dökümanında veya
bb)Teklif kapsamında fiyatlarının verilmemiş olması,
İlave işlerin ve yeni iş kalemlerinin veya iş gruplarının bedelleri ise Yapım İşleri Genel Şartnemesi"nin 22. maddesine göre hesaplanması gerekir.
Sonuç olarak mahkemece yapılması gereken iş bilirkişi kurulundan alınacak ek rapor ile sözleşme kapsamında yapılması gereken imalât için, bedelin götürü olması nedeniyle oranlama yapılmak suretiyle gerçekleşen imalât ile ödemelerin düşülmesi sonucu fazla ödeme olup olmadığını belirlemek, sözleşme dışı imalâtlar için sözleşmeye ek olarak kabul edilen Yapım İşleri Genel Şartnamesinin dosyaya getirilmesini sağlayarak bedellerinin şartnamenin 21.ve 22. maddesindeki esaslara göre hesaplanması, yine davacı tarafından
Y.İ.G.Ş. hükümlerine göre sözleşme koşullarında yaptırılabilecek oran dışında kalan imalât bedellerinin sözleşme tarihinde geçerli olan 6098. sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 526 ve devamı maddelerine göre yapıldığı zamanlardaki mahalli serbest piyasa rayiçleri dikkate alınarak hesaplanmasından ibarettir. Açıklanan sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1.bentte açıklanan sebeplerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 27.05.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.