Danıştay 6. Daire 2020/6126 Esas 2022/2349 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/6126
Karar No : 2022/2349

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediyesi Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İstanbul İli, Sarıyer İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … parsel sayılı taşınmazda bulunan yapıda ruhsat ve eki onaylı projesine aykırı imalatlar yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 42. maddesi uyarınca para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Sarıyer Belediye Encümeni kararı ile söz konusu para cezasının ödenmesi gerektiğinin bildirilmesine ilişkin … günlü, … sayılı Sarıyer Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işleminin ve ruhsat eki onaylı projeye aykırı imalatın bir ay içerisinde kaldırılması veya ruhsata bağlanması gerektiği, aksi takdirde 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 32. maddesinin uygulanacağına ilişkin … tarih ve … sayılı Sarıyer Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Dava konusu işlemlerin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 20/02/2014 tarih ve E:2012/9579, K:2014/2378 sayılı kararı ile para cezasına ilişkin kısmının onanması, yıkıma ilişkin kısmının ise değişik gerekçe ile onanması üzerine davalı idare tarafından yapılan karar düzeltme isteminin Danıştay Ondördüncü Dairesinin 21/01/2015 tarih ve E:2014/7555, K:2015/54 sayılı kararı ile kabul edilerek dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının bozulması üzerine, bozma kararına uyularak dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 17/06/2019 tarih ve E:2019/3549, K:2019/5858 sayılı kararı ile yeniden bozulması üzerine, bozma kararına uyularak dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Uyuşmazlık konusu yapı hakkında, 3194 sayılI İmar Kanunu'nun geçici 16. maddesi uyarınca, davacı tarafından yapılan başvuru üzerine "yapı kayıt belgesi" düzenlendiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında usul ve hukuka uyarlık bulunmadığı, dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarih itibarı ile ilgili mevzuat hükümlerine uygun olduğu, yapı kayıt belgesinin hukuka uygun olması halinde davanın konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığı yolunda karar verilebileceği, ancak bu durumda da idareleri lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul İli, Sarıyer İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … parsel sayılı taşınmazda bulunan yapıda ruhsat ve eki onaylı projesine aykırı imalatlar yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 42. maddesi uyarınca para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Sarıyer Belediye Encümeni kararı tesis edilmiş; söz konusu para cezasının ödenmesi gerektiği … günlü, … sayılı Sarıyer Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işlemi ile bildirilmiş; ruhsat ve eki onaylı projeye aykırı imalatın bir ay içerisinde kaldırılması veya ruhsata bağlanması gerektiğine aksi takdirde 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 32. maddesinin uygulanacağına ilişkin … tarih ve … sayılı Sarıyer Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işlemi tesis edilmiştir.
Bunun üzerine, anılan işlemlerin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
18/05/2018 günlü, 30425 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin 7143 sayılı Kanunun 16. maddesi ile 3194 sayılı İmar Kanununa eklenen Geçici 16. maddenin 1. fıkrasında; "Afet risklerine hazırlık kapsamında ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınması ve imar barışının sağlanması amacıyla, 31/12/2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yetkilendireceği kurum ve kuruluşlara 31/10/2018 tarihine kadar başvurulması, bu maddedeki şartların yerine getirilmesi ve 31/12/2018 tarihine kadar kayıt bedelinin ödenmesi halinde Yapı Kayıt Belgesi verilebilir. Başvuruya konu yapının ve arsasının mülkiyet durumu, yapı sınıf ve grubu ve diğer hususlar Bakanlık tarafından hazırlanan Yapı Kayıt Sistemine yapı sahibinin beyanına göre kaydedilir." hükmüne, 4. fıkrasında ise; "Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili bu Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilir." hükmüne yer verilmiştir.
Anılan madde uyarınca 06/06/2018 günlü, 30443 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esasların 6. maddesinin 1. fıkrasında "Yapı Kayıt Belgesi verilen yapıların malikleri, bu belgenin bir örneğini belediye ve mücavir alan sınırları içinde ilgili belediyesine, bu sınırlar dışında il özel idaresine vermek zorundadır." hükmü, 3. fıkrasında da "Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili 3194 sayılı Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilir. " hükmü yer almaktadır.
Yapı sahiplerinin devletle ihtilaflı durumunun ortadan kaldırılması, ruhsatsız yapıların belli bir harç karşılığında kayıt altına alınarak iskân verilmesi ve bu gelirin kentsel dönüşüm projelerine finans sağlaması amacıyla imar barışı olarak adlandırılan bu uygulama ile 31/12/2017 tarihinden önce inşa edilmiş ruhsatsız ya da ruhsata aykırı yapıların ya da yapıların ilgili kısımlarının sahiplerine Yapı Kayıt Belgesi alma hakkının getirildiği, başvuruya konu yapının ve arsasının mülkiyet durumu, yapı sınıf ve grubu ve diğer hususların, Bakanlık tarafından hazırlanan Yapı Kayıt Sistemine yapı sahibinin beyanına göre kaydedileceği ve tahsil edilemeyen para cezaları ile yıkım kararların iptal edileceği anlaşılmaktadır.
Ancak yukarıda da belirtildiği gibi Yapı Kayıt Belgelerinin yapı sahibinin beyanına göre düzenlendiği, ilgili Kurumlarca herhangi bir inceleme ve değerlendirme yapılmadığı, idare tarafından, taşınmazın ruhsatsız olduğundan bahisle verilen yıkım kararları ile tahsil edilemeyen para cezalarının iptal edilip edilmemesi konusunda, ilgili mevzuat çerçevesinde bir inceleme ve değerlendirme yapıldıktan sonra bir karar verileceği, yargı mercilerinin ise yalnızca yapı kayıt belgesinin varlığına dayanarak işlemin iptaline karar veremeyeceği, bu konuda ilgili idare tarafından iptal kararı alınması durumunda bunun sonucuna göre ya da davalı idarenin anılan Kanun hükmünü uygulamaması halinde ise, bu yönde verilecek karar ayrı bir davanın konusunu oluşturacağından, uygulamama işlemine karşı açılacak davada ayrı bir karar verileceği tabiidir.
Dosyanın incelenmesinden; uyuşmazlık konusu taşınmazın tamamı ile ilgili … tarih ve … belge numaralı yapı kayıt belgesi ile uyuşmazlık konusu taşınmazdaki istinaf duvarı, dolgu alanı, havuz, spor sahaları, vb. için düzenlenmiş … tarih ve … belge numaralı yapı kayıt belgesinin bulunduğu; ancak yapı kayıt belgelerine istinaden dava konusu işlemlerin davalı idare tararafında iptal edildiğine ilişkin herhangi bir işlemin tesis edilmediği görülmektedir.
Bu durumda; 3194 sayılı Kanun'un Geçici 16. maddesinin 4. fıkrası ve Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ'in 6. maddesinde yer alan, yapı kayıt belgesi ilgili belediyesine verildikten sonra 3194 sayılı Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezalarının iptal edileceği düzenlemesi karşısında, söz konusu işlemi tesis eden idarece gerekli işlemlerin yapılacağı açık olup olayda, ilgili idare tarafından dava konusu işlemin iptal edilmediği, yıkım ve para cezasının hukuken geçerliliğini koruduğu sonucuna varıldığından, Mahkemece işin esasının incelenerek yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 01/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.