Danıştay 2. Daire 2021/15474 Esas 2022/878 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/15474
Karar No : 2022/878


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Konya İl Özel İdaresinde insan kaynaklarından sorumlu daire başkanı olarak görev yapmakta iken kadrosu ile Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığına devredilen ve en son daire başkanı olarak çalışmakta olan davacının, şube müdürlüğüne atanmasına ilişkin davalı idarenin ... günlü, E... sayılı işlemi ile tekrar daire başkanlığı kadrosuna atanma talebinin reddine dair ... günlü, E... sayılı işlemin iptali ve yoksun kaldığı tüm parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararla; daire başkanlığı kadrosunun üst düzey kadro olduğu, üst düzey kamu yöneticilerinin, kamu kurum ve kuruluşlarının geleceğe dönük planlarını ve politikalarını saptayan, bu plan ve politikalardaki hedefleri gerçekleştirmek için gerekli kaynakları ve bu kaynakların kullanım yerlerini belirleyen ya da bu kişilerin emir ve direktifleri yönünde uygulamayı yapan veya onlara yardımcı olan kişiler oldukları, ayrıca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 5393 sayılı Belediye Kanunu'nda atama yapma ve görevden alma konusunda idarelere tanınan takdir yetkisinin bu tür kadrolar için daha geniş olduğunun kabulü gerektiği; bu görevlerden başka görevlere atanmaya ilişkin işlemlerin kazanılmış hakları veya genel olarak hukuk güvenliği ilkesini ihlal eden bir yönü bulunmadığı gibi belediye başkanlarının görevlerini kamu görevlisi olarak yürütmesine karşın görevlerinin seçim süresi ile sınırlı bulunduğu, yürütülen görevin devamı için seçimlerde tekrar başarılı olunmasının zorunlu olduğu, seçilmiş kamu personeli olan belediye başkanlarının, atama suretiyle görev yapan kamu personelinin görevlerinin gereği gibi ve başarılı bir biçimde yürütülememesi halinde doğacak müeyyidelerin yanında bir de seçilememek suretiyle bu görevinin sona ermesi sonucuyla karşılaşacağından, görev yapacağı personeli seçme ve atama hakkı ile yetkide paralellik ilkesi gereğince görevden alma hakkı bulunduğunun kabulü gerektiği hususları birlikte değerlendirildiğinde, Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığında daire başkanlığı görevini yürüten davacının, bu görevinden alınması ve özlük hakları korunmak üzere şube müdürü olarak atanması yolunda tesis edilen işlemde ve bu işleme davacı tarafından yapılan itirazın reddine dair işlemde, hukuka, kamu yararına ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varıldığı gerekçesiyle davanın reddine hükmedilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin temyize konu kararıyla; davacının Devlet memurluğundan çıkarma cezası sonucunda daire başkanlığı görevinden alındığı, söz konusu cezanın yargı kararıyla iptal edilmesiyle birlikte Devlet memurluğundan çıkarma cezasının tüm sonuçlarının ortadan kaldırılması gerektiği, bu kapsamda davacının en son daire başkanı olduğu görüldüğünden, disiplin cezasının iptaline ilişkin ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararının davalı idareye tebliğ edildiği tarih itibarıyla davacının atamasının yapılabileceği daire başkanı kadrosunun bulunup bulunmadığının sorulması üzerine gönderilen bilgi ve belgelerden 11/06/2019 tarihi itibarıyla 14 daire başkanı kadrosu bulunduğu, bunlardan 10 tanesi dolu olmasına karşın 4 tanesinin boş olduğunun anlaşıldığı; öte yandan, davalı idarece aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alanların daire başkanı kadrosuna atanamayacağının belirtilmesi üzerine, davacıya verilmiş bir disiplin cezası bulunup bulunmadığının sorulduğu; davalı idarece gönderilen bilgi ve belgelerden, Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı İtfaiye Dairesi Başkanlığının ... günlü, E... sayılı işlemiyle davacıya 1/30 oranında aylıktan kesme cezası verildiği, söz konusu cezaya karşı açılan davada, ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararıyla dava konusu disiplin cezasının iptaline karar verildiği, anılan karara karşı yapılan istinaf başvurusunun da ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararıyla reddine karar verildiğinin anlaşıldığı; bu durumda, davacının daire başkanı olarak görev yaparken Devlet memurluğundan çıkarma cezası sonrası görevinden alındığı, cezanın yargı kararıyla ortadan kalkmasından sonra disiplin cezası öncesindeki hukuki durumun yeniden tesis edilmesi gerektiği, aksi bir durumun yargı kararlarının uygulanmaması sonucunu doğuracağı, mevcut durumda davacının daire başkanı olarak atanmasına engel oluşturacak bir disiplin cezasından da söz etmeye olanak bulunmadığından davacının şube müdürü olarak atanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne, başvuruya konu ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline, davacının dava konusu işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük ve parasal haklarının davalı idareye başvuru yaptığı 08/08/2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idarece davacıya ödenmesine hükmedilmiştir.
Bu karara yönelik olarak davalı idare tarafından yanlışlığın düzeltilmesi isteminde bulunulması üzerine ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... günlü, E:... sayılı kararıyla; davacıya verilen 1/30 oranındaki aylıktan kesme cezası hakkında .... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararıyla dava konusu işlemin iptaline karar verildiği, anılan karara karşı yapılan istinaf başvurusu üzerine ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararıyla ... İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verildiğinin görüldüğü; bu nedenle, davalı idare vekilinin yanlışlığın düzeltilmesi isteminin kabulüne, ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararının gerekçe kısmında yer alan "Öte yandan, davalı idarece aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alanların daire başkanı kadrosuna atanamayacağının belirtilmesi üzerine, davacıya verilmiş bir disiplin cezası bulunup bulunmadığının sorulmasıyla gönderilen bilgi ve belgelerden, Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı İtfaiye Dairesi Başkanlığının ... günlü, E... sayılı işlemiyle davacıya 1/30 oranında aylıktan kesme cezası verildiği, söz konusu cezaya karşı açılan davada, ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararıyla dava konusu disiplin cezasının iptaline karar verildiği, anılan karara karşı yapılan istinaf başvurusunun Dairemizin 10/12/2020 günlü, E:2020/1179, K:2020/1840 sayılı kararıyla reddine karar verildiği anlaşılmıştır." ibaresinin karardan çıkarılmak suretiyle düzeltilmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacı hakkında verilen Devlet memurluğundan çıkarma cezasının yargı kararı ile iptal edilmesi üzerine Kurum nezdinde boş daire kadrosu bulunmadığı için davacının yargı kararının uygulanması amacıyla daire başkanlığı mali haklarıyla şube müdürü olarak atandığı, yargı kararının gereğinin yerine getirilmesi amacıyla görevsiz, isimsiz ve personelsiz bir daire başkanlığı kadrosu için meclise teklif sunulduğu ve bu teklifin meclis tarafından kabul edildiği; davacı hakkında hazırlanan disiplin dosyasının tekemmül etmesi üzerine davacının savunmasının alındığı ve eylemine uyan aylıktan kesme cezası ile cezalandırıldığı, bu cezanın 03/07/2019 tarihinde davacıya tebliğ edildiği, cezanın iptali istemiyle açılan davada ... İdare Mahkemesince dava konusu işlemin iptali yolunda verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı karar ile kaldırılarak davanın reddine hükmedildiği, aylıktan kesme cezası ile tecziye edilenlerin beş yıl boyunca daire başkanı olarak görev yapamayacağı, bu durumda davacının da aldığı disiplin cezası sonrasında daire başkanı olarak atanmasının yasal olarak mümkün olmadığı, idarenin davacıyı daire başkanlığından alarak şube müdürü olarak ataması konusunda takdir yetkisinin bulunduğu, belediye başkanlığı seçimi sonrasında yeniden yapılanma ihtiyacının doğması, davacının atama işleminin yapıldığı zaman aylıktan kesme cezasının kesinleşmesi karşısında davacı hakkında tesis edilen işlemlerde herhangi bir hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosyanın tekemmül ettiği görüldüğünden davalı idarenin yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
... Büyükşehir Belediye Başkanlığında daire başkanı olarak görev yapan davacının, Konya İl Özel İdaresinde (kapatılan) görev yaptığı dönemde il özel idaresine ait çay ocakları ve misafirhanenin işletilmesinden elde edilen gelirleri belediye hesaplarına aktarmadığı yönünde şikayette bulunulması üzerine davacı hakkında Devlet memurluğundan çıkarma cezası verilmiş, bu işlemin iptali istemiyle açılan davada ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararla usulüne uygun disiplin soruşturması yapılmadan disiplin cezası verildiği gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
Mahkeme kararı üzerine görevine iade edilen davacı hakkında davalı idare tarafından mahkeme kararının gerekçesine uygun olarak disiplin soruşturması açılmış ve yapılan disiplin soruşturması sonunda hazrlanan soruşturma raporunda getirilen teklife istinaden davacının yeniden Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile tecziyesine karar verilmiştir. Davacının bu işleme karşı açtığı davada ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararla "Davacı hakkındaki ceza yargılaması sonucunda adli yargı yerince davacının zimmet suçundan beraatine karar verildiği dikkate alındığında bu fiilin 657 sayılı Kanunun 125/E-g bendinde sayılan yüz kızartıcı suç olarak nitelenmesine hukuken olanak bulunmadığı, fiil ile verilen cezanın birbiriyle uyumlu olmadığı, davalı idarece suçun nitelendirilmesinde hata yapılarak 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125/E-g maddesi uyarınca Devlet Memurluğundan çıkarma cezası verilmesine yönelik dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı" gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline hükmedilmiştir. Bu karara karşı davalı idarenin yaptığı istinaf başvurusu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararı ile reddedilmiştir.
Bu defa davalı idare, aynı fiilere ilişkin olarak davacıyı 1/30 oranında aylıktan kesme cezası ile tecziye etmiş, davacı tarafından anılan işlemin iptali istemiyle açılan davada ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararla davacının üzerine atılı disiplin suçunu işlediği hususunun sübuta ermediği kanaatine varıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline hükmedilmiş, bu karara karşı davalı idarenin yaptığı istinaf başvurusu ise ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... günlü, E:..., K.... sayılı kararı ile kabul edilerek "Ceza yargılaması neticesinde suçun unsurlarının oluşmadığı gerekçesiyle ya da delil yetersizliğinden dolayı beraat eden memurun eylem, tutum ve davranışlarının başka bir disiplin suçu kapsamına girmesi halinde, disiplin hukuku yönünden başka bir disiplin cezası ile cezalandırılmasına hukuki bir engel bulunmadığı, bu kapsamda olay değerlendirildiğinde, davacının, zimmet ve görevi kötüye kullanma suçunun yasal unsurlarının oluşmadığından bahisle beraatine karar verildiği ve dava konusu işlemle, zimmet ve görevi kötüye kullanma suçlarıyla değil, hizmet içinde Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunduğundan bahisle 657 sayılı Kanun'un 125. maddesinin (C/ı) bendi uyarınca 1/30 oranında aylıktan kesme cezası ile cezalandırıldığı, disiplin hukuku bağlamında da davacıya isnat edilen bu eylemin de sübuta erdiğinin görüldüğü" gerekçesiyle Mahkeme kararının kaldırılması suretiyle davanın reddine hükmedilmiştir.
Temyizen incelenmekte olan davada; daire başkanı olarak görev yapmakta iken bu görevinden alınan davacı tarafından, yargı kararının uygulanması kapsamında yeniden daire başkanı olarak atanması gerektiği ileri sürülerek, şube müdürü olarak atanmasına ilişkin davalı idarenin ... günlü, E... sayılı işlemi ile tekrar daire başkanlığı kadrosuna atanma istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin ... günlü, E... sayılı işlemin iptali ve bu işlemler nedeniyle yoksun kaldığı tüm parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istenilmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT :
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun "Memurların kurumlarınca görevlerinin ve yerlerinin değiştirilmesi" başlıklı 76. maddesinin 1. fıkrasında; "Kurumlar, görev ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle memuru bulundukları kadro derecelerine eşit veya 68. maddedeki esaslar çerçevesinde daha üst, kurum içinde aynı veya başka yerlerdeki diğer kadrolara naklen atayabilirler." hükmüne, 132/4. maddesinde de "Aylıktan kesme cezası ile tecziye edilenler 5 yıl, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile tecziye edilenler 10 yıl boyunca daire başkanı kadrolarına, daire başkanı kadrosunun dengi ve daha üstü kadrolara, bölge ve il teşkilatlarının en üst yönetici kadrolarına, düzenleyici ve denetleyici kurumların başkanlık ve üyeliklerine, vali ve büyükelçi kadrolarına atanamazlar." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Devlet Memurları Kanunu'nun yukarıda aktarılan 76. maddesi ile memurların atanmaları konusunda idareye takdir yetkisi tanındığı açık olup, bu yetkinin ancak kamu yararı ve hizmet gerekleri gözardı edilerek kullanıldığının kanıtlanması ya da idari yargı merciince saptanması halinde, sözü edilen bu durumun dava konusu idari işlemin sebep ve amaç unsurları yönünden hukuka aykırılığı nedeniyle iptalini gerektireceği yerleşik yargı içtihatlarıyla kabul edilmiştir.
Aynı Kanun'un 132. maddesi ile de aylıktan kesme cezası ile tecziye edilen memurların daire başkanı kadrolarına, bu kadroların dengi ve daha üst kadrolara atanma niteliklerini kaybedecekleri ve beş yıl süre ile bu görevleri yapamayacakları düzenlenmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacının Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işlemin iptal edilmesinden sonra yargı kararı gereği davacıyı yeniden memuriyete döndüren idarenin, davacıyı daire başkanı olarak değil de şube müdürü olarak atadığı, bu işlemin tesisinden sonra davacının 03/07/2019 tarihli işlemle aylıktan kesme cezası ile cezalandırıldığı (bu işleme karşı açılan davada ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi kararıyla davanın reddine hükmedilmiştir.), davacının 08/08/2019 tarihli dilkeçesi ile yeniden daire başkanı olarak atanma istemiyle yaptığı başvurunun da davalı idarenin ... günlü E... sayılı işlemi ile reddedildiği anlaşılmaktadır.
Davacının aylıktan kesme cezası ile cezalandırılmasına neden olan fiilleri incelendiğinde; yargı kararının gereği olarak davacıyı memuriyete döndüren idarenin, anılanı daire başkanı yahut şube müdürü olarak atamasının takdir yetkisi kapsamında olduğu; yargı kararının uygulanması üzerine şube müdürü olarak atanan davacının, bu işlemin akabinde aylıktan kesme cezası ile cezalandırılması üzerine işlemin iptali istemiyle açtığı davada üzerine atılı fiilleri işlediğinin sabit olduğu gerekçesiyle davanın reddine hükmedildiği ve davacının aylıktan kesme cezası ile tecziye edilmesinden sonra mevzuat hükmü gereği beş yıl süre ile daire başkanı olarak görev yapamayacağı dikkate alındığında, davalı idarenin takdir yetkisini kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olarak kullandığı sonuç ve kanaatine varıldığından dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık, ... İdare Mahkemesince davanın reddi yolunda verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın kaldırılarak, dava konusu işlemlerin iptali, davacının yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının tazminine hükmedilmesi yolundaki Bölge İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 2/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı Kanun'un 6545 sayılı Kanun'la değişik 50. maddesinin 2. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere, dosyanın kararı veren ... Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 01/03/2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.