Mahkemesi :İş Mahkemesi


Dava, yersiz ödenen aylıkların istirdadı için yapılan icra takibine vaki itirazın iptali ve icra inkar tazminatı istemine ilişkindir.
Mahkemece, uyulan bozma ilamı sonrası, davanın dava şartı yokluğundan reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davaya konu somut olayda; davalı ..."un, 26/10/2011 tarihinde, davacı kurumdan yaşlılık aylığı tahsis talebinde bulunduğu, tahsis talebinde bulunduğu tarihte 01/02/2001 - 26/10/2011 tarihleri arasında 10 yıl 8 ay 25 gün sigortalılığı bulunduğu halde, aynı isim ve soyadını taşıyan başka birisinin çalışma süreleri devralınmış gibi farz edilerek, kendisine 01/11/2011 tarihinden başlamak üzere yaşlılık aylığı bağlandığı ve 28/12/2013 tarihine kadar ödendiği, daha sonra, diğer sigortalı ..."a ait hizmetlerin tahsis işleminde sehven nazara alındığının Antalya Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü"nün 07/10/2013 tarih, 23209 sayılı yazısından anlaşılması sonucunda mevcut 10 yıl 8 ay 25 günlük tarım sigortalılığı hizmeti ile aylık bağlanmasına hak kazanamadığı tespit edildiğinden, yaşlılık aylığının bağlanış tarihi itibariyle iptal edilerek 01/11/2011 - 28/12/2013 dönemi yersiz ödenen 16.308,89-TL"nin adına borç kaydedilip, 29/01/2014 tarihli kurum yazısına göre ödenmemesi üzerine 24/05/2014 tarihinde Isparta 3. İcra Dairesi"nin 2014/2401 Esas sayılı dosyasında aleyhine icra takibine girişilerek 16.308,89-TL asıl alacak, 2.087,60- TL 14/05/2014 gününe kadar işlemiş faiz olmak üzere toplam 18.396,49-TL"nin ödenmesi için icra takibi başlatıldığı, davalı tarafından borca süresinde itiraz üzerine takibin durdurulması üzerine, itirazın iptali, Isparta 3. İcra Müdürlüğü"nün 2014/2401 Esas sayılı takibin devamı, borçlu aleyhine % 20 icra inkar tazminatına hükmedilmesi talepleriyle eldeki davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece yapılan yargılamada; davacı kurumun davalıya yapmış olduğu hatalı işlemden dolayı 29/01/2014 tarih 1.609.391 sayılı yersiz ödeme borç bildirisinin davalıya 04/02/2014 tarihinde tebliğ edildiği, davacı Kurum tarafından 14/05/2014 tarihinde davalı hakkında takibe başlandığı, ancak 5510 sayılı Yasanın 96/(b) maddesi gereğince hatalı işlemden kaynaklanan yanlış ödemenin ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren 24 ay içinde faizsiz ödeme durumu karşısında borcun ödenmesi içinde davalıya 04/02/2014 tarihinde tebliğ yapılmakla, 24 aylık sürenin 05/02/2016 tarihinde tamamlandığı, bu sürelere riayet edilmeden asıl alacak olan 16.308,89-TL"ye hem takip başlatıp hem de faiz işletilerek takipte bulunulmasının, 5510 Sayılı Yasanın 96/(b) maddesi gereğince 24 aylık süreye uymaksızın takibe geçilmesi nedeniyle davacının dava şartı gerçekleşmeden dava açtığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmişşe de, Mahkeme kararı eksik inceleme ve değerlendirmeye dayalıdır.
Konuya ilişkin olarak, 5510 sayılı Yasanın 96. maddesi, “Kurumca işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara gelir veya aylık almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine, genel sağlık sigortalılarına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere, fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen bu Kanun kapsamındaki her türlü ödemeler;
a) Kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden,
b) Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren yirmidört ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, yirmidört aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte, ilgililerin Kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınır…” hükmünü içermektedir.
5510 sayılı Yasanın 96. maddesi ile 506 Yasada yer almayan yeni bir düzenleme getirilmiş, sebepsiz zenginleşmenin iyi niyetle veya kötü niyetle gerçekleşmesine bağlı olarak istirdadı mümkün ödeme miktarları belirlenmiştir. Kapsam belirlendikten sonra, ilgilinin Kurumdan alacağı yoksa geri alma işleminin genel hükümlere göre yapılacağı öngörülmüştür. 5510 sayılı Yasanın geçici maddelerinde ise, yersiz ödemelerin tahsili konusunda önceki hükümlerin uygulanması gereğini öngören herhangi bir kural yer almamaktadır. Kurumun istirdadını isteyeceği yersiz ödemenin kapsamını belirlemedeki irade serbestisi de, 5510 sayılı Yasanın 96. maddesi hükmünün, Kurumun yersiz ödemeden kaynaklanan alacakları konusunda süren uyuşmazlıklara uygulanması gereğini doğurmaktadır.
Belirtilen açıklamalar ışığında, davacı Kurumun yersiz ödenen aylıkların tahsili amacıyla, davalıya 29.01.2014 tarihli borç bildirim belgesi gönderdiği, anılan yazının davalı borçluya 04.02.2014 tarihinde tebliğ edildiği ve davalıya ödemede bulunması için bir aylık süre verildiği, bir aylık süre sonunda ödenmemesi üzerine, Isparta 3. İcra Müdürlüğünün 2014/2401 Esas sayılı dosyasına kayden icra takibinde bulunduğu anlaşılmakla, Mahkemenin, dava konusu alacağın tahsili amacıyla, Kurumca 5510 Sayılı Yasanın 96/(b) maddesi gereğince 24 aylık süreye uymaksızın takibe geçilmesinin, dava şartı yokluğu olarak nitelendirilmek suretiyle, davanın reddine yönelik kabul gerekçesi hatalıdır.
Diğer yandan, dosyadaki kayıtların incelenmesinde; davalının 26/10/2011 tarihinde, yaşlılık aylığı tahsis talebinde bulunduğunda, 01/02/2001 - 26/10/2011 tahsis talebi tarihi arasında 10 yıl 8 ay 25 gün sigortalılığının bulunduğu halde, aynı isim ve soyadını taşıyan diğer Bağ nolu ..."a ait 01/09/1981 - 13/08/1997 tarihleri arasındaki 15 yıl 11 ay 5 gün olmak üzere toplam 5735 günlük zorunlu Bağ-Kur hizmeti de katılarak, kendisine 01/11/2011 tarihinden başlamak üzere 12/2195520 tahsis sayısı ile yaşlılık aylığı bağlandığı ve 28/12/2013 tarihine kadar ödendiği, hususları göz önüne alındığında, Mahkemece yersiz aylık ödemeleri yönünden, 5510 sayılı yasanın 96. maddesinin a ve b bentlerine göre, irdeleme yapılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün BOZULMASINA, 10/03/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.