Danıştay 6. Daire 2020/9886 Esas 2022/2340 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/9886
Karar No : 2022/2340

TEMYİZ EDENLER : I) (DAVACI)
... Odası (...Şubesi)
VEKİLİ : Av. ...

II) (DAVALI)... Bakanlığı/...
VEKİLİ : Av. ...
III) (DAVALI YANINDA MÜDAHİL) ...Bakanlığı/...
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri ...

DAVACI YANINDA MÜDAHİL : ...Derneği

KARŞI TARAF : I) (DAVALI) ...Bakanlığı
II) (DAVALI YANINDA MÜDAHİL) ...Bakanlığı
III) (DAVACI) ...Odası (...Şubesi)
IV) (DAVACI YANINDA MÜDAHİL) ... Derneği

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Bursa ili, Uludağ Milli Parkı I. Gelişim (Oteller) Bölgesi 1/5000 ölçekli koruma amaçlı nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planında ilave ve değişiklik yapılmasına ilişkin ...tarihli, ...sayılı Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti : .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporda Tutyeli Bölgesinde kurulması planlanan mekanik üst istasyonuna ilişkin plan notu yönünden yapılan değerlendirme dışındaki tespitlere itibar edilmeyerek, dava konusu planlarda Tutyeli Bölgesi için bir mekanik üst istasyonu planlandığı, plan notları ile mutlak koruma alanında günübirlik turizm aktivitelerine izin verilmesinin mümkün hale geleceği, ancak Tutyeli'nin, 1/25000 ölçekli Uludağ Milli Parkı Uzun Devreli Gelişme Revizyon Planında (UDGP) mutlak koruma alanında kaldığı, hiçbir şekilde yapılaşmaya izin verilmeyen bir statü olarak tanımlanan mutlak koruma alanı içerisinde kalan Tutyeli Bölgesinde mekanik üst istasyonu kurulmasına yönelik plan notunun UDGP'ye ve imar mevzuatına aykırı olduğu, Milli Park ve ll. derece doğal sit alanı olarak belirlenen uyuşmazlık konusu alanın ilk defa yapılaşmaya açılmadığı, UDGP hükümlerine uygun kararların üretildiği, Tutyeli bölgesinde kurulması planlanan mekanik üst istasyonuna ilişkin plan notuna yönelik kısım dışında dava konusu planlarda şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına, kamu yararına ve mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, Tutyeli Bölgesinde mekanik üst istasyonu kurulmasına yönelik plan notunun iptaline, bu plan notu dışında kalan kısım yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti : İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDEN DAVACININ İDDİALARI : Çözümü uzmanlık gerektiren bir konuda İdare Mahkemesince bilirkişi raporunun dikkate alınmadan karar verildiği, aleyhe kısımların bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
TEMYİZ EDEN DAVALININ ve DAVALI YANINDA MÜDAHİLİN İDDİALARI : Dava konusu planlarda şehircilik ilkelerine, kamu yararına aykırılık bulunmadığı, aleyhe kısımların bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI :
Davalı, davacı ve davacı yanında müdahil tarafından; savunma verilmemiştir.
Davalı yanında müdahil tarafından; davacının temyiz isteminin reddi gerektiği ileri sürülmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Uyuşmazlığın Tutyeli Bölgesinde mekanik üst istasyonu kurulmasına yönelik plan notuna ilişkin kısmı yönünden;
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın, Tutyeli Bölgesinde mekanik üst istasyonu kurulmasına yönelik plan hükmüne ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesi kararının anılan kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Uyuşmazlığın Tutyeli Bölgesinde mekanik üst istasyonu kurulmasına yönelik plan notu dışında kalan kısmı yönünden;
Dosyanın ve Danıştay Altıncı Dairesinin E:2019/21804 sayılı dosyasının birlikte incelenmesinden, dava konusu 01.02.2016 tarihli, 1094 sayılı Bakanlık işlemi ile onaylanan Bursa ili, Uludağ Milli Parkı I. Gelişim (Oteller) Bölgesi 1/5000 ölçekli koruma amaçlı nazım imar planı değişikliği ve ilavesi ile 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planı değişikliği ve ilavesinin iptali istemiyle açılan davada, .... İdare Mahkemesinin ...tarihli, E:..., K:...sayılı kararıyla, planlama alanında geliştirilen faaliyetler tanımlanırken (konaklama, altyapı, mekanik hatlar ve günübirlik tesisler gibi) taşıma kapasitesi ve mevcut çevresel koşulların sürdürülebilirliği ve biyolojik çeşitliliğe etkileri ile ilgili gerekli izleme-kontrol-değerlendirme süreçlerinin yapılmadığı ve buradan elde edilen çıktıların değerlendirilmediği, bunun üst ölçekli plan olan UDGP'na aykırı olduğu, taşıma kapasitesi ile ilgili analiz ve değerlendirmeler yapılmadan konaklama süreleri ve ziyaretçi sayısını artıran kararların (kongre turizmi, sağlık turizmi gibi) doğal sit alanı statüsü ile korunan bu alanı ve Milli Parkı olumsuz etkileyeceği, planlar hazırlanırken, 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planların gerektirdiği farklı analiz ve sentezlerin yapılmadığı, planlarda ve açıklama raporunda plan müellifi ve planlama ekibinin imzasının olmadığı, planların, Korunan Alanlarda Yapılacak Planlara Dair Yönetmeliğin tanımladığı disiplinler arası bir planlama ekibi tarafından hazırlanmadığı, planların hazırlanma usulüne ve şehir planlama tekniklerine uygun olmadığı, planların imar mevzuatına, şehir planlama ilkelerine ve planlama esaslarına uygun olmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle iptaline karar verildiği, bu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarihli, E:..., K:...sayılı kararıyla reddine karar verildiği, bu kararın Danıştay Altıncı Dairesinin 01/03/2022 tarihli, E:2019/21804, K:2022/2341 sayılı kararıyla onanmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, dava konusu planların tümünün iptaline karar verilmesi gerekirken, Tutyeli Bölgesinde mekanik üst istasyonu kurulmasına yönelik plan notu dışında kalan kısım yönünden davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin olarak verilen İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi kararının bu kısmında isabet bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, temyize konu kararın, Tutyeli Bölgesinde mekanik üst istasyonu kurulmasına yönelik plan notuna ilişkin bölümünün onanmasına, bu plan hükmü dışında kalan kısma yönelik bölümünün bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 29.10.2021 tarihli ve 31643 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 85 sayılı Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 1. maddesi ile 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Altıncı Kısmının Dördüncü Bölümünün başlığının Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2. maddesi ile de aynı Kararnamenin 97. maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan "Çevre ve Şehircilik" ibaresinin "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği" şeklinde değiştirildiği görüldüğünden, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının davalı olarak belirlenmesi suretiyle işin gereği görüşüldü.

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Bursa ili, Uludağ Milli Parkı I. Gelişim (Oteller) Bölgesi 1/5000 ölçekli koruma amaçlı nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planında yapılan ilave ve değişiklikler 01.02.2016 tarihli, 1094 sayılı Bakanlık işlemi ile onaylanmış, davacı tarafından, bölgenin su kaynakları üzerinde olması nedeniyle yapılaşmaya konu edilemeyeceği, Uludağ'ın endemik yapısının korunması gerektiği, planların adeta 1. Gelişim Bölgesindeki yapılara imar affı niteliğinde olduğu, 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı hükümlerine aykırı olduğu iddialarıyla dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
3194 sayılı İmar Kanununun "Tanımlar" başlıklı 5. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde; "Nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plandır. Uygulama İmar Planı; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Uyuşmazlığın Tutyeli Bölgesinde mekanik üst istasyonu kurulmasına yönelik plan notuna ilişkin kısmı yönünden;
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın, Tutyeli Bölgesinde mekanik üst istasyonu kurulmasına yönelik plan notuna ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesi kararının anılan kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Uyuşmazlığın Tutyeli Bölgesinde mekanik üst istasyonu kurulmasına yönelik plan notu dışında kalan kısmı yönünden;
Dosyanın ve Danıştay Altıncı Dairesinin E:2019/21804 sayılı dosyasının birlikte incelenmesinden, dava konusu 01.02.2016 tarihli, 1094 sayılı Bakanlık işlemi ile onaylanan Bursa ili, Uludağ Milli Parkı I. Gelişim (Oteller) Bölgesi 1/5000 ölçekli koruma amaçlı nazım imar planı değişikliği ve ilavesi ile 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planı değişikliği ve ilavesinin iptali istemiyle açılan davada, .... İdare Mahkemesinin ...tarihli, E:..., K:...sayılı kararıyla, planlama alanında geliştirilen faaliyetler tanımlanırken (konaklama, altyapı, mekanik hatlar ve günübirlik tesisler gibi) taşıma kapasitesi ve mevcut çevresel koşulların sürdürülebilirliği ve biyolojik çeşitliliğe etkileri ile ilgili gerekli izleme-kontrol-değerlendirme süreçlerinin yapılmadığı ve buradan elde edilen çıktıların değerlendirilmediği, bunun üst ölçekli plan olan UDGP'na aykırı olduğu, konaklama süreleri ve ziyaretçi sayısını artıran kararların (kongre turizmi, sağlık turizmi gibi) doğal sit alanı statüsü ile korunan bu alanı ve Milli Parkı olumsuz etkileyeceği, planlar hazırlanırken, 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planların gerektirdiği farklı analiz ve sentezlerin yapılmadığı, planlarda ve açıklama raporunda plan müellifi ve planlama ekibinin imzasının olmadığı, planların, Korunan Alanlarda Yapılacak Planlara Dair Yönetmeliğin tanımladığı disiplinler arası bir planlama ekibi tarafından hazırlanmadığı, sonuç olarak planların imar mevzuatına, şehir planlama ilkelerine ve planlama esaslarına uygun olmadığı gerekçesiyle iptaline karar verildiği, bu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarihli, E:..., K:...sayılı kararıyla reddine karar verildiği, bu kararın Danıştay Altıncı Dairesinin 01/03/2022 tarihli, E:2019/21804, K:2022/2341 sayılı kararıyla onanmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, dava konusu planların tümünün iptaline karar verilmesi gerekirken, Tutyeli Bölgesinde mekanik üst istasyonu kurulmasına yönelik plan notu dışında kalan kısım yönünden davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin olarak verilen İstanbul Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi kararının bu kısmında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı ve davalı yanında müdahilin temyiz isteminin reddine, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Tutyeli Bölgesinde mekanik üst istasyonu kurulmasına yönelik plan notunun iptaline, diğer kısım yönünden davanın reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının, Tutyeli Bölgesinde mekanik üst istasyonu kurulmasına yönelik plan notuna ilişkin bölümünün ONANMASINA, bu plan notu dışında kalan kısma yönelik bölümünün BOZULMASINA,
3. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 01/03/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.