Danıştay 2. Daire 2021/17043 Esas 2022/876 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/17043
Karar No : 2022/876

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Valiliği
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesince; Danıştay İkinci Dairesinin 11/02/2020 günlü, E:2016/13383, K:2020/739 sayılı bozma kararına uyularak verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Balıkesir ili, Altıeylül ilçesi, ... Nolu Aile Sağlığı Merkezinde aile hekimi olarak görev yapan davacının, 22/03/2015 tarihindeki defin ruhsatı düzenleme nöbetine gitmediğinden bahisle beş (5) ihtar puanı ile tecziyesine yönelik işleme karşı yapılan itirazın reddine ilişkin ... günlü, ... sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
Uyuşmazlık Hakkında Verilen Kararlar:
... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararla; mesai saati dışında defin ruhsatı nöbeti ile görevlendirildiği halde bu görevini ifa etmeyen davacının "mevzuatla verilen diğer görevleri yapmamak" fiilini işlediğinin sabit olduğu ve bu nedenle dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Danıştay İkinci Dairesinin 11/02/2020 günlü, E:2016/13383, K:2020/739 sayılı kararıyla; dava konusu Altıeylül Toplum Sağlığı Merkezince düzenlenen 01/03/2015 - 31/03/2015 tarihlerini kapsayan ölüm belgesi düzenleme icap nöbet listesinin, ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak düzenlenip düzenlenmediği hususunun değerlendirilmesi suretiyle bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararı bozulmuştur.
... İdare Mahkemesinin, Dairemizin yukarıda anılan bozma kararına uyularak verilen temyize konu kararıyla; Mahkemenin 07/01/2021 tarihli ara kararı üzerine gönderilen bilgi ve belgelerden, ilçe bazında olacak şekilde Altıeylül Toplum Sağlığı Merkezince düzenlenen 01/03/2015 - 31/03/2015 tarihlerini kapsayan ölüm belgesi düzenleme icap nöbet listesinin, 18/02/2015 tarihli Olur ile Altıeylül Kaymakamı tarafından onaylandığı, söz konusu tarihlerde belediye tabibinin bulunmaması nedeniyle nöbet listesinin toplum sağlığı merkezi hekimleri ve aile hekimlerinden oluştuğunun anlaşıldığı; davacının, mesai saati dışında usulüne uygun olarak defin ruhsatı nöbeti ile görevlendirildiği halde bu görevini ifa etmeyerek "mevzuatla verilen diğer görevleri yapmamak" fiilini işlemiş olduğunun sabit olduğu sonucuna ulaşıldığından, davacının sabit olan bu eyleminin karşılığı olarak beş ihtar puanı ile cezalandırılmasına ilişkin işleme karşı yapılan itirazın reddine yönelik dava konusu ... günlü, ... sayılı işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine hükmedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, gerek 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu'nda gerekse 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu'nda aile hekimlerinin gömme izin belgesi nöbeti tutmalarına ilişkin herhangi bir düzenleme yer almadığı, bahsi geçen görevin aile hekimlerine ait olmadığının son derece açık olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Davacının temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Balıkesir ili, Altıeylül ilçesi, ... Nolu Aile Sağlığı Merkezinde aile hekimi olarak görev yapan davacı tarafından, 22/03/2015 tarihindeki defin ruhsatı düzenleme nöbetine gitmediğinden bahisle beş (5) ihtar puanı ile tecziyesine yönelik işleme karşı yaptığı itirazın reddine ilişkin .. günlü, ... sayılı işlemin iptali istemiyle temyizen incelenmekte olan dava açılmıştır.
... İdare Mahkemesinin ... tarihli ara kararı üzerine davalı idare tarafından gönderilen bilgi ve belgeler arasında yer alan ve davaya esas teşkil eden nöbet listesi incelendiğinde, bir kısım hekimin hafta içi mesai saatlerini kapsayacak şekilde defin ruhsatı düzenleme işi ile görevlendirildiği, bir kısım hekimin ise hafta içi mesai saatleri dışını ve hafta sonunu kapsayacak şekilde defin ruhsatı düzenleme nöbeti ile görevlendirildiği görülmüştür. Bunun üzerine Dairemizin 28/12/2021 günlü, E:2021/17043 sayılı ara kararıyla davalı idareden bahsi geçen nöbet listesinde yer alan ve ölüm belgesi düzenleme icap nöbetinde görevlendirilen hekimlerin aile hekimi olup olmadığının, icap nöbetinde görevlendirilen hekimler aile hekimi ise nöbet görevinde fiilen toplum sağlığı merkezinde görev yapan hekimlerin de görevlendirilip görevlendirilmediğinin sorulmasına karar verilmiştir.
Davalı idare tarafından 01/02/2022 tarihinde verilen ara kararı cevabında 2015 yılı Mart ayı Altıeylül ilçesi ölüm belgesi düzenleme icap nöbetinde görevlendirilen hekimlerden otuz bir tanesinin aile hekimi, yirmi tanesinin ise toplum sağlığı merkezi hekimi olduğunun belirtildiği görülmüştür. Ölüm belgesi düzenleme nöbet listesinin incelenmesinden ve ara kararı cevabından, toplum sağlığı merkezi hekimlerinin 2015 yılı Mart ayı Altıeylül ilçesi ölüm belgesi düzenleme icap nöbetinde görevlendirilmedikleri, sadece mesai saatleri içerisinde ölüm belgesi düzenleme görevi ile görevlendirildikleri, mesai saatleri dışında ve hafta sonu tutulan ölüm belgesi düzenleme icap nöbetinde ise sadece aile hekimlerinin görevlendirildiği anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'nun 8. maddesinde, "Her kazada ve icabı takdirinde nahiye merkezlerinde bir veya mütaaddit Hükümet tabipleri istihdam olunur. Hükümet tabipleri doğrudan doğruya vilayet sıhhiye müdürünün emri altında olup memur oldukları mahallerin sıhhi umur ve muamelelerinden mesuldür ve kaymakamın sıhhi hususatta sıhhi müşaviridir. Hükümet tabiplerinin maiyyetlerinde sıhhi işlerde kendilerine muavenette bulunmak üzere küçük sıhhat memurları istihdam edilir.", 216. maddesinde, "Belediye tabipleri olan yerlerde defin ruhsatiyeleri bu tabipler tarafından, bulunmadığı takdirde Hükümet tabipleri tarafından mevtanın muayenesinden sonra verilir. Ölümüne sebep olan hastalık esnasında tedavi eden tabibin verdiği ruhsatname resmi tabipler tarafından tasdik edilmek şartiyle muteberdir.", 218. maddesinde, "Bütün hastane ve sair sıhhi müesseselerde ölenlere ait defin ruhsatiyeleri o müessesenin müdür ve baştabibi tarafından verilir ve usulü dairesinde resmi tabipler tarafından tasdik edilir. Kendine ait hususi mezarlığı olan müesseselerdeki ölülerin ismi ve hüviyeti sebebi vefatiyle birlikte yirmidört saat zarfında belediye dairesine bildirilir.", 219. maddesinde ise, "Tabip bulunmayan yerlerde ölülerin muayeneleri küçük sıhhat memurları veya bu iş için yetiştirilmiş veya tavzif edilmiş memurin tarafından icra ve ruhsatnameleri verilir. Bunların bulunmadığı yerlerde defin ruhsatiyesi ya jandarma karakol kumandanları veya köy muhtarları tarafından ita olunur. Her şehir, kasaba veya köyde ölü muayenesi yapacak ve defin ruhsatını verecek olanlar en büyük mülkiye memuru tarafından tayin ve ilan olunur." hükümlerine yer verilmiştir.
Dava konusu işlem tarihi itibarıyla yürürlükteki şekliyle, anılan Kanun'a dayanılarak çıkarılan Mezarlık Yerlerinin İnşaası ile Cenaze Nakil ve Defin İşlemleri Hakkında Yönetmelik'in "Tanımlar" başlıklı 4/1. maddesinde, ".....ç) Cenaze (Ölü): Tıbben beyin ve kalp ölümü gerçekleşen kişiyi ---- e) Defin: Cenazelerin şartlarına uygun olarak gömülmesini,..... g) Ölüm belgesi: Tabip veya ölüm belgesi düzenleme yetkilisi tarafından verilen, cenazenin defninin yapılmasının uygun olduğunu gösteren Ek-2’deki belgeyi, ğ) Ölüm belgesi düzenleme yetkilisi: Ölüm belgesi vermeye yetkili tabip bulunmaması halinde bahse konu belgeyi düzenlemekle yetkilendirilmiş görevliyi, h) Hükümet tabibi: Toplum sağlığı merkezi hekimini veya aile hekimini....ifade eder", hükmüne yer verilmiş; aynı Yönetmeliğin "Ölüm Belgesi Verilmesi" başlıklı 16. maddesinde ise; "(1) Ölüm resmî sağlık kurumlarında gerçekleşmiş veya cenaze resmî sağlık kurumuna getirilmiş ise, ölüm belgesi sağlık kurumunca düzenlenir ve kurumun müdür veya baştabibi tarafından tasdik edilir. (2) Ölüm, özel sağlık kuruluşlarında gerçekleşmiş ise, ölüme sebep olan hastalık esnasında tedavi eden tabibin verdiği ölüm belgesi varsa bu belge belediye tabibi, yoksa toplum sağlığı merkezi hekimi veya aile hekimi tarafından tasdik edilmek şartıyla geçerli olur. Tasdik işlemi elektronik ortamda da yapılabilir. (3) Ölümün sağlık kurumları dışında gerçekleşmesi durumunda ölüm belgesi cenazenin bulunduğu yerdeki belediye tabibi tarafından, belediye tabibi bulunmayan yerlerde toplum sağlığı merkezi hekimi yoksa aile hekimi tarafından, bunların bulunmaması halinde ise ölüm belgesi düzenleme yetkilisi tarafından verilir. (4) Ölüm belgesi düzenleme yetkilisi bulunmayan veya makul sürede ulaşılamadığı yerlerde ise bu belge jandarma karakol komutanları veya köy muhtarları tarafından verilir. Mesai saatleri dışında verilecek olan ölüm belgelerinin düzenlenmesi işi ilçe bazında, belediye tabibi, toplum sağlığı merkezi hekimi ve aile hekimlerinin dahil olduğu nöbet sistemi ile verilir. Bu nöbet listesi toplum sağlığı merkezlerince oluşturulur, mahalli mülki amir tarafından onaylanır. Nöbet listesi oluşturulurken coğrafi şartlar göz önünde bulundurularak ilçeler birleştirilebilir. Mesai saatleri dışında ölüm belgesi düzenlenmesine ilişkin nöbet, adli hizmet nöbetleri ile birlikte verilebilir. 112 acil sağlık istasyonu görevlileri vakaya gittiklerinde ölüm gerçekleşmiş ise doğrudan ölüm belgesi düzenleyebilir. Bu nöbet uygulamasında ihtiyaç duyulan lojistik hizmetler halk sağlığı müdürlüklerince verilir." düzenlemeleri yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; ölüm belgesi düzenleme nöbet hizmetlerinin yerine getirilmesi konusunda sadece aile hekimlerinin görevli olmadığı, söz konusu nöbet hizmetlerinin ilçe bazında belediye tabibi, toplum sağlığı merkezi hekimleri ve aile hekimlerinin dahil olduğu nöbet sistemi ile yerine getirileceği sonucuna ulaşılmaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden, Altıeylül İlçe Sağlık Müdürlüğü tarafından hazırlanan Altıeylül ilçesi ölüm belgesi düzenleme nöbet listesinin Altıeylül Kaymakamlığına gönderildiği ve Altıeylül Kaymakamlığınca onaylandığı, ilçede görev yapan belediye tabibinin bulunmaması nedeniyle ölüm belgesi düzenleme iş ve işlemleri konusunda hafta içi mesai saatleri içinde toplum sağlığı merkezi hekimlerinin, mesai saatleri dışında ve hafta sonlarında ise aile hekimlerinin görevlendirildiği anlaşılmaktadır.
Aile hekimlerinin ölüm belgesi düzenleme nöbetinde görevlendirilebilecekleri açık olmakla birlikte, mesai saatleri dışında ölüm belgelerinin düzenlenmesi işinin, Altıeylül ilçesi bazında toplum sağlığı merkezi hekimleri ve aile hekimlerinin dahil olduğu nöbet sistemi ile verilmesi gerekirken, bu usule uyulmadan, sadece aile hekimlerinden oluşturulan ve mevzuata uygun olmayan ölüm belgesi düzenleme icap nöbeti listesine göre davacıya nöbet görevi verilmesinde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Bu durumda usulüne uygun olarak hazırlanmayan nöbet listesine istinaden çağrıldığı nöbet görevine gitmeyen davacının beş ihtar puanıyla tecziye edilmesine ilişkin olarak tesis edilen işlemde hukuka uyarlık, davanın reddi yolundaki mahkeme kararında da hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştayda karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.