Danıştay 6. Daire 2021/9526 Esas 2022/2512 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/9526
Karar No : 2022/2512

TEMYİZ EDEN (DAVACILARI) : 1- ...
2- ... Ltd. Şti.

KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Bakanlığı
VEKİLİ : ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul İli, Ümraniye İlçesi, ... pafta, ... ada ... sayılı parsel üzerindeki ... YİBF nolu yapıyı 4708 sayılı Kanunun 2.maddesinin 4.fıkrasının (a) bendinde öngörülen esaslara göre denetlemediğinden bahisle ... Yapı Denetim Limited Şirketi'ne bir yıl süreyle yeni iş almaktan men cezası verilmesi ve kuruluş ortağı (inşaat mühendisi, proje ve uygulama denetçisi) ....'nin yeni iş almaktan men cezası süresi içerisinde herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik görev almaması ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olmamasına ilişkin 03/01/2020 tarihli ve 30997 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 26/12/2019 tarihli ve 307589 sayılı Bakanlık Oluru'nun iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararda; yapı denetim şirketleri hakkında yeni iş almaktan men cezası verilebilmesi için öncelikle ruhsat eki onaylı mimari ve statik projeye aykırı olduğu tespit edilen durumların yapının taşıyıcı sistemini ne şekilde etkilediği hususunun ortaya konulması gerektiği, dava konusu olayda söz konusu aykırılıkların taşıyıcı sistemi etkilediğine ilişkin yerinde yapılan denetimlerde ve Teknik İnceleme Raporunda bu yönde herhangi bir teknik tespitin yapılmadığı; davalı idarece, yapılan denetim ve hazırlanan raporlarda aykırılığın taşıyıcı sistemi etkileyip etkilemediği hususu teknik olarak aydınlatıldıktan sonra ulaşılacak sonuca göre işlem tesis edilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı olarak tesis edildiği anlaşılan işlemde hukuka uyarlık görülmediği, şirketin kuruluş ortağı olan davacı yönünden ise işlemin sebep unsurunun ortadan kalkmış olduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; dava konusu işleme dayanak alınan 12/09/2019 tarihli Teknik İnceleme Raporu'nda, "Usulsüzlük ve Aykırılığın Mahiyeti ve Niteliği" bölümünde tespit edilen aykırılıkların yapının taşıyıcı sistemini etkilediğini ortaya koyan açıklamalara yer verilmemesi nedeniyle davalı idareden ve ilgili belediyeden ... YİBF nolu yapıda tespit edilen aykırılıkların yapının taşıyıcı sistemini etkileyip etkilemediğini niceliksel ve niteliksel olarak açıkça ortaya koyan ek rapor istenildiği, ara kararına verilen cevap dilekçesi ekinde yapılan açıklamalara göre ruhsat eki onaylı statik projesine aykırılıkların niteliği itibarıyla imalatların yapının taşıyıcı sistemini etkilediği hususu sübut bulduğundan, davacı yapı denetim şirketine 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun'un 2. maddesinin 4. fıkrasının (a) bendinde öngörülen görevini yerine getirmediğinden bahisle bir yıl yeni iş almaktan men cezası verilmesine ilişkin dava konusu Bakanlık Oluru'nda hukuka aykırılık; dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun kabulüne, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyize konu kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'ÜN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 29/10/2021 günlü, 31643 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 1. maddesi uyarınca, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Altıncı Kısmının Dördüncü Bölümünün başlığı "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği" şeklinde değiştirildiğinden, husumetin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına yöneltilmesine karar verilerek, Üye...'in 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 5. maddesi uyarınca davacıların hak ve menfaatlerinde iştirak bulunmaması nedeniyle birlikte dava açılamayacağı yolundaki usule ilişkin azlık oyuna karşın, dava dilekçesinde usul yönünden 2577 sayılı Yasaya aykırılık bulunmadığı sonucuna varılarak, işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : İstanbul İli, Ümraniye İlçesi, ... pafta, ... ada, ... sayılı parsel üzerindeki ... YİBF nolu yapıya ilişkin yapı sahibi ile dava dışı ... Yapı Denetim Ltd.Şti. arasında ... tarihinde yapı denetim hizmeti sözleşmesi imzalanarak, ... Belediye Başkanlığı tarafından ... tarih ve ... sayılı tadilat yapı ruhsatının verildiği; davacı ... Yapı Denetim Ltd. Şti. ile de .... tarihinde yapı denetim hizmeti sözleşmesi imzalanarak ... tarih ve ... sayılı tadilat yapı ruhsatının alındığı, yapıda ... tarihinde yapılan denetimde tespit edilen aykırılıklara yönelik 12/09/2019 tarihli teknik inceleme raporu düzenlenmesi üzerine, 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun'un 2. maddesinin 4. fıkrasının (a) bendinde öngörülen esaslara göre denetlemediğinden bahisle, ... Yapı Denetim Ltd.Şti.'ye aynı Kanun’un 8. maddesi gereğince, 1 (bir) yıl süre ile yeni iş almaktan men cezası verilmesine, kuruluş ortağı ...'nin yeni iş almaktan men cezası süresi içerisinde herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik görev almaması ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olmamasına ilişkin ... tarihli ve ... sayılı dava konusu işlemin tesis edilmesi üzerine görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 2. maddesinde;..."Yapı denetim kuruluşları aşağıda belirtilen görevleri yerine getirmekle yükümlüdür: a)Proje müelliflerince hazırlanan, yapının inşa edileceği arsa veya arazinin zemin ve temel raporları ile uygulama projelerini ilgili mevzuata göre incelemek, proje müelliflerince hazırlanarak doğrudan kendilerine teslim edilen uygulama projesi ve hesaplarını kontrol ederek, ilgili idareler dışında başka bir kurum veya kuruluşun vize veya onayına tabi tutulmadan, ilgili idareye uygunluk görüşünü bildirmek,...c)Yapının, ruhsat ve ekleri ile mevzuata uygun olarak yapılmasını denetlemek,...g) Ruhsat ve eklerine aykırı uygulama yapılması halinde durumu üç iş günü içinde ilgili idareye bildirmek.." hükmü yer almaktadır.
23/04/2015 tarih ve 29335 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6645 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 32. maddesi ile değişik dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 8. maddesinde, "Yapı denetim kuruluşlarından bu Kanunda ve ilgili mevzuatta öngörülen esaslara göre denetim görevini yerine getirmedikleri tespit edilenlere, tespit edilen fiil ve hâllerin durumuna göre, aşağıdaki idari yaptırımlar uygulanır.
a) Denetim personelinin görevi başında bulunmaması veya yapı denetim kuruluşunun denetim personeline görevi ile ilgili yazılı olarak bilgi vermediğinin anlaşılması,
b) Mevzuatın öngördüğü evrakın tanziminde eksiklik veya kusur bulunması,
c) 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (b) veya (f) bendinde belirtilen görevlerin yerine getirilmemesi, hâllerinde, tespite konu yapının yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin %10’u kadar idari para cezası,
ç) Hataların yapının taşıyıcı sistemini etkilememesi kaydı ile, 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (a) veya (c) ile (g) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmediğinin tespiti hâlinde, tespite konu olan yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin %20’si kadar idari para cezası verilir.
d) 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (d) veya (e) veya (h) veya (ı) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmediğinin tespiti hâlinde, tespite konu yapının yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin %30’u kadar idari para cezası verilir.
Yapı denetim kuruluşlarına denetim sorumluluğunu üstlendiği bir işe yönelik yapılacak tespitler doğrultusunda yukarıdaki bentlerde belirtilen idari müeyyidelerden birden fazla cezanın verilmesinin gerekmesi hâlinde o işe ait yapı denetim hizmet sözleşmesinin en fazla %50’si kadar idari para cezası verilir.
e) Aşağıda belirtilen;
1) Denetim hizmetinin bu Kanunda yazılı asgari hizmet bedelinden düşük bir bedel ile üstlenildiğinin tespit edilmesi,
2) Yapı sahibinden veya vekilinden, yapı denetim hesabına yatırılmaksızın yapı denetimi hizmet bedeli alındığının tespit edilmesi, hâllerinde, üstlenilen denetim işlerinin tamamına ait yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelleri toplamının %3’ü kadar idari para cezası verilir.
f) 6 ncı maddenin birinci fıkrası hükmüne aykırı hareket edilmesi hâlinde üstlenilen denetim işlerinin tamamına ait yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelleri toplamının %2’si kadar idari para cezası verilir.
g) Aşağıda belirtilen;
1) Hataların yapının taşıyıcı sistemini etkilemesi hâlinde 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (a) veya (c) ile (g) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmemesi,
2) 3 üncü maddenin beşinci fıkrasının birinci cümlesi hükmüne aykırı hareket edilmesi,
3) Yapı denetim kuruluşuna son bir yıl içinde üç defa idari para cezası uygulanması, hâllerinde, cezayı gerektiren fiil ve hâlin, yetkililer tarafından yapılan inceleme ve denetimlerle tespit edilip öğrenilmesinden veya son idari para cezasının tebliğinden itibaren İl Yapı Denetim Komisyonunun teklifi üzerine Bakanlıkça bir yıl yeni iş almaktan men cezası verilir.
h) Yeni iş almaktan men yönünde verilen ilk cezanın ilan edilmesinden sonra, yeni iş almaktan men yönünde cezayı gerektiren ikinci bir fiilin işlenmesi ve bundan dolayı ceza verilip ilan edilmesinden sonra üçüncü defa yeni iş almaktan men yönünde ceza vermeyi gerektiren bir fiilin işlenmesi ve bundan dolayı da ceza verilip ilan edilmesi hâlinde, son ilan tarihinden itibaren Merkez Yapı Denetim Komisyonunun teklifi üzerine Bakanlıkça yapı denetim kuruluşunun izin belgesi iptal edilerek faaliyetine son verilir ve teminatı irat kaydolunur.
Yapı denetim kuruluşunun, 3 üncü maddenin beşinci fıkrasının ikinci cümlesi hükmüne aykırı hareket eden veya yapı denetim kuruluşunda görevli iken laboratuvar kuruluşlarında da görev alan mimar ve mühendislerine İl Yapı Denetim Komisyonunun teklifi üzerine Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce 5.000 Türk Lirası idari para cezası verilir.
İdari para cezası, cezayı gerektiren fiil ve hâlin, yetkililer tarafından yapılan inceleme ve denetimlerle tespit edilmesini müteakip yapı denetim kuruluşunun ve ilgililerin savunmaları alınarak verilir ve yazılı olarak tebliğ edilir.
İdari para cezasına karşı on beş gün içinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. Bu süre içinde itiraz yoluna başvurulmaması hâlinde idari para cezası kesinleşir. İtirazlar, zaruret olmayan hâllerde evrak üzerinde incelenerek en kısa süre içinde karara bağlanır. İtiraz üzerine verilen mahkeme kararları kesindir.
Yeni iş almaktan men ve faaliyetine son verme cezalarına dair işlemler, Resmî Gazete’de ilan edilir.
Yeni iş almaktan men cezası, yapı denetim kuruluşunun denetimindeki diğer işlerin devamına mani değildir. Ancak, yapı denetim kuruluşuna yeni iş almaktan men cezası verilmesine esas olan yapım işinin devam edebilmesi için, yapı sahibi tarafından başka bir yapı denetim kuruluşu görevlendirilmedikçe, ilgili idare tarafından işin devamına izin verilmez. Faaliyete son verme cezası verilen hâllerde de, yapı denetim kuruluşunun denetimini üstlendiği yapıların devamına, yeni yapı denetim kuruluşu görevlendirilmedikçe ilgili idare tarafından izin verilmez.
Yeni iş almaktan men cezası alan yapı denetim kuruluşunun ortakları, ceza süresi içinde; faaliyete son verme cezası alan yapı denetim kuruluşunun ortakları ise, üç yıl süre içinde herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamaz ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı da olamaz.
Yapı denetim kuruluşuna üç defa idari para cezası verilmesine sebep olduğu anlaşılan denetçi mimar ve denetçi mühendislerin belgeleri, Merkez Yapı Denetim Komisyonunun kararı ile iptal edilir. Bu suretle belgesi iptal edilen denetçi mimar ve denetçi mühendisler, üç yıl süre ile herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamaz ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı da olamaz.
Yapı denetim kuruluşuna üç defa idari para cezası verilmesine sebep olduğu anlaşılan teknik personel, üç yıl süre ile herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamaz ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı da olamaz..." düzenlemesi yer almaktadır.
28/02/2016 tarih ve 29638 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Yapı Denetim Kuruluşları İle Laboratuvarların Faaliyetlerinin Denetlenmesi, İdari Müeyyide Uygulanması ve İdari Para Cezalarının Tahsil Edilmesinin Usûl ve Esaslarına Dair Tebliğin "Yeni iş almaktan men cezası" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasında; "4708 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında aynı Kanunun 2 nci maddesinin dördüncü fıkrasının (a) bentlerine uygun hareket etmemesi nedeniyle yapı denetim kuruluşları hakkında tesis edilecek yeni iş almaktan men cezasına; yapının ruhsat eki onaylı statik projesi ve hesaplarının, zemin etüd raporuna, yönetmeliklere, standartlara ve ilgili mevzuata uygun olmayan durumlar esas alınır." hükmüne yer verilmiştir.
Kararın, ... Yapı Denetim Ltd. Şti. yönünden incelenmesinden,

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerinden yapı denetim şirketine Kanun'un 2. maddesinin dördüncü fıkrasının (a) veya (c) ile (g) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmediğinin tespiti hâlinde, hataların yapının taşıyıcı sistemini etkilememesi kaydı ile tespite konu olan yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin %20’si kadar idari para cezası verileceği, hataların yapının taşıyıcı sistemini etkilemesi hâlinde bir yıl yeni iş almaktan men cezası verileceği düzenlenmiştir.
20/02/2020 tarihinde yapılan değişiklikle yapı denetim şirketine uygulanacak yaptırımlar için bazı fiilere ilişkin idari para cezalarının miktarları ve oranlarının artırıldığı, taşıyıcı sistemin etkilenmesi şartının statik projeye aykırılık olarak değiştirildiği ve bir yıl içinde üç defa idari para cezası alınması halinde bir yıl yeni iş almaktan men cezasının öngörüldüğü hükmün kaldırıldığı anlaşılmıştır. Bununla beraber Kanun'un 2.maddesinin 4.fıkrasının (a), (c) ve (g) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmediğinin tespit edilmesi veya Kanun'un 3. maddesinin 5.fıkrasının birinci cümlesine aykırı hareket edilmesi hallerinde bir (1) yıl yeni iş almaktan men cezası verileceği düzenlemesi devam ettirilmiştir.
Bu halde, Kanunun 2. maddesinin 4. fıkrasının (a), (c) ve (g) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmemesinden yapının taşıyıcı sistemini etkilemesi durumunda yapı denetim kuruluşuna bir yıl yeni iş almaktan men cezası verilebileceğinden, yapı denetim şirketine uygulanan bir yıl süreyle yeni iş almaktan men cezasının verilme şartlarının oluşup oluşmadığının incelenmesi gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; İstanbul İli, Ümraniye İlçesi, ... pafta, ... ada, ... parsel üzerindeki ... YİBF nolu yapıya düzenlenen 12/09/2019 tarihli Teknik İnceleme Raporu'nda "Ümraniye Belediye Başkanlığınca düzenlenen ... tarih ve ... sayılı tadilat ruhsatı ve ... tarih ve ... sayı yenileme ruhsatının eki 20/06/2017 onay tarihli Statik ve mimari projelerin, Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin (Değişik:RG-1/6/2013-28664) 16. maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen "Kat Alan Kat Sayısı (KAKS) (Emsal): Yapının katlar alanı toplamının parsel alanına oranından elde edilen sayıdır. Katlar alanına;... Bulunduğu katın alanının toplam %25'ini geçmemek koşuluyla; sökülür-takılır-katlanır cam panellerle kapatılmış olanlar dâhil olmak üzere balkonlar, açık çıkmalar İle kat bahçe ve terasları, yangın merdiveni, yangın güvenlik holü, diğer açık veya kapalı merdiven evlerinin 20 m2,si dahil edilmez." hükmüne aykırı olarak, zemin kat ve normal kat planlarında balkon olarak gösterilen mahallerin dış cepheleri giydirme cephe olarak projelendirilmesine rağmen emsal harici alanlar olarak değerlendirilerek inşaat alanının arttırıldığının tespit edildiği, davacı şirket yönünden belirtilen aykırılığın ... tarih ve ... sayılı yenileme yapı ruhsatının onaylanması ile gerçekleştiği belirtilerek; mimari ve statik projelerin ilgili mevzuata aykırı olması nedeniyle 28/02/2016 tarih ve 29638 sayılı Yapı Denetim Kuruluşları İle Laboratuvarların Faaliyetlerinin Denetlenmesi, İdari Müeyyide Uygulanması Ve İdari Para Cezalarının Tahsil Edilmesinin Usûl ve Esaslarına Dair Tebliğ'in 8. maddesinin birinci fıkrasında belirtilen "4708 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında aynı Kanunun 2 nci maddesinin dördüncü fıkrasının (a) bendine uygun hareket etmemesi nedeniyle yapı denetim kuruluşları hakkında tesis edilecek yeni iş almaktan men cezasına; yapının ruhsat eki onaylı statik projesi ve hesaplarının, zemin etüd raporuna, yönetmeliklere, standartlara ve ilgili mevzuata uygun olmama durumları esas alınır." hükmü uyarınca hataların yapının taşıyıcı sistemini etkilediği değerlendirilerek, yapının 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun'un 2. maddesinin 4. fıkrasının (a) bendinde öngörülen esaslara göre denetlenmediğinden bahisle aynı Kanun'un 8. maddesi gereğince, 1 (bir) yıl süre ile yeni iş almaktan men cezası verilmesine ilişkin işlemin tesis edildiği, dava konusu işleme dayanak alınan 12/09/2019 tarihli Teknik İnceleme Raporu'nda belirtilen aykırılıkların taşıyıcı sisteme etkisinin açıkça ve ayrıca belirtilmediği anlaşılmaktadır.
Olayda, ... Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:... sayılı ara kararı ile dava konusu işleme dayanak alınan 12/09/2019 tarihli Teknik İnceleme Raporu'nda "Usulsüzlük ve Aykırılığın Mahiyeti ve Niteliği" bölümünde, tespit edilen aykırılıkların yapının taşıyıcı sistemini etkilediğini ortaya koyan açıklamalara yer verilmemesi nedeniyle, davalı idareden ve ilgili belediyeden yapıda tespit edilen aykırılıkların yapının taşıyıcı sistemini etkileyip etkilemediğini niceliksel ve niteliksel olarak açıkça ortaya koyan ek rapor istenildiği, dava konusu aykırılıklar nedeniyle ...Yapı Ltd. Şti.'ye verilen idari yaptırımla ilgili olarak Dairemizin E:... sayılı dosyasında bulunan ... Belediyesinin ... tarihli yazısında, yapıya ilişkin ... tarih ve ... sayılı tadilat ruhsatının düzenlendiği ve tadilatlar nedeniyle yapının taşıyıcı sisteminin etkilenmediğinin belirtildiği, davalı Bakanlık tarafından sunulan ... tarihli ek raporda ise niceliksel olarak Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği 16. maddesinin dördüncü fıkrasına aykırı olarak düzenlenen Statik projesinde inşaat alanının artırıldığı, niteliksel olarak ise 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun'un eylem ve işlem tarihleri itibariyle yürürlükte bulunan 2/a maddesinde belirtilen görevini yerine getirmemesi nedeniyle Yapı Denetim Kuruluşları İle Laboratuvarların Faaliyetlerinin Denetlenmesi, İdari Müeyyide Uygulanması ve İdari Para Cezalarının Tahsil Edilmesinin Usûl ve Esaslarına Dair Tebliğ'in 8. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen "4708 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında aynı Kanunun 2 nci maddesinin dördüncü fıkrasının (a) bendine uygun hareket etmemesi nedeniyle yapı denetim kuruluşları hakkında tesis edilecek yeni iş almaktan men cezasına; yapının ruhsat eki onaylı statik projesi ve hesaplarının, zemin etüd raporuna, yönetmeliklere, standartlara ve ilgili mevzuata uygun olmama durumları esas alınır" hükmü uyarınca yapının taşıyıcı sistemini etkilediği yolundaki açıklamalarına yer verildiği, bununla birlikte, belirlenen aykırılıkların, taşıyıcı sisteme etkisinin yapıya ilişkin teknik verilere dayanmadığı görülmektedir.
Bu durumda; İstanbul İli, Ümraniye İlçesi, ... pafta, ... ada, ... sayılı parsel üzerindeki ... YİBF nolu yapıda tespit edilen aykırılıkların yapının taşıyıcı sistemini etkilediği hususunun davalı idare tarafından teknik verilere dayanılarak ayrıca ve açıkça ortaya konulamaması nedeniyle, 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun'un 2. maddesinin 4. fıkrasının (a) bendinde belirtilen görevlerini yerine getirmediğinden bahisle, davacı şirkete aynı Kanun’un 8. maddesi gereğince, 1 (bir) yıl süre ile yeni iş almaktan men cezası verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Kararın; kuruluş ortağı (inşaat mühendisi, proje ve uygulama denetçisi) ...'ye İlişkin kısmına gelince,

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen dava konusu işlem ve fiil tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerinden yapı denetim şirketine Kanun'un 2. maddesinin dördüncü fıkrasının (a) veya (c) ile (g) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmediğinin tespiti hâlinde, hataların yapının taşıyıcı sistemini etkilememesi kaydı ile tespite konu olan yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin %20’si kadar idari para cezası verileceği, hataların yapının taşıyıcı sistemini etkilemesi hâlinde bir yıl yeni iş almaktan men cezası verileceği düzenlenmiştir. Yapı denetim şirketinin ortakları yönünden ise yeni iş almaktan men cezası alan yapı denetim kuruluşunun ortaklarının, ceza süresi içinde; faaliyete son verme cezası alan yapı denetim kuruluşunun ortaklarının üç yıl süre içinde herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamayacağı ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı da olamayacağı düzenlenmiştir.
20/02/2020 tarihinde yapılan değişiklikle yapı denetim şirketine uygulanacak yaptırımlar için bazı fiilere ilişkin idari para cezalarının miktarları ve oranlarının artırıldığı, taşıyıcı sistemin etkilenmesi şartının statik projeye aykırılık olarak değiştirildiği ve bir yıl içinde üç defa idari para cezası alınması halinde bir yıl yeni iş almaktan men cezasının öngörüldüğü hükmün kaldırıldığı anlaşılmıştır. Bununla beraber, Kanun'un 2.maddesinin 4.fıkrasının (a), (c) ve (g) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmediğinin tespit edilmesi veya Kanun'un 3. maddesinin 5.fıkrasının birinci cümlesine aykırı hareket edilmesi hallerinde bir (1) yıl yeni iş almaktan men cezası verileceği düzenlemesi devam ettirilmiştir.
Ortaklar için de 2015 yılındaki düzenleme korunmuş ancak, ortakların men cezası süresi içinde ve şirketin faaliyetine son verilmesi halinde üç yıl süre içinde herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari bir görev alamayacağına ilişkin düzenleme kaldırılmıştır.
2015 ve 2020 değişikliklerinin her ikisinde de ortaklara yaptırım uygulanabilmesi yapı denetim kuruluşunun yeni iş almaktan men cezası alma veya faaliyetine son verilmesi cezası alma koşuluna bağlanmıştır.
Yapı denetim şirketine yeni iş almaktan men cezası verilmesi sebebiyle yapı denetim şirketinin ortaklarının ceza süresi içinde herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamayacağı ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı da olamayacağından, öncelikle davacının ortağı olduğu yapı denetim şirketinin bir yıl süreyle yeni iş almaktan men cezasına açtığı davanın incelenmesi gerekmektedir. Zira, yapı denetim şirketinin bir yıl yeni iş almaktan men cezasının iptal edilmesi halinde davacının da cezasının dayanağı kalmayacağı tabiidir.
Bu durumda, şirket için verilen bir yıl yeni iş almaktan men cezası yaptırımı hakkında bozma kararı üzerine verilecek karara göre kuruluş ortağına ilişkin de karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacıların temyiz isteminin kabulüne,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararının kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ..... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 02/03/2022 tarihinde, kesin olarak, usulde oyçokluğu, esasta oybirliğiyle karar verildi.